2020-12-31 20:13:56
Φωτογραφία για Η καθιέρωση του πρωτοχρονιάτικου εθίμου των δώρων στους τροχονόμους κατά την εποχή του Μεσοπολέμου

Χωροφύλακες της τροχαίας χωροφυλακήςρυθμίζουν την

κυκλοφορία παραμονή Πρωτοχρονιάς του 1939

(αρχείο ΕΡΤ συλλογή

Πέτρου Πουλίδη)

 γράφει ο Ιωάννης Β. Δασκαρόλης  (Πρώτη δημοσίευση: Huffington Post)

Πρόλογος – Το έθιμο

Είμαι σίγουρος πως οι περισσότεροι γνωρίζετε το ωραίο αυτό έθιμο, κατά το οποίο πολίτες της Αθήνας, αλλά και των άλλων πόλεων, λίγο πριν την Πρωτοχρονιά αυθόρμητα προσέρχονταν στις σταθερές θέσεις των τροχονόμων και εναπέθεταν δώρα (γλυκά, ποτά, τρόφιμα) ως αναγνώριση της προσφοράς της Τροχαίας στην ασφαλή ρύθμιση της κυκλοφορίας και στην ομαλή λειτουργία της πόλης.

Το έθιμο αυτό διατηρήθηκε ως και τα μέσα της δεκαετίας του ΄90 και τουλάχιστον εγώ ως μικρό παιδί πρόλαβα και το είδα να εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια μου σε κάποια τελευταία κεντρικά σημεία της Αθήνας που υπήρχαν ακόμη επανδρωμένα βάθρα από τροχονόμους

. Το έθιμο αυτό διαμορφώθηκε στα χρόνια του Μεσοπολέμου, στα πρώτα δειλά βήματα της αυτοκίνησης στην Ελλάδα, όπως θα δούμε.

Η εισαγωγή των πρώτων αυτοκινήτων στην Ελλάδα και οι διαχρονικές δυσκολίες στη ρύθμιση της οδικής κυκλοφορίας στην Αθήνα του Μεσοπολέμου (1914-1926)

Το πρώτο αυτοκίνητο στην Ελλάδα εισήχθη το 1901 και μέχρι το 1914 κυκλοφορούσαν στην Αθήνα μόλις 266 αυτοκίνητα. Σταδιακά η κίνηση των αυτοκινήτων στην Αθήνα αυξανόταν, με αποτέλεσμα η Διεύθυνση Χωροφυλακής να δημιουργήσει ξεχωριστό τμήμα τροχονόμων το 1919 ώστε να αντιμετωπίσει την διαμορφωθείσα κατάσταση. Το τμήμα της Χωροφυλακής που ανέλαβε να φέρει εις πέρας την ομαλοποίηση της κυκλοφορίας ονομάστηκε Τροχαία Κινήσεως. Οι τροχονόμοι της εποχής τοποθετήθηκαν σε σταθερά υπερυψωμένα βάθρα για να είναι καλύτερα ορατοί από τους οδηγούς, ενώ κάποιοι εξ αυτών κυκλοφορούσαν έφιπποι για να επεμβαίνουν έγκαιρα όπου χρειαζόταν.[1]

Την εποχή του Μεσοπολέμου η Αθήνα μεγάλωσε σημαντικά μετά την απότομη ένταξη χιλιάδων Μικρασιατών προσφύγων στα προάστιά της. Ήδη διέθετε ένα μικρό αριθμό αυτοκινήτων, καθώς το 1924 οι άδειες οδήγησης που εκδόθηκαν ήταν 2.184, το επόμενο έτος εκδόθηκαν 6.448 άδειες και άλλες 2.448 το 1926.[2] Αν και τα αυτοκίνητα ήταν σχετικά ολιγάριθμα, η κίνησή τους στους δρόμους διεξαγόταν με πολύ μεγάλη δυσκολία και κυρίως χωρίς την απαιτούμενη οδική ασφάλεια. Αυτό συνέβαινε γιατί τα αυτοκίνητα της εποχής ήταν φτωχά εξοπλισμένα, το σύστημα πέδησης και πλοήγησής τους ήταν ανεπαρκές, οι οδηγοί τους δεν είχαν ιδιαίτερη εμπειρία στην οδήγηση και υπέπεφταν πολύ συχνά σε λάθος υπολογισμούς, ενώ οι πεζοί δεν ήταν εξοικειωμένοι με την νέα κατάσταση που είχε δημιουργηθεί στους κεντρικούς δρόμους της Αθήνας. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι πρώτες πινακίδες σήμανσης τοποθετήθηκαν από την ΕΛΠΑ το 1926, ενώ ο πρώτος ενημερωμένος ΚΟΚ που ρύθμιζε τους κανόνες κυκλοφορίας των αυτοκινήτων δημοσιεύτηκε μόλις το 1930![3]

Η κίνηση στα Χαυτεία την εποχή του Μεσοπολέμου.

Στο κέντρο της χαώδους κίνησης διακρίνεται ο τροχονόμος.Επίσης οι περισσότεροι οδηγοί δεν σέβονταν ιδιαίτερα τους πλέον στοιχειώδεις κανόνες οδικής συμπεριφοράς,[4] ενώ και η οδική σήμανση στους αθηναϊκούς δρόμους βρισκόταν σε πολύ πρώιμο στάδιο, χωρίς φυσικά φωτεινούς σηματοδότες.[5] Το αποτέλεσμα ήταν ότι καθημερινά οι στήλες των εφημερίδων είχαν ειδήσεις για πολλά σοβαρά αυτοκινητιστικά δυστυχήματα(*) δυσανάλογα πολλά για το πλήθος των αυτοκινήτων που κινούνταν στους αθηναϊκούς δρόμους(**). Ο Τύπος χαρακτήριζε τα αυτοκίνητα ως «τρέχουσες λαιμητόμους»,(***) ενώ καταγραφόταν και μια υποδόρια λαϊκή δυσαρέσκεια για το νέο μέσο μεταφοράς, που ενώ δεν εξυπηρετούσε την μεγαλύτερη πλειοψηφία των πολιτών υπονόμευε την ασφαλή τους κυκλοφορία.

Όλοι αυτοί οι παράγοντες καθιστούσαν επιτακτική την παρουσία των τροχονόμων στις κεντρικές αρτηρίες της πόλης, καθώς ρύθμιζαν την κυκλοφορία και ανακούφιζαν τους επαγγελματίες της. Οι συνθήκες εργασίας όμως γι’ αυτούς ήταν ιδιαίτερα επικίνδυνες και κοπιώδεις, ενώ λειτουργούσαν υπό ιδιαίτερα αντίξοες συνθήκες, σχεδόν με αυτοθυσία. Πολύ συχνά βρισκόταν η ίδια τους η ζωή σε κίνδυνο από τα λάθη των οδηγών, καθώς δεν υπήρχαν ούτε διαγραμμίσεις στο οδόστρωμα. Για τον λόγο αυτό απολάμβαναν του απεριόριστου σεβασμού των πολιτών σε σχέση με τους υπόλοιπους χωροφύλακες, ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι κατά την λαϊκή εξέγερση της 9ης Σεπτεμβρίου 1926 στο κέντρο των Αθηνών, ήταν οι μοναδικοί ένστολοι που δεν ξυλοκοπήθηκαν από το εξαγριωμένο πλήθος που τους σεβάστηκε και τους προστάτευσε.[6]

Η άτυπη θέσπιση του εθίμου των δώρων προς τους τροχονόμους της Χωροφυλακής. (1932-1935)

Η συνέχεια του άρθρου εδώ: https://www.istorikathemata.com/2020/12/blog-post_31.html

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWSNOWGR.COM
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ