2013-10-11 11:25:16
Φωτογραφία για Μεγάλες προσωπικότητες: Σενέκας
Ο Λούκιος ή Λεύκιος Ανναίος Σενέκας , γνωστός ως Σενέκας ο Νεότερος ή απλώς Σενέκας (γιος του Σενέκα του Πρεσβύτερου), ήταν πολιτικός, ρήτορας, δραματουργός και στωικός φιλόσοφος,  διδάσκαλος του Ρωμαίου αυτοκράτορα Νέρωνα. Γεννήθηκε το 4 μ.Χ. στην Κόρδοβα, μια  ρωμαϊκή επαρχία της Ισπανίας.

Ο πατέρας του ο Λεύκιος Ανναίος Σενέκας (Σενέκα ο Πρεσβύτερος) είχε αποκτήσει σπουδαία φήμη στη Ρώμη ως ρητοροδιδάσκαλος, ενώ η μητέρα του Ελβία είχε σπουδαία μόρφωση και καλλιέργεια χαρακτήρα.

Ο Σενέκας έφυγε νεαρός από τη γενέτειρα του και ταξίδεψε στη Ρώμη και τη ρωμαϊκή Αίγυπτο.  Κατά τις περιπλανήσεις του αυτές διδάχθηκε ρητορική και μυήθηκε στη στωική φιλοσοφία, κυρίως απόν περιπατητικό Σωτίωνα και τον στωικό Άτταλο.  Τελικά εγκαθίσταται στη Ρώμη, αρχίζει να δικηγορεί και, παρά την κακή του υγεία, να ανελίσσεται σε κρατικά αξιώματα (φθάνοντας μέχρι το αξίωμα του ύπατου). Το 41 μ.Χ. εξορίζεται για οκτώ χρόνια στην Κορσική.


Αφότου επιστρέφει από την Κορσική ο Σενέκας συμμετέχει στη δημόσια διοίκηση και, με παρακίνηση της μητέρας του Νέρωνα, γίνεται διδάσκαλος και παιδαγωγός του μέλλοντα Αυτοκράτορα. Όταν ο Νέρωνας ανεβαίνει στον θρόνο ο Σενέκας, για μία πενταετία, επηρεάζει ενεργά τη διακυβέρνηση (ασκώντας το ρόλο του πολιτικού συμβούλου)  με θετικά αποτελέσματα. Η πολιτική γραμμή του Σενέκα εδραζόταν  κυρίως στο συμβιβασμό και την πολιτική διπλωματία, παρά στον ακραιφνή ιδεαλισμό και τις ρηξικέλκευθες αποφάσεις. Ωστόσο, αναμφίβολα η πολιτκή του ήταν συγκρατημένη, μετριοπαθής και σίγπουρα επιτυχής. Αλλά,  ο Νέρωνας- φύση προδιαθετειμένη στον αμοραλισμό, τη ραδιουργία και το έγκλημα, επιβάλλει ένα τυραννικό καθεστώς κρατικής τρομοκρατίας και αποκόπτει τις γέφυρες επικοινωνίας με τον Σενέκα. Ο Σενέκας, τότε αποσύρεται από την πολιτκή και δημόσια ζωή της Ρώμης, και καταφέυγει σε φιλοσοφικούς στοχασμούς και έντονη συγγραφική δραστηριότητα, όπου μέχρι το τέλος της ζώης του θα γράψει μερικά από τα καλύτερα φιλοσοφικά του έργα.

 Το 65 μ.Χ. κατηγορείται για συμμετοχή σε αποτυχημένη συνωμοσία του Πείσωνα κατά του Αυτοκράτορα Νέρωνα· αμέσως διατάσσεται να αυτοκτονήσει κόβοντας τις φλέβες του. Ο Σενέκας όταν διετάχθη να αυτοκτονήσει αντιμετώπισε το θάνατο με περίσσεια ευψυχία, γενναιότητα και αταραξία, αποδεικνύοντας τη γνήσια στωική του στάση ( για την ασυνέπεια της οποίας είχε από πολλούς κατηγορηθεί).

Η ζωή του Σενέκα, όπως έχει επισημανθεί από πολλούς ιστορικούς και ελετητές του έργου του, δεν υπήρξε πάντοτε σύμφωνη με τα διατάγμα της στωική φιλοσοφίας. Ο Σενέκας είχε αποκτήσει πλούτο, έκανε πολυτελή ζωή με αρκετές σπατάλες, είχε πολιτική δύναμη και επιρροή, ήταν φιλόδοξος και ματαιόδοξος, με αρκετά στοιχεία υλισμού, πράγματα ξένα προς τη φιλοσοφία της Στοάς. Γι’ αυτό και δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι ο Σενέκας ήταν περισσότερο ένας κήρυκας και ρήτορας της στωικής φιλοσοφίας, παρά ένα πράδειγμα και υπόδειγμα του αυθεντικού στωικού βίου.

Από την άλλη πλευρά, δεν πρέπει να παραγνωριστεί ότι ο Σενέκας υπήρξε ένας στοχαστής με μεγάλη καλλιτεχνική και ψυχολογική δεισδυτικότητα, ένας ηθικολόγος και γνήσιος ανθρωπιστής, ανοιχτό μυαλό-απαλλαγμένο από προλήψεις, που κατανοούσε τις αδυναμίες της ανθρώπινης φύσης.

Ωστόσο, η ασυνέπεια ανάμεσα στη φιλοσοφική διδασκαλία του και τον τρόπο ζωής του, έγινε αντικείμενο έντονης επίκρισης από πολλούς (στους οποίους απαντάει στο έργο του Περί Ευτυχισμένης Ζωής), με αποτέλεσμα να αμαυρωθεί σε μεγάλο βαθμό η φήμη της πολυσχιδούς προσωπικότητας του φιλοσόφου.

Αυτό φαίνεται να το κατάλαβε και ο ίδιος ο Σενέκας, αν και μάλλον αργά, γι’αυτό και προς το τραγικό τέλος του βίου του, αποφάσισε-με την όποια απομείνουσα συνέπεια- να ακολουθήσει ένα τρόπο ζωής σύμφωνο με αυτά που έγραφε και δίδασκε, σε μια προσπάθεια να διασώσει την υστεροφημία του και να  αντικρούσει τις απαξιωτικές επικρίσεις που είχε ως τότε δεχθεί. Είναι όμως γεγονός αναμφισβήτητο, πως ο Σενέκας υπήρξε μια μεγάλη πνευματική μορφή της Ρώμης και ο μεγαλύτερος Λατίνος φιλόσοφος μετά τον Κικέρωνα.

ΚΥΡΙΩΤΕΡΑ ΕΡΓΑ ΤΟΥ:

Εκτός από το ρητορικό έργο του, στο οποίο οφείλει την πρώιμη φήμη του ως πολιτικός, τα φυσικά προβλήματα  σε επτά βιβλία και τις 124 επιστολές (τις περίφημες και σημαντικές Ηθικές Επιστολές -όπως είναι ο τίτλος του έργου) του ανέπτυξε πλούσια και πολυμερή συγγραφική δραστηριότητα. Τα έργα του Σενέκα διακρίνονται για την δεοντολογία και την ηθική φιλοσοφία, σε  θέματα σχετικά με την ευγένεια, τη φιλανθρωπία, τον πόνο, το θάνατο, το σθένος, την ευτυχισμένη ζωή.

Περί οργής (De ira)

Περί ευτυχισμένης ζωής (De beata vitae). Απευθύνεται στον αδερφό του Γαλλίωνα κι έχει τη μορφή απολογίας για τον τρόπο ζωής του φιλοσόφου-ασυνεπή προς τη στωική φιλοσοφία, όπως τον κατηγόρησαν.

 Περί επιείκιας (De clementia)

Περί συντομίας της ζωής (De brevitate vitae). Διάλογος που απευθύνεται στον Παουλίνο, έναν υπάλληλο του δημοσίου, όπου γίνεται λόγος για την αξία του χρόνου και την ανάγκη να τον χρησιμοποιεί κανείς με σοφία και φειδώ για τη βελτίωση του εαυτού του, για φιλοσοφικές σκέψεις, για επικοινωνία με τους μεγάλους στοχαστές του παρελθόντος και όχι για πολυτελή βίο και ανήθικες απολαύσεις.

 Περί απραξίας (De otio)

Περί πνευματικής γαλήνης

Περί ευεγερσιών (De benificiis)

Επιμέλεια κειμένου: Ευάγγελος Κουσιάδης Σύμβουλος ψυχικής υγείας - Συγγραφέας  [email protected]

Παρακάτω το link για τα βιβλία του Σενέκα που είναι σε κυκολοφορία από το www.biblioland.gr

 http://www.biblioland.gr/index.php?route=product/writer/product&writer_id=10991

 
 
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWSNOWGR.COM
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ