2018-03-11 07:38:43
ΤΑ ΟΠΛΑ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΕΙΑΣ ΜΑΣ
Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου
«Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ, καὶ ἀκολουθείτω μοι» (Μᾶρκ. 8,34)
Πόλεμος, ἀγαπητοί μου. Πόλεμος; Ναὶ πόλεμος. Μπᾶ, Θεὸς φυλάξοι! Ὅσοι εἴμαστε τῆς παλαιᾶς γενεᾶς καὶ γνωρίζουμε τὰ δεινὰ τοῦ πολέμου, εὐχόμαστε νὰ μὴ γίνῃ πλέον πόλεμος, ἀλλὰ νὰ ὑπάρχῃ εἰρήνη. Λέγοντας ὅμως ἐδῶ πόλεμο δὲν ἐννοῶ αὐτὸν ποὺ γίνεται μὲ φονικὰ ὅπλα· ἐννοῶ ἕναν ἄλλο πόλεμο, πόλεμο πνευματικό, ποὺ ἂν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι λάβουμε μέρος σ᾽ αὐτόν, τότε θὰ παύσουν οἱ πόλεμοι καὶ εἰρήνη θὰ ἐπικρατήσῃ στὸν κόσμο. Ποιός εἶνε ὁ πόλεμος αὐτός; Εἶνε ὁ πόλεμος τῆς ἀρετῆς κατὰ τῆς κακίας, τῆς ἀληθείας κατὰ τοῦ ψεύδους, τῆς ἀγάπης κατὰ τοῦ μίσους, τοῦ φωτὸς κατὰ τοῦ σκότους· ὁ πόλεμος τοῦ Χριστοῦ κατὰ τοῦ σατανᾶ, αὐτὸς εἶνε ὁ ἱερὸς πόλεμος.
Ἀρχιστράτηγος τῆς παρατάξεως στὸν πόλεμο αὐτὸν εἶνε ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός
. Στρατιῶτες ὅλοι ἐμεῖς. Καὶ ἡμέρα κατατάξεως; Ὅπως στὸ στρατὸ ὑπάρχει ἡμέρα κατατάξεως, ἔτσι γιὰ τὸν κάθε Χριστιανό, ποὺ εἶνε στρατιώτης τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἡμέρα κατατάξεώς του εἶνε ἡ ἡμέρα τοῦ βαπτίσματος. Τότε, ὅταν σὲ ρωτᾷ ὁ ἱερεὺς ―«Ἀποτάσσῃ τῷ σατανᾷ…» καὶ λὲς —«Ἀποτάσσομαι», ―«Συντάσσῃ τῷ Χριστῷ;», καὶ λὲς —«Συντάσσομαι», τὴν ὥρα ἐκείνη γίνεται κατάταξις στὴν στρατιὰ τοῦ Κυρίου· εἶσαι πλέον στρατιώτης Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ καλεῖσαι σὲ ἱερὸ ἀγῶνα.
Κι ὅπως ὁ στρατιώτης ἔχει ὅπλα, ἔτσι κ᾽ ἐδῶ. Ποιά εἶνε τὰ ὅπλα τοῦ Χριστιανοῦ; «Τὰ ὅπλα τῆς στρατείας ἡμῶν» (Β΄ Κορ. 10,4) εἶνε ὅπλα πνευματικά. Εἶνε πρὸ παντὸς τὰ λόγια τοῦ Χριστοῦ ποὺ ἀκούσαμε σήμερα. Τὸ ἕνα εἶνε τὸ «Ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν», τὸ δεύτερο εἶνε τὸ «Ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ», τὸ τρίτο εἶνε τὸ «Ἀκολουθείτω μοι» (Μᾶρκ. 8,34). Τί σημαίνουν τὰ λόγια αὐτά;
* * *
Εἶσαι στρατιώτης τοῦ Χριστοῦ, πιστεύεις σ᾽ αὐτόν; Τί πρέπει νὰ κάνῃς· «Ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν». Τί σημαίνει «ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν»· πρέπει νὰ διακόψῃς κάθε σχέσι μὲ τὴν ἁμαρτία ποὺ μέχρι τώρα διέπραττες. Δηλαδή· εἶσαι ἀλκοολικός, μέθυσος; Δὲ θὰ ξαναπατήσῃς πιὰ στὴν ταβέρνα, δὲν θὰ ξαναπιῇς ἀλκοόλ· «ἀπαρνησάσθω» τὸν σατανᾶ τῆς μέθης. Εἶσαι ἄνθρωπος τῶν ἡδονῶν, τῶν διασκεδάσεων, τῆς πορνείας, τῆς μοιχείας καὶ τῶν καταγωγίων; Δὲν θὰ ξαναπατήσῃς πλέον μέσα στὰ κέντρα αὐτὰ τῆς ἀκολασίας· «ἀπαρνησάσθω» τὸν δαίμονα τῆς μοιχείας. Εἶσαι χαρτοπαίκτης; Δὲν θὰ ξαναπιάσῃς πλέον στὰ χέρια σου χαρτιά· «ἀπαρνησάσθω» τὸν σατανᾶ τῆς χαρτοπαιξίας. Ἀγαπᾷς τὰ τριάκοντα ἀργύρια τοῦ Ἰούδα; Θὰ παύσῃς πλέον νὰ εἶσαι φιλάργυρος· «ἀπαρνησάσθω» τὸν σατανᾶ τῆς φιλαργυρίας. Κάτι ἀκόμα· καπνίζεις; Θὰ τὸ κόψῃς. Οὔτε ἕνα! «Ἀπαρνησάσθω» τὸν σατανᾶ τοῦ καπνίσματος. Τὸ ἀνέφερα αὐτό, γιὰ νὰ σᾶς δείξω πόσο ἀσυνεπεῖς εἴμαστε. Οὔτε ἕνα μικρὸ – ἐλάχιστο πρᾶγμα δὲν ἐννοοῦμε ν᾽ ἀπαρνηθοῦμε. Συνεπῶς εἴμαστε λιποτᾶκται τῆς ἱερᾶς στρατιᾶς, ἄξιοι ἐμπτυσμοῦ. Τὸ «Ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν» θὰ πῇ· Ἄλτ! δὲν θ᾽ ἀφήσω νὰ κυριαρχήσῃ ἐπάνω μου ὁποιοδήποτε πάθος. Αὐτὸ σημαίνει τὸ «ἀπαρνησάσθω».
Καὶ τί σημαίνει τὸ «Ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ»; Ποιός εἶνε ὁ σταυρός; Εἶνε οἱ θλίψεις, τὰ βάσανα, τὰ ἐμπόδια, ποὺ συναντᾷ κανεὶς καθημερινῶς στὴ ζωή. Εἶνε ἀκόμα τὰ μεγαλύτερα ἐμπόδια· οἱ ἀσθένειες, οἱ διωγμοί, οἱ συκοφαντίες. Αὐτὰ εἶνε ὁ σταυρός. Καὶ ὅπως ὁ Χριστὸς σήκωσε τὸ σταυρό του, ἔτσι κ᾽ ἐμεῖς νὰ σηκώσουμε τὸ δικό μας σταυρό.
Καὶ τὸ τρίτο εἶνε τὸ «Ἀκολουθείτω μοι», τὸ ν᾽ ἀκολουθήσουμε δηλαδὴ τὸ Χριστό. Αὐτὸς εἶνε ὁ ὁδηγὸς τῆς ἀνθρωπότητος. Ὅπου λοιπὸν πηγαίνει ὁ Χριστός, ἐκεῖ κ᾽ ἐμεῖς, στὰ βήματά του τὰ ἱερά, στὰ ἴχνη του, ἀπὸ τὴ Βηθλεὲμ μέχρι τὸ Γολγοθᾶ.
―Μά, θὰ πῇς, δύσκολα πράγματα αὐτά. Ἄφησέ με, Χριστιανέ μου, νὰ χαρῶ τὴ ζωή. Μοῦ λὲς ν᾽ ἀρνηθῶ ὅλ᾽ αὐτά· καὶ τί θὰ κερδίσω; Ρωτᾷς τί θὰ κερδίσῃς; Σοῦ λέω λοιπόν, ὅτι τὸ κέρδος σου θά ᾽νε πολὺ μεγάλο. Τί θά ᾽λεγες, ἂν κάποιος σοῦ πρότεινε, Δός μου 1 δραχμὴ νὰ σοῦ δώσω 100 λίρες; Ποιός δὲν θὰ δεχόταν; Κάτι τέτοιο σοῦ ζητάει τὸ εὐαγγέλιο σήμερα. Μᾶς ζητάει κάτι μικρὸ καὶ ἀσήμαντο, γιὰ νὰ μᾶς δώσῃ ἕνα πολὺ μεγάλο καὶ ἀνεκτίμητο. Ποιό εἶν᾽ αὐτό; Ἂς γελοῦν οἱ ἄνθρωποι σήμερα· ἐὰν ἐσὺ ἀπαρνηθῇς τὸν ἑαυτό σου, σηκώσῃς τὸ σταυρό σου κι ἀκολουθήσῃς τὸ Χριστό, τὸ κέρδος θὰ εἶνε ἡ σωτηρία τῆς ψυχῆς.
Σωτηρία τῆς ψυχῆς! Πῶς νὰ σᾶς τὸ παραστήσω; Θὰ φέρω μία εἰκόνα. Φανταστῆτε μὲ τὸ νοῦ σας μιὰ ζυγαριὰ πολὺ μεγάλη κρεμασμένη ἀπὸ τὰ ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ, νὰ τὴ βλέπῃ ὅλος ὁ κόσμος· μιὰ ζυγαριὰ μὲ δύο δίσκους. Στὸν ἕνα δίσκο βάλτε ὅ,τι νομίζετε πολύτιμο· χρυσάφι, ἀσήμι, πολύτιμους λίθους, διαμάντια, μαργαριτάρια, εὐγενῆ μέταλλα, ὅ,τι κρύβουν τὰ σπλάχνα τῆς γῆς· κατεβῆτε καὶ στὰ βάθη τῶν ὠκεανῶν καὶ συλλέξτε ὅ,τι πολύτιμο ἔχει ἡ θάλασσα· πετάξτε καὶ στοὺς ἄλλους πλανῆτες καὶ φέρτε ὅ,τι πολύτιμο μπορεῖ νὰ ἔχουν· καὶ ὅλον αὐτὸ τὸ θησαυρό, ὅλο τὸν κόσμο μὲ τὰ θέλγητρα, τὶς ἀπολαύσεις, τὰ μεγαλεῖα καὶ τὶς δόξες του, ὅλα ὅσα ἑλκύουν τὸν ἄνθρωπο, νὰ τὸν βάλετε στὸν ἕνα δίσκο. Καὶ στὸν ἄλλο δίσκο τί νὰ βάλετε· νὰ βάλετε μιὰ ψυχή. Τίνος ψυχή; ἑνὸς βασιλιᾶ, ἑνὸς προέδρου δημοκρατίας, ἑνὸς πρωθυπουργοῦ, ἑνὸς ἀξιωματούχου, ἑνὸς μεγάλου ἐπιστήμονος ἢ φιλοσόφου; Ὄχι. Νὰ βάλετε τὴν ψυχὴ ἑνὸς μικροῦ καὶ ἀσήμαντου ἀνθρώπου, ποὺ δὲν ἔχει καλύβα νὰ καθήσῃ, δὲν ἔχει ψωμὶ νὰ φάῃ, δὲν ἔχει ροῦχο νὰ σκεπαστῇ· ἑνὸς τέτοιου φτωχοῦ τὴν ψυχή νὰ βάλετε. Ἔ, μόλις ἡ ψυχὴ ἀγγίξῃ τὸ δίσκο, ὁ δίσκος θὰ γείρῃ πρὸς τὸ μέρος της! Τέτοιο βάρος, τέτοια ἀξία ἔχει ἡ ψυχή. «Τί γὰρ ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐὰν κερδήσῃ τὸν κόσμον ὅλον, καὶ ζημιωθῇ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ;» ( ἔ.ἀ. 8,36).
―Ἀνοησίες τώρα· ψυχή!… Ἄκου τί λένε οἱ παπᾶδες στὸν αἰῶνα μας. Δὲν ὑπάρχει ψυχή.
Πῆρε ὁ σατανᾶς τὴ γομμολάστιχά του καὶ ἔσβησε ἀπὸ τὸ λεξικὸ τῆς ἀνθρωπότητος τὶς ὡραιότερες λέξεις, ἔσβησε καὶ τὴν ψυχή. Τὰ παλιὰ τὰ χρόνια εὔχονταν ὁ ἕνας στὸν ἄλλο «Καλὴ ψυχή», «Καλὴ ψυχή». Αὐτὸ δὲν ἀκούγεται πλέον τώρα. Ὑλισμὸς ἐπικρατεῖ. Δὲν ὑπάρχει τίποτε ἄλλο, λένε, παρὰ μόνο ἡ ὕλη. Τί εἶνε ὁ ἄνθρωπος; αὐτὸ ποὺ ζυγίζει· 50, 60, 70 κιλὰ ὕλη, σοῦ λέει, τίποτ᾽ ἄλλο.
Ὕλη λοιπὸν εἶνε μόνο ὁ ἄνθρωπος; Ἀφοῦ λὲς ὅτι εἶνε ὕλη, κ᾽ ἐγὼ σοῦ λέω· Πάρε τὰ ὑλικά του καὶ φτειάξε μου ἕναν ἄνθρωπο. Μπορεῖς; Δὲ μπορεῖς. Ὄχι ἄνθρωπο, οὔτε ἕνα σπυρὶ σιτάρι ποὺ νὰ τὸ φυτεύῃς καὶ νὰ βγάζῃ στάχυ δὲ μπορεῖς, οὔτε ἕνα ἀηδόνι ποὺ νὰ κελαϊδάῃ δὲ μπορεῖς. Ἑπομένως δὲν εἶνε μόνο ὕλη ὁ ἄνθρωπος. Τί εἶνε; Μέσα του κατοικεῖ ἄγγελος, ψυχή, μία οὐσία ἀθάνατη καὶ αἰωνία, ὅπως δίδασκαν καὶ οἱ φιλόσοφοι τῆς ἀρχαιότητος. Ὁ ἄνθρωπος ἴσον σῶμα, ἀλλὰ πρὸ παντὸς ψυχή. Ἡ ψυχὴ σκέπτεται, αἰσθάνεται, βουλεύεται, παίρνει μεγάλες ἀποφάσεις, φτερουγίζει μέχρι τὸν οὐρανὸ καὶ ψάλλει τὸ «ἀλληλούϊα».
Ἀλλὰ ζοῦμε σὲ ἐποχὴ ἀπιστίας καὶ ἀσεβείας, ποὺ οἱ ἄνθρωποι ἔφτασαν στὸ σημεῖο ὄχι μόνο νὰ μὴν παραδέχωνται Θεό, ἀλλὰ καὶ νὰ τὸν ὑβρίζουν καὶ νὰ βλαστημοῦν τὰ ἱερὰ καὶ ὅσια. Καὶ δυστυχῶς οἱ Χριστιανοὶ δὲν εἴμαστε ἕτοιμοι νὰ σηκώσουμε τὸ λάβαρο τῆς ὁμολογίας· ἔχουμε δειλία καὶ ἀνανδρία, εἴμαστε ἐλεεινοὶ λιποτᾶκται. Γιὰ μᾶς λέει σήμερα ὁ Χριστὸς στὸ εὐαγγέλιο· «Ὃς ἐὰν ἐπαισχυνθῇ με καὶ τοὺς ἐμοὺς λόγους ἐν τῇ γενεᾷ ταύτῃ τῇ μοιχαλίδι καὶ ἁμαρτωλῷ, καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐπαισχυνθήσεται αὐτὸν ὅταν ἔλθῃ ἐν τῇ δόξῃ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ μετὰ τῶν ἀγγέλων τῶν ἁγίων» (ἔ.ἀ. 8,38).
* * *
Ἂς σταθοῦμε γενναῖοι, ἀγαπητοί μου. Ἀπὸ τὴν ὥρα ποὺ βαπτιστήκαμε εἴμαστε στρατιῶτες Χριστοῦ, καὶ πρέπει νὰ μαχώμεθα ὑπὸ τὴν ἀρχηγία του, μὲ ὅπλο ἀκαταμάχητο τὸν τίμιο σταυρὸ ποὺ σήμερα προσκυνοῦμε.
Τὸ εἶπα κι ἄλλοτε, τὸ ἐπαναλαμβάνω καὶ τώρα· κι ἂν ἀκόμα ὅλοι ἀρνηθοῦν τὸ Χριστό, κι ἂν ἀκόμα ἔρθῃ μέρα καταραμένη ποὺ καὶ τὸ σπίτι σου καὶ ἡ πόλι σου καὶ ὁ τόπος σου καὶ ὁ κόσμος ὁλόκληρος Τὸν ἀρνηθοῦν καὶ δὲν ὑπάρχῃ κανένας ἄλλος πιστὸς καὶ μείνῃς ἕνας, ἐσὺ ὁ ἕνας νὰ πιστεύῃς στὸ Χριστό.
Καὶ νὰ ξέρῃς, νὰ εἶσαι τόσο βέβαιος ὅσο βέβαιο εἶνε ὅτι ὑπάρχει ἥλιος καὶ ἄστρα καὶ γῆ, ὅτι δὲν θὰ νικήσουν οἱ ἄπιστοι, οἱ ἄθεοι, οἱ ὑλισταὶ καὶ οἱ βλάσφημοι· θὰ νικήσῃ ὁ Χριστός.
Νὰ εἶστε βέβαιοι ὅτι κι αὐτοὶ ἀκόμα οἱ ἄπιστοι καὶ ἄθεοι, κι αὐτοὶ ποὺ βλαστημοῦν καὶ ἀρνοῦνται τὸν πνευματικὸ κόσμο, θά ᾽ρθῃ μέρα ποὺ ὅλοι θὰ προσκυνήσουν τὸν τίμιο σταυρό. Καὶ τότε ὅλη ἡ γῆ θὰ γονατίσῃ καὶ θὰ πῇ· Δὲν ὑπάρχει ἄλλο ὄνομα νὰ μᾶς σώσῃ ἐκτὸς ἀπὸ τὸ ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ ἐσταυρωμένου· ὃν, παῖδες Ἑλλήνων, ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας· ἀμήν.
(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
Η ομολογία του Σταυρού
Όσοι ξεχωρίζουν στον κόσμο αυτό, αγαπητοί μου αδελφοί, έχουν συνήθως ένα κοινό χαρακτηριστικό: βλέπουν αφ’ υψηλού τους πολλούς, όχι κατ’ ανάγκην από υπερηφάνεια, αλλά επειδή γνωρίζουν περισσότερα, επειδή έχουν εξουσία και αυθεντία, επειδή είναι προορισμένοι και επιλεγμένοι να καθοδηγούν τους άλλους, επειδή έχουν περισσότερα αγαθά ή κοσμοθεωρία που τους επιτρέπει να λειτουργούν με ανωτερότητα έναντι των άλλων. Ο πειρασμός της εξουσίας, ο πειρασμός της αυθεντίας λειτουργεί στις καρδιές των ανθρώπων με ένταση.
Δεν είναι όμως αναπόφευκτη η εξουσία; Η διακυβέρνηση των άλλων; Η ύπαρξη επικεφαλής; Η Εκκλησία απορρίπτει τέτοιους θεσμούς; Μπορεί να σταθεί μία κοινωνία χωρίς αρχές, η ίδια η Εκκλησία χωρίς Κεφαλή και κεφαλές; Μπορεί να σταθεί κάποιο σπίτι, μια σχολική τάξη, η ανθρώπινη εργασία όταν έχει συλλογικό χαρακτήρα, εφόσον δεν υπάρχουν κάποιοι οι οποίοι να μπαίνουν πρώτοι;
Η απάντηση φαντάζει αυτονόητη. Ο προβληματισμός όμως δεν έγκειται στο αν πρέπει να υπάρχουν κεφαλές, πρόσωπα δηλαδή που ξεχωρίζουν και πρέπει να απολαμβάνουν της τιμής και της υπακοής από τους πολλούς. Το ερώτημα που αναφύεται έχει να κάνει με το αν αυτοί οι οποίοι διακυβερνούν υποτάσσονται στην γοητεία της εξουσίας τους ή δίδουν σ’ αυτήν ένα διαφορετικό περιεχόμενο, όπως έκανε ο Χριστός.
Ο απόστολος Παύλος μιλά στους Εβραίους για τον Χριστό ως Αρχιερέα (Εβρ. 4, 14). Τους λέει ότι η αυθεντία του Ιησού πηγάζει από το ίδιο το γεγονός ότι είναι ο υιός του Θεού. Δεν την χτίσαμε εμείς, ούτε την προσδώσαμε επειδή αναγνωρίσαμε την αξία Του σ’ αυτόν τον κόσμο. Δεν είναι μία δοτή από τους ανθρώπους αυθεντία. Του εδόθη αχρόνως και αϊδίως επειδή είναι γεννητός από τον Πατέρα. Δεν πρόκειται για μια κληρονομική αυθεντία, γιατί η έννοια της κληρονομιάς έχει να κάνει με θανάτους και διαδοχή γενεών στους ανθρώπους. Είναι ιδίωμα του Χριστού η υιότητα. Και η αυθεντία συνοδεύει την υιότητα.
Όμως ο Χριστός δεν είναι μόνο υιός του Θεού. Είναι και άνθρωπος. Επομένως, και η ανθρώπινη υπόσταση του δίνει την αυθεντία. Οι άνθρωποι τοποθετήθηκαν από τον Τριαδικό Θεό όταν πλάσθηκαν για να κατακυριεύουν τον κόσμο, εργαζόμενοι, ταυτόχρονα, και φυλάσσοντές τον.
Η αυθεντία του Χριστού όμως διαφέρει από την αυθεντία του καθενός ανθρώπου, διότι είναι «χωρίς αμαρτίας». Είναι χωρισμένος από την αμαρτία ο Χριστός. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει κάποιος σπίλος στο πρόσωπό Του, κάτι που να Τον καθιστά ηθικά κατώτερο από τον Θεό. Ο Χριστός είναι τέλειος και άγιος κατά πάντα. Και όχι μόνο. Οι Αρχιερείς της Παλαιάς Διαθήκης προσέφεραν την ετήσια θυσία στο ναό του Σολομώντα για τις αμαρτίες του λαού, αλλά και για τον εαυτό τους. Είχαν την αυθεντία, επιλεγμένοι από το Θεό και τον λαό να το πράττουν. Ο Χριστός όμως δεν προσφέρει θυσία ζώα ή καρπούς, κτίσματα δηλαδή, στο Θεό για να λησμονηθούν, να συγχωρεθούν οι αμαρτίες του λαού ή οι δικές Του, γιατί ο ίδιος δεν έχει. Προσφέρει τον ίδιο τον εαυτό Του, που δεν είναι κτίσμα, αλλά ο ίδιος ο Κτίστης του κόσμου, θυσία για να συγχωρεθούν όχι πρόσκαιρα οι ανθρώπινες αμαρτίες ή μόνο οι αμαρτίες ενός λαού, αλλά για να συγχωρεθούν οι αμαρτίες όλων των ανθρώπων, πέρα από τον χρόνο και τις κοσμικές διαστάσεις.
Καλύτερα, θα λέγαμε, για να συγχωρεθούν οι άνθρωποι ως πρόσωπα, δηλαδή να μπορούν να χωρούν μαζί με τον Θεό και τον πλησίον τους στη ζωή της Εκκλησίας και τίποτε να μην τους χωρίζει. Και αποτελεί η αρχιερωσύνη του Χριστού εγγύηση ότι υπάρχει αυτή η συγχώρεση στον αιώνα και το Σώμα και το Αίμα Του την συνεχή ανάμνηση, βίωση και απόδειξη της κοινωνίας ανθρώπου και Θεού, μέσα από την παρουσία μιας αυθεντίας η οποία δεν εξουσιάζει, αλλά λυτρώνει με την αγάπη.
Σημείο της αυθεντίας του Χριστού ο Σταυρός. Το ξύλο της ατίμωσης και της κατάρας γίνεται σημείο της νέας ζωής που έφερε η αρχιερωσύνη του Χριστού στον κόσμο. Επάνω στο σταυρό ο καθένας μας αποδεικνύει την υιοθεσία του από τον Θεό. Αποδεχόμενος ότι είναι φίλος του Χριστού ακολουθεί τον δρόμο Του. Επάνω στο σταυρό ο καθένας μας δηλώνει ότι θέλει να πορευθεί «χωρίς αμαρτίας» και σταυρώνει την ύπαρξή του, τα πάθη του, τις κακίες του, κάθε τι που τον χωρίζει από τον δρόμο και την αγάπη του Χριστού, γιατί δεν του επιτρέπει να ατενίσει το ύψος της Βασιλείας, αλλά τον κρατά καθηλωμένο στον ψεύτικο δρόμο της αυτοθεοποίησης.
Επάνω στο σταυρό ο καθένας νιώθει τι σημαίνει να θυσιάζει τα δικαιώματά του, την δυνατότητά του να απολαμβάνει την τιμή και την αναγνώριση από τους άλλους, γεύεται την κακία σε όλες της τις διαστάσεις και ταυτόχρονα, λυτρώνεται, γιατί δεν είναι μόνος του. Αυτή είναι και η ειδοποιός διαφορά μας σε σχέση με το Χριστό. Εκείνος στον σταυρό βίωσε την απόλυτη μοναξιά, την απόλυτη εγκατάλειψη από όλους, ακόμη και από τον Θεό- Πατέρα, ενώ εμείς στον κάθε σταυρό που καλούμαστε να σηκώσουμε και να ανεβούμε, έχουμε Εκείνον μαζί μας και δεν είμαστε μόνοι μας. Γι’ αυτό και προσκυνούμε τον Τίμιο Σταυρό, για να κρατούμε την πίστη που ομολογούμε στο Χριστό.
Σκληροί και δύσκολοι οι λόγοι αυτοί. Οι άνθρωποι μοιάζουμε συνεχώς μ’ εκείνους που ο Παύλος χαρακτηρίζει ως «νωθρούς γεγονότας ταις ακοαίς» (Εβρ. 5,11), απρόθυμους και ράθυμους να τους ακούσουν. Προϋποθέτουν μία στροφή εντός μας. Υπέρβαση του πνεύματος του κόσμου και της ζωής μας, η οποία μένει στα εξωτερικά. Βλέπει τον σταυρό μόνο σε ό,τι αφορά τα εξωτερικά περιστατικά, τις δοκιμασίες που έχουν να κάνουν με την υλική μας υπόσταση, την οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα, τα προβλήματα της υγείας και της ζωής. Οι άνθρωποι ζητούμε μία Εκκλησία η οποία να δίδει υποσχέσεις και λύσεις στα εξωτερικά προβλήματα, στις ψυχολογικές δυσκολίες και, ει δυνατόν, άκοπα για μας. Όμως η Εκκλησία θα επιμείνει να μιλά και να ζητά από εμάς να κρατούμε σταθερή την πίστη, «τας ομολογίας».
Να παλεύουμε στη ζωή της να κρατούμε λυτρωτική την υιότητα που μας έδωσε ο Θεός στο πρόσωπο του Υιού Του. Και για τον πατέρα του δεν πρέπει να αμφιβάλλει κανείς ότι θα κρατήσει τις υποσχέσεις του. Πόσο μάλλον για τον Πατέρα μας τον εν ουρανοίς ότι θα μας δώσει την σωτηρία και την ακεραιότητα της ύπαρξής μας και την αιώνια κοινωνία μαζί Του. Να παλεύουμε εναντίον των παθών και της αμαρτίας, μέσα από την λυτρωτική ζωή της πίστης. Τα μυστήρια. Την ακρόαση του λόγου και την βίωσή του στις καρδιές μας. Την προσευχή και την άσκηση. Και, τέλος, να συν- χωρούμε με τους άλλους. Με την θυσία και την αγάπη. Την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη παραίτηση από ό,τι δικαιούμαστε και την απόφαση να προσφερθούμε στους άλλους, αλλά και να προσφέρουμε τη ζωή και τα της ζωής μας, υλικά αγαθά, χαρίσματα, δυνατότητες, χρόνο στο Θεό και τον πλησίον.
Αυτή είναι και η εμπειρία της ομολογίας μας σε σχέση με τις κοσμικές αυθεντίες. Ο κοσμικός εξουσιαστής έχει ως θεό τον εαυτό του και δεν λειτουργεί υιϊκά. Έχει αυθεντοποιήσει τον εαυτό του και δεν του είναι εύκολο, εφόσον δεν βιώνει την υιότητα, να γίνει πατέρας για τους ανθρώπους, να νοιαστεί και να σκεφτεί γι’ αυτό που αληθινά θα τους ωφελήσει. Δεν παλεύει εναντίον των παθών του, αλλά διακηρύττει τι πρέπει να κάνουν οι άλλοι, επιβάλλει νόμους που δεν είναι ο ίδιος σε θέση να τηρήσει, ούτε θέλει, αλλά, ακόμη κι αν είναι, οι νόμοι είναι προς το συμφέρον του και όχι προς το συμφέρον των πολλών. Και δεν λειτουργεί θυσιαστικά, με αγάπη. Δεν είναι δηλαδή αληθινός, γιατί λειτουργεί δημαγωγικά, θέλει να ευχαριστήσει και όχι να λυτρώσει. Και ο λυτρωμός θέλει πρωτοβουλία ο κηρύττων να είναι και δρων ταυτόχρονα.
Η ζωή της Εκκλησίας, ο σταυρός που αναλαμβάνουμε, γίνεται υπόδειγμα για κάθε άλλο τύπο ζωής. Για την κοινωνία, την οικογένεια, το σχολείο, την εργασία, τις ανθρώπινες και διαπροσωπικές σχέσεις. Και ο Χριστός αποτελεί την παράκληση και απαντοχή μας. Η κοινωνία μας μ’ Αυτόν θα μας βοηθήσει και να αντέξουμε και να προτείνουμε όχι απλώς πρόσωπα ως αυθεντίες, αλλά τον αυθεντικό σταυρικό τρόπο ζωής που θα φέρει την Ανάσταση. Αμήν!
Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΑΙ Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΥ ΚΑΘΕ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
Ἁγίου Ἰγνατίου Μπριαντσιανίνωφ
Ὁ Κύριος εἶπε στούς μαθητές Του: «Εἴ τις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν καί ἀράτω τόν σταυρόν αὐτοῦ καί ἀκολουθείτω μοι» (Ματθ. ιστ’ 24). Τί σημαίνει «ὁ σταυρός τοῦ κάθε ἀνθρώπου»; Καί γιατί αὐτός «ὁ σταυρός τοῦ κάθε ἀνθρώπου», δηλαδή ὁ ἰδιαίτερος σταυρός τοῦ καθενός μας, ὀνομάζεται συνάμα καί «Σταυρός τοῦ Χριστοῦ»;
«Ὁ σταυρός τοῦ κάθε ἀνθρώπου» εἶναι οἱ θλίψεις καί τά βάσανα τῆς γήινης ζωῆς, πού γιά τόν καθένα μας εἶναι δικά του. «Ὁ σταυρός τοῦ κάθε ἀνθρώπου» εἶναι ἡ νηστεία, ἡ ἀγρυπνία καί ἄλλα εὐλαβῆ κατορθώματα, μέ τά ὁποῖα ταπεινώνεται ἡ σάρκα καί ὑποτάσσεται στό πνεῦμα. Τά κατορθώματα αὐτά πρέπει νά εἶναι ἀνάλογα μέ τίς δυνάμεις τοῦ καθενός καί στόν κάθε ἄνθρωπο εἶναι δικά του.
«Ὁ σταυρός τοῦ κάθε ἀνθρώπου» εἶναι τά ἁμαρτωλά ἀσθενήματα, ἤ πάθη, πού – στόν κάθε ἄνθρωπο – εἶναι δικά του! Μέ ἄλλα ἀπ᾽ αὐτά τά πάθη γεννιόμαστε καί μ᾽ ἄλλα μολυνόμαστε στήν πορεία τοῦ γήινου βίου μας.
«Ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ» εἶναι ἡ διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ. Μάταιος καί ἄκαρπος εἶναι «ὁ σταυρός τοῦ κάθε ἀνθρώπου» – ὅσο βαρύς καί ἄν εἶναι – ἐάν δέν μεταμορφωθεῖ σέ «Σταυρό τοῦ Χριστοῦ» μέ τό ν᾽ ἀκολουθοῦμε τόν Χριστό.
«Ὁ σταυρός τοῦ κάθε ἀνθρώπου», γιά τόν μαθητή τοῦ Χριστοῦ γίνεται «Σταυρός τοῦ Χριστοῦ», γιατί ὁ μαθητής τοῦ Χριστοῦ εἶναι στερρά πεπεισμένος, ὅτι πάνω ἀπ᾽ αὐτόν (τόν μαθητή) ἀγρυπνάει ἀκοίμητος ὁ Χριστός. Πιστεύει ὅτι ὁ Χριστός ἐπιτρέπει νά τοῦ ἔρθουν θλίψεις σάν μιά ἀναγκαία καί ἀναπόφευκτη προϋπόθεση τῆς Χριστιανικῆς πίστεως. Καμιά θλίψη δέν θά τόν πλησίαζε, ἄν δέν τό εἶχε ἐπιτρέψει ὁ Χριστός, καί ὅτι μέ τίς θλίψεις πού τοῦ συμβαίνουν, ὁ Χριστιανός γίνεται οἰκεῖος τοῦ Χριστοῦ καί καθίσταται κοινωνός τῆς μοίρας Του στή γῆ καί – γιά τόν λόγο αὐτό – καί στόν οὐρανό.
«Ὁ σταυρός τοῦ κάθε ἀνθρώπου» γίνεται γιά τόν μαθητή τοῦ Χριστοῦ «Σταυρός τοῦ Χριστοῦ», γιατί ὁ ἀληθινός μαθητής Του σέβεται καί θεωρεῖ τήν τήρηση τῶν ἐντολῶν τοῦ Χριστοῦ σάν τόν μόνο σκοπό τῆς ζωῆς του. Αὐτές οἱ πανίερες ἐντολές γίνονται γι᾽ αὐτόν σταυρός, πάνω στόν ὁποῖο συνεχῶς σταυρώνει τόν παλαιό του ἄνθρωπο «σύν τοῖς παθήμασι καί ταῖς ἐπιθυμίαις» του (Γαλ. ε’ 24).
Ἀπ᾽ αὐτά εἶναι φανερό γιατί, γιά νά λάβουμε τόν σταυρό μας, εἶναι ἀνάγκη ν᾽ ἀπαρνηθοῦμε προηγουμένως τόν ἑαυτό μας μέχρι καί ν᾽ ἀπολέσουμε ἀκόμα καί τή ζωή μας. Τόσο βαθιά καί τόσο πολύ ἔχει συνηθίσει στήν ἁμαρτία καί οἰκειώθηκε σ᾽ αὐτήν ἡ πεσμένη στήν ἁμαρτία φύση μας, πού ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ δέν παύει νά ἀποκαλεῖ αὐτή τή φύση ψυχή τοῦ πεπτωκότος ἀνθρώπου.
Γιά νά δεχτοῦμε τόν σταυρό στούς ὤμους μας, πρέπει πρῶτα νά πάψουμε νά ἱκανοποιοῦμε τό σῶμα στίς ἰδιότροπές του ἐπιθυμίες παρέχοντάς του μονάχα ὅ,τι εἶναι ἀναγκαῖο γιά τήν ὕπαρξή του. Πρέπει νά ἀναγνωρίσουμε ὅτι ἡ ἀλήθειά μας εἶναι ἕνα σκληρότατο ψέμα μπροστά στόν Θεό καί ἡ λογική μας εἶναι μιά τέλεια ἀνοησία. Τέλος: ἀφοῦ παραδοθοῦμε στόν Θεό μ᾽ ὅλη τή δύναμη τῆς πίστης μας καί ριχτοῦμε στή μελέτη τοῦ Εὐαγγελίου, πρέπει νά ἀπαρνηθοῦμε τό δικό μας θέλημα.
Ὅποιος πραγμάτωσε μιά τέτοια ἀπάρνηση τοῦ ἑαυτοῦ του εἶναι ἱκανός νά λάβει τόν σταυρό του. Αὐτός μέ ὑπακοή καί ὑποταγή στόν Θεό καί ἐπικαλούμενος τή βοήθειά Του γιά νά ἐνισχυθεῖ ἔναντι τῆς ἀδυναμίας του, ἀτενίζει δίχως φόβο καί ἀμηχανία τή θλίψι πού προσεγγίζει. Ὅποιος ἀπαρνήθηκε τόν ἑαυτό του προετοιμάζεται μεγαλόψυχα καί γενναῖα νά τήν ὑπομείνει, ἐλπίζει ὅτι μέσω αὐτῆς τῆς θλίψεως θά γίνει κοινωνός καί συμμέτοχος τῶν παθῶν τοῦ Χριστοῦ καί φτάνει τή μυστική ὁμολογία τοῦ Χριστοῦ, ὄχι μόνο μέ τό νοῦ καί τήν καρδιά του, ἀλλά καί μέ τήν ἴδια τήν πράξη, τήν ἴδια τή ζωή του.
Ὁ σταυρός εἶναι καί παραμένει βαρύς καί καταθλιπτικός, ἐνόσω παραμένει ὁ σταυρός μας. Ὅταν ὅμως μεταμορφωθεῖ σέ Σταυρό τοῦ Χριστοῦ, τότε γίνεται ἀσυνήθιστα ἐλαφρός. «Ὁ ζυγός μου», εἶπε ὁ Κύριος, «χρηστός καί τό φορτίον μου ἐλαφρόν ἐστιν» (Ματθ. ια’ 30).
Ὁ μαθητής τοῦ Χριστοῦ λαμβάνει τόν σταυρό στούς ὤμους του, ὅταν παραδέχεται πώς εἶναι ἄξιος τῶν θλίψεων πού ἡ Πρόνοια τοῦ Θεοῦ τοῦ καταπέμπει. Ὁ μαθητής τοῦ Χριστοῦ τότε φέρει καί ὑπομένει τόν σταυρό του σωστά, ὅταν ἀναγνωρίζει ὅτι οἱ θλίψεις πού τοῦ στάλθηκαν εἶναι ἀκριβῶς -αὐτές καί ὄχι ἄλλες- εἶναι ἀναγκαῖες γιά τήν ἐν Χριστῷ μόρφωσή του καί τή σωτηρία του. Τότε φέρουμε καρτερικά τόν σταυρό μας, ὅταν ἀληθινά ἀντιλαμβανόμαστε καί ἀνα γνωρίζουμε τό ἁμάρτημά μας. Σ᾽ αὐτή τή συναίσθηση τοῦ ἁμαρτήματός μας δέν ὑπάρχει καμιά αὐταπάτη. Ὡστόσο, ὅποιος παραδέχεται τόν ἑαυτό του ἁμαρτωλό καί ταυτόχρονα γογγύζει καί μοιρολογάει ἀπό τό ὕψος τοῦ σταυροῦ του, ἀποδεικνύει μ᾽ αὐτό ὅτι μέ τό νά παραδέχεται τήν ἁμαρτία του ἐπιφανειακά, κολακεύει μονάχα τόν ἑαυτόν του καί τόν ξεγελᾶ.
Τό νά ὑπομένουμε καρτερικά τόν σταυρό μας ἀποτελεῖ ἀληθινή μετάνοια. Ἐσύ, ἀδελφέ, πού εἶσαι σταυρωμένος στόν σταυρό, ἐξομολογήσου στόν Κύριο μέσα στή δικαιοσύνη καί τή χρηστότητα τῶν κριμάτων Του. Μέ τήν αὐτοκατάκριση δικαίωσε τήν κρίση τοῦ Θεοῦ καί θά λάβεις ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν σου.
Ἐσύ, πού εἶσαι σταυρωμένος στόν σταυρό, γνώρισε τόν Χριστό – καί θά σοῦ ἀνοιχτεῖ ἡ πύλη τοῦ Παραδείσου. Ἀπό τόν σταυρό σου δοξολόγησε τόν Κύριο, ἀποκρούοντας ἀπό τόν ἑαυτό σου κάθε λογισμό μεμψιμοιρίας καί γογγυσμοῦ, ἀπορρίπτοντάς τον σάν ἔγκλημα καί σάν βλασφημία ἐναντίον τοῦ Θεοῦ. Ἀπό τήν κορυφή τοῦ σταυροῦ σου εὐχαρίστησε τόν Κύριο γιά τήν ἀνεκτίμητη δωρεά – γιά τόν σταυρό σου. Εὐχαρίστησε γιά τό πολύτιμο προνόμιό σου, τό προνόμιο νά μιμεῖσαι τόν Χριστό μέ τά βάσανα καί τό μαρτύριό σου.
Ἀπό τό σταυρό, ὅπου εἶσαι σταυρωμένος, θεολόγησε, γιατί ὁ σταυρός εἶναι τό ἀληθινό καί μόνο σχολεῖο, φυλακτήριο καί ἁγία τράπεζα τῆς ἀληθινῆς Θεολογίας.
Ἔξω ἀπό τόν σταυρό, δίχως τόν σταυρό, δέν ὑπάρχει ζῶσα γνώση Χριστοῦ. Μή ἀναζητᾶς τή Χριστιανική τελείωση στίς ἀνθρώπινες ἀρετές. Ἐκεῖ δέν ὑπάρχει αὐτή ἡ τελείωση. Αὐτή εἶναι κρυμμένη στόν Σταυρό τοῦ Χριστοῦ. Ὁ σταυρός τοῦ κάθε ἀνθρώπου μετατρέπεται σέ Σταυρό τοῦ Χριστοῦ, ὅταν ὁ μαθητής τοῦ Χριστοῦ φέρει τόν σταυρό του μέ ἐνεργό τή συναίσθηση τῆς ἁμαρτωλότητάς του, ἡ ὁποία ἔχει ἀνάγκη κολασμοῦ.
Φέρνει κανείς τό σταυρό του, ὅταν σηκώνει τόν σταυρό του μέ εὐχαριστία πρός τόν Χριστό καί μέ δοξολόγησή Του. Σάν ἀποτέλεσμα αὐτῆς τῆς δοξολογίας καί εὐχαριστίας μέσα στόν βασανισμένο ἄνθρωπο ἐμφανίζεται ἡ πνευματική παρηγοριά. Ἡ εὐχαριστία καί ἡ δοξολογία αὐτή γίνονται πλουσιώτατη πηγή ἀσύλληπτης καί αἰώνιας χαρᾶς, πού ξεπηδάει μέ χάρη ἀπό τήν καρδιά, ξεχύνεται στήν ψυχή καί στό ἴδιο τό σῶμα.
Ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ, μονάχα στήν ἐξωτερική του ὄψη, γιά τούς σαρκικούς ὀφθαλμούς, εἶναι πεδίο καί χῶρος σκληρός καί δύσκολος. Γιά τόν μαθητή τοῦ Χριστοῦ, πού Τόν ἀκολουθεῖ, ὁ σταυρός εἶναι πεδίο καί χῶρος ὑψίστης πνευματικῆς ἡδονῆς καί ἀπολαύσεως. Τόσο μεγάλη εἶναι αὐτή ἡ ἡδονή καί ἀπόλαυση, ὥστε ἡ θλίψη πνίγεται καί σβήνει ὁλότελα ἀπό τήν ἀπόλαυση. Καί ὁ μαθητής τοῦ Χριστοῦ, πού τόν ἀκολουθεῖ, αἰσθάνεται μονάχα ἡδονή τήν ὥρα πού βρίσκεται ἀνάμεσα στά πιό σκληρά βάσανα. Ἔλεγε ἡ νεαρή Μαύρα στόν νεαρό σύζυγό της Τιμόθεο, ὁ ὁποῖος ὑπέμενε φοβερά βασανιστήρια καί πόνους καί τήν καλοῦσε νά δεχτεῖ καί ἐκείνη τό μαρτύριο: «Φοβοῦμαι, ἀδελφέ μου, μήπως τρομάξω, ὅταν θά δῶ τά φοβερά βασανιστήρια καί τόν ἐξοργισμένο ἡγεμόνα, μήπως ἀποκάμω σέ καρτερία καί ὑποκύψω ἐξαιτίας τῆς νεανικῆς μου ἡλικίας». Ὁ μάρτυρας Τιμόθεος τῆς ἀπάντησε τότε: «Ἔλπιζε στόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό καί τά βασανιστήρια θά εἶναι γιά σένα λάδι, πού ξεχύνεται ἀπάνω στό σῶμα σου καί πνεῦμα δρόσου στά κόκκαλά σου, πού θά ἀνακουφίζει ὅλες σου τίς ἀσθένειες».
Ὁ Σταυρός εἶναι ἡ ἰσχύς καί ἡ δόξα ὅλων τῶν ἀπ᾽ αἰῶνος Ἁγίων. Ὁ Σταυρός εἶναι ἰατήρας τῶν παθῶν, ἐξολοθρευτής τῶν δαιμόνων. Θανάσιμος εἶναι ὁ σταυρός γιά ἐκείνους, πού τόν σταυρό τους δέν τόν μεταμόρφωσαν σέ Σταυρό τοῦ Χριστοῦ, πού ἀπό τόν σταυρό τους γογγύζουν κατά τῆς Πρόνοιας τοῦ Θεοῦ. Σταυρός εἶναι γιά ἐκείνους πού τόν μέμφονται καί τόν βλασφημοῦν καί παραδίδονται στήν ἀπελπισία καί τήν ἀπόγνωση.
Οἱ ἁμαρτωλοί, πού δέν ἐξομολογοῦνται καί δέν μετανοοῦν, πεθαίνουν πάνω στόν σταυρό τους μέ θάνατο αἰώνιο. Μέ τό νά μήν ὑπομένουν καρτερικά ἀποστεροῦνται τήν ἀληθινή ζωή, τή ζωή μέσα στόν Θεό. Τούς ἀποκαθηλώνουν ἀπό τόν σταυρό τους, γιά νά κατέβουν σάν ψυχές στόν αἰώνιο τάφο.
Ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ ἀνυψώνει ἀπό τή γῆ τόν μαθητή τοῦ Χριστοῦ πού ‘ναι σταυρωμένος ἀπάνω του. Ὁ μαθητής τοῦ Χριστοῦ, πού ‘ναι σταυρωμένος πάνω στό σταυρό του, φρονεῖ τά ἄνω, μέ τόν νοῦ καί τήν καρδιά του ζεῖ στόν οὐρανό καί καθορᾶ τά μυστήρια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν. «Εἴ τις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν», εἶπε ὁ Κύριος, «ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν καί ἀράτω τόν σταυρόν αὐτοῦ καί ἀκολουθείτω μοι».
kranos
Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου
«Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ, καὶ ἀκολουθείτω μοι» (Μᾶρκ. 8,34)
Πόλεμος, ἀγαπητοί μου. Πόλεμος; Ναὶ πόλεμος. Μπᾶ, Θεὸς φυλάξοι! Ὅσοι εἴμαστε τῆς παλαιᾶς γενεᾶς καὶ γνωρίζουμε τὰ δεινὰ τοῦ πολέμου, εὐχόμαστε νὰ μὴ γίνῃ πλέον πόλεμος, ἀλλὰ νὰ ὑπάρχῃ εἰρήνη. Λέγοντας ὅμως ἐδῶ πόλεμο δὲν ἐννοῶ αὐτὸν ποὺ γίνεται μὲ φονικὰ ὅπλα· ἐννοῶ ἕναν ἄλλο πόλεμο, πόλεμο πνευματικό, ποὺ ἂν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι λάβουμε μέρος σ᾽ αὐτόν, τότε θὰ παύσουν οἱ πόλεμοι καὶ εἰρήνη θὰ ἐπικρατήσῃ στὸν κόσμο. Ποιός εἶνε ὁ πόλεμος αὐτός; Εἶνε ὁ πόλεμος τῆς ἀρετῆς κατὰ τῆς κακίας, τῆς ἀληθείας κατὰ τοῦ ψεύδους, τῆς ἀγάπης κατὰ τοῦ μίσους, τοῦ φωτὸς κατὰ τοῦ σκότους· ὁ πόλεμος τοῦ Χριστοῦ κατὰ τοῦ σατανᾶ, αὐτὸς εἶνε ὁ ἱερὸς πόλεμος.
Ἀρχιστράτηγος τῆς παρατάξεως στὸν πόλεμο αὐτὸν εἶνε ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός
Κι ὅπως ὁ στρατιώτης ἔχει ὅπλα, ἔτσι κ᾽ ἐδῶ. Ποιά εἶνε τὰ ὅπλα τοῦ Χριστιανοῦ; «Τὰ ὅπλα τῆς στρατείας ἡμῶν» (Β΄ Κορ. 10,4) εἶνε ὅπλα πνευματικά. Εἶνε πρὸ παντὸς τὰ λόγια τοῦ Χριστοῦ ποὺ ἀκούσαμε σήμερα. Τὸ ἕνα εἶνε τὸ «Ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν», τὸ δεύτερο εἶνε τὸ «Ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ», τὸ τρίτο εἶνε τὸ «Ἀκολουθείτω μοι» (Μᾶρκ. 8,34). Τί σημαίνουν τὰ λόγια αὐτά;
* * *
Εἶσαι στρατιώτης τοῦ Χριστοῦ, πιστεύεις σ᾽ αὐτόν; Τί πρέπει νὰ κάνῃς· «Ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν». Τί σημαίνει «ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν»· πρέπει νὰ διακόψῃς κάθε σχέσι μὲ τὴν ἁμαρτία ποὺ μέχρι τώρα διέπραττες. Δηλαδή· εἶσαι ἀλκοολικός, μέθυσος; Δὲ θὰ ξαναπατήσῃς πιὰ στὴν ταβέρνα, δὲν θὰ ξαναπιῇς ἀλκοόλ· «ἀπαρνησάσθω» τὸν σατανᾶ τῆς μέθης. Εἶσαι ἄνθρωπος τῶν ἡδονῶν, τῶν διασκεδάσεων, τῆς πορνείας, τῆς μοιχείας καὶ τῶν καταγωγίων; Δὲν θὰ ξαναπατήσῃς πλέον μέσα στὰ κέντρα αὐτὰ τῆς ἀκολασίας· «ἀπαρνησάσθω» τὸν δαίμονα τῆς μοιχείας. Εἶσαι χαρτοπαίκτης; Δὲν θὰ ξαναπιάσῃς πλέον στὰ χέρια σου χαρτιά· «ἀπαρνησάσθω» τὸν σατανᾶ τῆς χαρτοπαιξίας. Ἀγαπᾷς τὰ τριάκοντα ἀργύρια τοῦ Ἰούδα; Θὰ παύσῃς πλέον νὰ εἶσαι φιλάργυρος· «ἀπαρνησάσθω» τὸν σατανᾶ τῆς φιλαργυρίας. Κάτι ἀκόμα· καπνίζεις; Θὰ τὸ κόψῃς. Οὔτε ἕνα! «Ἀπαρνησάσθω» τὸν σατανᾶ τοῦ καπνίσματος. Τὸ ἀνέφερα αὐτό, γιὰ νὰ σᾶς δείξω πόσο ἀσυνεπεῖς εἴμαστε. Οὔτε ἕνα μικρὸ – ἐλάχιστο πρᾶγμα δὲν ἐννοοῦμε ν᾽ ἀπαρνηθοῦμε. Συνεπῶς εἴμαστε λιποτᾶκται τῆς ἱερᾶς στρατιᾶς, ἄξιοι ἐμπτυσμοῦ. Τὸ «Ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν» θὰ πῇ· Ἄλτ! δὲν θ᾽ ἀφήσω νὰ κυριαρχήσῃ ἐπάνω μου ὁποιοδήποτε πάθος. Αὐτὸ σημαίνει τὸ «ἀπαρνησάσθω».
Καὶ τί σημαίνει τὸ «Ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ»; Ποιός εἶνε ὁ σταυρός; Εἶνε οἱ θλίψεις, τὰ βάσανα, τὰ ἐμπόδια, ποὺ συναντᾷ κανεὶς καθημερινῶς στὴ ζωή. Εἶνε ἀκόμα τὰ μεγαλύτερα ἐμπόδια· οἱ ἀσθένειες, οἱ διωγμοί, οἱ συκοφαντίες. Αὐτὰ εἶνε ὁ σταυρός. Καὶ ὅπως ὁ Χριστὸς σήκωσε τὸ σταυρό του, ἔτσι κ᾽ ἐμεῖς νὰ σηκώσουμε τὸ δικό μας σταυρό.
Καὶ τὸ τρίτο εἶνε τὸ «Ἀκολουθείτω μοι», τὸ ν᾽ ἀκολουθήσουμε δηλαδὴ τὸ Χριστό. Αὐτὸς εἶνε ὁ ὁδηγὸς τῆς ἀνθρωπότητος. Ὅπου λοιπὸν πηγαίνει ὁ Χριστός, ἐκεῖ κ᾽ ἐμεῖς, στὰ βήματά του τὰ ἱερά, στὰ ἴχνη του, ἀπὸ τὴ Βηθλεὲμ μέχρι τὸ Γολγοθᾶ.
―Μά, θὰ πῇς, δύσκολα πράγματα αὐτά. Ἄφησέ με, Χριστιανέ μου, νὰ χαρῶ τὴ ζωή. Μοῦ λὲς ν᾽ ἀρνηθῶ ὅλ᾽ αὐτά· καὶ τί θὰ κερδίσω; Ρωτᾷς τί θὰ κερδίσῃς; Σοῦ λέω λοιπόν, ὅτι τὸ κέρδος σου θά ᾽νε πολὺ μεγάλο. Τί θά ᾽λεγες, ἂν κάποιος σοῦ πρότεινε, Δός μου 1 δραχμὴ νὰ σοῦ δώσω 100 λίρες; Ποιός δὲν θὰ δεχόταν; Κάτι τέτοιο σοῦ ζητάει τὸ εὐαγγέλιο σήμερα. Μᾶς ζητάει κάτι μικρὸ καὶ ἀσήμαντο, γιὰ νὰ μᾶς δώσῃ ἕνα πολὺ μεγάλο καὶ ἀνεκτίμητο. Ποιό εἶν᾽ αὐτό; Ἂς γελοῦν οἱ ἄνθρωποι σήμερα· ἐὰν ἐσὺ ἀπαρνηθῇς τὸν ἑαυτό σου, σηκώσῃς τὸ σταυρό σου κι ἀκολουθήσῃς τὸ Χριστό, τὸ κέρδος θὰ εἶνε ἡ σωτηρία τῆς ψυχῆς.
Σωτηρία τῆς ψυχῆς! Πῶς νὰ σᾶς τὸ παραστήσω; Θὰ φέρω μία εἰκόνα. Φανταστῆτε μὲ τὸ νοῦ σας μιὰ ζυγαριὰ πολὺ μεγάλη κρεμασμένη ἀπὸ τὰ ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ, νὰ τὴ βλέπῃ ὅλος ὁ κόσμος· μιὰ ζυγαριὰ μὲ δύο δίσκους. Στὸν ἕνα δίσκο βάλτε ὅ,τι νομίζετε πολύτιμο· χρυσάφι, ἀσήμι, πολύτιμους λίθους, διαμάντια, μαργαριτάρια, εὐγενῆ μέταλλα, ὅ,τι κρύβουν τὰ σπλάχνα τῆς γῆς· κατεβῆτε καὶ στὰ βάθη τῶν ὠκεανῶν καὶ συλλέξτε ὅ,τι πολύτιμο ἔχει ἡ θάλασσα· πετάξτε καὶ στοὺς ἄλλους πλανῆτες καὶ φέρτε ὅ,τι πολύτιμο μπορεῖ νὰ ἔχουν· καὶ ὅλον αὐτὸ τὸ θησαυρό, ὅλο τὸν κόσμο μὲ τὰ θέλγητρα, τὶς ἀπολαύσεις, τὰ μεγαλεῖα καὶ τὶς δόξες του, ὅλα ὅσα ἑλκύουν τὸν ἄνθρωπο, νὰ τὸν βάλετε στὸν ἕνα δίσκο. Καὶ στὸν ἄλλο δίσκο τί νὰ βάλετε· νὰ βάλετε μιὰ ψυχή. Τίνος ψυχή; ἑνὸς βασιλιᾶ, ἑνὸς προέδρου δημοκρατίας, ἑνὸς πρωθυπουργοῦ, ἑνὸς ἀξιωματούχου, ἑνὸς μεγάλου ἐπιστήμονος ἢ φιλοσόφου; Ὄχι. Νὰ βάλετε τὴν ψυχὴ ἑνὸς μικροῦ καὶ ἀσήμαντου ἀνθρώπου, ποὺ δὲν ἔχει καλύβα νὰ καθήσῃ, δὲν ἔχει ψωμὶ νὰ φάῃ, δὲν ἔχει ροῦχο νὰ σκεπαστῇ· ἑνὸς τέτοιου φτωχοῦ τὴν ψυχή νὰ βάλετε. Ἔ, μόλις ἡ ψυχὴ ἀγγίξῃ τὸ δίσκο, ὁ δίσκος θὰ γείρῃ πρὸς τὸ μέρος της! Τέτοιο βάρος, τέτοια ἀξία ἔχει ἡ ψυχή. «Τί γὰρ ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐὰν κερδήσῃ τὸν κόσμον ὅλον, καὶ ζημιωθῇ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ;» ( ἔ.ἀ. 8,36).
―Ἀνοησίες τώρα· ψυχή!… Ἄκου τί λένε οἱ παπᾶδες στὸν αἰῶνα μας. Δὲν ὑπάρχει ψυχή.
Πῆρε ὁ σατανᾶς τὴ γομμολάστιχά του καὶ ἔσβησε ἀπὸ τὸ λεξικὸ τῆς ἀνθρωπότητος τὶς ὡραιότερες λέξεις, ἔσβησε καὶ τὴν ψυχή. Τὰ παλιὰ τὰ χρόνια εὔχονταν ὁ ἕνας στὸν ἄλλο «Καλὴ ψυχή», «Καλὴ ψυχή». Αὐτὸ δὲν ἀκούγεται πλέον τώρα. Ὑλισμὸς ἐπικρατεῖ. Δὲν ὑπάρχει τίποτε ἄλλο, λένε, παρὰ μόνο ἡ ὕλη. Τί εἶνε ὁ ἄνθρωπος; αὐτὸ ποὺ ζυγίζει· 50, 60, 70 κιλὰ ὕλη, σοῦ λέει, τίποτ᾽ ἄλλο.
Ὕλη λοιπὸν εἶνε μόνο ὁ ἄνθρωπος; Ἀφοῦ λὲς ὅτι εἶνε ὕλη, κ᾽ ἐγὼ σοῦ λέω· Πάρε τὰ ὑλικά του καὶ φτειάξε μου ἕναν ἄνθρωπο. Μπορεῖς; Δὲ μπορεῖς. Ὄχι ἄνθρωπο, οὔτε ἕνα σπυρὶ σιτάρι ποὺ νὰ τὸ φυτεύῃς καὶ νὰ βγάζῃ στάχυ δὲ μπορεῖς, οὔτε ἕνα ἀηδόνι ποὺ νὰ κελαϊδάῃ δὲ μπορεῖς. Ἑπομένως δὲν εἶνε μόνο ὕλη ὁ ἄνθρωπος. Τί εἶνε; Μέσα του κατοικεῖ ἄγγελος, ψυχή, μία οὐσία ἀθάνατη καὶ αἰωνία, ὅπως δίδασκαν καὶ οἱ φιλόσοφοι τῆς ἀρχαιότητος. Ὁ ἄνθρωπος ἴσον σῶμα, ἀλλὰ πρὸ παντὸς ψυχή. Ἡ ψυχὴ σκέπτεται, αἰσθάνεται, βουλεύεται, παίρνει μεγάλες ἀποφάσεις, φτερουγίζει μέχρι τὸν οὐρανὸ καὶ ψάλλει τὸ «ἀλληλούϊα».
Ἀλλὰ ζοῦμε σὲ ἐποχὴ ἀπιστίας καὶ ἀσεβείας, ποὺ οἱ ἄνθρωποι ἔφτασαν στὸ σημεῖο ὄχι μόνο νὰ μὴν παραδέχωνται Θεό, ἀλλὰ καὶ νὰ τὸν ὑβρίζουν καὶ νὰ βλαστημοῦν τὰ ἱερὰ καὶ ὅσια. Καὶ δυστυχῶς οἱ Χριστιανοὶ δὲν εἴμαστε ἕτοιμοι νὰ σηκώσουμε τὸ λάβαρο τῆς ὁμολογίας· ἔχουμε δειλία καὶ ἀνανδρία, εἴμαστε ἐλεεινοὶ λιποτᾶκται. Γιὰ μᾶς λέει σήμερα ὁ Χριστὸς στὸ εὐαγγέλιο· «Ὃς ἐὰν ἐπαισχυνθῇ με καὶ τοὺς ἐμοὺς λόγους ἐν τῇ γενεᾷ ταύτῃ τῇ μοιχαλίδι καὶ ἁμαρτωλῷ, καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐπαισχυνθήσεται αὐτὸν ὅταν ἔλθῃ ἐν τῇ δόξῃ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ μετὰ τῶν ἀγγέλων τῶν ἁγίων» (ἔ.ἀ. 8,38).
* * *
Ἂς σταθοῦμε γενναῖοι, ἀγαπητοί μου. Ἀπὸ τὴν ὥρα ποὺ βαπτιστήκαμε εἴμαστε στρατιῶτες Χριστοῦ, καὶ πρέπει νὰ μαχώμεθα ὑπὸ τὴν ἀρχηγία του, μὲ ὅπλο ἀκαταμάχητο τὸν τίμιο σταυρὸ ποὺ σήμερα προσκυνοῦμε.
Τὸ εἶπα κι ἄλλοτε, τὸ ἐπαναλαμβάνω καὶ τώρα· κι ἂν ἀκόμα ὅλοι ἀρνηθοῦν τὸ Χριστό, κι ἂν ἀκόμα ἔρθῃ μέρα καταραμένη ποὺ καὶ τὸ σπίτι σου καὶ ἡ πόλι σου καὶ ὁ τόπος σου καὶ ὁ κόσμος ὁλόκληρος Τὸν ἀρνηθοῦν καὶ δὲν ὑπάρχῃ κανένας ἄλλος πιστὸς καὶ μείνῃς ἕνας, ἐσὺ ὁ ἕνας νὰ πιστεύῃς στὸ Χριστό.
Καὶ νὰ ξέρῃς, νὰ εἶσαι τόσο βέβαιος ὅσο βέβαιο εἶνε ὅτι ὑπάρχει ἥλιος καὶ ἄστρα καὶ γῆ, ὅτι δὲν θὰ νικήσουν οἱ ἄπιστοι, οἱ ἄθεοι, οἱ ὑλισταὶ καὶ οἱ βλάσφημοι· θὰ νικήσῃ ὁ Χριστός.
Νὰ εἶστε βέβαιοι ὅτι κι αὐτοὶ ἀκόμα οἱ ἄπιστοι καὶ ἄθεοι, κι αὐτοὶ ποὺ βλαστημοῦν καὶ ἀρνοῦνται τὸν πνευματικὸ κόσμο, θά ᾽ρθῃ μέρα ποὺ ὅλοι θὰ προσκυνήσουν τὸν τίμιο σταυρό. Καὶ τότε ὅλη ἡ γῆ θὰ γονατίσῃ καὶ θὰ πῇ· Δὲν ὑπάρχει ἄλλο ὄνομα νὰ μᾶς σώσῃ ἐκτὸς ἀπὸ τὸ ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ ἐσταυρωμένου· ὃν, παῖδες Ἑλλήνων, ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας· ἀμήν.
(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
Η ομολογία του Σταυρού
Όσοι ξεχωρίζουν στον κόσμο αυτό, αγαπητοί μου αδελφοί, έχουν συνήθως ένα κοινό χαρακτηριστικό: βλέπουν αφ’ υψηλού τους πολλούς, όχι κατ’ ανάγκην από υπερηφάνεια, αλλά επειδή γνωρίζουν περισσότερα, επειδή έχουν εξουσία και αυθεντία, επειδή είναι προορισμένοι και επιλεγμένοι να καθοδηγούν τους άλλους, επειδή έχουν περισσότερα αγαθά ή κοσμοθεωρία που τους επιτρέπει να λειτουργούν με ανωτερότητα έναντι των άλλων. Ο πειρασμός της εξουσίας, ο πειρασμός της αυθεντίας λειτουργεί στις καρδιές των ανθρώπων με ένταση.
Δεν είναι όμως αναπόφευκτη η εξουσία; Η διακυβέρνηση των άλλων; Η ύπαρξη επικεφαλής; Η Εκκλησία απορρίπτει τέτοιους θεσμούς; Μπορεί να σταθεί μία κοινωνία χωρίς αρχές, η ίδια η Εκκλησία χωρίς Κεφαλή και κεφαλές; Μπορεί να σταθεί κάποιο σπίτι, μια σχολική τάξη, η ανθρώπινη εργασία όταν έχει συλλογικό χαρακτήρα, εφόσον δεν υπάρχουν κάποιοι οι οποίοι να μπαίνουν πρώτοι;
Η απάντηση φαντάζει αυτονόητη. Ο προβληματισμός όμως δεν έγκειται στο αν πρέπει να υπάρχουν κεφαλές, πρόσωπα δηλαδή που ξεχωρίζουν και πρέπει να απολαμβάνουν της τιμής και της υπακοής από τους πολλούς. Το ερώτημα που αναφύεται έχει να κάνει με το αν αυτοί οι οποίοι διακυβερνούν υποτάσσονται στην γοητεία της εξουσίας τους ή δίδουν σ’ αυτήν ένα διαφορετικό περιεχόμενο, όπως έκανε ο Χριστός.
Ο απόστολος Παύλος μιλά στους Εβραίους για τον Χριστό ως Αρχιερέα (Εβρ. 4, 14). Τους λέει ότι η αυθεντία του Ιησού πηγάζει από το ίδιο το γεγονός ότι είναι ο υιός του Θεού. Δεν την χτίσαμε εμείς, ούτε την προσδώσαμε επειδή αναγνωρίσαμε την αξία Του σ’ αυτόν τον κόσμο. Δεν είναι μία δοτή από τους ανθρώπους αυθεντία. Του εδόθη αχρόνως και αϊδίως επειδή είναι γεννητός από τον Πατέρα. Δεν πρόκειται για μια κληρονομική αυθεντία, γιατί η έννοια της κληρονομιάς έχει να κάνει με θανάτους και διαδοχή γενεών στους ανθρώπους. Είναι ιδίωμα του Χριστού η υιότητα. Και η αυθεντία συνοδεύει την υιότητα.
Όμως ο Χριστός δεν είναι μόνο υιός του Θεού. Είναι και άνθρωπος. Επομένως, και η ανθρώπινη υπόσταση του δίνει την αυθεντία. Οι άνθρωποι τοποθετήθηκαν από τον Τριαδικό Θεό όταν πλάσθηκαν για να κατακυριεύουν τον κόσμο, εργαζόμενοι, ταυτόχρονα, και φυλάσσοντές τον.
Η αυθεντία του Χριστού όμως διαφέρει από την αυθεντία του καθενός ανθρώπου, διότι είναι «χωρίς αμαρτίας». Είναι χωρισμένος από την αμαρτία ο Χριστός. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει κάποιος σπίλος στο πρόσωπό Του, κάτι που να Τον καθιστά ηθικά κατώτερο από τον Θεό. Ο Χριστός είναι τέλειος και άγιος κατά πάντα. Και όχι μόνο. Οι Αρχιερείς της Παλαιάς Διαθήκης προσέφεραν την ετήσια θυσία στο ναό του Σολομώντα για τις αμαρτίες του λαού, αλλά και για τον εαυτό τους. Είχαν την αυθεντία, επιλεγμένοι από το Θεό και τον λαό να το πράττουν. Ο Χριστός όμως δεν προσφέρει θυσία ζώα ή καρπούς, κτίσματα δηλαδή, στο Θεό για να λησμονηθούν, να συγχωρεθούν οι αμαρτίες του λαού ή οι δικές Του, γιατί ο ίδιος δεν έχει. Προσφέρει τον ίδιο τον εαυτό Του, που δεν είναι κτίσμα, αλλά ο ίδιος ο Κτίστης του κόσμου, θυσία για να συγχωρεθούν όχι πρόσκαιρα οι ανθρώπινες αμαρτίες ή μόνο οι αμαρτίες ενός λαού, αλλά για να συγχωρεθούν οι αμαρτίες όλων των ανθρώπων, πέρα από τον χρόνο και τις κοσμικές διαστάσεις.
Καλύτερα, θα λέγαμε, για να συγχωρεθούν οι άνθρωποι ως πρόσωπα, δηλαδή να μπορούν να χωρούν μαζί με τον Θεό και τον πλησίον τους στη ζωή της Εκκλησίας και τίποτε να μην τους χωρίζει. Και αποτελεί η αρχιερωσύνη του Χριστού εγγύηση ότι υπάρχει αυτή η συγχώρεση στον αιώνα και το Σώμα και το Αίμα Του την συνεχή ανάμνηση, βίωση και απόδειξη της κοινωνίας ανθρώπου και Θεού, μέσα από την παρουσία μιας αυθεντίας η οποία δεν εξουσιάζει, αλλά λυτρώνει με την αγάπη.
Σημείο της αυθεντίας του Χριστού ο Σταυρός. Το ξύλο της ατίμωσης και της κατάρας γίνεται σημείο της νέας ζωής που έφερε η αρχιερωσύνη του Χριστού στον κόσμο. Επάνω στο σταυρό ο καθένας μας αποδεικνύει την υιοθεσία του από τον Θεό. Αποδεχόμενος ότι είναι φίλος του Χριστού ακολουθεί τον δρόμο Του. Επάνω στο σταυρό ο καθένας μας δηλώνει ότι θέλει να πορευθεί «χωρίς αμαρτίας» και σταυρώνει την ύπαρξή του, τα πάθη του, τις κακίες του, κάθε τι που τον χωρίζει από τον δρόμο και την αγάπη του Χριστού, γιατί δεν του επιτρέπει να ατενίσει το ύψος της Βασιλείας, αλλά τον κρατά καθηλωμένο στον ψεύτικο δρόμο της αυτοθεοποίησης.
Επάνω στο σταυρό ο καθένας νιώθει τι σημαίνει να θυσιάζει τα δικαιώματά του, την δυνατότητά του να απολαμβάνει την τιμή και την αναγνώριση από τους άλλους, γεύεται την κακία σε όλες της τις διαστάσεις και ταυτόχρονα, λυτρώνεται, γιατί δεν είναι μόνος του. Αυτή είναι και η ειδοποιός διαφορά μας σε σχέση με το Χριστό. Εκείνος στον σταυρό βίωσε την απόλυτη μοναξιά, την απόλυτη εγκατάλειψη από όλους, ακόμη και από τον Θεό- Πατέρα, ενώ εμείς στον κάθε σταυρό που καλούμαστε να σηκώσουμε και να ανεβούμε, έχουμε Εκείνον μαζί μας και δεν είμαστε μόνοι μας. Γι’ αυτό και προσκυνούμε τον Τίμιο Σταυρό, για να κρατούμε την πίστη που ομολογούμε στο Χριστό.
Σκληροί και δύσκολοι οι λόγοι αυτοί. Οι άνθρωποι μοιάζουμε συνεχώς μ’ εκείνους που ο Παύλος χαρακτηρίζει ως «νωθρούς γεγονότας ταις ακοαίς» (Εβρ. 5,11), απρόθυμους και ράθυμους να τους ακούσουν. Προϋποθέτουν μία στροφή εντός μας. Υπέρβαση του πνεύματος του κόσμου και της ζωής μας, η οποία μένει στα εξωτερικά. Βλέπει τον σταυρό μόνο σε ό,τι αφορά τα εξωτερικά περιστατικά, τις δοκιμασίες που έχουν να κάνουν με την υλική μας υπόσταση, την οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα, τα προβλήματα της υγείας και της ζωής. Οι άνθρωποι ζητούμε μία Εκκλησία η οποία να δίδει υποσχέσεις και λύσεις στα εξωτερικά προβλήματα, στις ψυχολογικές δυσκολίες και, ει δυνατόν, άκοπα για μας. Όμως η Εκκλησία θα επιμείνει να μιλά και να ζητά από εμάς να κρατούμε σταθερή την πίστη, «τας ομολογίας».
Να παλεύουμε στη ζωή της να κρατούμε λυτρωτική την υιότητα που μας έδωσε ο Θεός στο πρόσωπο του Υιού Του. Και για τον πατέρα του δεν πρέπει να αμφιβάλλει κανείς ότι θα κρατήσει τις υποσχέσεις του. Πόσο μάλλον για τον Πατέρα μας τον εν ουρανοίς ότι θα μας δώσει την σωτηρία και την ακεραιότητα της ύπαρξής μας και την αιώνια κοινωνία μαζί Του. Να παλεύουμε εναντίον των παθών και της αμαρτίας, μέσα από την λυτρωτική ζωή της πίστης. Τα μυστήρια. Την ακρόαση του λόγου και την βίωσή του στις καρδιές μας. Την προσευχή και την άσκηση. Και, τέλος, να συν- χωρούμε με τους άλλους. Με την θυσία και την αγάπη. Την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη παραίτηση από ό,τι δικαιούμαστε και την απόφαση να προσφερθούμε στους άλλους, αλλά και να προσφέρουμε τη ζωή και τα της ζωής μας, υλικά αγαθά, χαρίσματα, δυνατότητες, χρόνο στο Θεό και τον πλησίον.
Αυτή είναι και η εμπειρία της ομολογίας μας σε σχέση με τις κοσμικές αυθεντίες. Ο κοσμικός εξουσιαστής έχει ως θεό τον εαυτό του και δεν λειτουργεί υιϊκά. Έχει αυθεντοποιήσει τον εαυτό του και δεν του είναι εύκολο, εφόσον δεν βιώνει την υιότητα, να γίνει πατέρας για τους ανθρώπους, να νοιαστεί και να σκεφτεί γι’ αυτό που αληθινά θα τους ωφελήσει. Δεν παλεύει εναντίον των παθών του, αλλά διακηρύττει τι πρέπει να κάνουν οι άλλοι, επιβάλλει νόμους που δεν είναι ο ίδιος σε θέση να τηρήσει, ούτε θέλει, αλλά, ακόμη κι αν είναι, οι νόμοι είναι προς το συμφέρον του και όχι προς το συμφέρον των πολλών. Και δεν λειτουργεί θυσιαστικά, με αγάπη. Δεν είναι δηλαδή αληθινός, γιατί λειτουργεί δημαγωγικά, θέλει να ευχαριστήσει και όχι να λυτρώσει. Και ο λυτρωμός θέλει πρωτοβουλία ο κηρύττων να είναι και δρων ταυτόχρονα.
Η ζωή της Εκκλησίας, ο σταυρός που αναλαμβάνουμε, γίνεται υπόδειγμα για κάθε άλλο τύπο ζωής. Για την κοινωνία, την οικογένεια, το σχολείο, την εργασία, τις ανθρώπινες και διαπροσωπικές σχέσεις. Και ο Χριστός αποτελεί την παράκληση και απαντοχή μας. Η κοινωνία μας μ’ Αυτόν θα μας βοηθήσει και να αντέξουμε και να προτείνουμε όχι απλώς πρόσωπα ως αυθεντίες, αλλά τον αυθεντικό σταυρικό τρόπο ζωής που θα φέρει την Ανάσταση. Αμήν!
Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΑΙ Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΥ ΚΑΘΕ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
Ἁγίου Ἰγνατίου Μπριαντσιανίνωφ
Ὁ Κύριος εἶπε στούς μαθητές Του: «Εἴ τις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν καί ἀράτω τόν σταυρόν αὐτοῦ καί ἀκολουθείτω μοι» (Ματθ. ιστ’ 24). Τί σημαίνει «ὁ σταυρός τοῦ κάθε ἀνθρώπου»; Καί γιατί αὐτός «ὁ σταυρός τοῦ κάθε ἀνθρώπου», δηλαδή ὁ ἰδιαίτερος σταυρός τοῦ καθενός μας, ὀνομάζεται συνάμα καί «Σταυρός τοῦ Χριστοῦ»;
«Ὁ σταυρός τοῦ κάθε ἀνθρώπου» εἶναι οἱ θλίψεις καί τά βάσανα τῆς γήινης ζωῆς, πού γιά τόν καθένα μας εἶναι δικά του. «Ὁ σταυρός τοῦ κάθε ἀνθρώπου» εἶναι ἡ νηστεία, ἡ ἀγρυπνία καί ἄλλα εὐλαβῆ κατορθώματα, μέ τά ὁποῖα ταπεινώνεται ἡ σάρκα καί ὑποτάσσεται στό πνεῦμα. Τά κατορθώματα αὐτά πρέπει νά εἶναι ἀνάλογα μέ τίς δυνάμεις τοῦ καθενός καί στόν κάθε ἄνθρωπο εἶναι δικά του.
«Ὁ σταυρός τοῦ κάθε ἀνθρώπου» εἶναι τά ἁμαρτωλά ἀσθενήματα, ἤ πάθη, πού – στόν κάθε ἄνθρωπο – εἶναι δικά του! Μέ ἄλλα ἀπ᾽ αὐτά τά πάθη γεννιόμαστε καί μ᾽ ἄλλα μολυνόμαστε στήν πορεία τοῦ γήινου βίου μας.
«Ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ» εἶναι ἡ διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ. Μάταιος καί ἄκαρπος εἶναι «ὁ σταυρός τοῦ κάθε ἀνθρώπου» – ὅσο βαρύς καί ἄν εἶναι – ἐάν δέν μεταμορφωθεῖ σέ «Σταυρό τοῦ Χριστοῦ» μέ τό ν᾽ ἀκολουθοῦμε τόν Χριστό.
«Ὁ σταυρός τοῦ κάθε ἀνθρώπου», γιά τόν μαθητή τοῦ Χριστοῦ γίνεται «Σταυρός τοῦ Χριστοῦ», γιατί ὁ μαθητής τοῦ Χριστοῦ εἶναι στερρά πεπεισμένος, ὅτι πάνω ἀπ᾽ αὐτόν (τόν μαθητή) ἀγρυπνάει ἀκοίμητος ὁ Χριστός. Πιστεύει ὅτι ὁ Χριστός ἐπιτρέπει νά τοῦ ἔρθουν θλίψεις σάν μιά ἀναγκαία καί ἀναπόφευκτη προϋπόθεση τῆς Χριστιανικῆς πίστεως. Καμιά θλίψη δέν θά τόν πλησίαζε, ἄν δέν τό εἶχε ἐπιτρέψει ὁ Χριστός, καί ὅτι μέ τίς θλίψεις πού τοῦ συμβαίνουν, ὁ Χριστιανός γίνεται οἰκεῖος τοῦ Χριστοῦ καί καθίσταται κοινωνός τῆς μοίρας Του στή γῆ καί – γιά τόν λόγο αὐτό – καί στόν οὐρανό.
«Ὁ σταυρός τοῦ κάθε ἀνθρώπου» γίνεται γιά τόν μαθητή τοῦ Χριστοῦ «Σταυρός τοῦ Χριστοῦ», γιατί ὁ ἀληθινός μαθητής Του σέβεται καί θεωρεῖ τήν τήρηση τῶν ἐντολῶν τοῦ Χριστοῦ σάν τόν μόνο σκοπό τῆς ζωῆς του. Αὐτές οἱ πανίερες ἐντολές γίνονται γι᾽ αὐτόν σταυρός, πάνω στόν ὁποῖο συνεχῶς σταυρώνει τόν παλαιό του ἄνθρωπο «σύν τοῖς παθήμασι καί ταῖς ἐπιθυμίαις» του (Γαλ. ε’ 24).
Ἀπ᾽ αὐτά εἶναι φανερό γιατί, γιά νά λάβουμε τόν σταυρό μας, εἶναι ἀνάγκη ν᾽ ἀπαρνηθοῦμε προηγουμένως τόν ἑαυτό μας μέχρι καί ν᾽ ἀπολέσουμε ἀκόμα καί τή ζωή μας. Τόσο βαθιά καί τόσο πολύ ἔχει συνηθίσει στήν ἁμαρτία καί οἰκειώθηκε σ᾽ αὐτήν ἡ πεσμένη στήν ἁμαρτία φύση μας, πού ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ δέν παύει νά ἀποκαλεῖ αὐτή τή φύση ψυχή τοῦ πεπτωκότος ἀνθρώπου.
Γιά νά δεχτοῦμε τόν σταυρό στούς ὤμους μας, πρέπει πρῶτα νά πάψουμε νά ἱκανοποιοῦμε τό σῶμα στίς ἰδιότροπές του ἐπιθυμίες παρέχοντάς του μονάχα ὅ,τι εἶναι ἀναγκαῖο γιά τήν ὕπαρξή του. Πρέπει νά ἀναγνωρίσουμε ὅτι ἡ ἀλήθειά μας εἶναι ἕνα σκληρότατο ψέμα μπροστά στόν Θεό καί ἡ λογική μας εἶναι μιά τέλεια ἀνοησία. Τέλος: ἀφοῦ παραδοθοῦμε στόν Θεό μ᾽ ὅλη τή δύναμη τῆς πίστης μας καί ριχτοῦμε στή μελέτη τοῦ Εὐαγγελίου, πρέπει νά ἀπαρνηθοῦμε τό δικό μας θέλημα.
Ὅποιος πραγμάτωσε μιά τέτοια ἀπάρνηση τοῦ ἑαυτοῦ του εἶναι ἱκανός νά λάβει τόν σταυρό του. Αὐτός μέ ὑπακοή καί ὑποταγή στόν Θεό καί ἐπικαλούμενος τή βοήθειά Του γιά νά ἐνισχυθεῖ ἔναντι τῆς ἀδυναμίας του, ἀτενίζει δίχως φόβο καί ἀμηχανία τή θλίψι πού προσεγγίζει. Ὅποιος ἀπαρνήθηκε τόν ἑαυτό του προετοιμάζεται μεγαλόψυχα καί γενναῖα νά τήν ὑπομείνει, ἐλπίζει ὅτι μέσω αὐτῆς τῆς θλίψεως θά γίνει κοινωνός καί συμμέτοχος τῶν παθῶν τοῦ Χριστοῦ καί φτάνει τή μυστική ὁμολογία τοῦ Χριστοῦ, ὄχι μόνο μέ τό νοῦ καί τήν καρδιά του, ἀλλά καί μέ τήν ἴδια τήν πράξη, τήν ἴδια τή ζωή του.
Ὁ σταυρός εἶναι καί παραμένει βαρύς καί καταθλιπτικός, ἐνόσω παραμένει ὁ σταυρός μας. Ὅταν ὅμως μεταμορφωθεῖ σέ Σταυρό τοῦ Χριστοῦ, τότε γίνεται ἀσυνήθιστα ἐλαφρός. «Ὁ ζυγός μου», εἶπε ὁ Κύριος, «χρηστός καί τό φορτίον μου ἐλαφρόν ἐστιν» (Ματθ. ια’ 30).
Ὁ μαθητής τοῦ Χριστοῦ λαμβάνει τόν σταυρό στούς ὤμους του, ὅταν παραδέχεται πώς εἶναι ἄξιος τῶν θλίψεων πού ἡ Πρόνοια τοῦ Θεοῦ τοῦ καταπέμπει. Ὁ μαθητής τοῦ Χριστοῦ τότε φέρει καί ὑπομένει τόν σταυρό του σωστά, ὅταν ἀναγνωρίζει ὅτι οἱ θλίψεις πού τοῦ στάλθηκαν εἶναι ἀκριβῶς -αὐτές καί ὄχι ἄλλες- εἶναι ἀναγκαῖες γιά τήν ἐν Χριστῷ μόρφωσή του καί τή σωτηρία του. Τότε φέρουμε καρτερικά τόν σταυρό μας, ὅταν ἀληθινά ἀντιλαμβανόμαστε καί ἀνα γνωρίζουμε τό ἁμάρτημά μας. Σ᾽ αὐτή τή συναίσθηση τοῦ ἁμαρτήματός μας δέν ὑπάρχει καμιά αὐταπάτη. Ὡστόσο, ὅποιος παραδέχεται τόν ἑαυτό του ἁμαρτωλό καί ταυτόχρονα γογγύζει καί μοιρολογάει ἀπό τό ὕψος τοῦ σταυροῦ του, ἀποδεικνύει μ᾽ αὐτό ὅτι μέ τό νά παραδέχεται τήν ἁμαρτία του ἐπιφανειακά, κολακεύει μονάχα τόν ἑαυτόν του καί τόν ξεγελᾶ.
Τό νά ὑπομένουμε καρτερικά τόν σταυρό μας ἀποτελεῖ ἀληθινή μετάνοια. Ἐσύ, ἀδελφέ, πού εἶσαι σταυρωμένος στόν σταυρό, ἐξομολογήσου στόν Κύριο μέσα στή δικαιοσύνη καί τή χρηστότητα τῶν κριμάτων Του. Μέ τήν αὐτοκατάκριση δικαίωσε τήν κρίση τοῦ Θεοῦ καί θά λάβεις ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν σου.
Ἐσύ, πού εἶσαι σταυρωμένος στόν σταυρό, γνώρισε τόν Χριστό – καί θά σοῦ ἀνοιχτεῖ ἡ πύλη τοῦ Παραδείσου. Ἀπό τόν σταυρό σου δοξολόγησε τόν Κύριο, ἀποκρούοντας ἀπό τόν ἑαυτό σου κάθε λογισμό μεμψιμοιρίας καί γογγυσμοῦ, ἀπορρίπτοντάς τον σάν ἔγκλημα καί σάν βλασφημία ἐναντίον τοῦ Θεοῦ. Ἀπό τήν κορυφή τοῦ σταυροῦ σου εὐχαρίστησε τόν Κύριο γιά τήν ἀνεκτίμητη δωρεά – γιά τόν σταυρό σου. Εὐχαρίστησε γιά τό πολύτιμο προνόμιό σου, τό προνόμιο νά μιμεῖσαι τόν Χριστό μέ τά βάσανα καί τό μαρτύριό σου.
Ἀπό τό σταυρό, ὅπου εἶσαι σταυρωμένος, θεολόγησε, γιατί ὁ σταυρός εἶναι τό ἀληθινό καί μόνο σχολεῖο, φυλακτήριο καί ἁγία τράπεζα τῆς ἀληθινῆς Θεολογίας.
Ἔξω ἀπό τόν σταυρό, δίχως τόν σταυρό, δέν ὑπάρχει ζῶσα γνώση Χριστοῦ. Μή ἀναζητᾶς τή Χριστιανική τελείωση στίς ἀνθρώπινες ἀρετές. Ἐκεῖ δέν ὑπάρχει αὐτή ἡ τελείωση. Αὐτή εἶναι κρυμμένη στόν Σταυρό τοῦ Χριστοῦ. Ὁ σταυρός τοῦ κάθε ἀνθρώπου μετατρέπεται σέ Σταυρό τοῦ Χριστοῦ, ὅταν ὁ μαθητής τοῦ Χριστοῦ φέρει τόν σταυρό του μέ ἐνεργό τή συναίσθηση τῆς ἁμαρτωλότητάς του, ἡ ὁποία ἔχει ἀνάγκη κολασμοῦ.
Φέρνει κανείς τό σταυρό του, ὅταν σηκώνει τόν σταυρό του μέ εὐχαριστία πρός τόν Χριστό καί μέ δοξολόγησή Του. Σάν ἀποτέλεσμα αὐτῆς τῆς δοξολογίας καί εὐχαριστίας μέσα στόν βασανισμένο ἄνθρωπο ἐμφανίζεται ἡ πνευματική παρηγοριά. Ἡ εὐχαριστία καί ἡ δοξολογία αὐτή γίνονται πλουσιώτατη πηγή ἀσύλληπτης καί αἰώνιας χαρᾶς, πού ξεπηδάει μέ χάρη ἀπό τήν καρδιά, ξεχύνεται στήν ψυχή καί στό ἴδιο τό σῶμα.
Ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ, μονάχα στήν ἐξωτερική του ὄψη, γιά τούς σαρκικούς ὀφθαλμούς, εἶναι πεδίο καί χῶρος σκληρός καί δύσκολος. Γιά τόν μαθητή τοῦ Χριστοῦ, πού Τόν ἀκολουθεῖ, ὁ σταυρός εἶναι πεδίο καί χῶρος ὑψίστης πνευματικῆς ἡδονῆς καί ἀπολαύσεως. Τόσο μεγάλη εἶναι αὐτή ἡ ἡδονή καί ἀπόλαυση, ὥστε ἡ θλίψη πνίγεται καί σβήνει ὁλότελα ἀπό τήν ἀπόλαυση. Καί ὁ μαθητής τοῦ Χριστοῦ, πού τόν ἀκολουθεῖ, αἰσθάνεται μονάχα ἡδονή τήν ὥρα πού βρίσκεται ἀνάμεσα στά πιό σκληρά βάσανα. Ἔλεγε ἡ νεαρή Μαύρα στόν νεαρό σύζυγό της Τιμόθεο, ὁ ὁποῖος ὑπέμενε φοβερά βασανιστήρια καί πόνους καί τήν καλοῦσε νά δεχτεῖ καί ἐκείνη τό μαρτύριο: «Φοβοῦμαι, ἀδελφέ μου, μήπως τρομάξω, ὅταν θά δῶ τά φοβερά βασανιστήρια καί τόν ἐξοργισμένο ἡγεμόνα, μήπως ἀποκάμω σέ καρτερία καί ὑποκύψω ἐξαιτίας τῆς νεανικῆς μου ἡλικίας». Ὁ μάρτυρας Τιμόθεος τῆς ἀπάντησε τότε: «Ἔλπιζε στόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό καί τά βασανιστήρια θά εἶναι γιά σένα λάδι, πού ξεχύνεται ἀπάνω στό σῶμα σου καί πνεῦμα δρόσου στά κόκκαλά σου, πού θά ἀνακουφίζει ὅλες σου τίς ἀσθένειες».
Ὁ Σταυρός εἶναι ἡ ἰσχύς καί ἡ δόξα ὅλων τῶν ἀπ᾽ αἰῶνος Ἁγίων. Ὁ Σταυρός εἶναι ἰατήρας τῶν παθῶν, ἐξολοθρευτής τῶν δαιμόνων. Θανάσιμος εἶναι ὁ σταυρός γιά ἐκείνους, πού τόν σταυρό τους δέν τόν μεταμόρφωσαν σέ Σταυρό τοῦ Χριστοῦ, πού ἀπό τόν σταυρό τους γογγύζουν κατά τῆς Πρόνοιας τοῦ Θεοῦ. Σταυρός εἶναι γιά ἐκείνους πού τόν μέμφονται καί τόν βλασφημοῦν καί παραδίδονται στήν ἀπελπισία καί τήν ἀπόγνωση.
Οἱ ἁμαρτωλοί, πού δέν ἐξομολογοῦνται καί δέν μετανοοῦν, πεθαίνουν πάνω στόν σταυρό τους μέ θάνατο αἰώνιο. Μέ τό νά μήν ὑπομένουν καρτερικά ἀποστεροῦνται τήν ἀληθινή ζωή, τή ζωή μέσα στόν Θεό. Τούς ἀποκαθηλώνουν ἀπό τόν σταυρό τους, γιά νά κατέβουν σάν ψυχές στόν αἰώνιο τάφο.
Ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ ἀνυψώνει ἀπό τή γῆ τόν μαθητή τοῦ Χριστοῦ πού ‘ναι σταυρωμένος ἀπάνω του. Ὁ μαθητής τοῦ Χριστοῦ, πού ‘ναι σταυρωμένος πάνω στό σταυρό του, φρονεῖ τά ἄνω, μέ τόν νοῦ καί τήν καρδιά του ζεῖ στόν οὐρανό καί καθορᾶ τά μυστήρια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν. «Εἴ τις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν», εἶπε ὁ Κύριος, «ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν καί ἀράτω τόν σταυρόν αὐτοῦ καί ἀκολουθείτω μοι».
kranos
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
