2013-10-13 19:28:03
Η ιστορική έρευνα αναδεικνύει σε θρυλική μορφή ως υπερασπίστρια των σκλάβων τη Θεσπρωτή (από το Πλαίσιο Φιλιατών) κυρά Βασιλική Κονταξή του Αλή πασά. Επηρέαζε τις αποφάσεις του τυράννου, που υπέγραφε φιρμάνια και γλίτωναν αρκετοί το θάνατο.
Η κυρά Βασιλική απελευθέρωνε, μεσολαβώντας στον Αλή, φυλακισμένους, κάνοντας τη δική της δέσμευση, ελευθερία για τους άλλους. Έστελνε από τους θησαυρούς του Αλή ενίσχυση σ' όλα τα κρυφά σχολειά, αλλά και στις εκκλησίες και στα μοναστήρια. Προσέφερε προνόμια σε χριστιανικά χωριά και συμπαραστέκονταν στη φτώχια και στην ορφάνια, μέχρι του σημείου να την αποκαλέσουν "προστάτιδα της φτωχολογιάς". Γράφει γι' αυτή ο συγχωριανός της ερευνητής Γεώργιος Σκάγιας: "Ολοκληρωμένη ύπαρξη, από την αρχή μέχρι το τέλος. Στο σαράι, κυρά. Στο βιλαέτι, Βασιλική. Στη ζωή, χριστιανή. Στα ιδανικά,προστάτιδα. Στο γένος, υπερασπίστρια και ηρωίδα. Στην ελληνική γενιά, μορφή. Ξεπήδησες από το σόι των Κονταξαίων, ανέβηκες ψηλά, έγινες του ισχυρού δαμάστρια, καθυπέταξες τα θέλγητρα, παρέμεινες ταπεινή και λατρεύτηκες, Βασιλική
Κονταξή". Γεννήθηκε στο χωριό Πλεισίβιτσα (το σημερινό Πλαίσιο) των Φιλιατών το 1789 (ή 1793) και πέθανε στο Αιτωλικό το 1834. Ήταν κόρη του προκρίτου της κωμόπολης Πλεισίβιτσας Κίτσου Κονταξή και αδελφή του οπλαρχηγού Γεωργίου Κίτσου και των Νικολάου και Ιωάννη Κονταξή. Γύρω στα 1805 συνελήφθη από άντρες του Αλή πασά, που είχε διατάξει λεηλασία της περιοχής και σφαγή των κατοίκων με την κατηγορία πως υπέθαλψαν εγκληματίες και του παραδόθηκε στα Ιωάννινασε ηλικία περίπου 12 ετών! Κατάφερε να μαλακώσει την σκληρότητα του Αλή και να σταματήσει τη σφαγή. Σαγηνευμένος ο Αλής από την ευφυΐα και την ομορφιά της τη νυμφεύτηκε (1808), παρότι ήταν νυμφευμένος με την Εμινέ, η οποία αντέδρασε, αλλά χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Ζούσε στο παλάτι του Αλή, κρατώντας τη χριστιανική της πίστη, μετατρέποντας μάλιστα και ένα από τα δωμάτιά της σε εκκλησία, όπου καλούσε ιερέα και λειτουργούσε. Ασκούσε μεγάλη επίδραση στον Αλή υπέρ των Ελλήνων και ίσως γνώριζε και για το μυστικό της Φιλικής Εταιρείας. Συμπαραστάθηκε στον Αλή κατά την πολιορκία του από τα σουλτανικά στρατεύματα και κατέφυγε μαζί του (Δεκέμβριος 1821) στο νησάκι της Παμβώτιδας, στη μονή του αγίου Παντελεήμονα. Τον Ιανουάριο του 1822, μετά τη δολοφονία του Αλή πιάστηκε και μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη, όπου απελευθερώθηκε με τη μεσολάβηση του Πατριάρχη Άνθιμου του Γ΄ και παρέμεινε στο Πατριαρχείο για έξι χρόνια. Μετά από διάφορες μετακινήσεις τα τελευταία χρόνια της ζωής της έζησε στο χωριό Κατοχή Αιτωλοακαρνανίας, έχοντας στην κατοχή της λίγα κτήματα που της παραχωρήθηκαν από τον Καποδίστρια κι έναν πύργο (Γουλάς της Κυρα-Βασιλικής). Για τον τάφο τηςγράφει ο Κώστας Σαρδελής: "Ο συγγραφέας Κώστας Σαρδελής έχει γράψει για την κυρά Βασιλική: "Κάποιοι ευλαβείς προσκυνητές σταματούν για λίγο κάθε χρόνο τα καλοκαίρια στο Αιτωλικό, για να ανάψουν ένα κεράκι στον τάφο της θρυλικής Κυρά Βασιλικής, εκείνης του Αλή Πασά. Αλήθεια πόσοι γνωρίζουν ότι η Κυρά Βασιλική πέρασε τα τελευταία χρόνια της στην περιοχή, ότι εκεί πέθανε και ετάφη; Ο τάφος της, πάντως, σήμερα βρίσκεται στον περίβολο του ιερού ναού των Μεγίστων Ταξιαρχών του Αιτωλικού και στη νότια πλευρά, πλάι στον διερχόμενο από εκεί κεντρικό δρόμο της γραφικότατης πόλης της Λιμνοθάλασσας. Ως πρόσφατα οι περίβολοι των ιερών ναών ήταν νεκροταφεία. Δίπλα στον τάφο αναγράφονται τα εξής: «Τάφος Κυρά Βασιλικής 1789-1834». Και από κάτω: «Απέθανεν η κυρά Βασιλική από δυσεντερία ήτον η ασθένειά της ετών 45 μετασχών των αχράντων μυστηρίων της Θείας Μεταλήψεως και κατ' άδειαν του επιτρόπου του Αγίου Ακαρνανίας και από του εφημερίου των Ταξιαρχών ετάφη κατά την συνήθη εκκλησιαστική τάξιν εν τη εκκλησία των Ταξιαρχών.Εν Ανατολικόν τη 11 Δεκεμβρίου 1834. Μελέτιος ιερεύς Δ.Κ». Το κείμενο αυτό είναι η ληξιαρχική πράξη θανάτου της Κυρά Βασιλικής Κίτζου καταχωρισμένη σε σχετικό κώδικα γεννήσεων και θανάτων του ιερού ναού των Ταξιαρχών του Αιτωλικού. Και πάνω στη μαρμάρινη ταφόπλακα: «Βασιλική Κίτζου 1789-1834»".
katoci.com
Η κυρά Βασιλική απελευθέρωνε, μεσολαβώντας στον Αλή, φυλακισμένους, κάνοντας τη δική της δέσμευση, ελευθερία για τους άλλους. Έστελνε από τους θησαυρούς του Αλή ενίσχυση σ' όλα τα κρυφά σχολειά, αλλά και στις εκκλησίες και στα μοναστήρια. Προσέφερε προνόμια σε χριστιανικά χωριά και συμπαραστέκονταν στη φτώχια και στην ορφάνια, μέχρι του σημείου να την αποκαλέσουν "προστάτιδα της φτωχολογιάς". Γράφει γι' αυτή ο συγχωριανός της ερευνητής Γεώργιος Σκάγιας: "Ολοκληρωμένη ύπαρξη, από την αρχή μέχρι το τέλος. Στο σαράι, κυρά. Στο βιλαέτι, Βασιλική. Στη ζωή, χριστιανή. Στα ιδανικά,προστάτιδα. Στο γένος, υπερασπίστρια και ηρωίδα. Στην ελληνική γενιά, μορφή. Ξεπήδησες από το σόι των Κονταξαίων, ανέβηκες ψηλά, έγινες του ισχυρού δαμάστρια, καθυπέταξες τα θέλγητρα, παρέμεινες ταπεινή και λατρεύτηκες, Βασιλική
Κονταξή". Γεννήθηκε στο χωριό Πλεισίβιτσα (το σημερινό Πλαίσιο) των Φιλιατών το 1789 (ή 1793) και πέθανε στο Αιτωλικό το 1834. Ήταν κόρη του προκρίτου της κωμόπολης Πλεισίβιτσας Κίτσου Κονταξή και αδελφή του οπλαρχηγού Γεωργίου Κίτσου και των Νικολάου και Ιωάννη Κονταξή. Γύρω στα 1805 συνελήφθη από άντρες του Αλή πασά, που είχε διατάξει λεηλασία της περιοχής και σφαγή των κατοίκων με την κατηγορία πως υπέθαλψαν εγκληματίες και του παραδόθηκε στα Ιωάννινασε ηλικία περίπου 12 ετών! Κατάφερε να μαλακώσει την σκληρότητα του Αλή και να σταματήσει τη σφαγή. Σαγηνευμένος ο Αλής από την ευφυΐα και την ομορφιά της τη νυμφεύτηκε (1808), παρότι ήταν νυμφευμένος με την Εμινέ, η οποία αντέδρασε, αλλά χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Ζούσε στο παλάτι του Αλή, κρατώντας τη χριστιανική της πίστη, μετατρέποντας μάλιστα και ένα από τα δωμάτιά της σε εκκλησία, όπου καλούσε ιερέα και λειτουργούσε. Ασκούσε μεγάλη επίδραση στον Αλή υπέρ των Ελλήνων και ίσως γνώριζε και για το μυστικό της Φιλικής Εταιρείας. Συμπαραστάθηκε στον Αλή κατά την πολιορκία του από τα σουλτανικά στρατεύματα και κατέφυγε μαζί του (Δεκέμβριος 1821) στο νησάκι της Παμβώτιδας, στη μονή του αγίου Παντελεήμονα. Τον Ιανουάριο του 1822, μετά τη δολοφονία του Αλή πιάστηκε και μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη, όπου απελευθερώθηκε με τη μεσολάβηση του Πατριάρχη Άνθιμου του Γ΄ και παρέμεινε στο Πατριαρχείο για έξι χρόνια. Μετά από διάφορες μετακινήσεις τα τελευταία χρόνια της ζωής της έζησε στο χωριό Κατοχή Αιτωλοακαρνανίας, έχοντας στην κατοχή της λίγα κτήματα που της παραχωρήθηκαν από τον Καποδίστρια κι έναν πύργο (Γουλάς της Κυρα-Βασιλικής). Για τον τάφο τηςγράφει ο Κώστας Σαρδελής: "Ο συγγραφέας Κώστας Σαρδελής έχει γράψει για την κυρά Βασιλική: "Κάποιοι ευλαβείς προσκυνητές σταματούν για λίγο κάθε χρόνο τα καλοκαίρια στο Αιτωλικό, για να ανάψουν ένα κεράκι στον τάφο της θρυλικής Κυρά Βασιλικής, εκείνης του Αλή Πασά. Αλήθεια πόσοι γνωρίζουν ότι η Κυρά Βασιλική πέρασε τα τελευταία χρόνια της στην περιοχή, ότι εκεί πέθανε και ετάφη; Ο τάφος της, πάντως, σήμερα βρίσκεται στον περίβολο του ιερού ναού των Μεγίστων Ταξιαρχών του Αιτωλικού και στη νότια πλευρά, πλάι στον διερχόμενο από εκεί κεντρικό δρόμο της γραφικότατης πόλης της Λιμνοθάλασσας. Ως πρόσφατα οι περίβολοι των ιερών ναών ήταν νεκροταφεία. Δίπλα στον τάφο αναγράφονται τα εξής: «Τάφος Κυρά Βασιλικής 1789-1834». Και από κάτω: «Απέθανεν η κυρά Βασιλική από δυσεντερία ήτον η ασθένειά της ετών 45 μετασχών των αχράντων μυστηρίων της Θείας Μεταλήψεως και κατ' άδειαν του επιτρόπου του Αγίου Ακαρνανίας και από του εφημερίου των Ταξιαρχών ετάφη κατά την συνήθη εκκλησιαστική τάξιν εν τη εκκλησία των Ταξιαρχών.Εν Ανατολικόν τη 11 Δεκεμβρίου 1834. Μελέτιος ιερεύς Δ.Κ». Το κείμενο αυτό είναι η ληξιαρχική πράξη θανάτου της Κυρά Βασιλικής Κίτζου καταχωρισμένη σε σχετικό κώδικα γεννήσεων και θανάτων του ιερού ναού των Ταξιαρχών του Αιτωλικού. Και πάνω στη μαρμάρινη ταφόπλακα: «Βασιλική Κίτζου 1789-1834»".
katoci.com
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
ΤΟ... ΠΑΛΕΥΕΙ ΓΙΑ ΜΑΛΑΓΑ Ο ΛΟ
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Αυτοί είναι οι δράστες του εμπρησμού της Marfin
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
