2016-11-28 20:10:15
Στις 4 Δεκεμβρίου η Ευρωζώνη κινδυνεύει να βρεθεί αντιμέτωπη με μια νέα κρίση, ίσως πιο σημαντική από κάθε άλλη στο παρελθόν, που θα αφορά την οικονομικά αλλά και πολιτικά συστημική Ιταλία, η οποία και θα ανοίξει τον ασκό του Αιόλου.
Μετά το Brexit και την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, οι επενδυτές πλέον επικεντρώνονται με... τρόμο στην Ιταλία και το ιταλικό δημοψήφισμα για τη συνταγματική μεταρρύθμιση, καθώς βρίσκονται αντιμέτωποι με μια νέα εξέλιξη-σοκ, η οποία θα ταρακουνήσει τις αγορές και θα αναταράξει την πολιτική σκηνή, τη στιγμή που το επόμενο διάστημα ακολουθούν κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις τόσο στη Γαλλία και τη Γερμανία, όσο και στην Αυστρία και την Ολλανδία.
Όπως προειδοποιούν οι αναλυτές, εάν απορριφθεί το δημοψήφισμα, θα στείλει τις μετοχές των ιταλικών τραπεζών σε ελεύθερη πτώση, ενώ οι αποδόσεις των ήδη σφυροκοπημένων ιταλικών ομολόγων θα εκτοξευθούν και το ευρώ θα σημειώσει βουτιά όλο και πιο κοντά στην απόλυτη ισοτιμία με το δολάριο. Παραλληλία, τα "ωστικά κύματα" θα γίνουν αισθητά σε όλες τις αγορές, από την Ευρώπη έως τις ΗΠΑ, φέρνοντας και πάλι στο προσκήνιο τον κίνδυνο διάλυσης του ευρώ.
Το δημοψήφισμα για τη συνταγματική μεταρρύθμιση στοχεύει στη γενικότερη επιτάχυνση της νομοθεσίας και την προώθηση πιο σταθερών κυβερνήσεων. Ο Ματέο Ρέντσι έχει υποσχεθεί να παραιτηθεί σε περίπτωση που επικρατήσει το "όχι", ενισχύοντας τους φόβους για νέα πολιτική κρίση στην Ιταλία. Με την ιταλική οικονομία σε ύφεση και τη μείωση της δημοτικότητας του 41χρονου Ιταλού πρωθυπουργού, το δημοψήφισμα έχει μετατραπεί ουσιαστικά σε μια ψήφο εμπιστοσύνης τόσο στην κυβέρνηση και τις προσπάθειές της για την αναζωογόνηση της οικονομίας όσο και στο ίδιο το ευρώ.
Αξίζει να σημειώσουμε πως στο επενδυτικό summit που διοργάνωσε τις προηγούμενες ημέρες το Reuters στο Λονδίνο και στο οποίο παρευρέθηκανπληθώρα τραπεζών και funds, όπως οι BlackRock, Credit Suisse ,UBS, Kleinwort Benson, Columbia Threadneedle, Goldman Sachs, Franklin Templeton, BNP Paribas, J.P. Morgan και Investec, το σύνολο των επενδυτών υποστήριξε ότι το 2017 οι πολιτικές εξελίξεις στην Ευρώπη αναμένεται να είναι η μεγαλύτερη δοκιμασία που έχει περάσει ποτέ η περιοχή.
Δίνει τον τόνο για το 2017
Σύμφωνα με αναλυτές και οικονομολόγους, η Ιταλία αποτελεί βαρόμετρο των πολιτικών και οικονομικών τάσεων στην Ευρώπη. "Το δημοψήφισμα θα δώσει τον τόνο για το πώς θα κινηθεί το 2017 τόσο σε ό,τι αφορά την πολιτική όσο και τις επενδύσεις, στην Ιταλία αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη", σημειώνει ο Wolf von Rotberg, ευρωπαϊκός στρατηγικός αναλυτής της Deutsche Bank.
"Η Ιταλία είναι σαν σεισμογράφος", επισημαίνει ο Marc Lazar, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Επιστημών Po στο Παρίσι. "Καταγράφει μικρές πολιτικές δονήσεις που στη συνέχεια εξαπλώνονται στην Ευρώπη και στον υπόλοιπο κόσμο ως μεγαλύτερο σοκ".
Οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις δίνουν προβάδισμα στο "όχι", με το ποσοστό των αναποφασίστων να ξεπερνά, ωστόσο, το 20%. Αυτό έχει προκαλέσει νευρικότητα στους επενδυτές, οι οποίοι ανησυχούν για την πολιτική αστάθεια σε μια χώρα που είναι μια από της πιο χρεωμένες της Ευρώπης και η οποία είναι αντιμέτωπη με μια πρωτοφανή τραπεζική κρίση και ένα βουνό "κόκκινων" δανείων, έπειτα από χρόνια οικονομικής στασιμότητας και ενίσχυσης του ευρωσκεπτικιστικού συναισθήματος.
Όπως δήλωσε ο Ρέντσι σε πρόσφατη συνέντευξή του, αν απορριφθεί το δημοψήφισμα, "η Ιταλία θα παραμείνει ένα σύστημα που ευνοεί την αστάθεια και τις συναλλαγές από την πίσω πόρτα". Αν ο Ιταλός πρωθυπουργός παραιτηθεί, το πιο πιθανό αποτέλεσμα είναι η δημιουργία μιας υπηρεσιακής κυβέρνησης.
Αλλά αυτό θα μπορούσε επίσης να επισπεύσει τις κοινοβουλευτικές εκλογές, οι οποίες έχουν προγραμματιστεί για το 2018. Με το κίνημα των "Πέντε Αστέρων" να λαμβάνει περίπου 30% στις δημοσκοπήσεις, ο Μπέπε Γκρίλο θα έχει την ευκαιρία να ηγηθεί μιας νέας κυβέρνησης, τη στιγμή που η οικονομική του ατζέντα περιλαμβάνει την επαναδιαπραγμάτευση του χρέους της Ιταλίας και ένα μη δεσμευτικό δημοψήφισμα για το ευρώ, θέματα τα οποία θα οδηγήσουν στην αποσταθεροποίηση της Ευρωζώνης στο σύνολό της.
Κίνδυνος ενός σοκ στην Ευρωζώνη
Η μη προβλεψιμότητα της πολιτικής της Ιταλίας και τα βαθιά οικονομικά της προβλήματα σημαίνουν ότι η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης είναι μια συνεχόμενη ανησυχία για το σύνολο του μπλοκ.
"Αν υπάρξει ένα σοκ στην Ιταλία και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν μπορεί να ηρεμήσει τις αγορές, η πιθανότητα μετάδοσης στην υπόλοιπη Ευρωζώνη είναι πολύ μεγαλύτερη από ό,τι αυτή του Brexit", σημειώνει η Isabelle Mateos y Lago, επικεφαλής στρατηγικής στην BlackRock.
"Η Ιταλία είναι μεγαλύτερη από ό,τι το Brexit", τονίζει ο Guy Μonson, επικεφαλής επενδύσεων στη Sarasin and Partners. "Αν δεν δούμε την Ιταλία να σημειώνει βιώσιμη ανάπτυξη, δεν μπορούμε πραγματικά να πούμε ότι η δεκαετία των ευρωπαϊκών κρίσεων έχει περάσει".
Σύμφωνα με την Ecstrat, εταιρεία συμβούλων πολιτικού κινδύνου, "η επιτυχία του Τραμπ και το Brexit έχουν μαζικά επιταχύνει την πιθανή διάλυση της Ε.Ε. ίσως και για το επόμενο έτος, καθώς τα λαϊκιστικά κόμματα αποκτούν σημαντικό έδαφος".
"Η νίκη Tραμπ έχει δείξει ότι ο λαϊκισμός συνεχίζεται το 2016 και δείχνει πως η πιθανότητα να απορριφθεί το ιταλικό δημοψήφισμα είναι ισχυρότερη από ό,τι υποθέτουμε", τονίζει ο οικονομολόγος της Franklin Templeton, David Zahn. Η άνοδος του λαϊκισμού σε παγκόσμιο επίπεδο, η οποία και τονίζεται από τη νίκη του Τραμπ, όχι μόνο βάζει στο μικροσκόπιο την Ιταλία, αλλά και τις εκλογές στη Γαλλία και τη Γερμανία το επόμενο έτος, προσθέτει ο Zahn.
"Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την παγκόσμια οικονομία είναι η οξεία και η επικείμενη πολιτική κρίση στην Ευρώπη, για την οποία η νομισματική πολιτική δεν διαθέτει τα εργαλεία να την επιλύσει", σημειώνει ο Hendry, επικεφαλής επενδύσεων στο hedge fund Eclectica.
Έρχεται νέο sell-off στα ομόλογα
Οι έντονες ανησυχίες γύρω από το δημοψήφισμα έχουν ήδη αναταράξει την αγορά κρατικών ομολόγων της Ιταλίας, την πέμπτη μεγαλύτερη στον κόσμο. Στο πρόσφατο παγκόσμιο sell-off, που εντάθηκε μετά τις εκλογές στις ΗΠΑ, η Ιταλία ήταν το μεγαλύτερο θύμα, με την απόδοση του 10ετούς να αγγίζει το 2% για πρώτη φορά σε περισσότερο από έναν χρόνο, έχοντας διπλασιαστεί από τα επίπεδα του Αυγούστου, οδεύοντας προς τον χειρότερο μήνα του από το 2012, ενώ η απόδοση του ομολόγου 50 ετών εκτοξεύτηκε στο 3,5%, από περίπου 2,9% στα μέσα Οκτωβρίου.
"Οι ιταλικές αποδόσεις αποδεικνύουν ότι το δημοψήφισμα έχει κάνει τους επενδυτές να ανησυχούν έντονα όχι μόνο για την Ιταλία, αλλά για το τι σημαίνει αυτό για το σύνολο της Ευρωζώνης", σημειώνει ο στρατηγικός αναλυτής τηςING, Benjamin Schroeder. Οι επενδυτές αρχίζουν να ανησυχούν έντονα για τις πολιτικές επιπτώσεις της απόφασης της 4ης Δεκεμβρίου, η οποία θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει περαιτέρω μια χώρα που μάχεται με μια τραπεζική κρίση και τη χαμηλή ανάπτυξη, προσθέτει.
"Η αγορά βλέπει αυτό το δημοψήφισμα ως τη λεπτή γραμμή μεταξύ ουρανού και κόλασης", αναφέρει ο αναλυτής της Intesa Sanpaolo, Sergio Capaldi.
Οι περισσότεροι επενδυτές αναμένουν περαιτέρω ρευστοποιήσεις στα ιταλικά oμόλογα και αλυσιδωτές επιπτώσεις στις μετοχές, αν το δημοψήφισμα απορριφθεί.
"Η σημαντική υποαπόδοση των ιταλικών κρατικών ομολόγων κατά τους δύο τελευταίους μήνες είναι σε μεγάλο βαθμό μια αντανάκλαση του υψηλότερου πολιτικού κινδύνου εν όψει του ιταλικού δημοψηφίσματος", επισημαίνει σε noteτης η Morgan Stanley. Όπως προσθέτει, ένα αποτέλεσμα υπέρ του "όχι" θα αποδυναμώσει τις προσπάθειες μεταρρύθμισης του Ρέντσι, ο οποίος νωρίτερα φέτος είχε δηλώσει ότι θα παραιτηθεί σε περίπτωση απόρριψης του δημοψηφίσματος.
Ο επικεφαλής του hedge fund LNG Capital, Louis Gargour, εκτιμά ότι ο Ρέντσι θα χάσει στο δημοψήφισμα, πυροδοτώντας ένα νέο sell-off στα ιταλικά ομόλογα, ενώ, σύμφωνα με την Investec Asset Management, η Ιταλία είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος και ο πιο αδύναμος κρίκος στην ευρωπαϊκή αλυσίδα.
Εξάπλωση της τραπεζικής κρίσης
Η αβεβαιότητα γύρω από το "αύριο" του δημοψηφίσματος έχει χτυπήσει έντονα τις ιταλικές τράπεζες, πολλές από τις οποίες χρειάζονται απεγνωσμένα να "καθαρίσουν" το βουνό των επισφαλών δανείων. Ο δείκτης των ιταλικών τραπεζικών μετοχών κινείται πλέον στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Οκτώβριο, με τους αναλυτές να προειδοποιούν ότι μια νέα "έκρηξη" στην ιταλική τραπεζική κρίση θα απειλήσει το σύνολο του τραπεζικού κλάδου της Ευρωζώνης και θα στείλει τις αγορές σε αχαρτογράφητα ύδατα, όπως συνέβη και το καλοκαίρι, μόνο που οι επιπτώσεις θα είναι πολύ πιο δραματικές.
Το δημοψήφισμα είναι ιδιαίτερα κρίσιμο για τις πολιορκούμενες τράπεζες της Ιταλίας, των οποίων οι μετοχές έχουν χάσει σχεδόν το μισό της αξίας τους από τις αρχές του έτους. Η εστίαση είναι στη Νο 1 και τη Νο 3 τράπεζα της Ιταλίας, τη UniCredit και την Banca Monte dei Paschi di Siena, αντίστοιχα, οι οποίες έχουν σχεδιάσει την ανακεφαλαιοποίησή τους, που θα περιλαμβάνει την πώληση νέων μετοχών μετά το δημοψήφισμα.
Το στρατηγικό σχέδιο της UniCredit θα παρουσιαστεί στις 13 Δεκεμβρίου και είναι πιθανό να περιλαμβάνει την πώληση μετοχών ύψους 13 δισ. ευρώ, δραστικές περικοπές κόστους και πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων. Το σχέδιο διάσωσης της Monte dei Paschi περιλαμβάνει την πώληση 28 δισ. ευρώ επισφαλών δανείων και άντληση κεφαλαίων 5 δισ. ευρώ έως το τέλος του έτους.
Τα credit-default-swaps της UniCredit, τα γνωστά CDS, διαπραγματεύονται υψηλότερα από αυτά της Deutsche Bank για πρώτη φορά από τον Ιανουάριο, σύμφωνα με την IHS Markit.
Ο μεγάλος φόβος των αγορών είναι ότι η πολιτική αστάθεια θα παγώσει τις προσπάθειες της Ιταλίας να "νοικοκυρέψει" το προβληματικό τραπεζικό της σύστημα. Σύμφωνα με τους αναλυτές, η οικονομική επιτυχία της Ιταλίας και η υγεία των τραπεζών της είναι κρίσιμης σημασίας για το σύνολο της Eυρωζώνης και οποιαδήποτε αποσταθεροποίηση θα μεταδοθεί άμεσα στην περιοχή με τεράστιες επιπτώσεις.
"Οι δείκτες δείχνουν μια απότομη αύξηση στην αναμενόμενη μεταβλητότητα της ιταλικής αγοράς την πρώτη εβδομάδα του Δεκεμβρίου", δήλωσε τις προηγούμενες ημέρες η Τράπεζα της Ιταλίας στην τελευταία της έκθεση για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Τα risk premiums στις ιταλικές τραπεζικές μετοχές βρίσκονται πλέον σε επίπεδα που εμφανίστηκαν τελευταία στις πιο οξείες φάσεις της οικονομικής κρίσης, όπως προειδοποίησε επίσης η κεντρική τράπεζα.
Το ευρώ θα πλησιάσει το 1:1 με το δολάριο
Οι φόβοι γύρω από την Ιταλία και το τι θα φέρει η επόμενη ημέρα του δημοψηφίσματος για στην Ευρωζώνη έχουν οδηγήσει σε ισχυρές πιέσεις στο ευρώ, με τους αναλυτές να εκτιμούν ότι το ιταλικό δημοψήφισμα θα είναι η αρχή της μεγάλης κατρακύλας του νομίσματος προς την απόλυτη ισοτιμία έναντι του δολαρίου.
"Η στάση μας είναι υπέρ της πώλησης του ευρώ επειδή τόσο οι ΗΠΑ όσο και το Ηνωμένο Βασίλειο βίωσαν ήδη τις ψήφους διαμαρτυρίας τους", σημειώνει οStephen Gallo, στρατηγικός αναλυτής της BMO Capital Markets. "Οι χώρες της Ευρωζώνης δεν την έχουν βιώσει ακόμη σε μεγάλο βαθμό".
Σύμφωνα με την Investec Asset Management, το ευρώ θα μπορούσε να χτυπήσει την απόλυτη ισοτιμία έναντι του δολαρίου το επόμενο έτος, καθώς η Ευρώπη θα βυθιστεί στην πολιτική αβεβαιότητα και θα είναι αντιμέτωπη με την αδύναμη οικονομική ανάκαμψη. Όπως τονίζει, οι αποκλίσεις πολιτικής μεταξύ των ΗΠΑ και της Ευρωζώνης θα ωθήσουν το ευρώ χαμηλότερα, με τον Τραμπ να αναμένεται να ξεκινήσει μια σημαντικά μεγάλη δημοσιονομική τόνωση.
Το ευρώ είναι πιθανό να "χτυπήσει" την απόλυτη ισοτιμία έναντι του δολαρίου πριν από τις προεδρικές εκλογές στη Γαλλία την προσεχή άνοιξη, σύμφωνα με τη Societe Generale, η οποία αναμένει το ενιαίο νόμισμα να αποδυναμωθεί λόγω των αυξημένων πολιτικών απειλών και των περαιτέρω μέτρων τόνωσης από την ΕΚΤ.
Όπως επισημαίνει, η διεύρυνση της διαφοράς μεταξύ των ιταλικών και των γερμανικών κρατικών ομολόγων, εν μέσω συνέχισης του κύκλου σύσφιξης της Fed, φτιάχνει το έδαφος έτσι ώστε το ευρώ να αγγίξει τα χαμηλότερα επίπεδα έναντι του δολαρίου εδώ και πάνω από 14 χρόνια.
"Καθώς ξεκινά η αντίστροφη μέτρηση προς το ιταλικό δημοψήφισμα στις 4 Δεκεμβρίου, δεν μπορεί κανείς να μην κάνει έναν παραλληλισμό με τις διακυμάνσεις της ισοτιμίας ευρώ/δολαρίου στο πρώτο τρίμηνο του 2013, όταν η Κεντροαριστερά στην Ιταλία κέρδισε τις γενικές εκλογές στις 24 Φεβρουαρίου και το κίνημα των "Πέντε Αστέρων” ξεπέρασε τον συνασπισμό του Μάριο Mόντι στην τρίτη θέση", σημειώνει η τράπεζα.
"Η νευρικότητα για τις πολιτικές προοπτικές και τις δυνατότητες για ακόμα μία λαϊκιστική έκπληξη θα κρατήσει το ευρώ υπό πίεση", επισημαίνει η τράπεζα.
Οι εκλογές στην Ολλανδία, τη Γαλλία και τη Γερμανία το 2017, σε συνδυασμό με το δημοψήφισμα της Ιταλίας αυτόν τον Δεκέμβριο, αυξάνουν τις πιθανότητες οι παγκόσμιες λαϊκίστικες πιέσεις που οδήγησαν στο Brexit και τη νίκη Tραμπ να εκδηλωθούν και στην Ευρωζώνη κατά τους επόμενους μήνες, όπως τονίζει η Credit Suisse, η οποία εκτιμά ότι η απόλυτη ισοτιμία ευρώ/δολαρίου είναι πλέον θέμα χρόνου.
Από την πλευρά της, η Citigroup σημειώνει ότι πολλές από τις "άγκυρες" του ευρώ έχουν αμφισβητηθεί μετά τη νίκη Tραμπ, συστήνοντας "short θέσεις μόνο" στο ευρώ. Όπως επισημαίνει, η σταθερότητα της Ευρωζώνης, οι ευρωπαϊκές εμπορικές και πολιτικές σχέσεις, είναι όλοι μακροπρόθεσμοι οδηγοί για την Ευρώπη. Θα αλλάξουν ενδεχομένως υπονομεύοντας την εμπιστοσύνη των επενδυτών στη μακροοικονομική προοπτική για την περίοδο 2017/2018. Ο πολιτικός κίνδυνος για την Ευρώπη είναι βέβαιο ότι θα αυξηθεί, ξεκινώντας με το ιταλικό δημοψήφισμα και συνεχίζοντας με τις ολλανδικές, τις γερμανικές και τις γαλλικές εκλογές.
Πηγή Tromaktiko
Μετά το Brexit και την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, οι επενδυτές πλέον επικεντρώνονται με... τρόμο στην Ιταλία και το ιταλικό δημοψήφισμα για τη συνταγματική μεταρρύθμιση, καθώς βρίσκονται αντιμέτωποι με μια νέα εξέλιξη-σοκ, η οποία θα ταρακουνήσει τις αγορές και θα αναταράξει την πολιτική σκηνή, τη στιγμή που το επόμενο διάστημα ακολουθούν κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις τόσο στη Γαλλία και τη Γερμανία, όσο και στην Αυστρία και την Ολλανδία.
Όπως προειδοποιούν οι αναλυτές, εάν απορριφθεί το δημοψήφισμα, θα στείλει τις μετοχές των ιταλικών τραπεζών σε ελεύθερη πτώση, ενώ οι αποδόσεις των ήδη σφυροκοπημένων ιταλικών ομολόγων θα εκτοξευθούν και το ευρώ θα σημειώσει βουτιά όλο και πιο κοντά στην απόλυτη ισοτιμία με το δολάριο. Παραλληλία, τα "ωστικά κύματα" θα γίνουν αισθητά σε όλες τις αγορές, από την Ευρώπη έως τις ΗΠΑ, φέρνοντας και πάλι στο προσκήνιο τον κίνδυνο διάλυσης του ευρώ.
Το δημοψήφισμα για τη συνταγματική μεταρρύθμιση στοχεύει στη γενικότερη επιτάχυνση της νομοθεσίας και την προώθηση πιο σταθερών κυβερνήσεων. Ο Ματέο Ρέντσι έχει υποσχεθεί να παραιτηθεί σε περίπτωση που επικρατήσει το "όχι", ενισχύοντας τους φόβους για νέα πολιτική κρίση στην Ιταλία. Με την ιταλική οικονομία σε ύφεση και τη μείωση της δημοτικότητας του 41χρονου Ιταλού πρωθυπουργού, το δημοψήφισμα έχει μετατραπεί ουσιαστικά σε μια ψήφο εμπιστοσύνης τόσο στην κυβέρνηση και τις προσπάθειές της για την αναζωογόνηση της οικονομίας όσο και στο ίδιο το ευρώ.
Αξίζει να σημειώσουμε πως στο επενδυτικό summit που διοργάνωσε τις προηγούμενες ημέρες το Reuters στο Λονδίνο και στο οποίο παρευρέθηκανπληθώρα τραπεζών και funds, όπως οι BlackRock, Credit Suisse ,UBS, Kleinwort Benson, Columbia Threadneedle, Goldman Sachs, Franklin Templeton, BNP Paribas, J.P. Morgan και Investec, το σύνολο των επενδυτών υποστήριξε ότι το 2017 οι πολιτικές εξελίξεις στην Ευρώπη αναμένεται να είναι η μεγαλύτερη δοκιμασία που έχει περάσει ποτέ η περιοχή.
Δίνει τον τόνο για το 2017
Σύμφωνα με αναλυτές και οικονομολόγους, η Ιταλία αποτελεί βαρόμετρο των πολιτικών και οικονομικών τάσεων στην Ευρώπη. "Το δημοψήφισμα θα δώσει τον τόνο για το πώς θα κινηθεί το 2017 τόσο σε ό,τι αφορά την πολιτική όσο και τις επενδύσεις, στην Ιταλία αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη", σημειώνει ο Wolf von Rotberg, ευρωπαϊκός στρατηγικός αναλυτής της Deutsche Bank.
"Η Ιταλία είναι σαν σεισμογράφος", επισημαίνει ο Marc Lazar, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Επιστημών Po στο Παρίσι. "Καταγράφει μικρές πολιτικές δονήσεις που στη συνέχεια εξαπλώνονται στην Ευρώπη και στον υπόλοιπο κόσμο ως μεγαλύτερο σοκ".
Οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις δίνουν προβάδισμα στο "όχι", με το ποσοστό των αναποφασίστων να ξεπερνά, ωστόσο, το 20%. Αυτό έχει προκαλέσει νευρικότητα στους επενδυτές, οι οποίοι ανησυχούν για την πολιτική αστάθεια σε μια χώρα που είναι μια από της πιο χρεωμένες της Ευρώπης και η οποία είναι αντιμέτωπη με μια πρωτοφανή τραπεζική κρίση και ένα βουνό "κόκκινων" δανείων, έπειτα από χρόνια οικονομικής στασιμότητας και ενίσχυσης του ευρωσκεπτικιστικού συναισθήματος.
Όπως δήλωσε ο Ρέντσι σε πρόσφατη συνέντευξή του, αν απορριφθεί το δημοψήφισμα, "η Ιταλία θα παραμείνει ένα σύστημα που ευνοεί την αστάθεια και τις συναλλαγές από την πίσω πόρτα". Αν ο Ιταλός πρωθυπουργός παραιτηθεί, το πιο πιθανό αποτέλεσμα είναι η δημιουργία μιας υπηρεσιακής κυβέρνησης.
Αλλά αυτό θα μπορούσε επίσης να επισπεύσει τις κοινοβουλευτικές εκλογές, οι οποίες έχουν προγραμματιστεί για το 2018. Με το κίνημα των "Πέντε Αστέρων" να λαμβάνει περίπου 30% στις δημοσκοπήσεις, ο Μπέπε Γκρίλο θα έχει την ευκαιρία να ηγηθεί μιας νέας κυβέρνησης, τη στιγμή που η οικονομική του ατζέντα περιλαμβάνει την επαναδιαπραγμάτευση του χρέους της Ιταλίας και ένα μη δεσμευτικό δημοψήφισμα για το ευρώ, θέματα τα οποία θα οδηγήσουν στην αποσταθεροποίηση της Ευρωζώνης στο σύνολό της.
Κίνδυνος ενός σοκ στην Ευρωζώνη
Η μη προβλεψιμότητα της πολιτικής της Ιταλίας και τα βαθιά οικονομικά της προβλήματα σημαίνουν ότι η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης είναι μια συνεχόμενη ανησυχία για το σύνολο του μπλοκ.
"Αν υπάρξει ένα σοκ στην Ιταλία και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν μπορεί να ηρεμήσει τις αγορές, η πιθανότητα μετάδοσης στην υπόλοιπη Ευρωζώνη είναι πολύ μεγαλύτερη από ό,τι αυτή του Brexit", σημειώνει η Isabelle Mateos y Lago, επικεφαλής στρατηγικής στην BlackRock.
"Η Ιταλία είναι μεγαλύτερη από ό,τι το Brexit", τονίζει ο Guy Μonson, επικεφαλής επενδύσεων στη Sarasin and Partners. "Αν δεν δούμε την Ιταλία να σημειώνει βιώσιμη ανάπτυξη, δεν μπορούμε πραγματικά να πούμε ότι η δεκαετία των ευρωπαϊκών κρίσεων έχει περάσει".
Σύμφωνα με την Ecstrat, εταιρεία συμβούλων πολιτικού κινδύνου, "η επιτυχία του Τραμπ και το Brexit έχουν μαζικά επιταχύνει την πιθανή διάλυση της Ε.Ε. ίσως και για το επόμενο έτος, καθώς τα λαϊκιστικά κόμματα αποκτούν σημαντικό έδαφος".
"Η νίκη Tραμπ έχει δείξει ότι ο λαϊκισμός συνεχίζεται το 2016 και δείχνει πως η πιθανότητα να απορριφθεί το ιταλικό δημοψήφισμα είναι ισχυρότερη από ό,τι υποθέτουμε", τονίζει ο οικονομολόγος της Franklin Templeton, David Zahn. Η άνοδος του λαϊκισμού σε παγκόσμιο επίπεδο, η οποία και τονίζεται από τη νίκη του Τραμπ, όχι μόνο βάζει στο μικροσκόπιο την Ιταλία, αλλά και τις εκλογές στη Γαλλία και τη Γερμανία το επόμενο έτος, προσθέτει ο Zahn.
"Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την παγκόσμια οικονομία είναι η οξεία και η επικείμενη πολιτική κρίση στην Ευρώπη, για την οποία η νομισματική πολιτική δεν διαθέτει τα εργαλεία να την επιλύσει", σημειώνει ο Hendry, επικεφαλής επενδύσεων στο hedge fund Eclectica.
Έρχεται νέο sell-off στα ομόλογα
Οι έντονες ανησυχίες γύρω από το δημοψήφισμα έχουν ήδη αναταράξει την αγορά κρατικών ομολόγων της Ιταλίας, την πέμπτη μεγαλύτερη στον κόσμο. Στο πρόσφατο παγκόσμιο sell-off, που εντάθηκε μετά τις εκλογές στις ΗΠΑ, η Ιταλία ήταν το μεγαλύτερο θύμα, με την απόδοση του 10ετούς να αγγίζει το 2% για πρώτη φορά σε περισσότερο από έναν χρόνο, έχοντας διπλασιαστεί από τα επίπεδα του Αυγούστου, οδεύοντας προς τον χειρότερο μήνα του από το 2012, ενώ η απόδοση του ομολόγου 50 ετών εκτοξεύτηκε στο 3,5%, από περίπου 2,9% στα μέσα Οκτωβρίου.
"Οι ιταλικές αποδόσεις αποδεικνύουν ότι το δημοψήφισμα έχει κάνει τους επενδυτές να ανησυχούν έντονα όχι μόνο για την Ιταλία, αλλά για το τι σημαίνει αυτό για το σύνολο της Ευρωζώνης", σημειώνει ο στρατηγικός αναλυτής τηςING, Benjamin Schroeder. Οι επενδυτές αρχίζουν να ανησυχούν έντονα για τις πολιτικές επιπτώσεις της απόφασης της 4ης Δεκεμβρίου, η οποία θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει περαιτέρω μια χώρα που μάχεται με μια τραπεζική κρίση και τη χαμηλή ανάπτυξη, προσθέτει.
"Η αγορά βλέπει αυτό το δημοψήφισμα ως τη λεπτή γραμμή μεταξύ ουρανού και κόλασης", αναφέρει ο αναλυτής της Intesa Sanpaolo, Sergio Capaldi.
Οι περισσότεροι επενδυτές αναμένουν περαιτέρω ρευστοποιήσεις στα ιταλικά oμόλογα και αλυσιδωτές επιπτώσεις στις μετοχές, αν το δημοψήφισμα απορριφθεί.
"Η σημαντική υποαπόδοση των ιταλικών κρατικών ομολόγων κατά τους δύο τελευταίους μήνες είναι σε μεγάλο βαθμό μια αντανάκλαση του υψηλότερου πολιτικού κινδύνου εν όψει του ιταλικού δημοψηφίσματος", επισημαίνει σε noteτης η Morgan Stanley. Όπως προσθέτει, ένα αποτέλεσμα υπέρ του "όχι" θα αποδυναμώσει τις προσπάθειες μεταρρύθμισης του Ρέντσι, ο οποίος νωρίτερα φέτος είχε δηλώσει ότι θα παραιτηθεί σε περίπτωση απόρριψης του δημοψηφίσματος.
Ο επικεφαλής του hedge fund LNG Capital, Louis Gargour, εκτιμά ότι ο Ρέντσι θα χάσει στο δημοψήφισμα, πυροδοτώντας ένα νέο sell-off στα ιταλικά ομόλογα, ενώ, σύμφωνα με την Investec Asset Management, η Ιταλία είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος και ο πιο αδύναμος κρίκος στην ευρωπαϊκή αλυσίδα.
Εξάπλωση της τραπεζικής κρίσης
Η αβεβαιότητα γύρω από το "αύριο" του δημοψηφίσματος έχει χτυπήσει έντονα τις ιταλικές τράπεζες, πολλές από τις οποίες χρειάζονται απεγνωσμένα να "καθαρίσουν" το βουνό των επισφαλών δανείων. Ο δείκτης των ιταλικών τραπεζικών μετοχών κινείται πλέον στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Οκτώβριο, με τους αναλυτές να προειδοποιούν ότι μια νέα "έκρηξη" στην ιταλική τραπεζική κρίση θα απειλήσει το σύνολο του τραπεζικού κλάδου της Ευρωζώνης και θα στείλει τις αγορές σε αχαρτογράφητα ύδατα, όπως συνέβη και το καλοκαίρι, μόνο που οι επιπτώσεις θα είναι πολύ πιο δραματικές.
Το δημοψήφισμα είναι ιδιαίτερα κρίσιμο για τις πολιορκούμενες τράπεζες της Ιταλίας, των οποίων οι μετοχές έχουν χάσει σχεδόν το μισό της αξίας τους από τις αρχές του έτους. Η εστίαση είναι στη Νο 1 και τη Νο 3 τράπεζα της Ιταλίας, τη UniCredit και την Banca Monte dei Paschi di Siena, αντίστοιχα, οι οποίες έχουν σχεδιάσει την ανακεφαλαιοποίησή τους, που θα περιλαμβάνει την πώληση νέων μετοχών μετά το δημοψήφισμα.
Το στρατηγικό σχέδιο της UniCredit θα παρουσιαστεί στις 13 Δεκεμβρίου και είναι πιθανό να περιλαμβάνει την πώληση μετοχών ύψους 13 δισ. ευρώ, δραστικές περικοπές κόστους και πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων. Το σχέδιο διάσωσης της Monte dei Paschi περιλαμβάνει την πώληση 28 δισ. ευρώ επισφαλών δανείων και άντληση κεφαλαίων 5 δισ. ευρώ έως το τέλος του έτους.
Τα credit-default-swaps της UniCredit, τα γνωστά CDS, διαπραγματεύονται υψηλότερα από αυτά της Deutsche Bank για πρώτη φορά από τον Ιανουάριο, σύμφωνα με την IHS Markit.
Ο μεγάλος φόβος των αγορών είναι ότι η πολιτική αστάθεια θα παγώσει τις προσπάθειες της Ιταλίας να "νοικοκυρέψει" το προβληματικό τραπεζικό της σύστημα. Σύμφωνα με τους αναλυτές, η οικονομική επιτυχία της Ιταλίας και η υγεία των τραπεζών της είναι κρίσιμης σημασίας για το σύνολο της Eυρωζώνης και οποιαδήποτε αποσταθεροποίηση θα μεταδοθεί άμεσα στην περιοχή με τεράστιες επιπτώσεις.
"Οι δείκτες δείχνουν μια απότομη αύξηση στην αναμενόμενη μεταβλητότητα της ιταλικής αγοράς την πρώτη εβδομάδα του Δεκεμβρίου", δήλωσε τις προηγούμενες ημέρες η Τράπεζα της Ιταλίας στην τελευταία της έκθεση για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Τα risk premiums στις ιταλικές τραπεζικές μετοχές βρίσκονται πλέον σε επίπεδα που εμφανίστηκαν τελευταία στις πιο οξείες φάσεις της οικονομικής κρίσης, όπως προειδοποίησε επίσης η κεντρική τράπεζα.
Το ευρώ θα πλησιάσει το 1:1 με το δολάριο
Οι φόβοι γύρω από την Ιταλία και το τι θα φέρει η επόμενη ημέρα του δημοψηφίσματος για στην Ευρωζώνη έχουν οδηγήσει σε ισχυρές πιέσεις στο ευρώ, με τους αναλυτές να εκτιμούν ότι το ιταλικό δημοψήφισμα θα είναι η αρχή της μεγάλης κατρακύλας του νομίσματος προς την απόλυτη ισοτιμία έναντι του δολαρίου.
"Η στάση μας είναι υπέρ της πώλησης του ευρώ επειδή τόσο οι ΗΠΑ όσο και το Ηνωμένο Βασίλειο βίωσαν ήδη τις ψήφους διαμαρτυρίας τους", σημειώνει οStephen Gallo, στρατηγικός αναλυτής της BMO Capital Markets. "Οι χώρες της Ευρωζώνης δεν την έχουν βιώσει ακόμη σε μεγάλο βαθμό".
Σύμφωνα με την Investec Asset Management, το ευρώ θα μπορούσε να χτυπήσει την απόλυτη ισοτιμία έναντι του δολαρίου το επόμενο έτος, καθώς η Ευρώπη θα βυθιστεί στην πολιτική αβεβαιότητα και θα είναι αντιμέτωπη με την αδύναμη οικονομική ανάκαμψη. Όπως τονίζει, οι αποκλίσεις πολιτικής μεταξύ των ΗΠΑ και της Ευρωζώνης θα ωθήσουν το ευρώ χαμηλότερα, με τον Τραμπ να αναμένεται να ξεκινήσει μια σημαντικά μεγάλη δημοσιονομική τόνωση.
Το ευρώ είναι πιθανό να "χτυπήσει" την απόλυτη ισοτιμία έναντι του δολαρίου πριν από τις προεδρικές εκλογές στη Γαλλία την προσεχή άνοιξη, σύμφωνα με τη Societe Generale, η οποία αναμένει το ενιαίο νόμισμα να αποδυναμωθεί λόγω των αυξημένων πολιτικών απειλών και των περαιτέρω μέτρων τόνωσης από την ΕΚΤ.
Όπως επισημαίνει, η διεύρυνση της διαφοράς μεταξύ των ιταλικών και των γερμανικών κρατικών ομολόγων, εν μέσω συνέχισης του κύκλου σύσφιξης της Fed, φτιάχνει το έδαφος έτσι ώστε το ευρώ να αγγίξει τα χαμηλότερα επίπεδα έναντι του δολαρίου εδώ και πάνω από 14 χρόνια.
"Καθώς ξεκινά η αντίστροφη μέτρηση προς το ιταλικό δημοψήφισμα στις 4 Δεκεμβρίου, δεν μπορεί κανείς να μην κάνει έναν παραλληλισμό με τις διακυμάνσεις της ισοτιμίας ευρώ/δολαρίου στο πρώτο τρίμηνο του 2013, όταν η Κεντροαριστερά στην Ιταλία κέρδισε τις γενικές εκλογές στις 24 Φεβρουαρίου και το κίνημα των "Πέντε Αστέρων” ξεπέρασε τον συνασπισμό του Μάριο Mόντι στην τρίτη θέση", σημειώνει η τράπεζα.
"Η νευρικότητα για τις πολιτικές προοπτικές και τις δυνατότητες για ακόμα μία λαϊκιστική έκπληξη θα κρατήσει το ευρώ υπό πίεση", επισημαίνει η τράπεζα.
Οι εκλογές στην Ολλανδία, τη Γαλλία και τη Γερμανία το 2017, σε συνδυασμό με το δημοψήφισμα της Ιταλίας αυτόν τον Δεκέμβριο, αυξάνουν τις πιθανότητες οι παγκόσμιες λαϊκίστικες πιέσεις που οδήγησαν στο Brexit και τη νίκη Tραμπ να εκδηλωθούν και στην Ευρωζώνη κατά τους επόμενους μήνες, όπως τονίζει η Credit Suisse, η οποία εκτιμά ότι η απόλυτη ισοτιμία ευρώ/δολαρίου είναι πλέον θέμα χρόνου.
Από την πλευρά της, η Citigroup σημειώνει ότι πολλές από τις "άγκυρες" του ευρώ έχουν αμφισβητηθεί μετά τη νίκη Tραμπ, συστήνοντας "short θέσεις μόνο" στο ευρώ. Όπως επισημαίνει, η σταθερότητα της Ευρωζώνης, οι ευρωπαϊκές εμπορικές και πολιτικές σχέσεις, είναι όλοι μακροπρόθεσμοι οδηγοί για την Ευρώπη. Θα αλλάξουν ενδεχομένως υπονομεύοντας την εμπιστοσύνη των επενδυτών στη μακροοικονομική προοπτική για την περίοδο 2017/2018. Ο πολιτικός κίνδυνος για την Ευρώπη είναι βέβαιο ότι θα αυξηθεί, ξεκινώντας με το ιταλικό δημοψήφισμα και συνεχίζοντας με τις ολλανδικές, τις γερμανικές και τις γαλλικές εκλογές.
Πηγή Tromaktiko
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
ΤΩΡΑ: Ακραία καιρικά φαινόμενα στη Λέσβο - Προσοχή στις μετακινήσεις
![Αυτή είναι η μέθοδος 4-7-8 για εύκολο ύπνο [video]](https://images.newsnowgreece.com/98/984049/afti-einai-i-methodos-4-7-8-gia-efkolo-ypno-video-1-124x78.jpg)
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Αυτή είναι η μέθοδος 4-7-8 για εύκολο ύπνο [video]
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
