2018-01-28 16:35:36
Φωτογραφία για Εχθροί στον πόλεμο, φίλοι στον θάνατο
Συνολικά 7.796 νεκροί αξιωματικοί και στρατιώτες του Β' Παγκοσμίου Πολέμου παραμένουν άταφοι.

Με έκδηλη συγκίνηση, παρουσία Ελλή­νων στρατιωτικών και επιστημόνων, ξεκίνησαν στην Αλβανία οι εκταφές των μαχητών του «έπους του '40» που έπεσαν υπέρ πατρίδος, υπερασπιζόμε­νοι την ελευθερία της χώρας.

Ύστερα από 77 χρόνια και μαραθώνιες διπλωματικές διαπραγματεύσεις, βρέθηκαν οι δύο πρώτοι πρόχειροι τάφοι και η προσπάθεια συνεχίζεται μέχρις ότου εντοπιστούν τα οστά όσων άφησαν την τελευταία τους πνοή, στα πεδία των μαχών στα κα­κοτράχαλα βουνά της Β. Ηπείρου. Αφού ταυτοποιηθούν, στη συνέχεια θα ενταφιαστούν στην Ελλάδα με ιδιαίτερες στρατιω­τικές τιμές, όπως τους αξίζει! Οι 7.796 νεκροί αξιωματικοί και στρατιώτες είναι οι τελευταίοι άταφοι νεκροί του Β' Παγκοσμί­ου Πολέμου και θα απαιτηθεί πολύς χρόνος έως ότου ολοκληρωθεί η θλιβερή αυτή διαδικασία. Στην περιοχή όπου πραγμα­τοποιήθηκαν οι πρώτες εργασίες, καταγράφηκε μια διαμαρτυρία λίγων, αυτοαποκαλούμενων «Τσάμηδων»
. Η συμφωνία μετάξι Ελλάδας και Αλβανίας για την ταφή των οστών των νε­κρών στρατιωτών συνήφθη το 2009. Πρακτικά, ωστόσο, «ξε­κλείδωσε» στη συνάντηση που είχαν οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών στην Κρήτη τον περασμένο Νοέμβριο. Εκεί συμφωνήθηκε και συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για την εκταφή των οστών, η οποία ξεκίνησε ήδη.

Η εκταφή οριστικοποιήθηκε μετά την προώθηση εκτελε­στικών νόμων από την κυβέρνηση του Έντι Ράμα πριν από πε­ρίπου δυο εβδομάδες. Όπως αποκάλυψε την περασμένη εβδο­μάδα το «Π», ο κ. Ιάκωβος Τσούνης, ο νεότερος βετεράνος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ανέλαβε πρωτοβουλία για τη δημιουργία κοιμητηρίου-μνημείου στην Αλβανία, στο οποίο θα ταφούν όλοι οι ηρωικώς πεσόντες κατά το «έπος του '40» και των οποίων τα οστά θα βρεθούν. Ο κ. Τσούνης, ο οποίος αναλαμ­βάνει και όλα τα έξοδα για τη δημιουργία αυτού του κοιμητηρί­ου-μνημείου, ενημέρωσε τις κυβερνήσεις Ελλάδας και Αλβα­νίας, καθώς και τον Αρχιεπίσκοπο Τιράνων Αναστάσιο για τη ρύθμιση των λεπτομερειών, προκειμένου το έργο να ολοκλη­ρωθεί όσο το δυνατόν γρηγορότερα.

Ιστορικά αρχεία

Τα Αρχεία της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού αναφέρουν πως από την έναρξη του πολέμου και μέχρι τις 28 Απριλίου 1941 οι απώλειες -φονευθέντες και εξαφανισθέντες- στο αλ­βανικό μέτωπο έφτασαν τους 13.936 αξιωματικούς και οπλί­τες. Από το σύνολο των νεκρών στις επιχειρήσεις εναντίον των Ιταλών, οι 7.796 έμειναν στην Αλβανία, θαμμένοι ή άταφοι, ενώ 5.960 ετάφησαν σε νεκροταφεία εντός του ελληνικού εδά­φους. Από τη μελέτη των αρχείων, όπως επισημαίνουν ερευνη­τές, σε συνδυασμό με τη διασταύρωση πληροφοριών. προφο­ρικών και καταγεγραμμένων σε προσωπικά ημερολόγια πολε­μιστών, προέκυψαν συγκεκριμένα στοιχεία ότι είχαν οργανω­θεί στρατιωτικά νεκροταφεία στις περιοχές Ντραγκότι, Δέλβινο, Βόδινο, Χειμάρρα, Ερσέκα, Ντεβόλ, Βουλιαράτες, Πόγραδετς, Πρεμετή, Κλεισούρα, Κορυτσά, Μπογάζι, Ροντόνι, Μοράβα, Κυπαρό, Πλατυβούνι, Γκόλικο, Τρεμπεσίνα, Πούντα Νόρνε, Σκουτάρα και σε άλλες περιοχές. Για τους χώρους ταφής υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία. Από τη μελέτη των διασωθέντων αρχείων, αλλά και προσωπικές μαρτυρίες, εξάγεται το συμπέ­ρασμα ότι η ταφή των νεκρών γινόταν είτε σε πρόχειρα στρατιωτικά νεκροταφεία είτε στο σημείο όπου έπεσαν μαχόμενοι, ακόμη και σε ομαδικούς τάφους: Σε πολλές περιπτώσεις, οι νε­κροί φαντάροι έμπαιναν σε ξύλινα κιβώτια πυρομαχικών και στα σημεία ταφής τοποθετούνταν ένας ξύλινος σταυρός.

Δυστυχώς, όμως, η ταφή όλων των νεκρών δεν ήταν πάν­τοτε εφικτή, γιατί πολλοί σε ορισμένες επιχειρήσεις εγκαταλεί­φθηκαν, σκεπάστηκαν από τα χιόνια και έμειναν άταφοι, ή θά­φτηκαν μεμονωμένα από τους συντρόφους τους. Αρκετοί δια­μελίστηκαν και έγιναν βορρά σε άγρια ζώα.

Επίσης, λόγω της σκληρότητας του αγώνα, ορισμένοι τραυματίες δεν κατέστη δυνατόν να περισυλλεγούν, εγκαταλεί­φθηκαν στα πεδία των μαχών και, αφού σκεπάστηκαν από πα­χύ στρώμα χιονιού, πέθαναν με φρικτό τρόπο και έμειναν άτα­φοι. Άλλοι καταπλακώθηκαν από πέτρες και χώματα λόγω των βομβαρδισμών Πυροβολικού και Αεροπορίας, κάποιοι διαμε­λίστηκαν και ουδέποτε βρέθηκαν ή αναγνωρίστηκαν.

Με το ζήτημα των άταφων νεκρών ασχολήθηκε επί μακρόν ο ιστορικός-ερευνητής Αγαθοκλής Παναγούλιας καταγράφοντας μαρτυρίες επιζώντων, αλ\α και κατοίκων των περιοχών όπου γράφτηκε το έπος. «Οι περισσότεροι έχουν ταφεί κοντά στον τόπο τιμής ή κοντά στα στρατιωτικά ιατρεία και νοσοκο­μεία όπου ξεψυχούσαν», αναφέρει με συγκίνηση ο κ. Παναγούλιας και παραθέτει στοιχεία της επώδυνης και επίπονης αναζήτησής του.

«Από μαρτυρίες ηλικιωμένων που έχω καταγράψει, στην περιοχή της Κλεισούρας, στην κοιλάδα ήταν θαμμένοι Έλληνες και Ιταλοί χωριστά. Από τη μια μεριά οι Έλληνες και από την άλλη οι Ιταλοί. Πρέπει να σημειωθεί ότι εκεί έγιναν οι σφο­δρότερες μάχες και οι περισσότερες απώλειες και από τα δύο μέρη. Στη θέση Σαϊμόλα, του χωριού Ντραγκότι στα στενά Κλεισούρας, σε χωράφια, είναι θαμμένοι 420 ή, κατ' άλλους υπολογισμούς, 720 πεσόντες. Μάλιστα οι Αλβανοί χωρικοί σέβονται τον χώρο, δεν τον καλλιεργούν και τον αποκαλούν "άκαρπη γη". Κάτω από το γήπεδο στην πόλη της Πρεμετής βρίσκονται τα οστά εκατοντάδων πεσόντων, το ίδιο και κάτω από της εγκαταστάσεις των λεωφορείων της Κορυτσάς».

Και προσθέτει: «Οι Ιταλοί την πενταετία 1960-1965 μάζε­ψαν τους νεκρούς τους και τους δικούς μας, της περιοχής της Κλεισούρας και τους άφησαν στον παραπάνω χώρο. Λέγεται ότι κατά την εκταφή βρέθηκαν δύο στρατιώτες, Έλληνας και Ιταλός, αλληλοσκοτωμένοι με τις ξιφολόγχες, και τότε γράφτη­κε και ένα ποίημα με τίτλο, «"Εχθροί στον πόλεμο, φίλοι στον θάνατο"».

του Δημήτρη Σταυρόπουλου[email protected]

(ΤΟ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ-27/01/2018 - [Μετατροπή σε κείμενο: staratalogia.blogspot.gr])

__________________

Υ.Γ.: Το παρόν άρθρο δημιουργήθηκε σε μορφή κειμένου (με κόπο και σε βάρος της πρεσβυωπίας μας) από το ιστολόγιο μας, όπως συμβαίνει ΠΑΝΤΑ σε άρθρα εφημερίδων ή περιοδικών. Παρακαλούνται όποια «μεγάλα» site ή blog ή διάφορες ενώσεις τα αναδημοσιεύουν να βάζουν την πηγή του ιστολογίου μας ώστε να τηρείται η στοιχειώδης δεοντολογία! Οι αναρτήσεις στο ιστολόγιο μας δεν αποτελούν θέση ή άποψη δική μας άλλα Πολιτών και Blogger. Επίσης δημοσιεύονται άρθρα εφημερίδων και περιοδικών. Ιδιαίτερα άρθρα που αφορούν τις Ένοπλες Δυνάμεις - Σώματα Ασφαλείας και τους Αποστράτους των. Για τα άρθρα που αναδημοσιεύονται εδώ με πήγη, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την ιστοσελίδα.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΑΡΘΡΟ: Ξεκινά η εκταφή των Ελλήνων στρατιωτών πεσόντων του 1940-41 στα βορειοηπειρωτικά βουνά
staratalogia
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
Τους έπιασαν με 124 κιλά χασίς
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Τους έπιασαν με 124 κιλά χασίς
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWSNOWGR.COM
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ