2017-09-04 09:25:34
Φωτογραφία για Μαθησιακές Δυσκολίες: Τι είναι και πώς αξιολογούνται; Επίκαιρο άρθρο της Ψυχολόγου Συνταγματάρχη ε.α Κατερίνας Τζαβαλιά
Γράφει για το kranosgr η Σχης ε.α Κατερίνα Τζαβαλιά

Ψυχολόγος

Υπεύθυνη του Κέντρου Παιδιού Εφήβου και Οικογένειας

διαδραση www.diadrasi.gr

Μαθησιακές Δυσκολίες: Τι είναι και πώς αξιολογούνται;

Ο Σεπτέμβρης ήρθε και όλα μπαίνουν σε νέους ρυθμούς. Αφήνουμε τη,σχεδόν, αναγεννησιακή ξεγνοιασιά του καλοκαιριού και επιστρέφουμε με νέες σκέψεις, ιδέες και όνειρα για ανασυγκρότηση και προγραμματισμό.

Πολλά ξεκινήματα το Σεπτέμβριο λοιπόν, μα στη συνείδηση μικρών μεγάλων ο Σεπτέμβρης είναι μήνας που μπαίνει στην καθημερινότητα μας το σχολείο και το σχολείο έχει -τι άλλο - διάβασμα.

Σε πολλές οικογένειες η χαρά και η μάθηση κατοικούν χώρια με αποτέλεσμα μια καθημερινότητα γεμάτη άγχος και απογοητεύσεις εκατέρωθεν.

Ο όρος μαθησιακές δυσκολίες τα τελευταία χρόνια ακούγεται πολύ συχνά και πραγματικά απασχολεί μεγάλο αριθμό παιδιών, γονέων, εκπαιδευτικών και ειδικών γιατί καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα ιδιαιτεροτήτων και συσχετίζονται με διαφορετικούς παράγοντες που πολλές φορές μπορεί να συνυπάρχουν.


 Οι δυσκολίες αυτές τις περισσότερες φορές ανιχνεύονται μετά την ένταξη του ατόμου στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Τι εννοούμε όμως όταν αναφερόμαστε στις μαθησιακές δυσκολίες και πώς αυτές αξιολογούνται;

Ανάλογα με την αιτιολογία τους οι μαθησιακές δυσκολίες διακρίνονται σε:

Ø  Γενικές μαθησιακές δυσκολίες, οι οποίες δεν εντοπίζονται αποκλειστικά σε ένα γνωστικό αντικείμενο, αλλά αφορούν γενικευμένες δυσκολίες στη διαδικασία της μάθησης. Οι δυσκολίες αυτές συνήθως οφείλονται στο νοητικό δυναμικό του ατόμου.

Ø  Ειδικές μαθησιακές δυσκολίες,  οι οποίες είναι εγγενείς διαταραχές που αναφέρονται στην επεξεργασία ερεθισμάτων και πληροφοριών που δέχεται το παιδί και εκδηλώνονται με δυσκολίες στην πρόσκτηση και τη χρήση των ικανοτήτων ακρόασης, ομιλίας, ανάγνωσης, γραφής, συλλογισμού και μαθηματικών ικανοτήτων. Εντοπίζονται σε συγκεκριμένο τομέα μάθησης και ανάλογα με αυτόν μιλάμε για:

¨      Διαταραχή αναγνωστικών ικανοτήτων (δυσλεξία).

      Το παιδί παρουσιάζει σημαντική απόκλιση στην αναγνωστική του ικανότητα και την κατανόηση του  από αυτό που θα αναμενόταν για την χρονολογική του ηλικία και τη σχολική του τάξη. Δυσκολεύεται στην αποκωδικοποίηση του γραπτού και του προφορικού λόγου.

¨      Διαταραχή μαθηματικών ικανοτήτων (δυσαριθμησία) .

 Σε αυτή την κατηγορία εμπίπτουν δυσκολίες που αναφέρονται στην αναγνώριση αριθμών και μαθηματικών συμβόλων, στην απομνημόνευση της προπαίδειας, στην κατανόηση αφηρημένων μαθηματικών εννοιών και στην επίλυση μαθηματικών προβλημάτων.

¨      Διαταραχή ορθογραφικής ικανότητας (δυσορθογραφία)

          Η δυσκολία αναφέρεται στην αδυναμία του παιδιού να συνθέσει γραπτό κείμενο. Έτσι παρατηρούνται                                                                     λάθη γραμματικής και τονισμού, ορθογραφικά λάθη (δυσορθογραφία) ή άσχημο γράψιμο (δυσγραφία).

¨      Διαταραχή της γραπτής έκφρασης

Συνήθως η διαταραχή γραπτού λόγου συνοδεύει τη δυσλεξία.

Ø  Δευτερογενείς μαθησιακές δυσκολίες, οι οποίες προκύπτουν εξαιτίας άλλων προβλημάτων που προϋπάρχουν. Μπορεί να είναι αποτέλεσμα στερητικού περιβάλλοντος ή ψυχοπαθολογίας ή να προκύπτουν από νευροψυχολογικές και αναπτυξιακές δυσκολίες, οι οποίες μπορεί να είναι βιογενετικές, αντιληπτικο-κινητικές ή σχετικές με τις λειτουργίες της μνήμης και της προσοχής. Ακόμη, οι δευτερογενείς μαθησιακές δυσκολίες εμφανίζονται και σε μαθητές με σύνθετες γνωστικές, συναισθηματικές και κοινωνικές δυσκολίες, παραβατική συμπεριφορά λόγω κακοποίησης, γονεϊκής παραμέλησης και εγκατάλειψης ή λόγω ενδοοικογενειακής βίας.

  

Τα χαρακτηριστικά αναπτυξιακού τύπου που προηγούνται των μαθησιακών δυσκολιών

ü  Εύκολη διάσπαση προσοχής και συγκέντρωσης

ü  Υπερκινητικότητα

ü  Αναπτυξιακή διαταραχή λόγου και ομιλίας

ü  Οπτικο-αντιληπτικές δυσκολίες (αντιστροφές γραμμάτων, δυσκολία διάκρισης δεξιού-αριστερού, χαμηλός οπτικοκινητικός συντονισμός)

ü  Ακουστικο-αντιληπτικές δυσκολίες (δυσκολία διάκρισης διαφορών σε ήχους)

ü  Αντιληπτικο-κινητικές δυσκολίες (προβλήματα συντονισμού και προσανατολισμού, αδεξιότητα).

Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι μαθητές με Μαθησιακές Δυσκολίες διαφοροποιούνται σημαντικά για κάθε μαθητή, για κάθε γνωστικό αντικείμενο και για κάθε εκπαιδευτική βαθμίδα.

Σε ένα πιο πρακτικό επίπεδο οι μαθησιακές δυσκολίες ενός μαθητή ενδεικτικά περιλαμβάνουν:

·         Συλλαβική ανάγνωση με επίπεδο ρυθμό ανάγνωσης με μικρή αξιοποίηση των σημείων στίξης.

·         Κάνει αντικαταστάσεις, παραλήψεις, αντιστροφές, προσθέσεις χάνοντας  τη σειρά του καθώς διαβάζει ένα κείμενο.

·         Δυσκολεύεται στην κατανόηση και επεξεργασία αυτών που ακούει η/και διαβάζει καθώς και στο  σχηματισμό των γραμμάτων κάνοντας επανειλημμένα ορθογραφικά λάθη.

·         Δεν κρατάει αποστάσεις μεταξύ γραμμάτων/λέξεων.

·         Χρησιμοποιεί απλοϊκό λεξιλόγιο ή  δυσκολεύεται να χρησιμοποιήσει τις κατάλληλες λέξεις με αποτέλεσμα ο γραπτός του λόγος να είναι δυσκατάληπτος.

·         Εμφανίζει δυσκολία στη γραπτή επεξεργασία ιδεών ή/και κεκτημένων γνώσεων (προβλήματα στη δομή, σύνταξη και διατύπωση του γραπτού λόγου).

·         Παρουσιάζει δυσχέρεια στην κατανόηση χωρο-χρονικών εννοιών και στην κατανόηση ή στην ονομασία μαθηματικών όρων, πράξεων ή/και αριθμητικών εννοιών.

·         Παρουσιάζει χαμηλή σχολική επίδοση που δεν αντανακλά τις πραγματικές ικανότητες του παιδιού.

·         Παρουσιάζει χαμηλή επίδοση σε εξετάσεις, διαγωνίσματα και σχολικές δοκιμασίες όπου το παιδί καλείται να λειτουργήσει κάτω από αγχωτικές συνθήκες και περιορισμένα χρονικά όρια.

Τα πιο συχνά συνοδά χαρακτηριστικά των μαθησιακών δυσκολιών είναι:

ü  διάσπαση προσοχής και δυσκολία στο να ακολουθεί οδηγίες

ü  φτωχή μνήμη (αποστήθιση, απομνημόνευση πληροφοριών, άμεση εκτελεστική και μακροπρόθεσμη μνήμη)

ü  δυσκολία στο να ξεχωρίζει μεταξύ τους τα γράμματα, τους αριθμούς, και τους ήχους και περιορισμένη αναγνωστική ικανότητα

ü  προβλήματα στον οπτικο-κινητικό συντονισμό και δυσκολία στη σειροθέτηση (π.χ. ακολουθία των ημερών της εβδομάδας, των μηνών του χρόνου, κ.λ.π.)

Σε επίπεδο συμπεριφοράς εμφανίζεται:

v  Παρορμητικότητα και αδυναμία να  οργανώσει εύκολα τον χρόνο του και να συντονίσει τις ενέργειές του για την επίτευξη κάποιου στόχου.

v  Δυσκολεύεται να πειθαρχήσει  και δεν καταφέρνει εύκολα να προσαρμοστεί  όταν απαιτείται αλλαγή.

v  Μπορεί να λέει κάτι και να εννοεί κάτι άλλο χρησιμοποιώντας ανώριμη για την ηλικία του ομιλία.

v  Δεν μπορεί να ακολουθήσει οδηγίες που προέρχονται από διαφορετικές πηγές.

v  Εύκολα ξεχνάει και μοιάζει να έχει δυσκολία στο να οριοθετηθεί χρονικά.

v  Έχει πρόβλημα στο να ονομάσει οικεία/γνώριμα πρόσωπα και πράγματα και εμφανίζει δυσκολία στο να προφέρει και να κατανοήσει λέξεις ή έννοιες

Οι μαθησιακές δυσκολίες, εκτός από την σχολική αποτυχία, δημιουργούν πολύ συχνά και δευτερογενή ψυχολογικά προβλήματα:

ü  Χαμηλή αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση

ü  Απομόνωση και περιθωριοποίηση από την ομάδα των συνομηλίκων

ü  Αρνητική εικόνα εαυτού

ü  Συναισθηματικές διαταραχές

ü  Προβληματική συμπεριφορά

Η σωστή διαγνωστική προσέγγιση οφείλει να είναι διαφορική, δηλαδή με την συμμετοχή διαφόρων ειδικοτήτων, διότι απαιτείται η διερεύνηση πολλών παραγόντων όπως:

§  Το οικογενειακό περιβάλλον

§  Το νοητικό δυναμικό του παιδιού

§  Η συναισθηματική/ψυχιατρική κατάσταση του παιδιού

§  Η γλωσσική εξέλιξη

§  Το μαθησιακό προφίλ του παιδιού

Τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται  για την αξιολόγηση είναι σταθμισμένα στον ελληνικό πληθυσμό και ενδεικτικά αναφέρονται τα ακόλουθα:

ü  Ελληνική Κλίμακα Νοημοσύνης WISC-III

ü  Κριτήριο Μαθητικής Επάρκειας της Ουτρέχτης

ü  Detroit Test of Learning Aptitude – Τεστ μαθησιακής ευχέρειας του Detroit

ü  Τεστ-Α(νάγνωσης)

ü  ΛΑΜΔΑ

ü  Λ-α-Τ-ω Ψυχομετρικό Κριτήριο Γλωσσικής Επάρκειας

ü  Κριτήριο Αντιληπτικής Λειτουργίας

ü  Λίστα Ελέγχου Παιδικής Συμπεριφοράς

ü  Κριτήριο σχολικής-κοινωνικής επάρκειας

ü  Κριτήριο Γνωστικής Επάρκειας για Παιδιά και Εφήβους

ü  ΑξΕΛ - Εργαλείο για την ανίχνευση και αξιολόγηση εκτελεστικών λειτουργιών

ü  ΑΣυΠ - Εργαλείο ανίχνευσης και διερεύνησης της προσοχής και της συγκέντρωσης

ü  Εργαλείο Ανίχνευσης και Διερεύνησης των Αναγνωστικών Δυσκολιών στο Νηπιαγωγεία και Α΄-Β΄ Δημοτικού

ü  Εργαλείο Διαγνωστικής Διερεύνησης Δυσκολιών στο Γραπτό Λόγο για μαθητές Γ΄-Στ΄ Δημοτικού

ü  Εργαλείο Ανίχνευσης Διαταραχών Λόγου και Ομιλίας σε παιδιά Προσχολικής ηλικίας

ü  Εργαλείο Ανίχνευσης και Διερεύνησης Διαταραχών Μνήμης

ü  Εργαλείο Ανίχνευσης και Διερεύνησης Διαταραχών της διαδικασίας της Μάθησης και της Κατηγοριοποίησης

ü  Εργαλείο Ψυχοκοινωνικής Προσαρμογής

Η προτεινόμενη αντιμετώπιση στις μαθησιακές δυσκολίες εξαρτάται από τα ευρήματα της αξιολογικής και διαγνωστικής διαδικασίας. Είναι σημαντικό να προσδιοριστεί το είδος των μαθησιακών δυσκολιών που παρουσιάζει ένα παιδί ώστε να διαμορφωθεί το κατάλληλο πρόγραμμα  εξατομικευμένης παρέμβασης για τη διαχείρισή τους που εστιάζει ακριβώς στις αδυναμίες που θα εντοπιστούν. Βασικός στόχος αποτελεί  η βελτίωση του τρόπου που μαθαίνει το παιδί ή η εκμάθηση νέων τρόπων που θα είναι πιο εύκολοι, πιο ταιριαστοί και πιο δίκαιοι για αυτό ανάλογα με τις δυνατότητές του.

Το κέντρο μας διαθέτει ομάδα ειδικών επιστημόνων (ψυχολόγος, λογοθεραπευτής, εργοθεραπευτής, ειδικός παιδαγωγός, παιδοψυχίατρος,) προσφέροντας έγκαιρη και έγκυρη διάγνωση και αντιμετώπιση των μαθησιακών δυσκολιών.

Φθινόπωρο, λοιπόν, και ευχόμαστε να έχει πάντα καλοκαίρι στα όνειρά μας, στους στόχους μας και στη διάθεσή μας.

                                            ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ!!!!!!!
kranos
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWSNOWGR.COM
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ