2018-06-14 13:07:16
Φωτογραφία για Τι είναι οι κυλινδρικοί πύργοι που δεσπόζουν σε όλη την ακτογραμμή της Χίου [video]
Οι βίγλες της Χίου είναι μεσαιωνικοί, κυλινδρικοί πυργίσκοι, κτισμένες σε ακτές και ακρωτήρια του νησιού με σκοπό την παρατήρηση του πελάγους και την έγκαιρη ειδοποίηση των κατοίκων σε περίπτωση εχθρικής επιδρομής.

Τοποθετημένες σε μικρές αποστάσεις μεταξύ τους, σε οπτική επαφή η μία με την άλλη, ήταν πυκνότερες στις Νότιες και Δυτικές ακτές του νησιού που προσφέρονταν για αποβάσεις.

Αποτελούν ένα παράκτιο δίκτυο παρατήρησης και μετάδοσης μηνυμάτων και κτίστηκαν μέσα στα πλαίσια της αμυντικής οχύρωσης της Χίου από τους Γενουάτες (πιθανόν να χρησιμοποιήθηκε ως βάση ένα παλαιότερο δίκτυο παρατήρησης). Οι βίγλες της Χίου συνέχισαν να λειτουργούν μέχρι τα μέσα του 18ου αι. τουλάχιστον, οπότε το πρόβλημα της πειρατείας αρχίζει να εκλείπει.

Συνολικά έχουν εντοπισθεί 30 βίγλες στο νησί, από τις οποίες οι 24 είναι κηρυγμένες ως διατηρητέα μνημεία. Χαρακτηριστικά μνημεία αυτού του είδους, τα οποία έχουν πρόσφατα αναστηλωθεί, αποτελούν: η Βίγλα του Παχή, στην ομώνυμη παραλία της Σιδηρούντας, η Βίγλα των Μεστών και η Βίγλα στο Τραχήλι, κοντά στο χωριό Λιθί. Αλλά και σε πολλές άλλες παραλίες του νησιού δεσπόζουν βίγλες, ελέγχοντας το πέλαγος.


Αυτή ήταν μία από τις μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν για την αντιμετώπιση της πειρατείας, όχι μόνο σε νησιά του Αιγαίου, αλλά σε όλη τη Μεσόγειο.

Δίκτυο βιγλών, τετράγωνης όμως κάτοψης και όχι στρογγυλής, όπως στη Χίο, υπάρχει στη Ρόδο και στη Μάλτα, κατασκευασμένα από τους Ιωαννίτες Ιππότες. Αυτοί εγκατέστησαν παράκτιους πύργους παρατήρησης στην Κω, στη Χάλκη, στην Τήλο, στη Νίσυρο, την Κάλυμνο, τη Λέρο, τη Σύμη. Επίσης, ανάλογο δίκτυο παρατήρησης, με μία ποικιλομορφία στους τύπους των πύργων, απαντάται και στην Κύπρο, στη Σικελία, στην Κορσική, στις Βαλλεαρίδες και στην Costa del Sol της Ισπανίας.

Για τον τρόπο λειτουργίας των βιγλών μας πληροφορούν οι ξένοι περιηγητές, οι οποίοι επισκέπτονταν το νησί και έγραφαν μετά τις εντυπώσεις τους. Γράφει ο Jean de Thevenot (1656): «Δια να φυλάξουν δε τα δέντρα και τα χωριά έκτισαν πύργους εις τα πέριξ της νήσου, εις απόστασιν 3 ή 4 μιλίων απ΄αλλήλων. Έκαστον δε γειτονικόν χωρίον απέστελλεν εκεί δύο άνδρας δια να φυλάττουν και όταν έβλεπον λέμβους, πλοία ή γαλέρας, ηδοπύουν και απεσύροντο ή και ημύνοντο». Όπως μας πληροφορεί ο George Sandys (1610), την ημέρα ειδοποιούσαν με σήματα καπνού, ενώ τη νύχτα με σήματα φωτιάς (φρυκτωρίες). Ο Ιερώνυμος Ιουστινιάνι (1586) αναφέρει ότι «...εφόσον εντοπισθεί κάποιο πλοίο, μέσα σε δύο ώρες, κάνοντας σήματα με τη φωτιά, ειδοποιούν όλο το νησί...».

Ο χαρακτήρας των μηνυμάτων είχε σκοπό να προειδοποιήσει για το σημείο επερχόμενης απόβασης και τον αριθμό των σκαφών, ώστε να αποσταλεί στρατιωτική δύναμη προς απόκρουση του επιδρομέα, οι δε χωρικοί να προφυλαχθούν στο εσωτερικό των χωριών που, ειδικά στην περιοχή των Μαστιχοχωρίων, ήταν οχυρωμένα. Οπωσδήποτε έπρεπε το μήνυμα να φθάσει μέχρι τη Χώρα της Χίου, στο Κάστρο.

Η τυπική μορφή της βίγλας της Χίου

Μία τυπική βίγλα της Χίου έχει κυλινδρικό κορμό, με κουλουροκωνική βάση (σκάρπα), με κλίση τέτοια ώστε να εξοστρακίζονται τα βλήματα, αλλά και να αυξάνεται η βάση έδρασης, για λόγους ευστάθειας. Το εσωτερικό της κυλινδρικής βίγλας γεμίζει με χώμα και αργούς λίθους.

Η τοιχοποιία των βιγλών αποτελείται από λίθους τοπικής προέλευσης, συνδεδεμένους με ισχυρό ασβεστοκονίαμα, με προσθήκη πλινθοσυντρίμματος (κουρασάνι) και διαιρείται σε οριζόντιες στάθμες, με χαρακτηριστικούς συνεχείς αρμούς δόμησης.

Το συνολικό της ύψος φθάνει περίπου τα 12μ. και έχει μέση διάμετρο, στην περιοχή του κορμού, 7,5μ. Σε στάθμη 8μ. περίπου από το έδαφος διαμορφώνεται ένα δωμάτιο για το βιγλάτορα, το οποίο καλύπτεται από χαμηλό θόλο. Μία οπή σε κάποιο άκρο του θόλου επιτρέπει την επικοινωνία μεταξύ του εσωτερικού χώρου και του δώματος της βίγλας, όπου υπάρχουν οι επάλξεις. Η πρόσβαση στο δωμάτιο του βιγλάτορα γινόταν μέσω απλής ανασυρόμενης κλίμακας ή ανεμόσκαλας, έτσι ώστε να μην υπάρχει πρόσβαση στους επιδρομείς.

Η θύρα που γενικά ποτέ δεν ήταν από την πλευρά της θάλασσας, ασφάλιζε από μέσα με ένα μεγάλο ξύλο, ενώ στις περισσότερες περιπτώσεις υπήρχε από πάνω της καταχύστρα (αμυντική κατασκευή μέσα στην οποία διοχετεύονταν καυτά υγρά που απωθούσαν τους επιδρομείς). Καταχύστρες υπήρχαν επίσης και σε σημεία, περιμετρικά της βίγλας. Στο δωμάτιο του βιγλάτορα ανοίγονταν μικρά παράθυρα, τραπεζοειδούς κάτοψης που κατέληγαν σε στενές οπές, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις ανοίγονται επιπλέον πολεμότρυπες.

Η βίγλα διέθετε αμυντικούς μηχανισμούς, πιθανότατα και ελαφρύ οπλισμό, έτσι ώστε ο βιγλάτορας να προστατεύεται από τους επιδρομείς.
Πηγή Tromaktiko
VIDEO
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWSNOWGR.COM
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ