2013-01-26 09:06:32
Φωτογραφία για Kenneth Rogoff: Σωστά ανησυχείτε για το χρέος των ΗΠΑ
By  Kenneth Rogoff

Πολλοί ξένοι επενδυτές κοιτούν την «αταξία» του προϋπολογισμού των ΗΠΑ με σύγχυση και φόβο, αναρωτώμενοι πώς μια χώρα που τα έχει όλα μπορεί να διαχειρίζεται τα δημοσιονομικά της θέματα τόσο χαοτικά. 

Το βασικό πρόβλημα δεν είναι μόνο το εξαιρετικά υψηλό επίπεδο του δημόσιου χρέους, ή η προφανώς μη βιώσιμη τροχιά των δαπανών. Είναι το βαθύτατα διχασμένο εκλογικό σώμα για την κατεύθυνση της κυβέρνησης, με διαφορές που επιδεινώνονται από τις δημογραφικές εξελίξεις και τη συνεχή αργή ανάπτυξη. Είναι δύσκολο να διαφύγει της προσοχής ότι οι μάχες για τον προϋπολογισμό σήμερα είναι απλώς μια αψιμαχία σε έναν μακροπρόθεσμο πόλεμο, που δεν θα διευθετηθεί σύντομα. 

Οι ΗΠΑ θα πρέπει γρήγορα να απαντήσουν σε μια σειρά δομικών ερωτημάτων. Για παράδειγμα, καθώς το ποσοστό της χώρας στο παγκόσμιο ΑΕΠ βυθίζεται από το 20% σήμερα στο 10% σε πέντε δεκαετίες, θα πρέπει να συνεχίσει να παίζει τον ρόλο του παγκόσμιου αστυφύλακα; 


Η χώρα ξοδεύει πάνω από το 4% του ΑΕΠ για την άμυνα, ποσοστό σχεδόν διπλάσιο του παγκόσμιου μέσου όρου. Ο Ομπάμα προσδοκά σε ένα δημοσιονομικό «μέρισμα ειρήνης» μετά την απόσυρση των στρατευμάτων από το Ιρακ και το Αφγανιστάν. Από την άλλη πλευρά, οι ρεπουμπλικάνοι δικαιολογημένα αντικρούουν ότι δεν είναι ρεαλιστικό να πιστεύει κανείς ότι η ησυχία θα κρατήσει. Εν τέλει, αν οι στρατιωτικές δαπάνες συνεχίσουν να υποχωρούν, γίνεται περισσότερο σημαντικό να έχεις τη δημοσιονομική ικανότητα να μπορείς να τις αυξήσεις αν προκύψουν νέες απειλές.

Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι, αν οι ΗΠΑ αναγκαστούν να εγκαταλείψουν το ρόλο του παγκόσμιου χωροφύλακα υπέρ, ας πούμε, της Κίνας, τότε οι ξένοι ίσως να μην έχουν την ίδια «λαχτάρα» για το χρέος τους. 

Ένας μεγάλος τομέας διαφωνίας περιλαμβάνει το ερώτημα ποιες υπηρεσίες θα πρέπει να προσφέρει η ομοσπονδιακή κυβέρνηση έναντι των πολιτειών ή του ιδιωτικού τομέα. Υπάρχουν πολλά «ώριμα φρούτα» εδώ. Η βελτίωση της παραγωγικότητας στις κυβερνητικές υπηρεσίεςυπήρξε οριακή αν συγκριθεί με πολλούς άλλους τομείς της οικονομίας. Μια επίσκεψη σε ένα δημοτικό σχολείο σε πολλές πόλεις των ΗΠΑ είναι ό,τι πιο κοντινό σε ένα ταξίδι στον χρόνο! 

Μια ιδέα που λατρεύουν οι οικονομολόγοι εδώ και χρόνια είναι τα σχολικά vouchers, αλλά υπάρχει ισχυρή αντίσταση από παγιωμένα συμφέροντα. Πόσο καιρό τα ίδια συμφέροντα θα καθυστερούν τα online μαθήματα και τις ηλεκτρονικές βαθμολογήσεις αρχικά ως συμπλήρωμα των παραδοσιακών δομών εκπαίδευσης και εν τέλει ως σημαντικό υποκατάστατο; Οι δημοσιονομικές επιπτώσεις είναι τεράστιες, όπως επίσης και οι διαφωνίες. 

Σε αντιδιαστολή, οι υποδομές πρέπει να είναι ένα θέμα όπου υπάρχει συναντίληψη, αλλά και πάλι εμφανίζεται παράλυση. Πέρα από τις προτεραιότητες στη χρηματοδότηση, υπάρχει τεράστιο χάσμα ανάμεσα σε αυτούς που βλέπουν τις υποδομές ως το κλειδί για να εξασφαλίσουν υψηλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας, έναντι αυτών που θέλουν την κατασκευή υποδομών, αλλά σε λογικούς ρυθμούς. 

Υπάρχει ένα ανέκδοτο για ένα γκρουπ Κινέζων που ρωτά τον ξεναγό του στη Νέα Υόρκη πόσο χρόνο θα πάρει η ολοκλήρωση του τούνελ στη Δεύτερη Λεωφόρο. Όταν του απαντά δύο χρόνια, ο Κινέζος μεταφραστής διστάζει να μεταφράσει την απάντηση και ρωτά: «Για περίμενε μια στιγμή, εννοείς δύο εβδομάδες, σωστά;» 

Ένα από τα μεγαλύτερα assets των ΗΠΑ είναι η δυνατότητα που έχουν να επεκτείνουν τη μετανάστευση χωρίς να αντιμετωπίζουν περιορισμούς, χωροταξικούς ή πόρων, τουλάχιστον στο άμεσο μέλλον. Αλλά η πολιτική μετανάστευσης έχει εδώ και καιρό κυριαρχηθεί από το συναίσθημα αντί του ψυχρού οικονομικού υπολογισμού που εφαρμόζουν πολλές χώρες. Υπάρχουν άκαμπτοι περιορισμοί στη χορήγηση βίζας με στόχο να μείνουν εκτός τρομοκράτες, κάποιοι εκ των οποίων είναι απίστευτα αντιπαραγωγικοί. 

Η μεταναστευτική πολιτική έχει μεγάλες επιπτώσεις στο αμερικανικό χρέος και στη βιωσιμότητα των δικαιωμάτων του άπορου πληθυσμού. Κι όμως, η διασύνδεση αυτή σπάνια τυγχάνει σοβαρής προσοχής. 

Φυσικά, το σύστημα υγείας είναι η μητέρα όλων των δημοσιονομικών προκλήσεων,δεδομένου ότι το κόστος αυξάνει όσο ο πληθυσμός γερνά. 

Η ιδέα ότι κάποιος θα πρέπει απλώς να αγνοεί όλα τα προβλήματα και να προχωρά σε σκληρή κεϊνσιανή πολιτική τόνωσης είναι επικίνδυνη. Έχει μεγάλη σημασία πώς η κυβέρνηση φορολογεί και ξοδεύει, όχι απλώς πόσο. Το χρέος των ΗΠΑ είναι ένας περιορισμός. Αυξανόμενος αριθμός εμπειρικών μελετών, περιλαμβανομένης και της δικής μου με τον Carmen Reinhart, δείχνει ότι οι ΗΠΑ έχουν ήδη φτάσει σε ένα επίπεδο χρέους που συνδέεται με τη χαμηλή ανάπτυξη που βιώνουν ανεπτυγμένες οικονομίες. 

Το γεγονός ότι τα επιτόκια σήμερα είναι χαμηλά δεν σημαίνει απαραίτητα ότι οι ΗΠΑ είναι εξαίρεση στον κανόνα. Ρίξτε μια ματιά στα στάσιμα επιτόκια της Ιαπωνίας. Το καθεστώς του δολαρίου ως αποταμιευτικού νομίσματος αγοράζει στη χώρα περισσότερο χώρο, αλλά πόσο και για πόσο; 

Το υψηλό χρέος είναι ένα πρόβλημα ακριβώς γιατί μειώνει τη δυνατότητα της χώρας να αντιμετωπίσει μελλοντικά σοκ. Οι ΗΠΑ εξακολουθούν να έχουν ένα απίστευτο προνόμιο που προσφέρει αξιοσημείωτες δυνατότητες: την πεποίθηση του κόσμου ότι οι Αμερικάνοι θα βρουν τρόπο να πετύχουν βιωσιμότητα του προϋπολογισμού τους. Παρ’ όλα αυτά, είναι δύσκολο για πολλούς στις ΗΠΑ να ξεφύγουν από την αγωνία ότι απλώς αυτήν τη φορά δεν θα πετύχουν. 

Με περισσότερα από 5 τρισ. δολάρια χρέος, μνήμες του πληθωρισμού της δεκαετίας του 1970 και το default στις ρήτρες χρυσού της δεκαετίας του 1930, οι ξένοι έχουν δίκιο να ανησυχούν λιγάκι… 

«Ο συγγραφέας είναι καθηγητής στο Harvard και ένας από τους συγγραφείς του This Time Is Different’. 

Εuro2day.gr

ΠΗΓΗ: FT.com

Copyright The Financial Times Ltd. All rights reserved.
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWSNOWGR.COM
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ