2017-09-27 10:33:06
Απληστία, λαγνεία, φρικαλεότητες του πολέμου, παρακμή, παρτιζάνοι, αντιστασιακοί, ο «υπαρκτός» σοσιαλισμός και τα «ανύπαρκτα» όνειρα που έγιναν εφιάλτες, «πέτρινοι γάμοι», δικτατορίες, γκέι έρωτες και «αθώα» μουσεία, στοιχεία και λέξεις και κείμενα και ιστορίες φλεγόμενες, όπως οι περιοχές που τις γεννούν: Τα Βαλκάνια. Η σχέση λογοτεχνίας και σινεμά δεν απέβη τόσο «ταιριαστή» σε κανένα, ίσως, μέρος του κόσμου, όσο στις χώρες των Βαλκανίων.
Λέξεις-εικόνες και εικόνες - έννοιες συνθέτουν το εκρηκτικό μείγμα της παθιασμένης σχέσης σινεμά και λογοτεχνίας, που δίνει τροφή φέτος για το αφιέρωμα του 58ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου και της ενότητας του, «Ματιές στα Βαλκάνια».
Έντεκα βαλκανικές ταινίες (οι επτά θα προβληθούν για πρώτη φορά στην Ελλάδα) που βασίστηκαν σε λογοτεχνικά βιβλία, συνθέτουν το αφιέρωμα με τίτλο «Βαλκανική λογοτεχνία και σινεμά». Πρόκειται για τις:
- «Η αθωότητα των αναμνήσεων» του Γκραντ Τζι (2015, Ηνωμένο Βασίλειο-Ιρλανδία-Ιταλία). Ντοκιμαντέρ του Βρετανού Γκραντ Τζι, βασισμένο στο βιβλίο «Μουσείο της αθωότητας» του Τούρκου νομπελίστα, Ορχάν Παμούκ.
- Με μουσική γραμμένη από τον Μάνο Χατζιδάκι, το «Άνυδρο καλοκαίρι» του Μετίν Ερκσάν (1964, Τουρκία) από την ομότιτλη συλλογή διηγημάτων του Νετζάτι Τζουμαλί.
- Το βουκολικό γουέστερν για μια ανελέητη ιστορία εκδίκησης του 17ου αιώνα στη Βουλγαρία, είναι το «Το κέρατο της κατσίκας» του Μετόντι Αντόνοφ (1972, Βουλγαρία), από τη συλλογή «Άγριες ιστορίες» του Νικολάι Χαΐτοφ.
- Ταινία με επιρροές από τη γαλλική Nouvelle Vague (ο Χλάντνικ υπήρξε βοηθός του Κλοντ Σαμπρόλ), ο «Χορός στη βροχή» του Μποστιάν Χλάντνικ (1961, Γιουγκοσλαβία/Σλοβενία) βασισμένο στο μυθιστόρημα «Μαύρες μέρες, άσπρη μέρα» του Ντομινίκ Σμόλε.
- «Ο κλέφτης των ροδάκινων» του Βάλο Ράντεφ (1964, Βουλγαρία) από το ομότιτλο διήγημα του Εμιλιάν Στάνεφ. Με φόντο τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η ταινία υπήρξε η πρώτη διεθνής επιτυχία του βουλγαρικού σινεμά.
- «Τρία» του Αλεξάνταρ Πέτροβιτς (1965, Γιουγκοσλαβία/Σερβία) από τη συλλογή διηγημάτων «Η φτέρη και η φωτιά» του Αντόνιχε Ισάκοβιτς. Αντιπολεμική ταινία για το επιμύθιο του πολέμου και τα ανεπανόρθωτα τραύματα που προκαλεί. Με επίκεντρο τους παρτιζάνους, τρεις ιστορίες εκτυλίσσονται στην αρχή, τη μέση και το τέλος του Β΄ΠΠ.
- «Η σημύδα» του Άντε Μπάμπαγια (1967, Γιουγκοσλαβία/Κροατία) από το ομότιτλο διήγημα του Σλάβο Κόλαρ. Ταινία-αφιέρωση στην αγάπη και την έλλειψή της.
- «Πέτρινος γάμος» των Μιρτσέα Βερόιου και Νταν Πίτσα (1972, Ρουμανία) από διηγήματα του Ίον Αγκαρμπιτσεάνου. Δυο οπτικά εκθαμβωτικές σπαρακτικές ιστορίες: Μια μάνα ξεπουλά ό,τι έχει για να ντύσει νύφη τη νεκρή κόρη της και μια νύφη αναγκάζεται σε γάμο από υποχρέωση και το σκάει με έναν περιπλανώμενο μουσικό, προκαλώντας τον θάνατο ενός αθώου.
- «Η επιστροφή του νεκρού στρατού» του Ντίμιτερ Αναγνόστι (1989, Αλβανία) από το βιβλίο «Ο στρατηγός της νεκρής στρατιάς» του Ισμαήλ Κανταρέ. Το αντιπολεμικό αριστούργημα που έχει μεταφερθεί πολλές φορές στο σινεμά, καταγράφει το ταξίδι ενός Ιταλού στρατηγού που ταξιδεύει στην Αλβανία για να επαναπατρίσει τα οστά ενός ένδοξου συνταγματάρχη. Μέχρι που ανακαλύπτει το πραγματικό αποτρόπαιο πρόσωπο του νεκρού.
- «Ο επαγγελματίας του Ντούσαν Κοβάσεβιτς» (2003, Σερβία και Μαυροβούνιο) από το ομότιτλο θεατρικό έργο του. Μετά την πτώση του Μιλόσεβιτς, ένας πρώην μυστικός αστυνομικός συναντά τον άνδρα που παρακολουθούσε επί χρόνια, έναν αντιστασιακό που κατέληξε να γίνει ό,τι απαρνιόταν: ένα γρανάζι του συστήματος.
- «Οικογένεια Μορομέτε» του Στέρε Γκούλεα (1987, Ρουμανία) από το ομότιτλο μυθιστόρημα του Μαρίν Πρέντα. Πριν το ξέσπασμα του Β΄ΠΠ και την έλευση του κομμουνισμού, η αγροτική τάξη πεθαίνει. Το χρονικό αλλαγών που συντάραξαν την Ιστορία, μέσα από τα μάτια μιας οικογένειας που διαλύεται.
Καλειδοσκόπιο «βαλκανικών ιστοριών» συνθέτουν και οι δέκα ακόμη, νέες παραγωγές του βαλκανικού κινηματογράφου, στο πλαίσιο του βαλκανικού προγράμματος του φεστιβάλ.
Εδώ, ο Σεμίχ Καπλάνογλου σκηνοθετεί την πρώτη αγγλόφωνη ταινία του με τίτλο «Σπόρος». Ένα ασπρόμαυρο φιλμ επιστημονικής φαντασίας, με πρωταγωνιστή τον Ζαν Μαρκ Μπαρ, ενώ μια παρέα νεαρών ξεκινά για ένα ταξίδι στο άγνωστο, ψάχνοντας ένα (ανύπαρκτο;) μοναστήρι, αλλά εξαφανίζονται ένας-ένας στο μυστηριώδες φίλμ «Μια σύντομη εκδρομή» του Κροάτη Ιγκόρ Μπεζίνοβιτς. Μια εκδοχή των «δέκα μικρών νέγρων» α λά…βαλκανικά.
Παγκόσμια πρεμιέρα στο 58ο ΦΚΘ (Crossroads-55ο ΦΚΘ) κάνει η ξεκαρδιστική μαύρη κωμωδία «Μυστικό συστατικό» του Γκιόρτσε Σταβρέσκι, μια συμπαραγωγή ΠΓΔΜ-Ελλάδας, όπου ο πρωταγωνιστής κλέβει μαριχουάνα για να φτιάξει ένα θαυματουργό κέικ που θα ανακουφίσει τον καρκινοπαθή πατέρα του. Όταν το σχέδιο πετυχαίνει, οι γείτονες θέλουν τη συνταγή και οι κακοποιοί το εμπόρευμα πίσω.
- Στο τολμηρό ντεμπούτο της Ιβάνα Μλαντένοβιτς «Soldiers, a Story from Ferentari», ένας ανθρωπολόγος και ένας Ρομά αψηφούν τα ταμπού και ερωτεύονται με φόντο το ρουμανικό γκέτο Φερεντάρι, στο «Ana, Mon Amour» του Ρουμάνου Κάλιν Πέτερ Νέτζε, ο πρωταγωνιστής δίνει τη δική του εκδοχή στον ψυχαναλυτή του στο ερώτημα «γιατί κατέρρευσε ο έρωτάς του με την Άνα;».
- Στην πρόταση της Σερβίας για το Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας, η κυρία Γ. (Μιριάνα Καράνοβιτς) αποφασίζει να αυτοκτονήσει. Πρώτα όμως πρέπει να τακτοποιήσει τις εκκρεμότητές της σε μια χώρα παγιδευμένη σε καφκικούς μηχανισμούς. Μαύρο χιούμορ στο «Ρέκβιεμ για την κυρία Γ.» του Μπόγιαν Βούλετιτς.
- Η Σλοβενία καταθέτει φιλμικά τη δική της πρόταση για το Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας (Crossroads-52ο ΦΚΘ και Works in Progress-57ο ΦΚΘ) με τον «Ανθρακωρύχο» της Χάνα Σλακ. Ένας Βόσνιος πρόσφυγας που δουλεύει στα ορυχεία της Σλοβενίας, ανακαλύπτει έναν ομαδικό τάφο με θύματα του Β΄ ΠΠ και πάει κόντρα σε όλους προκειμένου να αποκατασταθεί η μνήμη των νεκρών.
- Ο σύζυγος και ο εραστής μιας γυναίκας που μόλις πέθανε συναντιούνται με απρόβλεπτες συνέπειες στο «Τσάρλεστον» του Αντρέι Κρετσουλέσκου, ενώ στο «3/4» του Βούλγαρου ντοκιμαντερίστα Ίλιαν Μέτεφ (χρυσή Λεοπάρδαλη για πρωτοεμφανιζόμενο σκηνοθέτη, Φεστιβάλ Λοκάρνο 2017) γίνονται «ασκήσεις ύφους» με θέμα μια αποξενωμένη οικογένεια.
- Ένας νεαρός μουσικός, κουρδικής καταγωγής, από τη Νέα Υόρκη τέλος, περιπλανιέται στα βάθη της Τουρκίας ψάχνοντας ένα τραγούδι που του τραγούδησε η γιαγιά του και μαζί αναζητά τις ρίζες του στο «Zer» του Καζίμ Οζ, ενώ εκπλήξεις επιφυλάσσουν και πέντε μικρού μήκους ταινίες από τα Βαλκάνια που θα προβληθούν στο φεστιβάλ («Το αόρατο χέρι του Άνταμ Σμιθ» του Σλόμπονταν Μαξίμοβιτς, Σλοβενία, «Cumulonimbus» της Ιοάνα Μίσκιε, Ρουμανία, «Μια χούφτα πέτρες» του Στέφαν Ίβαντσιτς, Σερβία), «Κόκκινο φανάρι» του Τομά Βασάροφ, Βουλγαρία και «Into the Blue» της Αντονέτα Αλαμάτ Κουσιγιάνοβιτς, Κροατία).
Πηγή Tromaktiko
Λέξεις-εικόνες και εικόνες - έννοιες συνθέτουν το εκρηκτικό μείγμα της παθιασμένης σχέσης σινεμά και λογοτεχνίας, που δίνει τροφή φέτος για το αφιέρωμα του 58ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου και της ενότητας του, «Ματιές στα Βαλκάνια».
Έντεκα βαλκανικές ταινίες (οι επτά θα προβληθούν για πρώτη φορά στην Ελλάδα) που βασίστηκαν σε λογοτεχνικά βιβλία, συνθέτουν το αφιέρωμα με τίτλο «Βαλκανική λογοτεχνία και σινεμά». Πρόκειται για τις:
- «Η αθωότητα των αναμνήσεων» του Γκραντ Τζι (2015, Ηνωμένο Βασίλειο-Ιρλανδία-Ιταλία). Ντοκιμαντέρ του Βρετανού Γκραντ Τζι, βασισμένο στο βιβλίο «Μουσείο της αθωότητας» του Τούρκου νομπελίστα, Ορχάν Παμούκ.
- Με μουσική γραμμένη από τον Μάνο Χατζιδάκι, το «Άνυδρο καλοκαίρι» του Μετίν Ερκσάν (1964, Τουρκία) από την ομότιτλη συλλογή διηγημάτων του Νετζάτι Τζουμαλί.
- Το βουκολικό γουέστερν για μια ανελέητη ιστορία εκδίκησης του 17ου αιώνα στη Βουλγαρία, είναι το «Το κέρατο της κατσίκας» του Μετόντι Αντόνοφ (1972, Βουλγαρία), από τη συλλογή «Άγριες ιστορίες» του Νικολάι Χαΐτοφ.
- Ταινία με επιρροές από τη γαλλική Nouvelle Vague (ο Χλάντνικ υπήρξε βοηθός του Κλοντ Σαμπρόλ), ο «Χορός στη βροχή» του Μποστιάν Χλάντνικ (1961, Γιουγκοσλαβία/Σλοβενία) βασισμένο στο μυθιστόρημα «Μαύρες μέρες, άσπρη μέρα» του Ντομινίκ Σμόλε.
- «Ο κλέφτης των ροδάκινων» του Βάλο Ράντεφ (1964, Βουλγαρία) από το ομότιτλο διήγημα του Εμιλιάν Στάνεφ. Με φόντο τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η ταινία υπήρξε η πρώτη διεθνής επιτυχία του βουλγαρικού σινεμά.
- «Τρία» του Αλεξάνταρ Πέτροβιτς (1965, Γιουγκοσλαβία/Σερβία) από τη συλλογή διηγημάτων «Η φτέρη και η φωτιά» του Αντόνιχε Ισάκοβιτς. Αντιπολεμική ταινία για το επιμύθιο του πολέμου και τα ανεπανόρθωτα τραύματα που προκαλεί. Με επίκεντρο τους παρτιζάνους, τρεις ιστορίες εκτυλίσσονται στην αρχή, τη μέση και το τέλος του Β΄ΠΠ.
- «Η σημύδα» του Άντε Μπάμπαγια (1967, Γιουγκοσλαβία/Κροατία) από το ομότιτλο διήγημα του Σλάβο Κόλαρ. Ταινία-αφιέρωση στην αγάπη και την έλλειψή της.
- «Πέτρινος γάμος» των Μιρτσέα Βερόιου και Νταν Πίτσα (1972, Ρουμανία) από διηγήματα του Ίον Αγκαρμπιτσεάνου. Δυο οπτικά εκθαμβωτικές σπαρακτικές ιστορίες: Μια μάνα ξεπουλά ό,τι έχει για να ντύσει νύφη τη νεκρή κόρη της και μια νύφη αναγκάζεται σε γάμο από υποχρέωση και το σκάει με έναν περιπλανώμενο μουσικό, προκαλώντας τον θάνατο ενός αθώου.
- «Η επιστροφή του νεκρού στρατού» του Ντίμιτερ Αναγνόστι (1989, Αλβανία) από το βιβλίο «Ο στρατηγός της νεκρής στρατιάς» του Ισμαήλ Κανταρέ. Το αντιπολεμικό αριστούργημα που έχει μεταφερθεί πολλές φορές στο σινεμά, καταγράφει το ταξίδι ενός Ιταλού στρατηγού που ταξιδεύει στην Αλβανία για να επαναπατρίσει τα οστά ενός ένδοξου συνταγματάρχη. Μέχρι που ανακαλύπτει το πραγματικό αποτρόπαιο πρόσωπο του νεκρού.
- «Ο επαγγελματίας του Ντούσαν Κοβάσεβιτς» (2003, Σερβία και Μαυροβούνιο) από το ομότιτλο θεατρικό έργο του. Μετά την πτώση του Μιλόσεβιτς, ένας πρώην μυστικός αστυνομικός συναντά τον άνδρα που παρακολουθούσε επί χρόνια, έναν αντιστασιακό που κατέληξε να γίνει ό,τι απαρνιόταν: ένα γρανάζι του συστήματος.
- «Οικογένεια Μορομέτε» του Στέρε Γκούλεα (1987, Ρουμανία) από το ομότιτλο μυθιστόρημα του Μαρίν Πρέντα. Πριν το ξέσπασμα του Β΄ΠΠ και την έλευση του κομμουνισμού, η αγροτική τάξη πεθαίνει. Το χρονικό αλλαγών που συντάραξαν την Ιστορία, μέσα από τα μάτια μιας οικογένειας που διαλύεται.
Καλειδοσκόπιο «βαλκανικών ιστοριών» συνθέτουν και οι δέκα ακόμη, νέες παραγωγές του βαλκανικού κινηματογράφου, στο πλαίσιο του βαλκανικού προγράμματος του φεστιβάλ.
Εδώ, ο Σεμίχ Καπλάνογλου σκηνοθετεί την πρώτη αγγλόφωνη ταινία του με τίτλο «Σπόρος». Ένα ασπρόμαυρο φιλμ επιστημονικής φαντασίας, με πρωταγωνιστή τον Ζαν Μαρκ Μπαρ, ενώ μια παρέα νεαρών ξεκινά για ένα ταξίδι στο άγνωστο, ψάχνοντας ένα (ανύπαρκτο;) μοναστήρι, αλλά εξαφανίζονται ένας-ένας στο μυστηριώδες φίλμ «Μια σύντομη εκδρομή» του Κροάτη Ιγκόρ Μπεζίνοβιτς. Μια εκδοχή των «δέκα μικρών νέγρων» α λά…βαλκανικά.
Παγκόσμια πρεμιέρα στο 58ο ΦΚΘ (Crossroads-55ο ΦΚΘ) κάνει η ξεκαρδιστική μαύρη κωμωδία «Μυστικό συστατικό» του Γκιόρτσε Σταβρέσκι, μια συμπαραγωγή ΠΓΔΜ-Ελλάδας, όπου ο πρωταγωνιστής κλέβει μαριχουάνα για να φτιάξει ένα θαυματουργό κέικ που θα ανακουφίσει τον καρκινοπαθή πατέρα του. Όταν το σχέδιο πετυχαίνει, οι γείτονες θέλουν τη συνταγή και οι κακοποιοί το εμπόρευμα πίσω.
- Στο τολμηρό ντεμπούτο της Ιβάνα Μλαντένοβιτς «Soldiers, a Story from Ferentari», ένας ανθρωπολόγος και ένας Ρομά αψηφούν τα ταμπού και ερωτεύονται με φόντο το ρουμανικό γκέτο Φερεντάρι, στο «Ana, Mon Amour» του Ρουμάνου Κάλιν Πέτερ Νέτζε, ο πρωταγωνιστής δίνει τη δική του εκδοχή στον ψυχαναλυτή του στο ερώτημα «γιατί κατέρρευσε ο έρωτάς του με την Άνα;».
- Στην πρόταση της Σερβίας για το Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας, η κυρία Γ. (Μιριάνα Καράνοβιτς) αποφασίζει να αυτοκτονήσει. Πρώτα όμως πρέπει να τακτοποιήσει τις εκκρεμότητές της σε μια χώρα παγιδευμένη σε καφκικούς μηχανισμούς. Μαύρο χιούμορ στο «Ρέκβιεμ για την κυρία Γ.» του Μπόγιαν Βούλετιτς.
- Η Σλοβενία καταθέτει φιλμικά τη δική της πρόταση για το Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας (Crossroads-52ο ΦΚΘ και Works in Progress-57ο ΦΚΘ) με τον «Ανθρακωρύχο» της Χάνα Σλακ. Ένας Βόσνιος πρόσφυγας που δουλεύει στα ορυχεία της Σλοβενίας, ανακαλύπτει έναν ομαδικό τάφο με θύματα του Β΄ ΠΠ και πάει κόντρα σε όλους προκειμένου να αποκατασταθεί η μνήμη των νεκρών.
- Ο σύζυγος και ο εραστής μιας γυναίκας που μόλις πέθανε συναντιούνται με απρόβλεπτες συνέπειες στο «Τσάρλεστον» του Αντρέι Κρετσουλέσκου, ενώ στο «3/4» του Βούλγαρου ντοκιμαντερίστα Ίλιαν Μέτεφ (χρυσή Λεοπάρδαλη για πρωτοεμφανιζόμενο σκηνοθέτη, Φεστιβάλ Λοκάρνο 2017) γίνονται «ασκήσεις ύφους» με θέμα μια αποξενωμένη οικογένεια.
- Ένας νεαρός μουσικός, κουρδικής καταγωγής, από τη Νέα Υόρκη τέλος, περιπλανιέται στα βάθη της Τουρκίας ψάχνοντας ένα τραγούδι που του τραγούδησε η γιαγιά του και μαζί αναζητά τις ρίζες του στο «Zer» του Καζίμ Οζ, ενώ εκπλήξεις επιφυλάσσουν και πέντε μικρού μήκους ταινίες από τα Βαλκάνια που θα προβληθούν στο φεστιβάλ («Το αόρατο χέρι του Άνταμ Σμιθ» του Σλόμπονταν Μαξίμοβιτς, Σλοβενία, «Cumulonimbus» της Ιοάνα Μίσκιε, Ρουμανία, «Μια χούφτα πέτρες» του Στέφαν Ίβαντσιτς, Σερβία), «Κόκκινο φανάρι» του Τομά Βασάροφ, Βουλγαρία και «Into the Blue» της Αντονέτα Αλαμάτ Κουσιγιάνοβιτς, Κροατία).
Πηγή Tromaktiko
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Αλγόριθμος με Ελληνική υπογραφή προβλέπει ακραία γεγονότα.
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Πόσο ύψος χάνουμε όσο μεγαλώνουμε
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
