ΝΕΑ VIDEO NEA PHOTO NEA

 | 

Ήττα για τη Θεσσαλονίκη που βλέπει τις άλλες βαλκανικές πόλεις να κάνουν βήματα μπροστά

Ακόμα μία ήττα για τη Θεσσαλονίκη που βλέπει τις άλλες βαλκανικές πόλεις να κάνουν βήματα μπροστά, σε τομείς που θεωρητικά είχε προβάδισμα Η ανακοίνωση της Air Serbia ότι από τον Ιούνιο ξεκινάει πτήσεις από το Βελιγράδι προς τη Νέα Υόρκη ενδιαφέρει πρωτίστως όσους ταξιδεύουν ή πρόκειται να ταξιδέψουν από τη Β. Ελλάδα στις ΗΠΑ, αλλά και τους επαγγελματίες του τουρισμού –πράκτορες κ.λπ.-, που ασχολούνται με αεροπορικά εισιτήρια. Όλοι αυτοί θα έχουν σε τέσσερις μήνες μία ακόμη επιλογή για το υπερατλαντικό ταξίδι. Η απόσταση Θεσσαλονίκη – Βελιγράδι από αέρος είναι μικρή, κάτω από μία ώρα, καθιστώντας την συγκεκριμένη επιλογή φιλική για τους βορειοελλαδίτες, όπως άλλωστε είναι και η επιλογή της Κωνσταντινούπολης.

Αυτά είναι τα καλά νέα. Διότι η συγκεκριμένη υπόθεση συνιστά μία ακόμη «ήττα» για τη Θεσσαλονίκη, που βλέπει τις άλλες βαλκανικές πόλεις να κάνουν βήματα μπροστά, σε τομείς που –τουλάχιστον θεωρητικά- είχε προβάδισμα. Η Σερβία είναι μια μικρή χώρα, άκρως ταλαιπωρημένη από πολέμους, βομβαρδισμούς και εμπάργκο τα τελευταία 25 χρόνια. Μια χώρα που αποτελούσε τον κορμό της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας και κυριολεκτικά διαλύθηκε. Με ΑΕΠ 35 δισ. ευρώ και πληθυσμό περί τα οκτώ εκατομμύρια ανθρώπους είναι και σήμερα σε σύγκριση με την Ελλάδα της κρίσης μια φτωχή χώρα. Η οποία, όμως, κάνει βήματα μπροστά, κάτι που σε συνδυασμό με την δική μας διαρκή υποχώρηση μικραίνει συνεχώς την απόσταση. Ειδικά το Βελιγράδι βρίσκεται πολύ κοντά στην Κεντρική Ευρώπη και ως πρωτεύουσα χώρας θέλει να έχει αναφορά στην ευρύτερη περιοχή. Με αυτή την έννοια μπορεί να λειτουργήσει ανταγωνιστικά με τη Θεσσαλονίκη, που από τη δεκαετία του 1990 προσπαθεί να πείσει ότι έχει ρόλο ως επίκεντρο της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Μια συνθήκη που με βάση τα οικονομικά, πολιτικά και κοινωνικά δεδομένα στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου, όταν άνοιξαν τα προς Βορράν σύνορα της Ελλάδας, ίσχυε απολύτως. Μόνο που στη διαδρομή τα πράγματα άλλαξαν. Η βραδυπορία στα όρια της αδράνειας που επέδειξε η ελληνική πλευρά είχε ως αποτέλεσμα τα σχέδια να μείνουν στα χαρτιά.

Σήμερα η Ελλάδα –επομένως και η Β. Ελλάδα- δεν παίζει κάποιο ιδιαίτερο ρόλο στα Βαλκάνια. Με εξαίρεση τον ιδιωτικό τομέα, δηλαδή τις επιχειρήσεις που επεκτάθηκαν στη Βουλγαρία, στα Σκόπια, στην Αλβανία, στη Σερβία και στη Ρουμανία,  η ελληνική επιρροή στην περιοχή είναι αμελητέα.

Στις μέρες μας η βαλκανική παρουσία της Θεσσαλονίκης έχει σοβαρές διαστάσεις σε δύο επίπεδα:

Πρώτον, στο λιμάνι, που συνιστά φυσικό μονοπώλιο, εξυπηρετεί βαλκανικά φορτία και είναι ακόμη απαραίτητο για κάποιους από τους γείτονες.

Δεύτερον, στον τουρισμό, καθώς πέρα από τη Χαλκιδική και την Πιερία, που αποτελούν προορισμούς θερινών διακοπών, η Θεσσαλονίκη αξιοποιείται από τους Βαλκάνιους τα σαββατοκύριακα για αγορές και διασκέδαση.      

Όλα αυτά είναι σημαντικά, αλλά η γενική εικόνα πολύ απέχει από αυτό που ονειρεύτηκαν κάποιοι ως ρόλο της Θεσσαλονίκης στην ευρύτερη περιοχής δύο δεκαετίες πριν. Τότε που οι σχεδιασμοί έκαναν λόγο για χρηματοπιστωτικό κέντρο, για εκπαιδευτικό και μορφωτικό κέντρο, για ιατρικό κέντρο, για τεχνολογικό κέντρο. Για κέντρο καινοτομίας, υψηλής τεχνολογίας και επικοινωνιών. Τότε που –για να χρησιμοποιήσουμε ένα παράδειγμα από το χώρο των αερομεταφορών- η Ολυμπιακή Αεροπορία των ατελείωτων ελλειμμάτων, ως μονοπώλιο του ελληνικού δημοσίου, δεν καταδέχτηκε να δρομολογήσει αεροπλάνα ανάμεσα στη Θεσσαλονίκη και τις βαλκανικές πόλεις, ώστε να συμβάλλει στην εμπέδωση της έννοιας του περιφερειακού επίκεντρου. Ούτε φυσικά ενδιαφέρθηκε να καταστήσει το αεροδρόμιο «Μακεδονία» πραγματικό κόμβο για όσους γείτονες ήθελαν να ταξιδέψουν στην Ευρώπη και ακόμη πιο μακριά.  

Τώρα είναι κάπως αργά. Όχι μόνο διότι η πολύχρονη κρίση και ύφεση έχουν γονατίσει την Ελλάδα. Ούτε μόνο διότι η πολιτική ρευστότητα έχει ως αποτέλεσμα ο προγραμματισμός της χώρας να είναι λίγων –κυριολεκτικά- ημερών. Αλλά ούτε εξαιτίας του μεταναστευτικού και του προσφυγικού, που απειλούν να αλλάξουν το χάρτη. Είναι αργά για να ασκήσει ηγετικό ρόλο η Ελλάδα επειδή οι άλλοι της περιοχής, αν και παραμένουν φτωχότεροι, αρχίζουν και βρίσκουν τα πατήματα και την αυτοπεποίθησή τους. Ασφαλώς έχουν δρόμο μπροστά τους. Ήδη η Βουλγαρία και η Ρουμανία προχωρούν στις δομές του αναπτυγμένου κόσμου. Τα Δυτικά Βαλκάνια ακολουθούν. Οι Σέρβοι μπορεί να πέρασαν πολλά, αλλά, πλέον, κατάλαβαν ότι μόνοι τους δεν μπορούν. Δίνουν τα τρένα τους στους Κινέζους και τα αεροπλάνα τους στην Etihad Airways από τον Περσικό Κόλπο. Κι ετοιμάζονται να απογειωθούν!
Πηγή Tromaktiko