2014-02-23 12:45:15
Φωτογραφία για Βιβλιοκριτική | Η Γενετική ιστορία της Ελλάδας
Γράφει ο Καισαρίων Ατελής

“Ούτε μία σταγόνα αίματος, γνήσιου Ελληνικού αίματος, δεν τρέχει στις φλέβες των χριστιανών κατοίκων της σημερινής Ελλάδας.”                                 - Ιάκωβος Φίλιππος Φαλμεράγιερ

Εμβρόντητοι οι Έλληνες της εποχής του Φαλμεράγιερ άκουγαν από τα πλέον επίσημα χείλη ότι δεν αντλούσαν την καταγωγή τους από τους αρχαίους Έλληνες, αλλά από τους Σλάβους και τους Αλβανούς που εισέβαλαν και εγκαταστάθηκαν στον ελλαδικό χώρο μετά την επίθεσή τους κατά της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας το 589 μ. Χ.

Ήταν τότε που το ζήτημα της Ελληνικότητας τέθηκε με τους πλέον ανησυχητικούς όρους, αφού οι σκοπιμότητες περισσότερο, παρά η εγκυρότητα αυτών των κατευθυνόμενων απόψεων, δικαίως θορύβησαν τους Έλληνες. Οι αντιδράσεις ήταν εντονότατες τόσο από την μεριά των Ελλήνων όσο και από την απέναντι πλευρά απ’ όπου τα συμφέροντα δεν έχασαν την ευκαιρία να επιτεθούν έχοντας στην φαρέτρα τους όμοια και ανάλογα επιχειρήματα
. Οριστική και αμετάκλητη απάντηση έδωσε στους κακόπιστους ο ιστορικός Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος το 1843, που έθεσε εκτός συζήτησης απόψεις αυτού του είδους, κάνοντας ένα άλμα στο μέλλον, μετακινώντας το ζήτημα της ελληνικότητας σε ένα άλλο επίπεδο και προτάσσοντας τον πολιτισμό ως το μοναδικό κριτήριο στη νοηματοδότηση του έθνους.

Από τότε κύλησε πολύ νερό στο μύλο της ιστορίας, της εθνολογίας, της γλωσσολογίας, της αρχαιολογίας και των υπολοίπων εμπλεκόμενων επιστημών. Ταυτόχρονα μια άλλη επιστήμη αναπτύχθηκε ταχύτατα – άμεσα εξαρτώμενη από τις νέες τεχνολογίες και την αποκωδικοποίηση του DNA – αυτή της γενετικής, φέρνοντας πραγματική επανάσταση σε όλους τους τομείς της επιστημονικής έρευνας. Η αποκωδικοποίηση του DNA ήταν επόμενο να επαναφέρει ερωτήματα που θεωρήθηκαν απαντημένα, ώστε να επανεξεταστούν μέσα από μια καινούρια οπτική. Και ετέθη πλέον χωρίς περιστροφές το ζήτημα, αφού μπορούμε να το εξετάσουμε με όρους DNA: ποια είναι τελικά η γενετική καταγωγή των σύγχρονων Ελλήνων και πόσο ορθές ή εσφαλμένες είναι αντιλήψεις σαν αυτές του Φαλμεράγιερ; Ας μην ξεχνάμε ταυτόχρονα ότι παντοδύναμα πολιτικά συμφέροντα υποστήριζαν ανέκαθεν αυτές τις θέσεις, τρέμοντας στην ιδέα της ύπαρξης ελληνικού έθνους και την προοπτική της επανάστασης του 1821. Ένας δε από τους θερμότερους θιασώτες αυτών των αντιλήψεων, υπήρξε ο γνωστός και μη εξαιρετέος αυστριακός καγκελάριος Μέτερνιχ. Αλλά ας περάσουμε στο προκείμενο εξ αφορμής του οποίου επανέρχονται αυτά τα ζητήματα.

Το βιβλίο του καθηγητή Κωνσταντίνου Τριανταφυλλίδη, που είναι και το πρώτο συστηματικό επιστημονικό σύγγραμμα για την γενετική των Ελληνικών πληθυσμών, έρχεται να εξετάσει το πρόβλημα και να δώσει κάποιες εμπεριστατωμένες απαντήσεις. Γραμμένο με τρόπο βατό, θα έλεγε κανείς εκπαιδευτικό όσον αφορά στη γενετική, αποτελεί μια πρόκληση τόσο για τον ειδικό επιστήμονα όσο και για τον μέσο αναγνώστη. Φυσικά το ζήτημα της ελληνικότητας είναι απαντημένο οριστικά, εφόσον ορθά ο συσχετισμός του έθνους με τη γενετική καταγωγή των πληθυσμών που το αποτελούν είναι περιορισμένης σημασίας. Παρά ταύτα η άποψη του συγγραφέα – ομολογουμένως πολύ προσεκτικά διατυπωμένη, αφού οι κίνδυνοι είναι εμφανείς – είναι ότι η ανιστόρητη άποψη του Φαλμεράγιερ “…έχει βιολογικό υπόβαθρο και ως εκ τούτου η φυσική (γενετική) συνέχεια των κατοίκων της Ελλάδας είναι καλύτερα να εξετάζεται με βιολογικά στοιχεία…”.

Τα αποτελέσματα της έρευνας είναι τουλάχιστον εντυπωσιακά! Μελετώντας το DNA – που μεταβιβάζεται σχεδόν αυτούσιο – των σύγχρονων και των αρχαίων Ελλήνων φαίνεται ότι “…τα γενετικά στοιχεία απορρίπτουν ως εσφαλμένη τη θεωρία του Φαλμεράγιερ… διαψεύδουν τελεσίδικα την εκδοχή της σημαντικής Σλαβικής διείσδυσης… αφού… οι Έλληνες παρέμειναν ξεχωρισμένοι, σε μεγάλο βαθμό, από τους γειτονικούς λαούς λόγω θρησκευτικών, γλωσσικών και άλλων πολιτιστικών χαρακτηριστικών και διατήρησαν τη γενετική τους ταυτότητα κατά τη διάρκεια των αιώνων…”. Επιπροσθέτως αποκαλύπτονται και νέα στοιχεία όχι και τόσο αναμενόμενα! Όπως ότι οι βασικές γενετικές ομάδες εντοπίζονται εξακολουθητικά στους Έλληνες από την εποχή του χαλκού μέχρι και σήμερα ή ακόμη ότι γενετικά συσχετίζονται οι Έλληνες με τις παλαιές αποικίες τους, αφού μπορεί να ανιχνευθεί η γενετική υπογραφή (απλοομάδα J2α του χρωμοσώματος Υ) στους πληθυσμούς που είναι εγκατεστημένοι εκεί όπου γεωγραφικά βρισκόταν οι αποικίες των Ελλήνων κατά την αρχαιότητα, Νότια Ιταλία, Σικελία κλπ! Αλλά και ότι ο προσφυγικής καταγωγής πληθυσμός από τη Μ. Ασία που ζει στην Ελλάδα ή οι παλιννοστούντες ομογενείς από τη Γεωργία εμφανίζονται γενετικά να έχουν πολύ μεγαλύτερη σχέση με τους κατοίκους της ηπειρωτικής χώρας παρά με εκείνους των περιοχών όπου φιλοξενήθηκαν. Ταυτόχρονα άλλα πολύ ενδιαφέροντα ευρήματα ανασύρονται από την έρευνα, όπως αυτό που αφορά στη γενετική συνέχεια των κατοίκων της Κρήτης από την εποχή του χαλκού μέχρι σήμερα και που κλονίζουν την άποψη του Έβανς ότι ο Μινωικός πολιτισμός έχει βορειοαφρικανική καταγωγή! Άποψη που υποστηρίζεται και από τη μελέτη του καθηγητή Σταματογιαννόπουλου σε νεολιθικά λείψανα… “Οι σημερινοί κάτοικοι του Λασιθίου εξακολουθούν να φέρουν τις μητροπλευρικές γενετικές υπογραφές των αρχαίων προγόνων τους”. Στο σημείο, βέβαια, αυτό πρέπει να επισημάνουμε τον κίνδυνο να παρασυρθεί κανείς και σε απόψεις πολιτιστικής καθαρότητας υποπίπτοντας σε ατόπημα, αφού η πολιτιστική επιμιξία κατά τη γνώμη μας δεν μπορεί να αποκλειστεί. Ένα άλλο ενδιαφέρον σημείο είναι ότι γενετικά οι κάτοικοι της Ευρώπης αποδεικνύεται να σχετίζονται περισσότερο με τους κυνηγούς τροφοσυλλέκτες της ηπείρου – να έχουν παλαιολιθική γενετική προέλευση – παρά με τους νεοαφιχθέντες νεολιθικούς αγρότες από την Ανατολή. Ή ακόμη ότι γενετικά δεν υποστηρίζεται η άποψη της ‘Καθόδου των Δωριέων’, αλλά πολύ περισσότερο επιβεβαιώνεται αυτό που ορθά θα χαρακτηρίζαμε ως ‘Επιστροφή των Μυρίων’.

Όπως γίνεται αντιληπτό από τα ανωτέρω, αλλά και από στοιχεία που είναι αδύνατον να αναφερθούν εδώ στο σύνολό τους, η μελέτη του καθηγητή Τριανταφυλλίδη αποτελεί από μόνη της μια πρόκληση άνευ προηγουμένου και τα συμπεράσματά της είναι εντυπωσιακά. Ο ίδιος γνωρίζοντας καλά τους κινδύνους που καραδοκούν από την “ιδεολογική και πολιτική κακοποίηση” των πορισμάτων της γενετικής μας προειδοποιεί, λέγοντας ότι “το περιεχόμενο του βιβλίου δεν εξαντλεί το θέμα”, επισημαίνοντας πως στο μέλλον η επιστήμη θα μας δώσει και άλλα στοιχεία επανεξετάζοντας την υπόθεση. Από την άλλη τονίζει ότι δε θα πρέπει να θεωρήσουμε πως τα γενετικά στοιχεία αποδεικνύουν την “απόλυτη καθαρότητα” των Ελλήνων αφού οι επιμιξίες έγιναν, αλλά βρίσκονται σχετικά σε χαμηλά ποσοστά, εστιάζοντας ξανά σε ζητήματα όπως η γλώσσα και τα πολιτιστικά στοιχεία που εξακολουθούν σε αυτόν τον τόπο με μια συνέχεια 4500 ετών τουλάχιστον.

 

Καλό είναι, λοιπόν, να μη σπεύσουν οι έχοντες διαθέσεις απλοποίησης των ζητημάτων αυτών να τοποθετηθούν! Το βιβλίο και ο συγγραφέας τους δεν είναι υποστηρικτές κανενός είδους κακώς εννοούμενου φυλετισμού, αλλά από την άλλη δεν οδηγούνται και στη διαγραφή της γενετική ιστορίας ως μη υπάρχουσας, θέτοντάς την στο ορθό επιστημονικό της πλαίσιο. Ως εκ τούτου δεν επιζητώνται εύσημα από καμία πλευρά, από καμία όχθη στη θάλασσα της ιδεολογικής και πολιτικής απερισκεψίας. Ο ίδιος τοποθετείται στον επίλογο εξαιρετικά στοχευμένα και απολύτως ξεκάθαρα… “Δεν πρέπει να θεωρηθεί πως αυτό που μας χαρακτηρίζει ως Έλληνες είναι μια κάποια γενετική υπογραφή, αλλά αντίθετα πως η εμμονή μας στη γλώσσα, τον πολιτισμό, στα ήθη και τα έθιμα, τις αξίες και τις παραδόσεις μας ήταν αυτή μάλλον που οδήγησε στην όποια γενετική ιδιαιτερότητά μας, η οποία πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι είναι ελάχιστη μέσα στην τεράστια γκάμα της ανθρώπινης γενετικής ποικιλότητας…”

Δίκαιο θα ήταν, λοιπόν, η εξαίρετη αυτή μελέτη να μην τοποθετηθεί σε κάποιο πλαίσιο που ούτε τα συμπεράσματά της, ούτε ο συγγραφέας της μας οδηγούν. Θα είναι πραγματικά φαιδρό να πιστέψει κανείς ότι ένας άνθρωπος ή μια ολόκληρη κοινωνία αίρονται σε ένα άλλο ανώτερο επίπεδο εκ του γεγονότος της γενετικής τους καταγωγής. Το γονίδιο του πατριωτισμού ή της ελληνικότητας δεν έχει ακόμα ανακαλυφθεί! Άλλωστε ας μην ξεχνάμε, αν επιμένει κανείς σε παρόμοιες απόψεις, ότι ακόμα και εκείνος ο γνωστός ”Έλλην”, ο Εφιάλτης, καθώς και όλοι οι επίγονοί του, στην τουρκοκρατία, στην γερμανική κατοχή, αλλά και σε κάθε είδους κατοχή αυτού του Έθνους – σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της γενετικής – έχουν στο DNA τους, κατά πάσα πιθανότητα και κατά ένα μεγάλο ποσοστό, σχεδόν αυτούσιο το γενετικό υλικό των Αρχαίων Ελλήνων!

Αλλά ο ελληνισμός και η ελληνικότητα δεν είναι ζήτημα ‘αιματολογικό’, είναι πρωτίστως υπόθεση του πνεύματος, εκείνου του πνεύματος που ανακαλύφθηκε και γιγαντώθηκε στην Αρχαία Ελλάδα και που οδήγησε στον ευρωπαϊκό πολιτισμό, όπως έξοχα σκιαγραφεί ο Μπρούνο Σνελ στο μνημειώδες έργο του ‘ Η ανακάλυψη του πνεύματος’!

Έτσι το πιο ενδιαφέρον όλων είναι ότι η εξαίρετη αυτή μελέτη δεν οδηγείται, ούτε οδηγεί σε κανενός είδους αυτοεκπληρούμενης ιδεολογικής-επιστημονικής προφητείας! Συντονισμένη σε έναν πραγματικά ελεύθερο βηματισμό, φέρει μέσα της ‘γενετικά’, από την άποψη αυτού ακριβώς του πνεύματος, αυτούσιο το αποτύπωμα του πολιτισμού των Ελλήνων.

Το βιβλίο “Η Γενετική Ιστορία της Ελλάδας – Το DNA των Ελλήνων“, κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Κυριακίδη.

infodelican.com
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWSNOWGR.COM
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ