2017-09-10 21:00:24
του Σωτήρη Ντάλη*
Η ευρωπαϊκή ενοποιητική διαδικασία από το 1950 μέχρι σήμερα εξασφάλισε στην Ευρώπη ειρήνη, ευημερία και συνείδηση κοινότητας προκειμένου να ξεπεραστούν οι αντιθέσεις. Με την ευρωπαϊκή ενοποίηση αντλήσαμε διδάγματα από τις αιματηρές αντιπαραθέσεις του παρελθόντος.
Δημοκρατία, ισότητα δικαιωμάτων, διαφάνεια, επικουρικότητα, αξιοπρέπεια του ανθρώπου, ελευθερία, αλληλεγγύη και ανεκτικότητα είναι μερικές από τις βασικές αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς η ΕΕ δεν είναι απλώς ένας οικονομικός χώρος (όπως επιμένουν να την εμφανίζουν οι εθνικολαϊκιστές) αλλά κυρίως μια κοινωνία αξιών.
Η Ευρωπαϊκή ενοποιητική διαδικασία προωθεί ένα πρότυπο ανάπτυξης μοναδικό στον κόσμο, που συνδυάζει πολιτικές αλληλεγγύης με αντικειμενικό σκοπό μια ανάπτυξη που πρέπει να συμμεριζόμαστε όλοι.
Τι εξυπηρετεί όμως σήμερα η ΕΕ, και ποιο είναι το μέλλον της; Τι έχει ήδη επιτευχθεί προς όφελος των πολιτών της, και ποιες νέες προκλήσεις αντιμετωπίζει σήμερα; Ποιες αλλαγές και καινοτομίες πρέπει να προωθήσει η ΕΕ; Σε μια περίοδο έντονης παγκοσμιοποίησης, μπορεί η ΕΕ να ανταγωνισθεί με επιτυχία άλλες μεγάλες οικονομίες; Μπορεί να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στην παγκόσμια σκηνή; Θα βαδίσει τελικά η ΕΕ προς το σχήμα των Ενωμένων Πολιτειών της Ευρώπης ή στο τέλος θα παραμείνει ένα πλαίσιο συνεργασίας και ανταγωνισμού ανάμεσα σε διαφορετικά κράτη, τα οποία απλώς θα συμμετέχουν στο ίδιο οικοδόμημα;
Οι γαλλικές προεδρικές εκλογές (Απρίλιος- Μάϊος 2017) χαρακτηρίστηκαν ως οι σημαντικότερες των τελευταίων χρόνων σε όλη την Ευρώπη, γιατί μας έδωσαν την ευκαιρία να θυμηθούμε τις αξίες του Ευρωπαϊκού σχεδίου και να υπογραμμίσουμε τη σημασία που έχει για τη συνέχιση της ευρωπαϊκής ενοποίησης η εκλογή Μακρόν
.
Στα κομβικά ερωτήματα που θα απασχολήσουν τη νέα συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης, φαίνεται πως θα επιχειρήσει να απαντήσει η διακυβέρνηση Μακρόν. Αυτές τις αγωνίες του κατέθεσε και με τις παρεμβάσεις του στην Αθήνα ο Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας.
Θα ξεχωρίζαμε δυο άξονες πάνω στους οποίους θα στηρίξει την ευρωπαϊκή πολιτική του. Ο πρώτος αφορά στην εμβάθυνση- ολοκλήρωση της Ευρωζώνης, υπογραμμίζοντας την ανάγκη ενός υπουργού Οικονομικών και ενός Κοινοβουλίου της Ευρωζώνης. Ο δεύτερος άξονας περιγράφει την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής κοινής άμυνας προκειμένου η ΕΕ να είναι σε θέση να εξασφαλίζει τη στρατηγική της αυτονομία και να μπορεί να διαχειριστεί τις διεθνείς κρίσεις μόνη της.
Η νέα συζήτηση για το μέλλον της ΕΕ και της Ευρωζώνης που θα ξεκινήσει αμέσως μετά τις γερμανικές εκλογές θα είναι το στοίχημα για περισσότερη και καλύτερη Ευρώπη. Σε αυτή τη συζήτηση η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να προσέλθει γνωρίζοντας πως η ένταξη της χώρας μας στην ΕΟΚ/ΕΕ και στην Ευρωζώνη λειτούργησε ως δίχτυ ασφαλείας και αλληλεγγύης. Ειδικότερα τα τελευταία χρόνια το ευρωπαϊκό θεσμικό κεκτημένο ήταν εκείνο που δεν επέτρεψε στην οικονομική κρίση να εξελιχθεί σε γενική κατάρρευση.
Ο Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας γνωρίζει πολύ καλά πως η «έλλειψη» της Ευρώπης σημαίνει την «υποχώρηση» της Ευρώπης. Η Ευρώπη «σαν κενός χώρος» είναι η πραγματική παγίδα που η ίδια η Γηραιά Ήπειρος κινδυνεύει να στήσει στον εαυτό της.
Για τον Μακρόν, η πρόκληση που αντιμετωπίζει σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι το αν θα μπορέσει να προσαρμοστεί στις προκλήσεις του 21ου αιώνα και να συνδιαμορφώσει τη νέα ατζέντα της διεθνούς πολιτικής και των διατλαντικών σχέσεων.
Ειδικότερα σήμερα, με την ευρωπαϊκή ενοποίηση να έχει μπλοκαριστεί από μια πολυεπίπεδη κρίση οικονομική και προσφυγική στην οποία ήλθε να προστεθεί και η απόφαση της Βρετανίας για αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η ανάδειξη του Μακρόν στην Προεδρία της Γαλλικής Δημοκρατίας έχει ξεχωριστό ενδιαφέρον.
Ειδικότερα η νίκη του Εμανουέλ Μακρόν απέναντι στον εθνικολαϊκισμό, έδωσε μια νέα διάσταση στη συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπη. Ήδη δημιούργησε νέες προϋποθέσεις για τον γαλλογερμανικό άξονα που είναι πάντα απαραίτητος για την προώθηση της ευρωπαϊκής ενοποιητικής διαδικασίας. Στην Αθήνα με την ομιλία του στην Πνύκα παρουσίασε ένα σχέδιο αλλαγών που θα δρομολογηθούν το καλοκαίρι του 2018. Όπως έκανε με επιτυχία και στην προεκλογική περίοδο στέλνοντας ένα μήνυμα αλλαγών. Οι αλλαγές αυτές θα συμπέσουν και με το τέλος του ελληνικού προγράμματος και η Ελλάδα θα ενθαρρυνθεί να τα βγάλει πέρα μόνη της, εκτός ΔΝΤ και με έναν μηχανισμό ΕSM που θα λειτουργεί ως ευρωπαϊκό ΔΝΤ αλλά δεν θα λειτουργεί με ανοχή στις παρεκκλίσεις.
Επίσης θα πρέπει κανείς να συγκρατήσει και την αγωνία του Μακρόν να λειτουργήσει ένας ευρωπαϊκός προστατευτισμός στις στρατηγικές επενδύσεις των κρατών μελών της ΕΕ. Προφανώς υπονοεί την κινεζική διείσδυση σε τομείς στρατηγικών επενδύσεων.
Τα εθνικά «εγώ» και η αναζήτηση του ευρωπαϊκού «εμείς»
Όπως φάνηκε στη μέχρι σήμερα πορεία της ευρωπαϊκής ενοποίησης, η Ευρώπη επιβεβαιώνει την αξία της μόνον όταν επιδεικνύει την ικανότητά της να απαντά στις προκλήσεις της Ιστορίας.
Σήμερα δεν είναι εύκολο να κάνει κανείς προβλέψεις για τις μελλοντικές πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις στην ΕΕ και για το πώς θα προχωρήσει η συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης. Οι περισσότεροι ειδικοί αναλυτές περιγράφουν δυο διαφορετικά σενάρια εξόδου από την κρίση, ένα συντηρητικό-διαρθρωτικό και ένα ευρω-ομοσπονδιακό. Σύμφωνα με τη συντηρητική ανάλυση, πρέπει κανείς να ακολουθήσει σφιχτή νομισματική και δημοσιονομική πολιτική και να υποταχτεί σε αυστηρούς κανόνες για να σταθεροποιήσει τις αγορές. Από την άλλη πλευρά, η ευρω-ομοσπονδιακή ανάλυση υποστηρίζει πρώτα απ’ όλα ότι όλες οι νομισματικές ενώσεις του παρελθόντος κατέρρευσαν όταν δεν μετεξελίχθηκαν σε πολιτική ένωση. Σύμφωνα με τους υποστηρικτές αυτής της ανάλυσης, η αντιμετώπιση της κρίσης απαιτεί τη δημιουργία μιας ομοσπονδιακής «κρατικής» οντότητας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η οποία να διαθέτει μια μίνιμουμ οικονομικοπολιτική κυριαρχία.
Με γνώμονα την αναζήτηση εκείνου του μοντέλου λειτουργίας της ΕΕ που θα προωθήσει το ευρωπαϊκό συμφέρον πέρα από τις εθνικές διαιρέσεις, η ομοσπονδιακή μέθοδος δεν θα μας οδηγήσει άμεσα στη δημιουργία των Ενωμένων Πολιτειών της Ευρώπης, θα μας επιτρέψει όμως να ξαναδουλέψουμε με το τρίγωνο των ευρωπαϊκών θεσμών, την Επιτροπή ως έκφραση του κοινοτικού συμφέροντος, το Συμβούλιο Υπουργών ως εκφραστή των εθνικών συμφερόντων και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ως έκφραση των λαών. Μόνο μια πολιτική ενοποίηση της ΕΕ θα ακυρώσει την ανάγκη για μια ηγεμονική δύναμη στην Ευρώπη, ένα ρόλο που διαδραματίζει σήμερα η Γερμανία.
H ευρωπαϊκή ενοποιητική διαδικασία ήταν πάντα μια δύσκολη υπόθεση. Ο Ζακ Ντελόρ έλεγε πως πρέπει να πειστούν γι’ αυτό εκείνοι που, μη έχοντας ζήσει στα μεταπολεμικά χρόνια, έχουν την τάση να θεωρούν την ανάδυση της Ευρωπαϊκής ενοποίησης σαν μια παλιά ιστορία, μια ιδέα που ξεπεράστηκε από τις μεταβολές που μεσολάβησαν έκτοτε.
Τα τελευταία χρόνια η ΕΕ εμφανίσθηκε πολιτικά διαιρεμένη και οικονομικά εξασθενημένη και δεν άκουσε προσεκτικά όσα οι πολίτες προσπάθησαν να πουν. Οι δε πολιτικοί ηγέτες των κρατών-μελών της ΕΕ, απέτυχαν να αφηγηθούν την ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως μια ιστορία διάδοσης της ελευθερίας και της αλληλεγγύης. Σήμερα, μετά από μεγάλη καθυστέρηση και με την ουσιαστική συμβολή του Προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας, φαίνεται πως επανέρχεται το φιλόδοξο σχέδιο της οικονομικής και πολιτικής ένωσης μέσω των σχεδίων για μετεξέλιξη της ευρωζώνης σε Ένωση του ευρώ. Αυτό σημαίνει βέβαια, λιγότερη εθνική κυριαρχία προκειμένου να επιτευχθεί ο μεγαλύτερος δυνατός βαθμός πολιτικής θεσμικής ενοποίησης. Όπως προκύπτει από τα υπό επεξεργασία σχέδια που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, οδηγούμαστε έστω και με καθυστέρηση σε μεγαλύτερο έλεγχο των εθνικών προϋπολογισμών, σε ευρωπαϊκή εποπτεία των τραπεζών, σε κοινή φορολογική πολιτική και σε μεταρρύθμιση των κοινωνικών συστημάτων.
Η νέα συζήτηση που άνοιξε στην Ευρώπη ίσως αποτελέσει το απαραίτητο πλαίσιο για την «πολιτικοποίηση» της πολιτικής ώστε να μπορούν να υπάρξουν εκ νέου δυνατότητες, εργαλεία, και κίνητρα για συμμετοχή των πολιτών. Η συζήτηση αυτή πρέπει να κινηθεί σε δυο κομβικά επίπεδα. Στο πρώτο να αναζητηθεί η ενοποίηση της Ευρώπης και η πολιτικοποίηση των οικονομικών, κοινωνικών και οικολογικών λειτουργιών της. Στο δεύτερο επίπεδο πρέπει να επιχειρηθεί η ανοικοδόμηση του κοινωνικού κράτους και η αποκατάσταση της φορολογίας ως εργαλείου ανακατανομής εισοδημάτων, παροχών και κοινωνικών παρεμβάσεων.
Είναι προφανής η ανάγκη για ένα πιο λειτουργικό σύστημα για την Ευρωζώνη, η οποία ούτως ή άλλως αποτελεί μέρος του προβλήματος γιατί είναι μια ατελής οικονομική και νομισματική ένωση χωρών –μελών με διαφορετικά χαρακτηριστικά.
Η συζήτηση για το μέλλον της ΕΕ πρέπει να οδηγήσει σε μια νέα αλληλεγγύη συμφερόντων σε ευρωπαϊκό επίπεδο που θα συμπληρώνει και δεν θα ακυρώνει το εθνικό συμφέρον.
Εν κατακλείδι, θα μπορέσει άραγε ο Μακρόν να δώσει μια Vita Nuova, μια ανανεωμένη και αναγεννημένη ζωή στην Ευρώπη που θα εκφραστεί μέσα από μια νέα ευρωπαϊκή αλληλεγγύη σε μια θωρακισμένη Ευρωζώνη;
-------------------------------------------
* Ο Σωτήρης Ντάλης είναι επ. καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ενοποίησης στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Παπαζήση το νέο βιβλίο του με τίτλο: Η «Δύσκολη» Ευρώπη. Σε αναζήτηση της νέας Ευρωπαϊκής Αλληλεγγύης.
Aναδημοσίευση από in.gr
==========================================
Ιδιοκτησία πνευματικών δικαιωμάτων του Geopolitics & Daily News - © 2017. Το περιεχόμενο του site αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία του Geopolitics & Daily News. Οποιαδήποτε πληροφορία (κείμενο, εικόνες, γραφικά) περιέχεται στο site μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για προσωπική, μη εμπορική χρήση. Είναι παράνομη η αντιγραφή, αναπαραγωγή, τροποποίηση με οποιονδήποτε τρόπο, μέρους ή του συνόλου των περιεχομένων του site χωρίς προηγούμενη έγγραφη συγκατάθεση ή αναφορά της σελίδας
geopolitics
Η ευρωπαϊκή ενοποιητική διαδικασία από το 1950 μέχρι σήμερα εξασφάλισε στην Ευρώπη ειρήνη, ευημερία και συνείδηση κοινότητας προκειμένου να ξεπεραστούν οι αντιθέσεις. Με την ευρωπαϊκή ενοποίηση αντλήσαμε διδάγματα από τις αιματηρές αντιπαραθέσεις του παρελθόντος.
Δημοκρατία, ισότητα δικαιωμάτων, διαφάνεια, επικουρικότητα, αξιοπρέπεια του ανθρώπου, ελευθερία, αλληλεγγύη και ανεκτικότητα είναι μερικές από τις βασικές αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς η ΕΕ δεν είναι απλώς ένας οικονομικός χώρος (όπως επιμένουν να την εμφανίζουν οι εθνικολαϊκιστές) αλλά κυρίως μια κοινωνία αξιών.
Η Ευρωπαϊκή ενοποιητική διαδικασία προωθεί ένα πρότυπο ανάπτυξης μοναδικό στον κόσμο, που συνδυάζει πολιτικές αλληλεγγύης με αντικειμενικό σκοπό μια ανάπτυξη που πρέπει να συμμεριζόμαστε όλοι.
Τι εξυπηρετεί όμως σήμερα η ΕΕ, και ποιο είναι το μέλλον της; Τι έχει ήδη επιτευχθεί προς όφελος των πολιτών της, και ποιες νέες προκλήσεις αντιμετωπίζει σήμερα; Ποιες αλλαγές και καινοτομίες πρέπει να προωθήσει η ΕΕ; Σε μια περίοδο έντονης παγκοσμιοποίησης, μπορεί η ΕΕ να ανταγωνισθεί με επιτυχία άλλες μεγάλες οικονομίες; Μπορεί να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στην παγκόσμια σκηνή; Θα βαδίσει τελικά η ΕΕ προς το σχήμα των Ενωμένων Πολιτειών της Ευρώπης ή στο τέλος θα παραμείνει ένα πλαίσιο συνεργασίας και ανταγωνισμού ανάμεσα σε διαφορετικά κράτη, τα οποία απλώς θα συμμετέχουν στο ίδιο οικοδόμημα;
Οι γαλλικές προεδρικές εκλογές (Απρίλιος- Μάϊος 2017) χαρακτηρίστηκαν ως οι σημαντικότερες των τελευταίων χρόνων σε όλη την Ευρώπη, γιατί μας έδωσαν την ευκαιρία να θυμηθούμε τις αξίες του Ευρωπαϊκού σχεδίου και να υπογραμμίσουμε τη σημασία που έχει για τη συνέχιση της ευρωπαϊκής ενοποίησης η εκλογή Μακρόν
Στα κομβικά ερωτήματα που θα απασχολήσουν τη νέα συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης, φαίνεται πως θα επιχειρήσει να απαντήσει η διακυβέρνηση Μακρόν. Αυτές τις αγωνίες του κατέθεσε και με τις παρεμβάσεις του στην Αθήνα ο Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας.
Θα ξεχωρίζαμε δυο άξονες πάνω στους οποίους θα στηρίξει την ευρωπαϊκή πολιτική του. Ο πρώτος αφορά στην εμβάθυνση- ολοκλήρωση της Ευρωζώνης, υπογραμμίζοντας την ανάγκη ενός υπουργού Οικονομικών και ενός Κοινοβουλίου της Ευρωζώνης. Ο δεύτερος άξονας περιγράφει την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής κοινής άμυνας προκειμένου η ΕΕ να είναι σε θέση να εξασφαλίζει τη στρατηγική της αυτονομία και να μπορεί να διαχειριστεί τις διεθνείς κρίσεις μόνη της.
Η νέα συζήτηση για το μέλλον της ΕΕ και της Ευρωζώνης που θα ξεκινήσει αμέσως μετά τις γερμανικές εκλογές θα είναι το στοίχημα για περισσότερη και καλύτερη Ευρώπη. Σε αυτή τη συζήτηση η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να προσέλθει γνωρίζοντας πως η ένταξη της χώρας μας στην ΕΟΚ/ΕΕ και στην Ευρωζώνη λειτούργησε ως δίχτυ ασφαλείας και αλληλεγγύης. Ειδικότερα τα τελευταία χρόνια το ευρωπαϊκό θεσμικό κεκτημένο ήταν εκείνο που δεν επέτρεψε στην οικονομική κρίση να εξελιχθεί σε γενική κατάρρευση.
Ο Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας γνωρίζει πολύ καλά πως η «έλλειψη» της Ευρώπης σημαίνει την «υποχώρηση» της Ευρώπης. Η Ευρώπη «σαν κενός χώρος» είναι η πραγματική παγίδα που η ίδια η Γηραιά Ήπειρος κινδυνεύει να στήσει στον εαυτό της.
Για τον Μακρόν, η πρόκληση που αντιμετωπίζει σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι το αν θα μπορέσει να προσαρμοστεί στις προκλήσεις του 21ου αιώνα και να συνδιαμορφώσει τη νέα ατζέντα της διεθνούς πολιτικής και των διατλαντικών σχέσεων.
Ειδικότερα σήμερα, με την ευρωπαϊκή ενοποίηση να έχει μπλοκαριστεί από μια πολυεπίπεδη κρίση οικονομική και προσφυγική στην οποία ήλθε να προστεθεί και η απόφαση της Βρετανίας για αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η ανάδειξη του Μακρόν στην Προεδρία της Γαλλικής Δημοκρατίας έχει ξεχωριστό ενδιαφέρον.
Ειδικότερα η νίκη του Εμανουέλ Μακρόν απέναντι στον εθνικολαϊκισμό, έδωσε μια νέα διάσταση στη συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπη. Ήδη δημιούργησε νέες προϋποθέσεις για τον γαλλογερμανικό άξονα που είναι πάντα απαραίτητος για την προώθηση της ευρωπαϊκής ενοποιητικής διαδικασίας. Στην Αθήνα με την ομιλία του στην Πνύκα παρουσίασε ένα σχέδιο αλλαγών που θα δρομολογηθούν το καλοκαίρι του 2018. Όπως έκανε με επιτυχία και στην προεκλογική περίοδο στέλνοντας ένα μήνυμα αλλαγών. Οι αλλαγές αυτές θα συμπέσουν και με το τέλος του ελληνικού προγράμματος και η Ελλάδα θα ενθαρρυνθεί να τα βγάλει πέρα μόνη της, εκτός ΔΝΤ και με έναν μηχανισμό ΕSM που θα λειτουργεί ως ευρωπαϊκό ΔΝΤ αλλά δεν θα λειτουργεί με ανοχή στις παρεκκλίσεις.
Επίσης θα πρέπει κανείς να συγκρατήσει και την αγωνία του Μακρόν να λειτουργήσει ένας ευρωπαϊκός προστατευτισμός στις στρατηγικές επενδύσεις των κρατών μελών της ΕΕ. Προφανώς υπονοεί την κινεζική διείσδυση σε τομείς στρατηγικών επενδύσεων.
Τα εθνικά «εγώ» και η αναζήτηση του ευρωπαϊκού «εμείς»
Όπως φάνηκε στη μέχρι σήμερα πορεία της ευρωπαϊκής ενοποίησης, η Ευρώπη επιβεβαιώνει την αξία της μόνον όταν επιδεικνύει την ικανότητά της να απαντά στις προκλήσεις της Ιστορίας.
Σήμερα δεν είναι εύκολο να κάνει κανείς προβλέψεις για τις μελλοντικές πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις στην ΕΕ και για το πώς θα προχωρήσει η συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης. Οι περισσότεροι ειδικοί αναλυτές περιγράφουν δυο διαφορετικά σενάρια εξόδου από την κρίση, ένα συντηρητικό-διαρθρωτικό και ένα ευρω-ομοσπονδιακό. Σύμφωνα με τη συντηρητική ανάλυση, πρέπει κανείς να ακολουθήσει σφιχτή νομισματική και δημοσιονομική πολιτική και να υποταχτεί σε αυστηρούς κανόνες για να σταθεροποιήσει τις αγορές. Από την άλλη πλευρά, η ευρω-ομοσπονδιακή ανάλυση υποστηρίζει πρώτα απ’ όλα ότι όλες οι νομισματικές ενώσεις του παρελθόντος κατέρρευσαν όταν δεν μετεξελίχθηκαν σε πολιτική ένωση. Σύμφωνα με τους υποστηρικτές αυτής της ανάλυσης, η αντιμετώπιση της κρίσης απαιτεί τη δημιουργία μιας ομοσπονδιακής «κρατικής» οντότητας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η οποία να διαθέτει μια μίνιμουμ οικονομικοπολιτική κυριαρχία.
Με γνώμονα την αναζήτηση εκείνου του μοντέλου λειτουργίας της ΕΕ που θα προωθήσει το ευρωπαϊκό συμφέρον πέρα από τις εθνικές διαιρέσεις, η ομοσπονδιακή μέθοδος δεν θα μας οδηγήσει άμεσα στη δημιουργία των Ενωμένων Πολιτειών της Ευρώπης, θα μας επιτρέψει όμως να ξαναδουλέψουμε με το τρίγωνο των ευρωπαϊκών θεσμών, την Επιτροπή ως έκφραση του κοινοτικού συμφέροντος, το Συμβούλιο Υπουργών ως εκφραστή των εθνικών συμφερόντων και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ως έκφραση των λαών. Μόνο μια πολιτική ενοποίηση της ΕΕ θα ακυρώσει την ανάγκη για μια ηγεμονική δύναμη στην Ευρώπη, ένα ρόλο που διαδραματίζει σήμερα η Γερμανία.
H ευρωπαϊκή ενοποιητική διαδικασία ήταν πάντα μια δύσκολη υπόθεση. Ο Ζακ Ντελόρ έλεγε πως πρέπει να πειστούν γι’ αυτό εκείνοι που, μη έχοντας ζήσει στα μεταπολεμικά χρόνια, έχουν την τάση να θεωρούν την ανάδυση της Ευρωπαϊκής ενοποίησης σαν μια παλιά ιστορία, μια ιδέα που ξεπεράστηκε από τις μεταβολές που μεσολάβησαν έκτοτε.
Τα τελευταία χρόνια η ΕΕ εμφανίσθηκε πολιτικά διαιρεμένη και οικονομικά εξασθενημένη και δεν άκουσε προσεκτικά όσα οι πολίτες προσπάθησαν να πουν. Οι δε πολιτικοί ηγέτες των κρατών-μελών της ΕΕ, απέτυχαν να αφηγηθούν την ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως μια ιστορία διάδοσης της ελευθερίας και της αλληλεγγύης. Σήμερα, μετά από μεγάλη καθυστέρηση και με την ουσιαστική συμβολή του Προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας, φαίνεται πως επανέρχεται το φιλόδοξο σχέδιο της οικονομικής και πολιτικής ένωσης μέσω των σχεδίων για μετεξέλιξη της ευρωζώνης σε Ένωση του ευρώ. Αυτό σημαίνει βέβαια, λιγότερη εθνική κυριαρχία προκειμένου να επιτευχθεί ο μεγαλύτερος δυνατός βαθμός πολιτικής θεσμικής ενοποίησης. Όπως προκύπτει από τα υπό επεξεργασία σχέδια που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, οδηγούμαστε έστω και με καθυστέρηση σε μεγαλύτερο έλεγχο των εθνικών προϋπολογισμών, σε ευρωπαϊκή εποπτεία των τραπεζών, σε κοινή φορολογική πολιτική και σε μεταρρύθμιση των κοινωνικών συστημάτων.
Η νέα συζήτηση που άνοιξε στην Ευρώπη ίσως αποτελέσει το απαραίτητο πλαίσιο για την «πολιτικοποίηση» της πολιτικής ώστε να μπορούν να υπάρξουν εκ νέου δυνατότητες, εργαλεία, και κίνητρα για συμμετοχή των πολιτών. Η συζήτηση αυτή πρέπει να κινηθεί σε δυο κομβικά επίπεδα. Στο πρώτο να αναζητηθεί η ενοποίηση της Ευρώπης και η πολιτικοποίηση των οικονομικών, κοινωνικών και οικολογικών λειτουργιών της. Στο δεύτερο επίπεδο πρέπει να επιχειρηθεί η ανοικοδόμηση του κοινωνικού κράτους και η αποκατάσταση της φορολογίας ως εργαλείου ανακατανομής εισοδημάτων, παροχών και κοινωνικών παρεμβάσεων.
Είναι προφανής η ανάγκη για ένα πιο λειτουργικό σύστημα για την Ευρωζώνη, η οποία ούτως ή άλλως αποτελεί μέρος του προβλήματος γιατί είναι μια ατελής οικονομική και νομισματική ένωση χωρών –μελών με διαφορετικά χαρακτηριστικά.
Η συζήτηση για το μέλλον της ΕΕ πρέπει να οδηγήσει σε μια νέα αλληλεγγύη συμφερόντων σε ευρωπαϊκό επίπεδο που θα συμπληρώνει και δεν θα ακυρώνει το εθνικό συμφέρον.
Εν κατακλείδι, θα μπορέσει άραγε ο Μακρόν να δώσει μια Vita Nuova, μια ανανεωμένη και αναγεννημένη ζωή στην Ευρώπη που θα εκφραστεί μέσα από μια νέα ευρωπαϊκή αλληλεγγύη σε μια θωρακισμένη Ευρωζώνη;
-------------------------------------------
* Ο Σωτήρης Ντάλης είναι επ. καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ενοποίησης στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Παπαζήση το νέο βιβλίο του με τίτλο: Η «Δύσκολη» Ευρώπη. Σε αναζήτηση της νέας Ευρωπαϊκής Αλληλεγγύης.
Aναδημοσίευση από in.gr
==========================================
Ιδιοκτησία πνευματικών δικαιωμάτων του Geopolitics & Daily News - © 2017. Το περιεχόμενο του site αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία του Geopolitics & Daily News. Οποιαδήποτε πληροφορία (κείμενο, εικόνες, γραφικά) περιέχεται στο site μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για προσωπική, μη εμπορική χρήση. Είναι παράνομη η αντιγραφή, αναπαραγωγή, τροποποίηση με οποιονδήποτε τρόπο, μέρους ή του συνόλου των περιεχομένων του site χωρίς προηγούμενη έγγραφη συγκατάθεση ή αναφορά της σελίδας
geopolitics
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Elvis Presley - Always On My Mind
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Με τεσσάρα η ΑΕΚ έπιασε κορυφή
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
