2017-01-25 04:40:33
24 Ιανουαρίου συμπληρώνονται 5 χρονιά από τον άδικο χαμό του μεγάλου Έλληνα κινηματογραφικού δημιουργού Θόδωρου Αγγελόπουλου Ως ελάχιστο δείγμα τιμής στο μεγάλο Έλληνα δημιουργό, η Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών παρουσιάζει ένα απόσπασμα από το ανέκδοτο βιβλίο του στενού συνεργάτη και φίλου του, Λευτέρη Χαρωνίτη, με τίτλο «ΘΟΔΩΡΟΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ-ΜΝΗΜΕΣ ΣΚΟΡΠΙΕΣ»
Μάης του 1998
Ανατολικός αερολιμένας της Αθηνας, αίθουσα VIPS, φίλοι και συνεργάτες του Θόδωρου, δημοσιογράφοι, τηλεοράσεις και πολύς κόσμος είχαμε συγκεντρωθεί στο αεροδρόμιο να υποδεχτούμε το θριαμβευτή του Κινηματογραφικού Φεστιβάλ των Καννών.
Για πρώτη φορά ένας έλληνας σκηνοθέτης είχε αποσπάσει τη μεγαλύτερη καλλιτεχνική κινηματογραφική διάκριση στην Ευρώπη, το Χρυσό Φοίνικα, για την ταινία του «Αιωνιότητα και Μια Μέρα».
Μαζί μας ο πολύ καλός μικρός συμπρωταγωνιστής του Μπρούνο Γκάνς στην ταινίας Αχιλλέας Σκέυης και ο Υπουργός Πολιτισμού Ευάγγελος Βενιζέλος.
Η προσέλευση του αεροπλάνου τις πρώτες μεταμεσημεριανές ώρες, ολοκληρώθηκε πολύ κοντά στην αίθουσα που τον περιμέναμε. Όταν κατέβηκε από τη σκάλα του αεροπλάνου στην πίστα του αεροδρομίου, κατευθύνθηκε στην αίθουσα συνοδευόμενος από τη σύντροφό του Φοίβη και την δευτερότοκη κόρη τους Κατερίνα. Μπροστά τους ο Ανδρέας Τσεκούρας με το ακορντεόν του, έσκιζε τον αέρα με τις μουσικές της ταινίας.
Τον παρατηρούσα από την μεγάλη τζαμαρία της αίθουσας καθώς μας πλησίαζε και είδα για πρώτη φορά έναν διαφορετικό Αγγελόπουλο Γαλήνιος, χαμογελαστός, απλός….δικαιωμένος.
Την ψυχολογία του εξέφρασε η συγκίνησή του στις πρώτες σεμνες δηλώσεις του: «Η Ελλάδα είναι μια έννοια με εύρος και διαχρονική βαρύτητα πολύ πέρα από τα γεωγραφικά σύνορά της. Δεν είμαι φαινόμενο. Είμαι προϊόν αυτού του τόπου, απλώς είχα πιο πολύ πείσμα, αντοχή και επιμονη να ολοκληρώσω τις ιδέες μου…», χωρίς καμία έπαρση, κανένα εγωισμό.
Η βράβευση του Αγγελόπουλου με το Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες ήταν το αναμενόμενο αυτονόητο που κατά γενική ομολογία του είχαν στερήσει στο Βλέμμα του Οδυσσέα, δίνοντας το μέγα βραβείο της Επιτροπής.
Αγκαλιαστήκαμε, ανταλλάξαμε ασπασμούς και του λέω….
-Άντε τώρα και για το Όσκαρ….
Χαμογέλασε, ταπεινά…
Δώσαμε ραντεβού στο γραφείο του για την επόμενη μερα…
Μου εξιστόρησε με λεπτομέρειες όλα τα παραλειπόμενα από την παρουσία της τανίας στις Κάννες, την συγκινητική ατμόσφαιρα που δημιούργησε στο κοινό του Φεστιβάλ, τις θερμές κριτικές των δημοσιογράφων και την περιέργεια πολλών για το πώς γυρίστηκε το τελευταίο εντυπωσιακο τεχνικά πλάνο της ταινίας. Απομαγνητοφωνώ….
«-Επιχείρηση παραλία Ιερισσού, του λέω… Το έργο σου….
-Όχι, το έργο μας, το cinema είναι συλλογική δουλειά….κι είχαμε και την οικονομική άνεση να το εκτέλεσουμε….
-Ο παραγωγός Silvani θυμάσαι, είχε έρθει στην Ιερισσό ειδικά για αυτό το γύρισμα, ήθελε να δει πως θα το γυρίζαμε..μιλούσε με θαυμασμό για αυτό το πλάνο….
-Η σύλληψή του ήταν η βάση αλλά πρέπει να ευγνωμονούμε τον Κώστα Δημητριάδη γιατί η σκηνογραφική εμπειρία του στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλαδος μας έλυσε πολλά τεχνικά προβλήματα….
-Στην ιστορία του κινηματογράφου έχουμε πολλές περιπτώσεις που γυρίστηκαν πολύ δύσκολα πλάνα που μας δημιουργούν ερωτηματικά για τις τεχνικές γυρίσματος….
-Θυμάμαι πρόχειρα το πλάνο στην ταινία Επάγγελμα Ρεπόρτερ του Αντονιόνι που η camera μπαίνει από το παράθυρο και με το κάγκελο μέσα….»
Καθώς η συζήτηση προχωρούσε, φτάσαμε στο συμπέρασμα πως όλη η ζωή είναι μια Αιωνιότητα και μια μέρα….
«-Ναι μια Αιωνιότητα και μια μέρα….
-Λοιπόν κάθε φορά που κάνεις μια ταινία, το επόμενο επεισόδιο δηλαδή της μιας μεγαλης ταινίας που συνεχίζεις, διερωτώμαι τι καινούριο θα μας φέρεις σχετικά με το παιχνίδι σου με το χρόνο…..φυσικό και κινηματογραφικό. Στο θίασο για παράδειγμα δούλεψες πάνω στη συλλογική μνήμη, είχες σαν βάση τον ιστορικό χρόνο, το ίδιο και στον Μεγαλέξανδρο όπου δουλεύοντας πάνω στους μύθους και στις λαικές φαντασίες ανάγεις όλο αυτό το θέμα σαν απολογισμό σε γεγονότα που σημάδεψαν τον ιστορικό χρόνο του εικοστού αιώνα, επανάσταση των μπολσεβίκων, λαοπρόβλητος ηγέτης, σοσιαλισμός, αναρχικό κίνημα κλπ. Ανάλογα παιχνίδια και στις άλλες ταινίες σαν…τώρα όμως στην Αιωνιότητα….
-Στην Αιωνιότητα, ή μάλλον σε όλες μου τις ταινίες, προβληματίζομαι πάνω στο χρόνο, ιστορικός, παρελθόν, παρόν, μέλλον, ατομική μνήμη, συλλογική μνήμη και λοιπά και λοιπά….Στην Αιωνιότητα όμως ολη η δουλειά επικεντρώνεται σε ένα ατομο. Το βασικό θέμα μου είναι το πέρασμα του χρόνου, οι τρεις διαστάσεις του χρόνου, παρελθόν, παρόν, μέλλον…..
-Θα έλεγα πως η Αιωνιότητα είναι ο πιο φιλοσοφικός σου στοχασμός πάνω στην έννοια χρονος…..
-Παρατήρησε τον Ήλιο, η συνεχής, αέναη κίνησή του δείχνει σαν να μην υπάρχει, , η ερμηνεία που δίνει ο Ηράκλειτος στο χρόνο, μια συνεχή πορεία όπου οι τρεις διαστάσεις του, παρελθόν, παρόν, μέλλον, είναι σαν να μην υπάρχουν. Στο τελευταίο πλάνο της ταινίας, για το οποίο μιλήσαμε πριν, οι τρεις διαστάσεις, σε ένα άλλο επίπεδο αυτό του πραγματικού και του φανταστικού, τα πράγματα συγχέονται μεταξύ τους, ο χρόνος δεν προσδιορίζεται, δεν υπάρχει. Τι είναι παρελθόν, παρόν, μέλλον; Κι ύστερα η μνήμη μας αλλοιώνει, αφαιρεί, αμβλύνει, ή μεγενθύνει τα πράγματα…στο τελευταίο πλάνο λοιπόν, όλα τα γεγονότα, διαφορετικές μνημες, από διαφορετικούς χρόνους ξαναβιώνονται εκείνη τη στιγμή ως πραγματικά…
-Νομίζω πως η αιώνια, ανεξιχνίαστη σχέση του ανθρώπου με το χρόνο είναι ίσως ένα από τα βασικότερα κίνητρα της ζωής και ένας από τους βασικότερους λόγους ύπαρξής του….ε;
-Ασφαλώς…..όμως και ένα μεγάλο άλυτο υπαρξιακό ερώτημα…..με το οποίο ασχολούνται όλοι οι μεγάλοι καλλιτέχνες και συγγραφείς από τους δικούς μας αρχαίους τραγικούς μέχρι τον Σαίξπηρ και τους λοιπούς νεώτερους…»
Απόσπασμα από το βιβλίο του Λευτέρη Χαρωνίτη
«ΘΟΔΩΡΟΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ-ΜΝΗΜΕΣ ΣΚΟΡΠΙΕΣ»
Ε Τ Α Ι Ρ Ε Ι Α Ε Λ Λ Η Ν Ω Ν Σ Κ Η Ν Ο Θ Ε Τ Ω Ν
Tromaktiko
Μάης του 1998
Ανατολικός αερολιμένας της Αθηνας, αίθουσα VIPS, φίλοι και συνεργάτες του Θόδωρου, δημοσιογράφοι, τηλεοράσεις και πολύς κόσμος είχαμε συγκεντρωθεί στο αεροδρόμιο να υποδεχτούμε το θριαμβευτή του Κινηματογραφικού Φεστιβάλ των Καννών.
Για πρώτη φορά ένας έλληνας σκηνοθέτης είχε αποσπάσει τη μεγαλύτερη καλλιτεχνική κινηματογραφική διάκριση στην Ευρώπη, το Χρυσό Φοίνικα, για την ταινία του «Αιωνιότητα και Μια Μέρα».
Μαζί μας ο πολύ καλός μικρός συμπρωταγωνιστής του Μπρούνο Γκάνς στην ταινίας Αχιλλέας Σκέυης και ο Υπουργός Πολιτισμού Ευάγγελος Βενιζέλος.
Η προσέλευση του αεροπλάνου τις πρώτες μεταμεσημεριανές ώρες, ολοκληρώθηκε πολύ κοντά στην αίθουσα που τον περιμέναμε. Όταν κατέβηκε από τη σκάλα του αεροπλάνου στην πίστα του αεροδρομίου, κατευθύνθηκε στην αίθουσα συνοδευόμενος από τη σύντροφό του Φοίβη και την δευτερότοκη κόρη τους Κατερίνα. Μπροστά τους ο Ανδρέας Τσεκούρας με το ακορντεόν του, έσκιζε τον αέρα με τις μουσικές της ταινίας.
Τον παρατηρούσα από την μεγάλη τζαμαρία της αίθουσας καθώς μας πλησίαζε και είδα για πρώτη φορά έναν διαφορετικό Αγγελόπουλο Γαλήνιος, χαμογελαστός, απλός….δικαιωμένος.
Την ψυχολογία του εξέφρασε η συγκίνησή του στις πρώτες σεμνες δηλώσεις του: «Η Ελλάδα είναι μια έννοια με εύρος και διαχρονική βαρύτητα πολύ πέρα από τα γεωγραφικά σύνορά της. Δεν είμαι φαινόμενο. Είμαι προϊόν αυτού του τόπου, απλώς είχα πιο πολύ πείσμα, αντοχή και επιμονη να ολοκληρώσω τις ιδέες μου…», χωρίς καμία έπαρση, κανένα εγωισμό.
Η βράβευση του Αγγελόπουλου με το Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες ήταν το αναμενόμενο αυτονόητο που κατά γενική ομολογία του είχαν στερήσει στο Βλέμμα του Οδυσσέα, δίνοντας το μέγα βραβείο της Επιτροπής.
Αγκαλιαστήκαμε, ανταλλάξαμε ασπασμούς και του λέω….
-Άντε τώρα και για το Όσκαρ….
Χαμογέλασε, ταπεινά…
Δώσαμε ραντεβού στο γραφείο του για την επόμενη μερα…
Μου εξιστόρησε με λεπτομέρειες όλα τα παραλειπόμενα από την παρουσία της τανίας στις Κάννες, την συγκινητική ατμόσφαιρα που δημιούργησε στο κοινό του Φεστιβάλ, τις θερμές κριτικές των δημοσιογράφων και την περιέργεια πολλών για το πώς γυρίστηκε το τελευταίο εντυπωσιακο τεχνικά πλάνο της ταινίας. Απομαγνητοφωνώ….
«-Επιχείρηση παραλία Ιερισσού, του λέω… Το έργο σου….
-Όχι, το έργο μας, το cinema είναι συλλογική δουλειά….κι είχαμε και την οικονομική άνεση να το εκτέλεσουμε….
-Ο παραγωγός Silvani θυμάσαι, είχε έρθει στην Ιερισσό ειδικά για αυτό το γύρισμα, ήθελε να δει πως θα το γυρίζαμε..μιλούσε με θαυμασμό για αυτό το πλάνο….
-Η σύλληψή του ήταν η βάση αλλά πρέπει να ευγνωμονούμε τον Κώστα Δημητριάδη γιατί η σκηνογραφική εμπειρία του στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλαδος μας έλυσε πολλά τεχνικά προβλήματα….
-Στην ιστορία του κινηματογράφου έχουμε πολλές περιπτώσεις που γυρίστηκαν πολύ δύσκολα πλάνα που μας δημιουργούν ερωτηματικά για τις τεχνικές γυρίσματος….
-Θυμάμαι πρόχειρα το πλάνο στην ταινία Επάγγελμα Ρεπόρτερ του Αντονιόνι που η camera μπαίνει από το παράθυρο και με το κάγκελο μέσα….»
Καθώς η συζήτηση προχωρούσε, φτάσαμε στο συμπέρασμα πως όλη η ζωή είναι μια Αιωνιότητα και μια μέρα….
«-Ναι μια Αιωνιότητα και μια μέρα….
-Λοιπόν κάθε φορά που κάνεις μια ταινία, το επόμενο επεισόδιο δηλαδή της μιας μεγαλης ταινίας που συνεχίζεις, διερωτώμαι τι καινούριο θα μας φέρεις σχετικά με το παιχνίδι σου με το χρόνο…..φυσικό και κινηματογραφικό. Στο θίασο για παράδειγμα δούλεψες πάνω στη συλλογική μνήμη, είχες σαν βάση τον ιστορικό χρόνο, το ίδιο και στον Μεγαλέξανδρο όπου δουλεύοντας πάνω στους μύθους και στις λαικές φαντασίες ανάγεις όλο αυτό το θέμα σαν απολογισμό σε γεγονότα που σημάδεψαν τον ιστορικό χρόνο του εικοστού αιώνα, επανάσταση των μπολσεβίκων, λαοπρόβλητος ηγέτης, σοσιαλισμός, αναρχικό κίνημα κλπ. Ανάλογα παιχνίδια και στις άλλες ταινίες σαν…τώρα όμως στην Αιωνιότητα….
-Στην Αιωνιότητα, ή μάλλον σε όλες μου τις ταινίες, προβληματίζομαι πάνω στο χρόνο, ιστορικός, παρελθόν, παρόν, μέλλον, ατομική μνήμη, συλλογική μνήμη και λοιπά και λοιπά….Στην Αιωνιότητα όμως ολη η δουλειά επικεντρώνεται σε ένα ατομο. Το βασικό θέμα μου είναι το πέρασμα του χρόνου, οι τρεις διαστάσεις του χρόνου, παρελθόν, παρόν, μέλλον…..
-Θα έλεγα πως η Αιωνιότητα είναι ο πιο φιλοσοφικός σου στοχασμός πάνω στην έννοια χρονος…..
-Παρατήρησε τον Ήλιο, η συνεχής, αέναη κίνησή του δείχνει σαν να μην υπάρχει, , η ερμηνεία που δίνει ο Ηράκλειτος στο χρόνο, μια συνεχή πορεία όπου οι τρεις διαστάσεις του, παρελθόν, παρόν, μέλλον, είναι σαν να μην υπάρχουν. Στο τελευταίο πλάνο της ταινίας, για το οποίο μιλήσαμε πριν, οι τρεις διαστάσεις, σε ένα άλλο επίπεδο αυτό του πραγματικού και του φανταστικού, τα πράγματα συγχέονται μεταξύ τους, ο χρόνος δεν προσδιορίζεται, δεν υπάρχει. Τι είναι παρελθόν, παρόν, μέλλον; Κι ύστερα η μνήμη μας αλλοιώνει, αφαιρεί, αμβλύνει, ή μεγενθύνει τα πράγματα…στο τελευταίο πλάνο λοιπόν, όλα τα γεγονότα, διαφορετικές μνημες, από διαφορετικούς χρόνους ξαναβιώνονται εκείνη τη στιγμή ως πραγματικά…
-Νομίζω πως η αιώνια, ανεξιχνίαστη σχέση του ανθρώπου με το χρόνο είναι ίσως ένα από τα βασικότερα κίνητρα της ζωής και ένας από τους βασικότερους λόγους ύπαρξής του….ε;
-Ασφαλώς…..όμως και ένα μεγάλο άλυτο υπαρξιακό ερώτημα…..με το οποίο ασχολούνται όλοι οι μεγάλοι καλλιτέχνες και συγγραφείς από τους δικούς μας αρχαίους τραγικούς μέχρι τον Σαίξπηρ και τους λοιπούς νεώτερους…»
Απόσπασμα από το βιβλίο του Λευτέρη Χαρωνίτη
«ΘΟΔΩΡΟΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ-ΜΝΗΜΕΣ ΣΚΟΡΠΙΕΣ»
Ε Τ Α Ι Ρ Ε Ι Α Ε Λ Λ Η Ν Ω Ν Σ Κ Η Ν Ο Θ Ε Τ Ω Ν
Tromaktiko
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
"Μαρούσι - Ανθρώπινη Πόλη"
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
