2012-11-18 10:47:26
Φωτογραφία για Δαίμονες, μνημόνια και ευαγγέλια
Του Γιάννου Χαραλαμπίδη

Τεμενάδες στο σύστημα και δημόσια χρέη - Ανεξαρτήτως υπογραφής μνημονίου ώς τις εκλογές, η Κυβέρνηση άνοιξε την πόρτα στην Τρόικα για την επιβολή εποπτείας και νεοφιλελευθερισμού

ΠΟΙΟΣ ΕΔΩΣΕ σχοινί στην Τρόικα να μας δέσει πισθάγκωνα

Υπάρχει ένα ερώτημα, που απασχολεί την κοινή γνώμη, το οποίο προκαλεί η κομματική και δη η προεκλογική συζήτηση: Ποιος ευθύνεται για την κρίση στην Κύπρο; Η Κυβέρνηση, ο Καπιταλισμός, η Ελλάδα και τα ομόλογά της, η δική μας απληστία και τα «golden boys» των τραπεζών, ο απλός πολίτης που ανέχεται ένα διαβρωμένο σύστημα, αφού αδυνατεί να το ελέγξει καθότι είναι επί μακρόν είτε ξαπλωμένος στον καναπέ είτε επειδή δίνει καθημερινά τη μάχη της επιβίωσης; Μήπως, τελικά, φταίει η Τρόικα; Βεβαίως, εγείρεται και ένα άλλο σχετικό ερώτημα: Πώς θα βγούμε και πότε από την κρίση;

Αιτιώδης συνάφεια και πρόσφορη αιτία


Αληθές είναι ότι το παγκόσμιο οικονομικό πρόβλημα είναι μεν συστημικό, αλλά το συναφές ερώτημα είναι το εξής: Για να εντοπίσει κάποιος τα πραγματικά προβλήματα της κυπριακής οικονομίας και εάν το παγκόσμιο συστημικό πρόβλημα επηρεάζει και σε ποιον βαθμό την κυπριακή οικονομία, θα πρέπει να χρησιμοποιήσει τη θεωρία της αιτιώδους συνάφειας ή της πρόσφορης αιτίας; Με βάση τη θεωρία της αιτιώδους συνάφειας θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι για ένα φόνο δεν ευθύνεται μόνο ο φυσικός αυτουργός, εκείνος δηλαδή που πάτησε τη σκανδάλη ή εκείνος που την οργάνωσε ως ηθικός αυτουργός, αλλά ευθύνη φέρει και εκείνος, ο οποίος έχει συλλάβει την ιδέα της κατασκευής του φονικού εργαλείου, ο εργάτης που συνέβαλε στην παραγωγή, ο πωλητής, ο έμπορος και ούτω καθεξής.

Εάν, από την άλλη, σταθούμε στη θεωρία της πρόσφορης αιτίας, τότε θα κατανοήσουμε ότι η αιτία που προκάλεσε το φονικό δεν ήταν ο εργάτης του εργοστασίου, ο οποίος βρίσκεται εκεί να κερδίζει το ψωμί του χωρίς να έχει πρόθεση συμμετοχής σε φονικό όταν φτιάχνει ένα κυνηγετικό όπλο, αλλά εκείνοι που οργάνωσαν και εκτέλεσαν το φονικό είτε σε πλήρη συνείδηση είτε εκείνοι που είχαν ευθύνη και μπορούσαν να το αποτρέψουν αλλά αμέλησαν να το πράξουν.

Αιτίες της κρίσης

Είναι, λοιπόν, ένα ζήτημα η συστημική κρίση του καπιταλισμού και είναι άλλο πράγμα εάν όντως είναι και σε ποιον βαθμό ευθύνεται για την οικονομική κρίση στην Κύπρο, η οποία πρωτίστως βρίσκεται στην υφιστάμενη κακή οικονομική κατάσταση, λόγω:

1. Των χρόνιων συστημικών προβλημάτων του κυπριακού κράτους, που είναι συναφή με τον υπέρογκο και αντιπαραγωγικό τρόπο λειτουργίας του Δημοσίου που κατά μεγάλο βαθμό προκύπτει από το φαινόμενο του ρουσφετιού, της αναξιοκρατίας και του βολέματος.

2. Της ισχυρής δύναμης των συνδικαλιστικών οργανώσεων που χρησιμοποιείται ακόμη με λάθος τρόπο. Δίδεται δε η εντύπωση ότι δεν ζουν στο σήμερα αλλά στο χθες, όταν η κότα γεννούσε τα χρυσά αβγά.

3. Της κακής διαχείρισης που έγινε από την Κυβέρνηση, είτε επειδή οι κινήσεις της ήταν παγιδευμένες σε ιδεολογικές αγκυλώσεις είτε επειδή ήταν άτολμη, φοβούμενη προφανώς το κομματικό και πολιτικό κόστος. Το οποίο τελικώς δεν απέφυγε.

4. Της αγοράς των ελληνικών ομολόγων από τα golden boys των τραπεζών, μέσω της γερμανικής δευτερογενούς αγοράς.

5. Του εκσυγχρονισμού του κράτους, που επί μακρόν ήταν στην πρώτη γραμμή των προεκλογικών διακηρύξεων αλλά ποτέ δεν γινόταν πράξη. Σε όλο τον δημόσιο τομέα. Από το νοσοκομεία ώς το τελευταίο γραφείο του δημόσιου τομέα.

Λευκή επιταγή και στάση πληρωμών

ΥΠΑΡΧΕΙ επί τούτων και κάτι άλλο που οξύνει το κυπριακό οικονομικό πρόβλημα: Ο λαϊκισμός, ο οποίος, όταν συνδυάζεται με λανθασμένες επιλογές και καθυστερήσεις, σε οδηγεί σε αδύνατη διαπραγματευτική θέση. Τώρα τι διαπραγμάτευση μπορεί να κάνει η Κυβέρνηση, όταν ψάχνει χρήματα μέσω εσωτερικών δανεισμών και δη μέσω των Ημικρατικών Οργανισμών για να πληρώσει μισθούς του Δημοσίου και άλλες ανάγκες για τον μήνα Δεκέμβριο; Πού θα εξευρεθούν 300 εκ. ευρώ τον Δεκέμβριο; Και να εξευρεθούν σήμερα, θα πληρωθούν από το σύνολο του πληθυσμού αύριο μέσω του μνημονίου, διότι θα είναι δανεικά. Και η Τρόικα δεν μασά.

Ουδείς, βεβαίως, μπορεί να ισχυριστεί ότι θα πρέπει να δοθεί στους τροϊκανούς λευκή επιταγή. Όμως, για να έχεις αυξημένες επί τούτου πιθανότητες, θα έπρεπε να είχες προ καιρού αρχίσει τη διαπραγμάτευση. Σήμερα, οι πάντες γνωρίζουν ότι βρισκόμαστε μιαν ανάσα πριν από τη στάση πληρωμών. Εάν δεν μας δώσουν χρήματα οι δανειστές, πάμε σε άτακτη χρεοκοπία. Εφόσον θα ζούμε από τα δικά τους χρήματα, λογικό είναι να θέλουν να ελέγχουν πώς θα τα σπαταλάμε. Διαφορετικά, εάν δεν γίνουν οι αλλαγές, θα χάσουν τα χρήματά τους και εμείς θα βρεθούμε μελλοντικά σε χειρότερη θέση από αυτή στην οποία, ήδη, βρισκόμαστε.

Ο καπιταλισμός

ΑΚΟΜΗ και εάν ευθύνεται -που ευθύνεται- ο καπιταλισμός για την παγκόσμια οικονομική κρίση, για ό,τι συμβαίνει στη δική μας περίπτωση πολύ περισσότερο ευθυνόμαστε εμείς οι ίδιοι ως λαός και ως θεσμοί, ως κράτος. Οι πολιτικές ευθύνες βαραίνουν πρώτα τους πολιτικούς ηγέτες και μετά τον πολίτη, τον καθένα εξ ημών. Διότι, η δημοκρατία δεν αρχίζει και δεν τελειώνει με την ψηφοφορία. Είναι συνεχής τρόπος συμπεριφοράς και άσκησης ελέγχου προς την εξουσία, για να αποφεύγονται οι αυθαιρεσίες. Αληθές είναι ότι επί μακρόν γινόταν το αντίθετο. Ομάδες πολιτών και δη οι κομματικοί στρατοί συμβάδιζαν με την εξουσία για αποκόμιση ιδίου οφέλους. Στο φαγοπότι, όπως και στην Ελλάδα, συμμετείχαν και πολίτες. Κανείς δεν είναι αθώα περιστερά. Και δη οι κομματικοί στρατοί. Ανεξαρτήτως χρώματος και ιδεολογίας.

Βιωσιμότητα χρέους και φυσικό αέριο

ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ που οδήγησαν την κυπριακή οικονομία στην κρίση είναι πολύ περισσότερο ενδογενείς και πολύ λιγότερο εξωγενείς. Είναι και ζήτημα ικανότητας πολιτικής ηγεσίας. Για να ανήκει κάποιος στο κλαμπ της εξουσίας, ως επί το πλείστον ή κάνει τεμενάδες ή υπακούει τυφλά στο σύστημα. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και εξαιρέσεις. Υπάρχουν και αυτοί που ανθίστανται και ασκούν κριτική. Και όσο ο καιρός περνά, πυκνώνουν οι φωνές τους.

Εάν, όμως, θα δημιουργηθούν συνθήκες αλλαγής σκηνικού, θα το δείξει ο χρόνος. Επί του παρόντος γινόμαστε μάρτυρες του κυνηγιού της εξουσίας. Της πόλωσης, που κλιμακώνεται εν μέσω εκλογών και οικονομικής κρίσης, την οποία ο πολίτης διαισθάνεται, χωρίς, όμως, να δει ακόμη τα δόντια της. Δεν ζούμε ακόμη τις επιπτώσεις του μνημονίου. Η ζωή του πολίτη και της κοινωνίας θα αλλάξει ριζικά στα επόμενα χρόνια με την προσδοκία ανάκαμψης.

Ελπίζουμε δε ότι το δημόσιο χρέος θα είναι βιώσιμο. Διότι, εάν δεν είναι, τα πράγματα θα είναι πολύ -μα πολύ- δύσκολα. Και το σημερινό μνημόνιο, που φαίνεται να είναι γραμμένο από τη δαιμονοποιημένη Τρόικα, είναι πιθανό να εξελιχθεί μελλοντικά σε ευαγγέλιο. Ενδέχεται να παρακαλούμε για το περιεχόμενο που προτείνουν σήμερα οι δανειστές μας, αλλά να μην το δέχονται την επαύριον. Για να γίνει ο ισχυρισμός αυτός καλύτερα αντιληπτός, σημειώνουμε το εξής:

Εάν Κυβέρνηση και ΠΑΣΥΔΥ είχαν τη σοφία να προχωρήσουν σε πάγωμα και μόνο μισθών την τελευταία τριετία, θα δανειζόμασταν μόνο για τις τράπεζες. Δεν θα είχαμε τώρα την Τρόικα να μας κάνει φύλλο και φτερό στα δημοσιονομικά. Και να βάζει χέρι ακόμη και στο φυσικό αέριο, υπό την έννοια ότι θέλει να κατοχυρώσει ότι τα χρήματα από τις αδειοδοτήσεις θα δοθούν για το χρέος. Και ο απλός πολίτης μπορεί, προφανώς, να ισχυριστεί ότι εδώ που φτάσαμε είναι καλύτερα να πάνε τα έσοδα από την αδειοδότηση των οικοπέδων του φυσικού αερίου στο χρέος, παρά σε μίζες και σε τσέπες ημετέρων, κομματικών, κυβερνητικών και άλλων παραγόντων.

Το καλύτερο βεβαίως θα ήταν όπως τα χρήματα αυτά διατεθούν για την ανάπτυξη. Για να αρχίσει να παίρνει μπρος η μηχανή της οικονομίας, για να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και να καταπολεμηθεί η ανεργία, η οποία, με βάση τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, θα φθάσει το 2014 στο 13,9%. Και οι άνεργοι είναι από τον ιδιωτικό τομέα, ο οποίος με νύχια και με δόντια κρατείται ζωντανός.

Το ελληνικό μοντέλο ελέγχου των προϋπολογισμών και η ξένη εποπτεία

ΓΙΑ να βγει η Κύπρος από το αδιέξοδο και να μην ακολουθήσει την πορεία της Ελλάδας και άλλων ευρωπαϊκών χωρών του νότου, θα πρέπει να δώσει έμφαση στην ανάπτυξη. Και αυτό είναι λιγότερο δουλειά της Τρόικας και περισσότερο της επόμενης Κυβέρνησης. Διότι, η υφιστάμενη, και να θέλει δεν μπορεί! Για να επέλθει ανάπτυξη θα πρέπει να υπάρχουν:

1. Πολιτική, νομοθετική και κοινωνική συνοχή και σταθερότητα. Ο δε δημόσιος τομέας πρέπει να αντιληφθεί ότι οι εποχές άλλαξαν. Ο ιδιωτικός το κατανόησε ήδη.

2. Κίνητρα, και δη φορολογικά, ασφάλεια συναλλαγών και υποδομές.

Συνεπώς, θα πρέπει να ξαναβρεί το τραπεζικό σύστημα την αξιοπιστία του ενώ, ταυτοχρόνως, δεν θα πρέπει να αυξηθεί ο εταιρικός φόρος. Καμιά ανάπτυξη δεν θα προκύψει εάν υπάρξει κοινωνική αναταραχή. Κανείς δεν επενδύει σε καθεστώς ανασφάλειας. Από την άλλη, όμως, και οι ίδιοι οι δανειστές μας, εν ολίγοις η Τρόικα, θα πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη τούς όρους του μνημονίου κατά τρόπον ώστε να μην οδηγείται και να μην ενισχύεται η ύφεση.

Για να μαζέψουμε, λοιπόν, την κατάσταση θα πρέπει να εισηγηθούμε εκείνο το οποίο εισηγήθηκε και η ελληνική Κυβέρνηση προς την Τρόικα. Είναι αυτό το οποίο θα έπρεπε και εκεί και εδώ να είχε προ πολλού συμβεί: Σχεδιασμός ελέγχου. Δηλαδή να ελέγχεται κάθε μήνα ο προϋπολογισμός κάθε υπουργείου, ώστε, όταν ξεφύγουν τα έξοδα, να κτυπά συναγερμός για να λαμβάνονται διορθωτικά μέτρα από την Κυβέρνηση.

Το ίδιο θα πρέπει να ισχύει και στους δήμους, καθώς και όπου αλλού το κράτος έχει λόγο. Διότι, εάν δεν υπάρχει έλεγχος εξ ημών, αφενός θα προκύψουν τιμωρητικά μέτρα από τους δανειστές, που θα μεταφράζονται σε αφαίρεση χρημάτων από τον πολίτη, ενώ θα ξεφύγει ο έλεγχος από την Κυβέρνηση και θα περάσει σε ξένη εποπτεία. Όπως εξελίσσεται η οικονομική κατάσταση στην Κύπρο, μόνο με ορθολογισμό, σχεδιασμό και ικανούς ανθρώπους μπορεί να βγει από την ύφεση και την κρίση.

Ο χειρότερος σύμβουλος είναι ο άναρθρες κραυγές και οι απειλές, δηλαδή οι τσάμπα μαγκιές, τις οποίες, αργά η γρήγορα, θα πληρώσει κυρίως ο απλός πολίτης. Το σχοινί στην Τρόικα για να μας δέσει πισθάγκωνα δεν το πήρε μόνη της, εμείς της το δώσαμε. Το τραγικότερο για την κομμουνιστική Κυβέρνηση του ΑΚΕΛ είναι ότι με το μνημόνιο της Τρόικας, την οποία η ίδια κάλεσε, ακόμη και αν δεν το υπογράψει, θα μείνει στην ιστορία ως η Κυβέρνηση που επέτρεψε σε ξένους δανειστές να επιδιώκουν στην Κύπρο την επιβολή ενός ενισχυμένου νεοφιλελευθερισμού.
InfoGnomon
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWSNOWGR.COM
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ