2017-12-24 11:18:18
Να μην αφήσει ούτε ευρώ από τα ταμειακά διαθέσιμα των κρατικών φορέων που να μην το
δεσμεύσει στον κοινό λογαριασμό που τηρεί το Δημόσιο στην Τράπεζα της Ελλάδος βάζει για ακόμα μια φορά ως στόχο η κυβέρνηση. Με τη σύμφωνη γνώμη των δανειστών, το
υπουργείο Οικονομικών ετοιμάζεται να καταθέσει νόμο με τον οποίο θα εξαναγκάσει και όποιους κρατικούς φορείς το απέφυγαν ως τώρα να βάλουν ό,τι έχουν και δεν έχουν από τα ρευστά διαθέσιμά τους στο κοινό ταμείο του Δημοσίου.
«Στην ΠΝΠ του 2015 υπήρχαν κάποιες ασάφειες», αμαφέρουν αρμόδια στελέχη του οικονομικού επιτελείου, «για το ποιοι φορείς ή ποια κονδύλια υποχρεούνται να ενταχθούν στον κοινό Λογαριασμό Ταμειακής Διαχείρισης του Δημοσίου». Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, παρά τις πιέσεις, κάποιοι φορείς να μην ανταποκρίνονται, διεκδικώντας την ταμειακή αυτονομία τους. Η διάταξη αναμένεται τον Ιανουάριο το αργότερο, ανάλογα με το αν θα ενταχθεί στο πρώτο ή στο δεύτερο πακέτο εφαρμοστικών διατάξεων που θα ψηφίσει η Βουλή για να κλείσει η 3η αξιολόγηση.
Κάν' το όπως το '15
Ουσιαστικά πρόκειται για μια επανάληψη του σκηνικού του 2015, παρότι τότε δεν υπήρχε μνημόνιο και τώρα υπάρχει. Με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ) και στο όνομα της «σκληρής διαπραγμάτευσης», τον Απρίλιο του 2015 η κυβέρνηση μάζεψε με το στανιό ταμειακά διαθέσιμα ύψους περίπου 15-20 δισ. ευρώ (σε πρώτη φάση) από όλα τα ασφαλιστικά ταμεία, τους δήμους, τον ΟΑΕΔ και άλλους κρατικούς φορείς. Ηταν μια κίνηση αναγκαστικού εσωτερικού δανεισμού για να μπορεί το κράτος να πληρώνει μισθούς και συντάξεις -και μόνο-, καθώς ανακύκλωνε βραχυπρόθεσμα τα χρήματα αυτά ξανά και ξανά επειδή η χώρα είχε αποκλειστεί σχεδόν πλήρως από κάθε χρηματοδότηση από το εξωτερικό (μέχρι που με το δημοψήφισμα τον Ιούλιο έκλεισε πλήρως και η κάνουλα της ΕΚΤ). Αν όλα αυτά φαντάζουν ίσως σε πολλούς μακρινά, στο υπουργείο Οικονομικών όχι μόνο δεν χαλάρωσαν την πίεση στους κρατικούς φορείς μετά την υπογραφή του 3ου Μνημονίου, αλλά αντιθέτως συνέχισαν και εξακολουθούν να πιέζουν και να αναζητούν εκείνους τους φορείς που αρνούνται να συμμορφωθούν.
30 δισ. ευρώ «διά παν ενδεχόμενον»
Πώς και θυμήθηκαν όμως στο υπουργείο Οικονομικών να... σφίξουν και άλλο τα λουριά στους κρατικούς φορείς απομυζώντας κάθε ικμάδα της ρευστότητάς τους; Τρία χρόνια μετά την ΠΝΠ του 2015, το σκηνικό φαίνεται διαφορετικό. Υπάρχουν ίσως όμως και κάποιες αναλογίες: τον Απρίλιο του 2018 η κυβέρνηση θα προετοιμάζεται για «καθαρή έξοδο» από τα μνημόνια και για νέες εκδόσεις ομολόγων στις διεθνείς αγορές. Δεν θα έχουν τελειώσει όμως ακόμα ούτε η 4η αξιολόγηση, ούτε τα παζάρια για την επόμενη μέρα των μνημονίων, θα γίνονται τα stress tests των τραπεζών, η ΕΛΣΤΑΤ θα ανακοινώνει τα οριστικά στοιχεία για ΑΕΠ και το πλεόνασμα του 2017, ενώ ταυτόχρονα η στάση του ΔΝΤ μπορεί να δημιουργήσει πρόσθετες πιέσεις και αβεβαιότητες. Και όλα αυτά, όταν 3 ή 4 μήνες αργότερα, τον Αύγουστο του 2018, θα τελειώνει το 3ο Μνημόνιο και η Ελλάδα θα πλησιάζει να βρεθεί για πρώτη φορά ξανά (μετά το 2015) χωρίς το δίχτυ ασφαλείας που της παρέχουν από το 2010 οι δανειστές της. Εχοντας την εμπειρία του 2015 και με βάση την ΠΝΠ που έγινε νόμος (4323/27-4-2015), η κυβέρνηση φρόντισε και μετά τη σύναψη του 3ου Μνημονίου να πιέζει τους φορείς Γενικής Κυβέρνησης, αλλά και τους ΟΤΑ α' και β' βαθμού, για «μεταφορά ταμειακών διαθεσίμων προς επένδυση στην Τράπεζα της Ελλάδος» και κατά παρέκκλιση κάθε άλλης γενικής ή ειδικής διάταξης ή διαδικασίας. Μαζί με όλες τις προθεσμιακές καταθέσεις που είχαν, ο «κουμπαράς» που σχημάτισε η κυβέρνηση έφτασε στο τέλος του 2016 στα 26,5 δισ. ευρώ! Επόμενος στόχος, όπως όλα δείχνουν, είναι έως και τα μέσα του 2018 να έχει φτάσει ή και να ξεπεράσει τα 30 δισ. ευρώ, μαζί με τους φορείς και τα μετρητά που θα προστεθούν μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου.
Ασφυξία ξανά
Το 2015, όμως, η τακτική αυτή είχε εξαντλήσει οικονομικά τους φορείς και τα ασφαλιστικά ταμεία, που αναγκάζονταν να δανείζουν το ένα το άλλο προκειμένου να μπουν στην ώρα τους τα λεφτά των συντάξεων - αν και όχι πάντα με επιτυχία.
«Αντιδρούσαν όλοι, δήμοι, επιμελητήρια...», θυμάται πηγή του υπουργείου Οικονομικών, προσθέτοντας ότι «από τότε, σε μεγάλο βαθμό, οι αντιστάσεις συνεχίζονται και υπάρχουν πολλοί που ακόμα δεν έχουν βάλει όλα τα λεφτά τους στον λογαριασμό».
Αυτό συνέβαινε και συμβαίνει γιατί Ταμεία και φορείς που δεσμεύουν τα χρήματά τους στον κοινό λογαριασμό δεν μπορούν να τα έχουν πλέον άμεσα διαθέσιμα για να εξυπηρετούν τρέχουσες ανάγκες τους. Σύμφωνα και με απάντηση που έδωσε η Τράπεζα της Ελλάδος στο Ελεγκτικό Συνέδριο, «το χαρτοφυλάκιο του Κοινού Κεφαλαίου αποτελεί ομάδα περιουσίας και δεν είναι διαχωρίσιμο ανά φορέα ως προς τα επενδυτικά μέσα, όπως άλλωστε συμβαίνει σε κάθε συλλογική επένδυση. Το ίδιο ισχύει και για τα εκάστοτε μη επενδεδυμένα κεφάλαια που μεταφέρθηκαν από τους φορείς προς επένδυση στην ΤτΕ».
«Μιλάμε για κοινή διαχείριση, για δημόσιο χρήμα και όλα τα λεφτά πρέπει να είναι στην τράπεζα», εξηγούν αρμόδιες πηγές στο «b.s.» για να δικαιολογήσουν την επιμονή τους να φέρουν και νέο νόμο. Μάλιστα υποστήριζαν ότι «η υποχρέωση είναι ήδη θεσμοθετημένη με νόμο του 1950 αρχικά, με νόμο του 2014 που ορίζει κοινό λογαριασμό θησαυροφυλακίου στη συνέχεια και, τέλος, με την ΠΝΠ του 2015 που ήταν όντως λίγο... πιεστική, αλλά οδηγεί σε καλύτερη διαχείριση και μεγαλύτερα επιτόκια για τους φορείς».
Στην πραγματικότητα, πάντως, αυτό που συνέβη το 2015 δεν είχε προηγούμενο και συνδεόταν άμεσα με την οικονομική ασφυξία που προκάλεσε η διαπραγμάτευση Βαρουφάκη.
Το 2015 η κυβέρνηση, έχοντας έναν «κουμπαρά» περίπου 20 δισ. ευρώ από τα αποθεματικά των φορέων και με εξαντλητική μόχλευση και αναμόχλευση των κεφαλαίων αυτών (πληρώνοντας δηλαδή με αυτά επί μήνες μόνο μισθούς και συντάξεις, που στη συνέχεια τα αναπλήρωνε με τρέχουσες εισφορές, τέλη και έσοδα, πριν γίνουν μετά κι αυτά μισθοί και συντάξεις), έφτασε συνολικά στα μυθικά επίπεδα των... 700 δισ. ευρώ (θεωρητικά 4 φορές το ΑΕΠ της χώρας ή 2,5 φορές το δημόσιο χρέος της)! Τόσα περίπου ήταν το 2015 τα πιστωτικά έσοδα (694,2 δισ.) αλλά και τα πιστωτικά έξοδα του κράτους (782,9 δισ.), δηλαδή η λογιστική συνάθροιση όλων των επαναλαμβανόμενων κινήσεων δανεισμού που έγιναν με τα ίδια 20 δισ. ευρώ. Ακόμα και το 2016, όμως, που με τη βοήθεια του 3ου Μνημονίου το Δημόσιο κάλυψε τις βασικές χρηματοδοτικές ανάγκες του, το ποσό στον «κουμπαρά» με τα μετρητά των φορέων όχι μόνον αυξήθηκε κι άλλο και έφτασε στα 26,5 δισ. ευρώ, αλλά αυτός «έσπασε» τόσες πολλές φορές που βάλε - βγάλε τα ίδια λεφτά ο επαναλαμβανόμενος δανεισμός έφτασε αθροιστικά στα 491,7 δισ. ευρώ (πιστωτικά έσοδα από επαναλαμβόμενες πωλήσεις τίτλων με σύμφωνο επαναγοράς - repos). Αντίστοιχα, τα πιστωτικά έξοδα σε πληρωμές για χρεολύσια δημοσίου χρέους με νέα repos έφτασαν -λογιστικά- στο ποσό των 541,9 δισ. ευρώ, όταν πριν από το 2014 δεν είχαν ξεπεράσει ποτέ τα 100 δισ. ευρώ!
anatakti
δεσμεύσει στον κοινό λογαριασμό που τηρεί το Δημόσιο στην Τράπεζα της Ελλάδος βάζει για ακόμα μια φορά ως στόχο η κυβέρνηση. Με τη σύμφωνη γνώμη των δανειστών, το
υπουργείο Οικονομικών ετοιμάζεται να καταθέσει νόμο με τον οποίο θα εξαναγκάσει και όποιους κρατικούς φορείς το απέφυγαν ως τώρα να βάλουν ό,τι έχουν και δεν έχουν από τα ρευστά διαθέσιμά τους στο κοινό ταμείο του Δημοσίου.
«Στην ΠΝΠ του 2015 υπήρχαν κάποιες ασάφειες», αμαφέρουν αρμόδια στελέχη του οικονομικού επιτελείου, «για το ποιοι φορείς ή ποια κονδύλια υποχρεούνται να ενταχθούν στον κοινό Λογαριασμό Ταμειακής Διαχείρισης του Δημοσίου». Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, παρά τις πιέσεις, κάποιοι φορείς να μην ανταποκρίνονται, διεκδικώντας την ταμειακή αυτονομία τους. Η διάταξη αναμένεται τον Ιανουάριο το αργότερο, ανάλογα με το αν θα ενταχθεί στο πρώτο ή στο δεύτερο πακέτο εφαρμοστικών διατάξεων που θα ψηφίσει η Βουλή για να κλείσει η 3η αξιολόγηση.
Κάν' το όπως το '15
Ουσιαστικά πρόκειται για μια επανάληψη του σκηνικού του 2015, παρότι τότε δεν υπήρχε μνημόνιο και τώρα υπάρχει. Με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ) και στο όνομα της «σκληρής διαπραγμάτευσης», τον Απρίλιο του 2015 η κυβέρνηση μάζεψε με το στανιό ταμειακά διαθέσιμα ύψους περίπου 15-20 δισ. ευρώ (σε πρώτη φάση) από όλα τα ασφαλιστικά ταμεία, τους δήμους, τον ΟΑΕΔ και άλλους κρατικούς φορείς. Ηταν μια κίνηση αναγκαστικού εσωτερικού δανεισμού για να μπορεί το κράτος να πληρώνει μισθούς και συντάξεις -και μόνο-, καθώς ανακύκλωνε βραχυπρόθεσμα τα χρήματα αυτά ξανά και ξανά επειδή η χώρα είχε αποκλειστεί σχεδόν πλήρως από κάθε χρηματοδότηση από το εξωτερικό (μέχρι που με το δημοψήφισμα τον Ιούλιο έκλεισε πλήρως και η κάνουλα της ΕΚΤ). Αν όλα αυτά φαντάζουν ίσως σε πολλούς μακρινά, στο υπουργείο Οικονομικών όχι μόνο δεν χαλάρωσαν την πίεση στους κρατικούς φορείς μετά την υπογραφή του 3ου Μνημονίου, αλλά αντιθέτως συνέχισαν και εξακολουθούν να πιέζουν και να αναζητούν εκείνους τους φορείς που αρνούνται να συμμορφωθούν.
30 δισ. ευρώ «διά παν ενδεχόμενον»
Πώς και θυμήθηκαν όμως στο υπουργείο Οικονομικών να... σφίξουν και άλλο τα λουριά στους κρατικούς φορείς απομυζώντας κάθε ικμάδα της ρευστότητάς τους; Τρία χρόνια μετά την ΠΝΠ του 2015, το σκηνικό φαίνεται διαφορετικό. Υπάρχουν ίσως όμως και κάποιες αναλογίες: τον Απρίλιο του 2018 η κυβέρνηση θα προετοιμάζεται για «καθαρή έξοδο» από τα μνημόνια και για νέες εκδόσεις ομολόγων στις διεθνείς αγορές. Δεν θα έχουν τελειώσει όμως ακόμα ούτε η 4η αξιολόγηση, ούτε τα παζάρια για την επόμενη μέρα των μνημονίων, θα γίνονται τα stress tests των τραπεζών, η ΕΛΣΤΑΤ θα ανακοινώνει τα οριστικά στοιχεία για ΑΕΠ και το πλεόνασμα του 2017, ενώ ταυτόχρονα η στάση του ΔΝΤ μπορεί να δημιουργήσει πρόσθετες πιέσεις και αβεβαιότητες. Και όλα αυτά, όταν 3 ή 4 μήνες αργότερα, τον Αύγουστο του 2018, θα τελειώνει το 3ο Μνημόνιο και η Ελλάδα θα πλησιάζει να βρεθεί για πρώτη φορά ξανά (μετά το 2015) χωρίς το δίχτυ ασφαλείας που της παρέχουν από το 2010 οι δανειστές της. Εχοντας την εμπειρία του 2015 και με βάση την ΠΝΠ που έγινε νόμος (4323/27-4-2015), η κυβέρνηση φρόντισε και μετά τη σύναψη του 3ου Μνημονίου να πιέζει τους φορείς Γενικής Κυβέρνησης, αλλά και τους ΟΤΑ α' και β' βαθμού, για «μεταφορά ταμειακών διαθεσίμων προς επένδυση στην Τράπεζα της Ελλάδος» και κατά παρέκκλιση κάθε άλλης γενικής ή ειδικής διάταξης ή διαδικασίας. Μαζί με όλες τις προθεσμιακές καταθέσεις που είχαν, ο «κουμπαράς» που σχημάτισε η κυβέρνηση έφτασε στο τέλος του 2016 στα 26,5 δισ. ευρώ! Επόμενος στόχος, όπως όλα δείχνουν, είναι έως και τα μέσα του 2018 να έχει φτάσει ή και να ξεπεράσει τα 30 δισ. ευρώ, μαζί με τους φορείς και τα μετρητά που θα προστεθούν μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου.
Ασφυξία ξανά
Το 2015, όμως, η τακτική αυτή είχε εξαντλήσει οικονομικά τους φορείς και τα ασφαλιστικά ταμεία, που αναγκάζονταν να δανείζουν το ένα το άλλο προκειμένου να μπουν στην ώρα τους τα λεφτά των συντάξεων - αν και όχι πάντα με επιτυχία.
«Αντιδρούσαν όλοι, δήμοι, επιμελητήρια...», θυμάται πηγή του υπουργείου Οικονομικών, προσθέτοντας ότι «από τότε, σε μεγάλο βαθμό, οι αντιστάσεις συνεχίζονται και υπάρχουν πολλοί που ακόμα δεν έχουν βάλει όλα τα λεφτά τους στον λογαριασμό».
Αυτό συνέβαινε και συμβαίνει γιατί Ταμεία και φορείς που δεσμεύουν τα χρήματά τους στον κοινό λογαριασμό δεν μπορούν να τα έχουν πλέον άμεσα διαθέσιμα για να εξυπηρετούν τρέχουσες ανάγκες τους. Σύμφωνα και με απάντηση που έδωσε η Τράπεζα της Ελλάδος στο Ελεγκτικό Συνέδριο, «το χαρτοφυλάκιο του Κοινού Κεφαλαίου αποτελεί ομάδα περιουσίας και δεν είναι διαχωρίσιμο ανά φορέα ως προς τα επενδυτικά μέσα, όπως άλλωστε συμβαίνει σε κάθε συλλογική επένδυση. Το ίδιο ισχύει και για τα εκάστοτε μη επενδεδυμένα κεφάλαια που μεταφέρθηκαν από τους φορείς προς επένδυση στην ΤτΕ».
«Μιλάμε για κοινή διαχείριση, για δημόσιο χρήμα και όλα τα λεφτά πρέπει να είναι στην τράπεζα», εξηγούν αρμόδιες πηγές στο «b.s.» για να δικαιολογήσουν την επιμονή τους να φέρουν και νέο νόμο. Μάλιστα υποστήριζαν ότι «η υποχρέωση είναι ήδη θεσμοθετημένη με νόμο του 1950 αρχικά, με νόμο του 2014 που ορίζει κοινό λογαριασμό θησαυροφυλακίου στη συνέχεια και, τέλος, με την ΠΝΠ του 2015 που ήταν όντως λίγο... πιεστική, αλλά οδηγεί σε καλύτερη διαχείριση και μεγαλύτερα επιτόκια για τους φορείς».
Στην πραγματικότητα, πάντως, αυτό που συνέβη το 2015 δεν είχε προηγούμενο και συνδεόταν άμεσα με την οικονομική ασφυξία που προκάλεσε η διαπραγμάτευση Βαρουφάκη.
Το 2015 η κυβέρνηση, έχοντας έναν «κουμπαρά» περίπου 20 δισ. ευρώ από τα αποθεματικά των φορέων και με εξαντλητική μόχλευση και αναμόχλευση των κεφαλαίων αυτών (πληρώνοντας δηλαδή με αυτά επί μήνες μόνο μισθούς και συντάξεις, που στη συνέχεια τα αναπλήρωνε με τρέχουσες εισφορές, τέλη και έσοδα, πριν γίνουν μετά κι αυτά μισθοί και συντάξεις), έφτασε συνολικά στα μυθικά επίπεδα των... 700 δισ. ευρώ (θεωρητικά 4 φορές το ΑΕΠ της χώρας ή 2,5 φορές το δημόσιο χρέος της)! Τόσα περίπου ήταν το 2015 τα πιστωτικά έσοδα (694,2 δισ.) αλλά και τα πιστωτικά έξοδα του κράτους (782,9 δισ.), δηλαδή η λογιστική συνάθροιση όλων των επαναλαμβανόμενων κινήσεων δανεισμού που έγιναν με τα ίδια 20 δισ. ευρώ. Ακόμα και το 2016, όμως, που με τη βοήθεια του 3ου Μνημονίου το Δημόσιο κάλυψε τις βασικές χρηματοδοτικές ανάγκες του, το ποσό στον «κουμπαρά» με τα μετρητά των φορέων όχι μόνον αυξήθηκε κι άλλο και έφτασε στα 26,5 δισ. ευρώ, αλλά αυτός «έσπασε» τόσες πολλές φορές που βάλε - βγάλε τα ίδια λεφτά ο επαναλαμβανόμενος δανεισμός έφτασε αθροιστικά στα 491,7 δισ. ευρώ (πιστωτικά έσοδα από επαναλαμβόμενες πωλήσεις τίτλων με σύμφωνο επαναγοράς - repos). Αντίστοιχα, τα πιστωτικά έξοδα σε πληρωμές για χρεολύσια δημοσίου χρέους με νέα repos έφτασαν -λογιστικά- στο ποσό των 541,9 δισ. ευρώ, όταν πριν από το 2014 δεν είχαν ξεπεράσει ποτέ τα 100 δισ. ευρώ!
anatakti
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Ήξερες για ποιο λόγο ανάβουμε κερί στην εκκλησία;
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
