2018-11-17 14:42:22
Φωτογραφία για Το Πολυτεχνείο Όπως Καταγράφηκε από το Αστυνομικό Ρεπορτάζ της Εποχής
Η παρακάτω αφήγηση περιγράφει όσα διαδραματίστηκαν στο Πολυτεχνείο τις μέρες γύρω από την εξέγερση της 17ης Νοεμβρίου του 1973. Βασίζεται στην καταγραφή των γεγονότων όπως αυτά

αποτυπώθηκαν στην εφημερίδα «Απογευματινή». Δεν είναι μια αφήγηση με αξιώσεις ιστορικής ακρίβειας. Είναι απλώς η εξιστόρηση του σημαντικότερου πολιτικού γεγονότος των τελευταίων 45 χρόνων μέσα από την προσέγγιση του τότε αστυνομικού ρεπορτάζ.

14 Νοεμβρίου 1973

Στις 10 πμ, οι Σχολές Αρχιτεκτόνων και Μηχανολόγων του Πολυτεχνείου έχουν γενικές συνελεύσεις, για να λάβουν αποφάσεις επί του χρόνου και του τρόπου των αρχαιρεσιών των συλλόγων τους. Όμως 1.000 φοιτητές δεν εισέρχονται στις αίθουσες που γίνονται οι συνελεύσεις, καταλαμβάνουν το προαύλιο του Πολυτεχνείου, αναρτούν πανό στα κάγκελα και ξεκινούν να φωνάζουν συνθήματα. Αμέσως, φτάνουν επί τόπου αστυνομικές δυνάμεις. Περίπου 200 άνδρες, ο αστυνομικός διευθυντής Αθηνών κ. Χριστολουκάς, ο εισαγγελέας κ. Σαμίτας και ο εκπρόσωπος της νομαρχίας Αττικής κ. Παπατσώρης. Η παρουσία της Αστυνομίας είναι διακριτική και οι περισσότεροι άνδρες παραμένουν μέσα στα λεωφορεία.


Τελείως ελεύθεροι και ανεμπόδιστοι, οι φοιτητές ξεκινούν από τις 11 το πρωί τον «πόλεμο των συνθημάτων», για να προχωρήσουν, μετά την αποχώρηση των αστυνομικών δυνάμεων, κατά τις 18:30 σε πλήρη κατάληψη της Πατησίων μεταξύ Στουρνάρη και Μουσείου.

Η Αστυνομία δεν πλησιάζει καθόλου τους διαδηλωτές, ακόμη και όταν δεκάδες αστυνομικών δέχονται βροχή από νεράντζια από τους φοιτητές που βρίσκονταν στο προαύλιο του ιδρύματος.

Δύο φορές δίνεται από τηλεβόα πεντάλεπτη προθεσμία στους φοιτητές να διαλυθούν από την οδό Πατησίων, όπου είχαν συγκεντρωθεί, αλλά και τις δύο φορές η Αστυνομία δεν επενέβη, παρότι παρήλθε το πεντάλεπτο και οι φοιτητές παρέμειναν επί του οδοστρώματος.

Μέχρι αργά τα μεσάνυχτα, η περιοχή γύρω από το Πολυτεχνείο Αθηνών δονείται από πολιτικά συνθήματα τριών με τεσσάρων χιλιάδων φοιτητών, στην πρώτη μετά την Επταετία μαχητική φοιτητική συγκέντρωση. Ακούγονται συνθήματα τα οποία απευθύνονται προς τον δικτάτορα Γεώργιο Παπαδόπουλο και τον πρωθυπουργό Σπύρο Μαρκεζίνη. Μεταξύ αυτών είναι το «Κάτω ο Παπαδόπουλος», «Δεν σε θέλει ο λαός», «Ο λαός πεινάει, σε λίγο θα σας φάει», «Τρεις κι εξήντα παίρνετε, τον λαό μας δέρνετε», «Ψωμί, παιδία, ελευθερία», «Αγρότες, εργάτες και φοιτητές», «Ο λαός πεινάει, το κεφάλαιο μασάει», «Έξω οι Αμερικάνοι» και «Ο Allende ζει».

15 Νοεμβρίου

Μόλις χαράζει, ξεκινούν και πάλι τα συνθήματα από το Πολυτεχνείο. Με βραχνές, ασθενικές φωνές στην αρχή, περισσότερο δυνατές αργότερα, οι έγκλειστοι φοιτητές κρεμιούνται και πάλι από τα κάγκελα του αυλόγυρου και κραυγάζουν πολιτικά συνθήματα.

Περίπου στις 08:00, ανοίγουν την κεντρική είσοδο του Πολυτεχνείου στην οδό Πατησίων και μια μεγάλη ομάδα βγαίνει στο πεζοδρόμιο. Η συγκοινωνία γίνεται πυκνή και οι τροχονόμοι, πολύ κοντά στους φοιτητές, ρυθμίζουν την κυκλοφορία. Αστυνομικές δυνάμεις βρίσκονται μέσα σε λεωφορεία στις οδούς Στουρνάρη και Τοσίτσα, στο Μουσείο και στην πλατεία Κάνιγγος. Τρία ειδικά για διάλυση διαδηλώσεων πυροσβεστικά οχήματα και δυο τεθωρακισμένα οχήματα της Αστυνομίας με δακρυγόνα αέρια σταθμεύουν ολόκληρη την ημέρα στην αρχή της οδού Κολοκοτρώνη.

Γύρω στις 09:30 οι διαμαρτυρόμενοι φοιτητές καίνε έξω από το Πολυτεχνείο δύο σημαίες με τα σύμβολα της «Επανάστασης» της 21ης Απριλίου 1967. Καταστρέφουν δύο μεγάλες φωτογραφίες του Παπαδόπουλου και κρεμάνε νέα μεγάλα πλακάτ στα κάγκελα του ιδρύματος.

Με τις κραυγές των φοιτητών στο Πολυτεχνείο πολλά άτομα συγκεντρώνονταν διαρκώς στο απέναντι πεζοδρόμιο και κάθε μισή ώρα μικρές ομάδες αστυνομικών απομακρύνουν τα άτομα αυτά, χωρίς να χρησιμοποιούν βία. Δεν ρίπτεται ούτε ένα νεράντζι κατά των αστυνομικών, προφανώς επειδή εξαντλήθηκαν την προηγούμενη ημέρα.

Από τις πρώτες πρωινές ώρες τοποθετούνται οδοφράγματα τα οποία εμπόδιζαν την είσοδο αυτοκινήτων στο τμήμα της Πατησίων μπροστά στο Πολυτεχνείο από Στουρνάρη και από Μουσείο. Η κυκλοφορία οχημάτων στο τμήμα αυτό σταματάει εντελώς.

Το απόγευμα καταστρέφουν τελείως το γραφείο του Κυβερνητικού Επιτρόπου του Ιδρύματος. Μεγάλη ομάδα φοιτητών εισήλθε σε αυτό, πέταξε από το παράθυρο στον δρόμο ολόκληρο το προσωπικό του αρχείο -εκατοντάδες επίσημα έγγραφα- σκόρπισε επίσης τα βιβλία της βιβλιοθήκης του, κρέμασε έξω τις κουρτίνες και έσπασε τα έπιπλα για τη δημιουργία οπλισμού.

Εκπρόσωποι των πανεπιστήμιων Θεσσαλονίκης και Πατρών φτάνουν στην Αθήνα και ενώνονται με τους φοιτητές. Συγχρόνως, ξεκινάει να λειτουργεί ο ραδιοφωνικός σταθμός των φοιτητών στα μεσαία κύματα.

Γύρω στις 14:30, οι φοιτητές που είναι συγκεντρωμένοι έξω από το Πολυτεχνείο επιτίθενται με άγριες διαθέσεις σε διερχόμενο στρατιωτικό λεωφορείο της ΑΣΔΕΝ (Ανώτερη Στρατιωτική Διοίκηση Εσωτερικού και Νήσων) το οποίο είναι γεμάτο με ανώτερους αξιωματικούς. Το σταματούν, ανεβαίνουν στο καπό του, κολλούν γύρω από αυτό διάφορα χαρτιά με συνθήματα και το αφήνουν να φύγει. Οι αξιωματικοί που βρίσκονταν μέσα στο λεωφορείο κλείνουν όλα τα παράθυρα και δεν κινούνται από τις θέσεις τους, περιμένοντας να απομακρυνθεί το λεωφορείο από το σημείο.

Τα νέα συνθήματα που επικρατούν είναι «Η Χούντα στο απόσπασμα», «Λαϊκό Πανεπιστήμιο», «Λαέ το αίμα σου πίνουν» και «Κάτω η εξουσία».

Ο αριθμός των συγκεντρωμένων φοιτητών μέσα και έξω από το ίδρυμα κυμαίνεται ανάμεσα σε δύο και οκτώ χιλιάδες. Μεταξύ αυτών εργάτες, αγρότες και μαθητές Γυμνασίων. Οι ώρες αιχμής οπού είχε διακοπεί και η συγκοινωνία στην οδό Πατησίων λόγω του όγκου των φοιτητών είναι μεταξύ 18:30 και 22:00.

Συγχρόνως, οι καταληψίες οργανώνονται στο Πολυτεχνείο. Υπάρχει ειδική υπηρεσία που φροντίζει για τις προμήθειες σε τρόφιμα και άλλη υπηρεσία που μαγειρεύει στο υπόγειο του κεντρικού κτιρίου. Το μεσημβρινό συσσίτιο γίνεται στις 12 ακριβώς και το βραδινό στις επτά. Όσοι αποτελούν την υπηρεσία προμηθειών βγαίνουν το πρωί από το Πολυτεχνείο, πηγαίνουν και ψωνίζουν και επιστρέφουν φορτωμένοι στο «φρούριο». Πολλοί φίλοι και συγγενείς των φοιτητών πετάνε σακούλες με τρόφιμα, τσιγάρα και σοκολάτες σε αυτούς που είναι κλεισμένοι στο Ίδρυμα. Στους κοιτώνες των καταληψιών υπάρχουν στρωμένες καθαρές κουβέρτες στο πάτωμα. Αλλού κοιμούνται οι άνδρες και αλλού οι γυναίκες. Όλες οι εσωτερικές πόρτες των Σχολών είναι ενισχυμένες με βαριά έπιπλα. Επίσης, καθόλη τη διάρκεια του 24ώρου υπάρχουν φρουρές για τις εσωτερικές αυτές εισόδους των Σχολών. Το 80% των φοιτητών που έχουν καταλάβει το Πολυτεχνείο είναι οπλισμένοι με καρεκλοπόδαρα και σιδερένιους λοστούς που κουβαλούν όλη τη μέρα μαζί τους. Σε ένα δωμάτιο έχει οργανωθεί ειδικό φωτοτυπικό για τις προκηρύξεις που πετούν και σε άλλο υπάρχουν τέσσερεις πολύγραφοι που τους χειρίζονται φοιτήτριες για την έκδοση προκηρύξεων. Πολλά έπιπλα του Πολυτεχνείου έχουν καταστραφεί τελείως, ενώ δεν υπάρχει τοίχος, εσωτερικός ή εξωτερικός, που να μην έχει κάποιο σύνθημα με κόκκινη μπογιά. Μεταξύ των καταληψιών βρίσκονται περίπου 150 εργάτες και 60 αγρότες οι οποίοι πραγματοποιούν συνελεύσεις σε χωριστές αίθουσες.

Το βράδυ, αναγγέλλουν από το μεγάφωνο ότι ο πρύτανης του Πολυτεχνείου κ. Κονοφάγος θα στείλει κουβέρτες και φάρμακα στους ταμπουρωμένους φοιτητές.

16 Νοεμβρίου

Τρίτη ημέρα που οι φοιτητές εξακολουθούν να έχουν υπό τον έλεγχό τους το Πολυτεχνείο Αθηνών, έχοντας πολιτικοποιήσει πλήρως τη θορυβώδη εκδήλωσή τους. Η Αστυνομία συνεχίζει την αποχή της από την περιοχή των φοιτητικών εκδηλώσεων, τηρώντας την κυβερνητική γραμμή η οποία διατυπώθηκε σε μια επίσημη ανακοίνωση εμφανώς ήπιου τόνου: «Εφόσον η Σύγκλητος του Πολυτεχνείου επιθυμεί το απαραβίαστο του Πανεπιστημιακού ασύλου η Κυβέρνηση θα εξακολουθεί τη γραμμή αυτή γνωρίζοντας συγχρόνως τους σκοπούς που εξυπηρετούν ανεύθυνα πρόσωπα στις φοιτητικές εκδηλώσεις».

Η κυβέρνηση αναμένει εκφυλισμό της δυναμικής εκδηλώσεως, που θα οφείλεται κυρίως στην κούραση των φοιτητών.

Στις 19:00 ο αριθμός των διαδηλωτών μέσα και έξω από το Πολυτεχνείο φτάνει τις 25.000 άτομα. Η διαδήλωση ξεκινάει από το Πολυτεχνείο και φτάνει στην Ομόνοια. Ξεκινούν μικροσυγκρούσεις διαδηλωτών και αστυνομικών στη γωνία της οδού Σταδίου, στα Χαυτεία. Αφού ξεπερνούν την αστυνομική δύναμη στα Χαυτεία, ανεβαίνουν την οδό Σταδίου. Στο ύψος της πλατείας Κλαυθμώνος και στη γωνία της οδού Δραγατσανίου γίνεται η πρώτη σκληρή συμπλοκή αστυνομικών δυνάμεων και διαδηλωτών, ενώ οι τελευταίοι δέχονται βροχή δακρυγόνων βομβών. Ταυτοχρόνως, οι συγκρούσεις εξαπλώνονται προς πολλά σημεία των Αθηνών, μεταξύ των οποίων τα Εξάρχεια και η πλατεία Βικτωρίας. Οι διαδηλωτές υποχωρούν πάλι προς το Πολυτεχνείο από το οποίο ξεκίνησαν.

Τρομοκρατημένοι πολίτες με δακρυσμένα μάτια τρέχουν για να προφυλαχθούν από τα αέρια των δακρυγόνων. Πυροβολισμοί ακούγονται σε πολλά σημεία των Αθηνών, ενώ στο Πεδίο του Άρεως ξεκινούν να συγκεντρώνονται οι διαδηλωτές κατά χιλιάδες.

Αστυνομικές δυνάμεις με τεθωρακισμένα οχήματα πλησιάζουν στο Πολυτεχνείο και από διάφορα σημεία ξεκινούν να ρίχνουν δεκάδες δακρυγόνες βόμβες. Κύριος στόχος είναι ο ραδιοσταθμός των κλεισμένων στο Πολυτεχνείο σπουδαστών και φοιτητών. Φωτιές εμφανίζονται σε διάφορα σημεία, που κατά ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες οφείλονται σε βόμβες Μολότοφ τις οποίες ρίχνουν οι διαδηλωτές. Οι αστυνομικές δυνάμεις συναντούν αποφασισμένη αντίσταση και σε πολλά σημεία η πλάστιγγα των συγκρούσεων κλίνει προς την πλευρά των φοιτητών.

Χιλιάδες διαδηλωτών εξαπολύουν τρεις αλλεπάλληλες επιθέσεις κατά του Υπουργείου Δημόσια Τάξης, στη γωνία Γ΄ Σεπτεμβρίου και Μάρνης - και στις τρεις περιπτώσεις δέχονται καταιγισμό σφαιρών και δακρυγόνων. Παρά το γεγονός ότι πλησίασαν σε ικανή απόσταση από το υπουργείο και έσπασαν υαλοπίνακες, αποκρούονται και έχουν αρκετούς τραυματίες.

Η τελευταία επίθεση εξαπολύεται στις 23:00, πάλι με βόμβες μολότοφ. Οδοφράγματα στήνονται σε διάφορα σημεία και συγκεκριμένα στην Αριστοτέλους, την Πειραιώς και την Αλεξάνδρας, κυρίως με αυτοκίνητα τα οποία ανέτρεψαν. Επίθεση δέχονται τα υπουργεία Δικαιοσύνης και Κοινωνικών Υπηρεσιών από τα οποία βγαίνουν φλόγες.

Στα προάστια, ομάδες διαδηλωτών ανοίγουν φαρμακεία και παίρνουν φαρμακευτικό υλικό το οποίο μεταφέρουν εσπευσμένα στο Πολυτεχνείο. Ακόμη δεν είναι γνωστό με βεβαιότητα πόσοι είναι οι νεκροί - σίγουροι νεκροί είναι μια αλλοδαπή γυναίκα και ένας φοιτητής. Μεγάλος αριθμός τραυματιών διακομίζεται σε κλινικές των προαστίων, ενώ πολλοί είναι οι διαδηλωτές που διακομίζονται με Ι.Χ. για νοσηλεία στο υπό κατάληψη Πολυτεχνείο.

Ο υπουργός Κοινωνικών Υπηρεσιών Α. Παναγιωτόπουλος προσφέρεται να μεταβεί στο Πολυτεχνείο, για να διαπιστώσει τον αριθμό των τραυματιών και επικοινωνεί με τον Διευθυντή της Αστυνομίας, ο οποίος αρνείται να εγγυηθεί για την ασφάλειά του, προειδοποιώντας ότι διατρέχει κίνδυνο η σωματική του ακεραιότητα.

Μεταξύ των τραυματιών από την πλευρά της Αστυνομίας, υπάρχουν ένας αστυνομικός που έχει τραυματιστεί σοβαρά στο κεφάλι από πέτρα και άλλοι δύο πιο ελαφρά. Μεγάλη αστυνομική δύναμη βρίσκεται σε δεινή θέση στις 23:30, μεταξύ των οδών Πατησίων και Ηπείρου, όπου κυκλώθηκε από εκατοντάδες σπουδαστές και φοιτητές. Επί αρκετή ώρα οι αστυνομικοί αμύνονται απεγνωσμένα. Απαγκιστρώνονται, τελικά, με τη βοήθεια ενισχύσεων.

vice.com
_
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWSNOWGR.COM
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ