2018-10-05 18:52:12
Φωτογραφία για Τι συνέβη όταν δοκίμασα την ήπια γονεϊκότητα για μια βδομάδα
Τον τελευταίο καιρό, η μητρότητα με έχει εξαντλήσει Δεν ξέρω για ποιο λόγο, αλλά τα παιχνίδια εξουσίας στο σπίτι μας αυξάνονται περισσότερο από όσο θα ήθελα κι εγώ με τη σειρά μου δυσκολεύομαι να διατηρήσω την ψυχραιμία μου.

 Δεν υπάρχει κατανόηση ανάμεσα στα παιδιά μου κι εμένα, κι αυτό φαίνεται στη συμπεριφορά τους. Κάποιες φορές φταίει το ότι είναι κουρασμένα και έχουν κακή διάθεση, αλλά κάποιες άλλες μου φαίνεται πως είναι άτακτα μόνο και μόνο επειδή θέλουν να φέρονται άσχημα. Το μόνο που καταφέρνουν τα timeout είναι να χειροτερεύουν τα πράγματα, ενώ καταλήγω να νιώθω ανήμπορη και απογοητευμένη.

Η ήπια γονεϊκότητα είναι μια προσέγγιση που ενθαρρύνει τη συνεργασία με τα παιδιά σας, σε αντίθεση με την παραδοσιακή αυταρχική σχέση εξουσίας μεταξύ γονιού και παιδιού. Σύμφωνα με τη σελίδα The Conversation.com, η ήπια γονεϊκότητα ενθαρρύνει το διάλογο ανάμεσα σε παιδιά και γονείς. Συστήνει τις επιλογές αντί για τις απαιτήσεις και την υιοθέτηση μιας παιγνιώδους προσέγγισης στην ανατροφή των παιδιών. Οι κακές συμπεριφορές περιγράφονται αποκλειστικά και μόνο ως τέτοιες – συμπεριφορές – ενώ οι υποστηρικτές της ήπιας γονεϊκότητας φροντίζουν να αποδίδεται ο χαρακτηρισμός της «άτακτης ή κακής» συμπεριφοράς στην πράξη και όχι στο παιδί που την εκτέλεσε.


Επίσης, οι γονείς που υιοθετούν την ήπια γονεϊκότητα πιστεύουν στην ελεύθερη έκφραση και εξέλιξη των συναισθημάτων και δεν επιβάλλουν τη στοργή τους στα παιδιά τους, αν δεν εκφράσουν τα ίδια ρητά την επιθυμία για κάτι τέτοιο. Ίσως τα παιδιά μου φέρονταν άσχημα γιατί ο τρόπος που τους φέρομαι δεν ανταποκρίνεται σε αυτά.

Μήπως χρειάζονταν μια πιο ήπια προσέγγιση;

Το πείραμα

Ήμουν σίγουρη πως υπήρχε εναλλακτική και έπρεπε να τη βρω σύντομα. Όταν άκουσα για πρώτη φορά για την ήπια γονεϊκότητα, είχα ενδοιασμούς, αλλά όσο περισσότερα μάθαινα, τόσο περισσότερο μου κινούνταν το ενδιαφέρον. Εφόσον η αυταρχική σχέση εξουσίας προφανώς δεν είχε αποτελέσματα για μας, ίσως η αντίθετη προσέγγιση να είχε. Φοβόμουν λίγο πως η μέθοδος αυτή απλά θα με έκανε έρμαιο των tantrum, αλλά είχα φτάσει στο σημείο που ήμουν διατεθειμένη να δοκιμάσω τα πάντα. Αποφάσισα να βουτήξω στα βαθιά της ήπιας γονεϊκότητας για μια βδομάδα, για να διαπιστώσω αν μπορούσα να μάθω κάποια καινούρια κόλπα για τη γονεϊκότητα και να δω αν αυτό θα επηρέαζε τις συμπεριφορές των παιδιών μου.

Μέρα 1η

Η πρώτη μέρα της ήπιας γονεϊκότητας ήταν για μένα κάτι το εντελώς καινούριο. Χρειάστηκε να βάλω υπενθύμιση στο ξυπνητήρι μου, ώστε να ξεκινήσω τη μέρα, σκεπτόμενη ενεργά τις γονεϊκές μου επιλογές. Για μένα, μεγάλο μέρος της γονεϊκότητας βασίζεται τελικά σε συνήθειες που απέκτησα σε βάθος χρόνου και προέκυψαν από ευκολία ή ανάγκη, όπως για παράδειγμα το να φωνάζω πρωινές εντολές και να δίνω τελεσίγραφα για να φορεθούν τα παπούτσια αυτή τη στιγμή. Έπρεπε να σπάσω το καλούπι των αντιδράσεών μου και να αρχίσω να συνεργάζομαι με τα παιδιά μου, για να διαπιστώσω πώς θα μπορούσε να αλλάξει η δυναμική της οικογένειάς μας. Αντί να πω στο γιο μου να ντυθεί για το σχολείο μια συγκεκριμένη ώρα, του το έθεσα με το που ξύπνησε, ρωτώντας τον αν θα άνοιγε τις κουρτίνες του και θα ντυνόταν, για να ξεκινήσει αυτή τη νέα μέρα. Η ερώτηση, αντί για τη συνηθισμένη εντολή, τον βοήθησε να νιώσει πως έλεγχε περισσότερο το πρωινό του, ενώ δίνοντας περισσότερο χρόνο, αποφύγαμε τον πανικό της τελευταίας στιγμής που συνήθως είναι το επιστέγασμα του να του λέω ξανά και ξανά να ντυθεί. Απόλαυσα το αίσθημα μιας μικρής νίκης απέναντι στο πρωινό χάος, κι έτσι η καλή αυτή διάθεση μάς βοήθησε να απολαύσουμε το υπόλοιπο της μέρας χωρίς το άγχος που συνήθως παραμένει μετά από ένα πρωινό παιχνίδι εξουσίας.

Μέρα 2η

Παρόλο που η πρώτη μέρα του εγχειρήματός μου ήταν επιτυχής, δεν ήμουν ακόμη απόλυτα πεπεισμένη για την ήπια γονεϊκότητα. Κάποιες μέρες είναι απλά καλές, και ίσως το σύμπαν να είχε συνωμοτήσει για να κάνει την προηγούμενη μέρα ήρεμη και όχι αγχωτική. Δεν ήμουν σίγουρη για το αν τα παιδιά μου μπορούσαν να είναι καλοί «συνεργάτες» στη ρύθμιση της οικογενειακής μας καθημερινότητας, αλλά ήθελα να το διαπιστώσω. Ζήτησα τη γνώμη των παιδιών μου για το πώς θα έπρεπε να οργανώσουμε τη μέρα, ώστε να έχουμε χρόνο να απολαύσουμε τη συνύπαρξή μας ως οικογένειας, αλλά και να τελειώσουμε τις δουλειές του σπιτιού. Φυσικά, το πρώτο πράγμα που ήθελαν τα παιδιά μου ήταν να παίξουν. Έβγαλαν τα ντόμινο και τα επιτραπέζια και ένα σωρό βιβλία κι όλα πήγαιναν πρίμα, μέχρι που ήρθε η γιαγιά τους να τα πάρει έξω, κι εγώ έμεινα να κοιτάζω ένα τεράστιο χάος στο πάτωμα του σαλονιού. Όταν τους δόθηκε η επιλογή να βοηθήσουν στο συμμάζεμα, για να μην τα κάνει όλα μόνη η μαμά ή να φύγουν αμέσως για γλειφιτζούρια και παιδική, μαντέψτε τι διάλεξαν; Φυσικά τα γλυκά και το πάρκο.

Αργότερα, όταν επέστρεψαν και βρήκαν το σπίτι καθαρό, ήθελαν να παίξουν ξανά. Τους είπα ότι δεν ήθελα να παίξω γιατί είχα στενοχωρηθεί που χρειάστηκε να μαζέψω μόνη μου το χάος νωρίτερα. Ο γιος μου το σκέφτηκε για λίγο και πρότεινε να παίξουμε με τα λέγκο, ώστε να τα μαζέψουμε όλοι μαζί στο τέλος. Παρά τις αμφιβολίες μου, συμφώνησα με το σχέδιο αυτό – και μόλις τελειώσαμε το παιχνίδι, εκείνος και η αδερφή του άρχισαν να τραγουδάνε το τραγουδάκι του μαζέματος και βοήθησαν πρόθυμα, ώσπου μαζεύτηκε και το τελευταίο κομμάτι. Ίσως τελικά κάτι δούλευε με αυτή την προσέγγιση. Παρόλο που ένιωσα πως υπερέβαλα για τα συναισθήματά μου, όταν τους είπα πως δεν ήθελα να παίξω, τους έδωσα την ευκαιρία να δείξουν ενσυναίσθηση, ενώ συνήθως απλά θα τους έφερνα αντιμέτωπους με συνέπειες (θα έπαιρνα το παιχνίδι αν δεν το μάζευαν ή δεν θα τους άφηνα να παίξουν κάτι καινούριο μέχρι να μαζέψουν).

Μέρα 3η

Μέχρι και την τρίτη μέρα, όλα κυλούσαν ομαλά στο ταξίδι της ήπιας γονεϊκότητας. Όλα άλλαξαν όταν τα παιδιά μου τσακώθηκαν άσχημα για ένα πιάτο ρύζι, ενώ εγώ θήλαζα το μωρό σε άλλο δωμάτιο. Ο γιος μου όρμησε στο δωμάτιό μου, και παρόλο που με το στόμα σχημάτισα τις λέξεις «ΒΓΕΣ ΕΞΩ ΤΩΡΑ» (κάτι που δεν συνάδει πολύ με την ήπια γονεϊκότητα, αλλά πραγματικά, το μωρό ήταν έτοιμο να αποκοιμηθεί) αρνήθηκε να φύγει χωρίς να μου πει τον πόνο του για το ότι η αδερφή του πήρε όλο το ρύζι που έπρεπε να μοιραστούν για τα taco τους. Τσίριξε: Μαμά, ούτε καν το τρώει! Το απλώνει πάνω στο τραπέζι και δεν με αφήνει να πάρω! Το μωρό δεν επρόκειτο πλέον να κοιμηθεί, και υπό κανονικές συνθήκες σε αυτό το σημείο θα μοίραζα timeout σε όλους, μέχρι να σκεφτώ πώς θα αντιμετωπίσω αυτή την κ*λοκατάσταση. Όμως υπενθύμισα στον εαυτό μου να συνεργαστεί με τα παιδιά μου, αντί να περάσω κατευθείαν στην τιμωρία, κι έτσι πήγα να δω το φιάσκο των βεβηλωμένων taco.

Πήρα μια βαθιά ανάσα, είδα το μέγεθος της καταστροφής και παρά την οργή που έκανε το αίμα μου να βράζει για πολλούς λόγους, προσπάθησα να συζητήσω μαζί τους για το τι τους συνέβαινε συναισθηματικά. Ήξερα πως η κόρη μου ήταν κουρασμένη κι έτσι τη ρώτησα αν ήθελε να πάει να ξαπλώσει κι εκείνη συμφώνησε (τρίβοντας τα μάτια της) πως πράγματι, αυτό χρειαζόταν. Αφού καθάρισα και έδωσα περισσότερο φαγητό στο γιο μου, κάθισα μαζί του και μιλήσαμε για τους λόγους, για τους οποίους ήταν σημαντικό να μην με διακόπτει όσο ταΐζω το μωρό και γιατί δεν πρέπει να ουρλιάζει κατάμουτρα στην αδερφή του, όταν εκείνη κάνει κάτι που δεν πρέπει. Η όλη δοκιμασία με εξάντλησε εντελώς. Για να είμαι ειλικρινής, το να τους ξαποστείλω όλους σε timeout θα ήταν μια πολύ πιο εύκολη λύση, που θα απαιτούσε πολύ λιγότερη υπομονή και κριτική σκέψη. Ωστόσο, σε τελική ανάλυση, χάρηκα που αφιέρωσα χρόνο στο να μιλήσω μαζί τους για τα συναισθήματά τους, αντί να τους περιορίσω στα δωμάτιά τους, επειδή δεν μπορούσα να ασχοληθώ μαζί τους. Ένιωσα πως έδωσα ένα καλό παράδειγμα υπομονής με την προσέγγισή μου – ήμουν η μαμά που θα ήθελα να θυμούνται.

Μέρα 4η

Παρόλο που τα πράγματα πήγαιναν σχετικά καλά κατά τη γνώμη μου, ο μεγαλύτερος γιος μου ξύπνησε στραβά την τέταρτη μέρα και το παραμικρό φαινόταν αγώνας. Ακόμη κι όταν του έκανα ερωτήσεις για να τον κάνω να νιώσει ότι συμμετέχει στη λήψη αποφάσεων, μου απαντούσε απότομα και είχε άσχημη στάση απέναντί μου. Όταν του είπα πως με στενοχωρούσε το να χρησιμοποιεί αυτό τον τόνο και πως θα έπρεπε να μιλάμε ευγενικά στην οικογένειά μας, θύμωσε, μου είπε να σταματήσω και είπε «Το ξέρω». Ένιωθα τόσο απογοητευμένη από την αγενή στάση του που με δυσκολία συγκρατιόμουν.

Για άλλη μια φορά χρειάστηκε να αποστασιοποιηθώ από τον άμεσο θυμό μου απέναντί του και να προσπαθήσω να καταλάβω τι προκαλούσε τα συναισθήματά του. Τον ρώτησα γιατί ένιωθε θυμωμένος και δεν ήξερε. Υπήρχε σαφέστατα μια συναισθηματική ανάγκη που δεν είχε καλυφθεί, οπότε όταν η αδερφή του ξάπλωσε για το μεσημεριανό ύπνο, του πρότεινα να καθίσω μαζί του και να μιλήσουμε για τη μέρα του. Τότε αποκαλύφθηκε πως κάποιος στο σχολείο τον αποκάλεσε κακό κι αυτό δεν του άρεσε και τον στενοχώρησε. Τώρα καταλάβαινα από πού προερχόταν η αγενής συμπεριφορά. Μπορούσαμε να συζητήσουμε για το πώς μπορούσε να αντιμετωπίσει τα παιδιά που τον έλεγαν κακό — πώς θα μπορούσε κάποιος άλλος να προσλάβει τη στάση του σώματος και τη φωνή του, αν φερόταν με τον ίδιο τρόπο που φερόταν στο σπίτι. Μπόρεσα να τον αγκαλιάσω και να αφήσω ένα μέρος του θυμού του να εξανεμιστεί στην αγκαλιά μου. Ήταν ένα δύσκολο θέμα για συζήτηση.

Αυτή η συμπεριφορά που χαρακτήριζα αμέσως «άτακτη» έκρυβε τόσα πολλά θέματα για συζήτηση κάτω από την επιφάνεια. Ένιωθα πως υπήρχαν τόσα πολλά σημάδια που ίσως αγνοούσα, όταν επέλεγα την εύκολη λύση του να τιμωρήσω, αντί να κατανοήσω τις ενέργειες των παιδιών μου. Σοκαρίστηκα από το πόσο δύσκολες ήταν αυτές οι συζητήσεις, αλλά ακόμη περισσότερο εξεπλάγην από το πόσο απαραίτητες είναι. Ένιωθα πως η υιοθέτηση μιας πιο ήπιας προσέγγισης μας βοηθούσε να φτάσουμε πιο γρήγορα στη ρίζα του προβλήματος και ήμουν ευγνώμων γι΄ αυτό.

Μέρα 5η

Την Πέμπτη μέρα του εγχειρήματος της ήπιας γονεϊκότητας, πήγα την κόρη μου και τις φίλες της στο τοπικό παιδικό μουσείο, ενώ ο αδερφός της ήταν στο σχολείο. Συνήθως το να φύγουμε από οποιοδήποτε σημείο παιχνιδιού είναι μια κόλαση, όπου καταλήγουμε να την κρεμάω στον ώμο μου, ενώ εκείνη κλωτσάει και ουρλιάζει, μέχρι να τη βάλω στο αυτοκίνητο. Με ενδιέφερε να δω αν μια πιο ήπια προσέγγιση θα άλλαζε την κατάσταση έστω και στο ελάχιστο, όταν θα ερχόταν η ώρα να πάμε σπίτι.

 Αφού της μίλησα για το πόση ώρα είχαμε περάσει παίζοντας, καθώς και για το ότι έπρεπε να φτιάξουμε μεσημεριανό και να πάρουμε τον αδερφό της από το σχολείο σύντομα, τη ρώτησα αν θα μπορούσαμε να φύγουμε μαζί, περπατώντας ήρεμα προς το αυτοκίνητο. Της είπα πως αν με βοηθούσε κι ερχόταν μαζί μου για να φτιάξουμε το μεσημεριανό του αδερφού της, θα ένιωθα κι εγώ πιο θετικά στο να έρθουμε ξανά στο παιδικό μουσείο. Προετοιμάστηκα ψυχολογικά για την παράλογη κρίση οργής και την επιχείρηση απόδρασης που έχουμε πάντα – και ναι, το εννοώ, ΠΑΝΤΑ. Έτσι, όταν έπιασε το χέρι μου και περπάτησε μαζί μου μέχρι το αυτοκίνητο χωρίς διαμαρτυρίες, έμεινα άναυδη. Αν η ήπια γονεϊκότητα έφερνε τέτοια αποτελέσματα, ήμουν μέσα. Δεν με ένοιαζε πόσο περισσότερο χρόνο θα αφιέρωνα στο να εξηγώ και να μιλάω για συναισθήματα, εδώ ζούσα κάτι εντελώς διαφορετικό και ήμουν τρισευτυχισμένη.

Μέρα 6η

Την επόμενη μέρα, μετά την προσέλευση στο σχολείο, η κόρη μου έπαιζε με τις φίλες της στην παιδική, όπως κάνει συνήθως, αλλά ήταν σε πολύ πεισματάρικη διάθεση. Δεν μοιραζόταν με τις φίλες της και αρνούνταν ανοιχτά να με ακούσει, όταν της ζητούσα να μην κάνει πράγματα που ήξερε πως δεν επιτρέπονταν. Όσο κι αν ήθελα να την πάρω να φύγουμε για τιμωρία, αποφάσισα να προσπαθήσω να της μιλήσω, αλλά χωρίς επιτυχία. Όχι μόνο κατέληξα να φαίνομαι ότι με κάνει ό,τι θέλει στα μάτια των άλλων γονιών, αλλά και απέτυχα στην ήπια γονεϊκότητα, όταν τελικά χρειάστηκε να φύγουμε όσο εκείνη ούρλιαζε και κλωτσούσε. Ένιωσα ντροπιασμένη και απογοητευμένη και ευχόμουν να την είχα τιμωρήσει από την ώρα που άρχισε να παραφέρεται. Ποιο το νόημα της ήπιας γονεϊκότητας, αν συνέχιζε να φέρεται έτσι;

Όταν όμως φτάσαμε στο σπίτι και είχα την ευκαιρία να βάλω τον εαυτό μου σε timeout και να ηρεμήσω, μπόρεσα να της μιλήσω ξανά για το πώς ένιωθαν οι φίλες της με τη συμπεριφορά της. Ζήτησε συγγνώμη και αντί να συνεχίσει το κλαψούρισμα και την άσχημη συμπεριφορά, αποφάσισε να πάρει αγκαλιά τη γάτα και να διαβάσει ένα βιβλίο. Μετά μου είπε πως ήταν κουρασμένη και ξαπλώσαμε για λίγο. Είχα πλέον καταλάβει πως όσο άσχημα κι αν φέρονταν τα παιδιά μου, αυτό οφειλόταν σε κάτι άλλο που κρυβόταν πίσω από την επιφανειακά άσχημη συμπεριφορά κι εγώ αδυνατούσα να δω εξαιτίας της απόγνωσής μου. Συνειδητοποίησα πως αυτός ο επιπλέον χρόνος και η προσπάθεια ήταν απαραίτητα για να φτάσω στην καρδιά του προβλήματος της συμπεριφοράς τους, ακόμη κι αν αυτό σήμαινε πως κάπου-κάπου θα ένιωθα άβολα μπροστά στους άλλους γονείς. Εξάλλου, οι επιλογές που αφορούν τη γονεϊκότητα είναι αποκλειστικά δική μου ευθύνη. Αν οι άλλοι γονείς με κρίνουν επειδή κάνω αυτό που θεωρώ σωστό, τότε δεν χρειάζεται να ανησυχώ για την άποψή τους ούτως ή άλλως. Προτεραιότητα έχουν τα παιδιά μου, κι όχι η καλή μου εικόνα.

Μέρα 7η

Η τελευταία μέρα του εγχειρήματός μου ήρθε μετά από μια πολύ ανήσυχη νύχτα με το μωρό. Εγώ ήμουν εκείνη που δεν είχα καμία διάθεση να συνεργαστώ με τα παιδιά μου και να ακολουθήσω την ήπια προσέγγιση την έβδομη μέρα, κι όχι το αντίστροφο. Παρόλο που προσπάθησα να υπενθυμίζω στον εαυτό μου να μιλά στα παιδιά σαν σε συνεργάτες, δεν είχα αρκετή υπομονή, ώστε να συνεργαστώ με ένα δίχρονο κι ένα πεντάχρονο τόσο νωρίς το πρωί. Όταν ο γιος μου διέκοψε δύο συνεχόμενες φορές το θηλασμό, του μίλησα απότομα και του ζήτησα να πάει στο δωμάτιό του μέχρι να τελειώσω.

 Όταν πήγα να τον δω, έμοιαζε εντελώς απογοητευμένος. Στην ήπια γονεϊκότητα χρειάζεται να παραδέχεσαι τα λάθη σου, κι έτσι δεν έπρεπε να κατηγορήσω τις ενέργειες του γιου μου για τη δική μου συμπεριφορά. Όταν του ζήτησα συγγνώμη για τον τρόπο που φέρθηκα, βρήκαμε ξανά την ισορροπία μας. Μάλιστα μου ζήτησε συγγνώμη που με διέκοψε, χωρίς να του το ζητήσω εγώ. Πίστευα πως η ενσυναίσθηση ήταν μια δύσκολη έννοια για ένα πεντάχρονο, αλλά τελικά έκανα λάθος.

Άξιζε η Ήπια Γονεϊκότητα την περισσότερη προσπάθεια;

Παρόλο που ήταν μια από τις πιο δύσκολες βδομάδες που έζησα ποτέ ως γονιός, ήταν και μία από εκείνες με τη μεγαλύτερη ανταμοιβή. Το να μπορώ να συσχετίζομαι με τα παιδιά μου στο επίπεδό τους βελτίωσε πραγματικά τη γενικότερη συμπεριφορά τους.

Δεν είμαι σίγουρη για το αν θα μπορούσα να εφαρμόσω αυτή την προσέγγιση όλη μέρα, κάθε μέρα, αλλά το να προσπαθώ να μιλήσω διεξοδικά για τα προβλήματα των παιδιών μου είναι κάτι που σίγουρα θα προσπαθώ συχνότερα. Μου έδειξε τόσα πολλά για το γιατί φέρονται όπως φέρονται και ποτέ δεν ήταν «άτακτα» μόνο και μόνο επειδή έτσι ήθελαν. Αφιερώνοντας περισσότερο χρόνο στο να μην βιαζόμαστε και στο να καταλαβαίνω πραγματικά τα παιδιά μου άξιζε σίγουρα την προσπάθεια. Παρόλο που είχα τις αμφιβολίες μου, όταν ξεκίνησα αυτό το πείραμα, ήμουν σίγουρα ικανοποιημένη από το αποτέλεσμα.
Πηγή Tromaktiko
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWSNOWGR.COM
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ