2019-01-27 20:37:50
Φωτογραφία για «… φιλοσοφούμεν τε γαρ άνευ μαλακίας»: Τι σημαίνει η φράση του Περικλή που «αγαπούν» οι μαθητές στο μάθημα των αρχαίων και έχουν παρεξηγήσει οι Νεοέλληνες
Στο 40ο κεφάλαιο του Επιταφίου του Περικλή που εκφωνήθηκε το χειμώνα του 431 π.Χ., στο τέλος του πρώτου έτους του πελοποννησιακού πολέμου, με σκοπό να τιμήσει τους πρώτους πεσόντες και

να εξυψώσει το ηθικό των Αθηναίων συναντάμε την επίμαχη φράση «φιλοκαλούμεν τε γάρ μετ΄ευτελείας και φιλοσοφούμεν άνευ μαλακίας». Μια φράση αρκετά γνωστή λόγω της επίμαχης λέξης, η οποία σήμερα χρησιμοποιείται κατά κόρον και ποικιλοτρόπως για να καλύψει πολλές πτυχές της ζωής του Νεοέλληνα. Ωστόσο, στα χρόνια του Περικλή η λέξη είχε εντελώς διαφορετικό νόημα και σήμαινε την μαλθακότητα, τη νωθρότητα. Γενικότερα, η διάθεση του ρήτορα στο συγκεκριμένο κεφάλαιο είναι να τονώσει τον πατριωτισμό και το αίσθημα εθνικής υπερηφάνειας των συμπολιτών του σε αυτή την κρίσιμη ώρα για την πόλη τους.

Έτσι, με την φράση φιλοκαλοῦμεν τέ γάρ μετ’ εὐτελείας… τονίζει την καλαισθησία που κυριαρχεί στη ζωή των Αθηναίων συνοδευόμενη όμως από μέτρο και απλότητα, όπως υποδεικνύεται από την φράση μετ’ ευτελείας
. Παρ’ όλα αυτά αυτό το σημείο έχει προκαλέσει πολλά ερωτηματικά στους μελετητές του Επιταφίου, δεδομένου ότι ο Περικλης μιλά για λιτότητα αλλά η Αθήνα του Χρυσού αιώνος, ξεχώριζε για τα επιβλητικά οικοδομήματα και τους μεγαλοπρεπείς ναούς. Προφανώς, ο Περικλής εννοεί την λιτότητα και την αποφυγή σπατάλης σε ό,τι αφορά τις ιδιωτικές κατοικίες και την ενδυμασία των Αθηναίων.

Περαιτέρω, με τη φράση φιλοσοφοῦμεν ἄνευ μαλακίας ο Περικλής θέλει να τονίσει ότι οι Αθηναίοι είναι καλλιεργημένοι και ασχολούνται με τις επιστήμες, τα γράμματα και τις τέχνες, χωρίς ωστόσο να έχουν γίνει μαλθακοί, νωθροί και λιγότεροι αξιόμαχοι. Η φράση άνευ μαλακίας χρησιμοποιείται σκόπιμα από τον αγορητή του Επιταφίου.

Ο Αθηναίος ρήτορας, έμμεσα απαντάει στην κακοπροαίρετη κριτική που είχαν δεχθεί οι συμπολίτες του από τους Σπαρτιάτες, οι οποίοι θεωρούσαν ότι η ενασχόληση με τα γράμματα και τις τέχνες οδηγούν τους πολίτες στη μαλθακότητα και μειώνουν τον ανδρισμό τους. Γενικότερα, οι Σπαρτιάτες είχαν αναπτύξει μια αρνητική στάση για ό,τι σχετιζόταν με τη γνώση, τη φιλοσοφία, τις επιστήμες και την καλλιέργεια του πνεύματος.

Η απαξιωτική στάση των Λακεδαιμονίων συνδέεται άμεσα με την μονομέρεια που τους διέκρινε -η οποία επέτασσε αποκλειστική απασχόληση με τη στρατιωτική εκπαίδευση και την πολεμική προετοιμασία-, καθώς πίστευαν ότι η ενασχόληση του ανθρώπου με την πνευματική του καλλιέργεια επιδρά αρνητικά στην επίδοση τους την ώρα της μάχης και τον καθιστά λιγότερο αξιόμαχο και γενναίο mixanitouxronou.gr
_
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWSNOWGR.COM
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ