2012-05-19 11:30:13
Φωτογραφία για Η Ελλάδα δεν μπορεί να συνεχίσει τις πολιτικές που απαιτούν οι Γερμανία και η ΕΚΤ
Του Paul Krugman

Αίφνης, εύκολα διαπιστώνουμε ότι το ευρώ - αυτό το μεγαλοπρεπές, ατελές πείραμα νομισματικής ένωσης χωρίς πολιτική ένωση - μπορεί να διαλυθεί. Δεν μιλάμε για μακροχρόνια προοπτική. Θα μπορούσε να καταρρεύσει με εκπληκτική ταχύτητα, σε διάστημα μηνών. Και το κόστος, τόσο οικονομικό όσο και πολιτικό, θα είναι τεράστιο.

Αυτό δεν είναι απαραίτητο να συμβεί. Το ευρώ (ή τουλάχιστον το μεγαλύτερο μέρος του) θα μπορούσε να σωθεί. Προϋπόθεση όμως είναι οι ευρωπαίοι ηγέτες, ιδίως στη Γερμανία και στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), να αρχίσουν να ενεργούν πολύ διαφορετικά απ' ότι τα τελευταία χρόνια. Πρέπει να σταματήσουν να ηθικολογούν και να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα. Να σταματήσουν να κωλυσιεργούν και, για μια φορά, να προκαταλάβουν τα γεγονότα.

Μακάρι να μπορούσα να πω ότι είμαι αισιόδοξος.

Όταν γεννήθηκε το ευρώ, ένα κύμα αισιοδοξίας σάρωσε την Ευρώπη _ και αυτό, όπως αποδείχτηκε, ήταν το χειρότερο που θα μπορούσε να συμβεί
. Χρήμα έπεσε στην Ισπανία και άλλες χώρες, οι οποίες τότε φάνταζαν σαν ασφαλείς επενδύσεις. Αυτή η πλημμύρα κεφαλαίου τροφοδότησε τεράστιες φούσκες ακινήτων και τεράστια εμπορικά ελλείμματα. Με την οικονομική κρίση του 2008, η πλημμύρα υποχώρησε προκαλώντας σοβαρή ύφεση στις ίδιες χώρες που ανθούσαν νωρίτερα.

Σε εκείνο το σημείο, η έλλειψη πολιτικής ένωσης στην Ευρώπη αποδείχτηκε σοβαρό μειονέκτημα. Η Φλόριντα στις ΗΠΑ και η Ισπανία είχαν αμφότερες φούσκες ακινήτων. Αλλά όταν εκείνη της Φλόριντας έσκασε, οι συνταξιούχοι δανειολήπτες μπορούσαν να συνεχίσουν να βασίζονται στο ότι θα έπαιρναν τις επιταγές της Κοινωνικής Πρόνοιας και Περίθαλψης από την Ουάσινγκτον. Στην Ισπανία δεν υπάρχει παρόμοια υποστήριξη. Γι' αυτό η σκασμένη φούσκα εξελίχθηκε σε δημοσιονομική κρίση.

Η απάντηση της Ευρώπης ήταν η λιτότητα: άγριες περικοπές δαπανών σε μια προσπάθεια να ηρεμήσουν οι αγορές ομολόγων. Όμως, όπως θα σας έλεγε κάθε συνετός οικονομολόγος, οι περικοπές αυτές εμβάθυναν την ύφεση των δοκιμαζόμενων οικονομιών της Ευρώπης, πράγμα που υπονόμευσε περαιτέρω την εμπιστοσύνη των επενδυτών και οδήγησε σε αυξανόμενη πολιτική αστάθεια.

Και τώρα έρχεται η στιγμή της αλήθειας.

Η Ελλάδα είναι, προς το παρόν, το επίκεντρο. Οι Ελληνες ψηφοφόροι, δικαίως εξοργισμένοι με τις πολιτικές που προκάλεσαν ανεργία 22% _ άνω του 50% στους νέους _, στράφηκαν εναντίον των κομμάτων που επέβαλαν αυτές τις πολιτικές. Και επειδή ολόκληρο το ελληνικό πολιτικό κατεστημένο εξαναγκάστηκε ουσιαστικά να υιοθετήσει μια καταδικασμένη οικονομική ορθοδοξία, το αποτέλεσμα ήταν η άνοδος των εξτρεμιστών. Ο,τι και να συμβεί στις επόμενες εκλογές, το παιχνίδι έχει τελειώσει: η Ελλάδα δεν μπορεί να συνεχίσει τις πολιτικές που απαιτούν οι Γερμανία και η ΕΚΤ.

Και τώρα λοιπόν τί;

Στην Ελλάδα, όλο και περισσότεροι καταθέτες αποσύρουν τα χρήματά τους από τις τράπεζες αναμένοντας μια πιθανή ελληνική έξοδο από το ευρώ. Η ΕΚΤ χρηματοδοτεί, στην πραγματικότητα, την απόσυρση των καταθέσεων δανείζοντας στην Ελλάδα τα απαιτούμενα ευρώ. Αν και εφόσον η ΕΚΤ αποφασίσει ότι δεν μπορεί να συνεχίσει να δανείζει, η Ελλάδα θα αναγκαστεί να εγκαταλείψει το ευρώ και να ξανατυπώσει το δικό της νόμισμα.

Η απόδειξη αυτή ότι η πορεία με το ευρώ είναι αναστρέψιμη, θα οδηγήσει με την σειρά της σε απόσυρση των καταθέσεων από τις ισπανικές και ιταλικές τράπεζες. Η ΕΚΤ θα κληθεί και πάλι να αποφασίσει αν θα παράσχει χρηματοδότηση. Αν αρνηθεί, το ευρώ συνολικά θα καταρρεύσει.

Η χρηματοδότηση όμως δεν είναι αρκετή. Η Ιταλία και, ιδίως, η Ισπανία πρέπει να αποκτήσουν ελπίδα _ ένα οικονομικό περιβάλλον στο οποίο θα έχουν προοπτικές εξόδου από την λιτότητα και την ύφεση. Ρεαλιστικά, ένα τέτοιο περιβάλλον θα προκύψει αν η ΕΚΤ εγκαταλείψει την μονομανία της με την σταθερότητα των τιμών, δεχθεί και, μάλιστα, ενθαρρύνει αρκετά χρόνια με πληθωρισμό 3% ή 4% στην Ευρώπη (κι ακόμη παραπάνω στη Γερμανία).

Τόσο οι τραπεζίτες της ΕΚΤ όσο και η Γερμανία απεχθάνονται αυτή την ιδέα, αλλά είναι ο μοναδικός τρόπος για να σωθεί το ευρώ. Τα τελευταία 2,5 χρόνια, οι ευρωπαίοι ηγέτες αντιμετώπισαν την κρίση με ημίμετρα που αγοράζουν χρόνο, τον οποίο όμως δεν εκμεταλλεύτηκαν. Τώρα ο χρόνος τελειώνει.

Θα σταθεί λοιπόν η Ευρώπη στο ύψος των περιστάσεων; Ας το ελπίσουμε _ και όχι γιατί τυχόν κατάρρευση του ευρώ θα έχει αρνητικές επιπτώσεις παγκοσμίως. Το μεγαλύτερο κόστος θα είναι πολιτικό.

Η αποτυχία του ευρώ ισοδυναμεί με τεράστια ήττα του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Θα έχει επίσης τις ίδιες επιπτώσεις που η αποτυχία της λιτότητας έχει στην Ελλάδα, κηλιδώνοντας τα μεγάλα κόμματα και ενδυναμώνοντας τους εξτρεμιστές.

Ολοι μας έχουμε συμφέρον να επιτύχει η Ευρώπη _ όμως εξαρτάται από τους ίδιους τους Ευρωπαίους να επιτύχουν. Ολόκληρος ο κόσμος περιμένει να δει αν θα ανταποκριθούν στο έργο αυτό.

ΤΟ ΒΗΜΑ - NEW YORK TIMES

*********

Μέσα σ' αυτό το μουρλοκομείο ξεχνάμε ή θέλουμε να ξεχνάμε ή σκοπίμως δεν μας βολεύει να θυμηθούμε δύο βασικές, απαράβατες, σταθερές αρχές. Και οι δύο ισχύουν σε οποιοδήποτε καθεστώς έχει επινοήσει η ανθρώπινη Ιστορία.

Η πρώτη αρχή έχει να κάνει με παραγωγή, παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα. Για παράδειγμα. Ας πούμε ότι στην εξουσία έρχεται το ΚΚΕ. Ας πούμε ότι η χώρα φεύγει από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Ας πούμε δηλαδή ότι προσγειωνόμαστε ή απογειωνόμαστε-εξαρτάται όπως το βλέπει κανείς-σε μια συνθήκη σοσιαλιστική. Ομως αυτή η συνθήκη, αυτό το καθεστώς για να συντηρηθεί, να οχυρωθεί, να οπλιστεί και να βελτιώσει το επίπεδο ζωής των πολιτών πρέπει πρώτα απ' όλα ν' αναπτύξει τις παραγωγικές του δυνάμεις. Αν, ας πούμε, δεν καταφέρει να παράγει λάδι πρώτης ποιότητας, να το εμφιαλώσει με τις σύγχρονες, ελκυστικές προδιαγραφές και αν δεν το διανείμει μέχρι τα λουσάτα τραπέζια του Μανχάταν, τότε πάπαλα το σύστημα.

Με απλά λόγια. Αν η χώρα δεν μετακινηθεί από την εισαγωγή και την κατανάλωση στην παραγωγή, με όρους σύγχρονους και ανταγωνιστικούς και αν δεν πολλαπλασιαστούν οι εξαγωγές των ελληνικών προϊόντων, τότε είτε με το ευρώ είτε με την δραχμή, η χώρα, θα κατρακυλήσει στον πάτο της Αφρικής. Ρωτήστε οποιονδήποτε οικονομολόγο. Ρωτήστε κάθε έγκυρο αναλυτή. Χωρίς αυτή την μετακίνηση, την αλλαγή πλεύσης και χωρίς παραγωγή, τέρμα τα δίφραγκα από Ευρώπη βουρ για τον Τρίτο κόσμο

Η δεύτερη αρχή, ισοδύναμης αξίας με την πρώτη, έχει να κάνει με την επιστροφή του ΦΠΑ και την φοροδιαφυγή. Γιατί αν δύο στους τρεις επιχειρηματίες και κάθε επαγγέλματος πολίτες, επέστρεφαν το ΦΠΑ και πλήρωναν τους φόρους τους τότε το δημόσιο ταμείο θα είχε καταφέρει από το 2011 να αποκτήσει το πολυπόθητο πρωτογενές πλεόνασμα. Που πάει να πει ότι ένας από τους βασικούς, τους κύριους λόγους που η χώρα κινδυνεύει με έξοδο από την ευρωζώνη δεν έχει να κάνει με τον Τσίπρα αλλά με τον ελληνάρα που έχει αναγάγει την φοροκλοπή σε τσάμπα μαγκιά και εθνικό σπορ. Τόσο απλά.

Μεθερμηνευόμενα όλα αυτά καταλήγουν στο εξής. Οτι το ζητούμενο αυτών των εκλογών δεν είναι Αντώνης ή Αλέξης. Αυτό έχει να κάνει με αναμέτρηση Παναθηναίκού-Ολυμπιακού. Το ζητούμενο είναι αυτό το διπλό: Παραγωγή και ανελέητη καταπολέμηση της φοροκλοπής. Ποιος εκ των πολιτικών σε όλα τα τηλεοπτικά πάνελ, ασχολείται μ' αυτά τα δύο; Ουδείς. Γι' αυτό επιμένω ότι η αντιπαλότητα των δύο πόλων είναι σκηνοθετημένη. Οτι είναι βολική και για τα δύο κόμματα και για τους δύο αρχηγούς. Και ότι κυρίως εξυπηρετεί ιδιοτελείς προσωπικούς και κομματικούς σκοπούς. Και όπως κάθε ριάλιτι σόου έτσι κι αυτό. Η αλήθεια και η πραγματικότητα έξω απ' αυτό. Οπως κάθε παιχνίδι ελληνικό. Εξοστρακίζουμε την ουσία και φανατίζουμε τα πλήθη με πέτσινη αντιπαλότητα και άφθονη φαντασιοπληξία!

Δ.Δανίκας

*******

Σε ρόλο… Πάνου Καμένου βρέθηκε χθες το απόγευμα η Αγκελα Μέρκελ, όταν η πρωτοβουλία της να τηλεφωνήσει στον Κάρολο Παπούλια, έριξε χειροβομβίδα στο πολιτικό σκηνικό: του είπε ότι πρέπει να γίνει δημοψήφισμα για το ευρώ, ή δεν του το είπε; Ποιος εκ των δύο λέει την αλήθεια; Ο πρόεδρος της ελληνικής δημοκρατίας ή η καγκελάριος της Γερμανίας; Την απάντηση τη γνωρίζουν μόνον οι ίδιοι οι δύο συνομιλητές και οι μεταφραστές τους. Συνεπώς, ο κάθε πολίτης δεν μπορεί παρά να τη δώσει στον εαυτό του, σύμφωνα με τις παραστάσεις που έχει ως τώρα αποκομίσει, αλλά και σύμφωνα με την ιδιότητά του, ακριβώς αυτή του Ελληνα πολίτη Τα κόμματα αντέδρασαν έντονα στη δημοσιοποίηση αυτής της συνομιλίας. Όμως, τα δύο πρώην μεγάλα κόμματα, δεν δικαιούνται δια να ομιλούν και να θρηνούν ως παρθένες. Εχουν από καιρό τώρα αποδεχθεί στην πράξη με χιλιάδες , ρητούς και άρρητους, τρόπους ότι η πολιτική διεύθυνση της χώρας ανήκει ολοκληρωτικά στο Βερολίνο. Τώρα γιατί διαμαρτύρονται; Εχουν φυσικά λόγο: επειδή, με αυτό το τρίλεπτο τηλεφώνημα η κυρία Μέρκελ τους πετάει στα στημένες λεμονόκουπες, όταν, στην αντίστροφη μέτρηση των εκλογών, το αίσθημα του ελληνικού λαού προκαλείται στον έσχατο βαθμό. Μαζί, προκαλείται και κάθε θεμελιώδης έννοια που βρίσκεται στη βάση της ενωμένης και ελεύθερης Ευρώπης: κι αυτό δεν αφορά μόνον την Ελλάδα. Σήμερα αφορά την Ελλάδα.

Επί της ουσίας τώρα: ο πρόεδρος της Δημοκρατίας λέει την Αλήθεια. Το θέμα εδώ δεν είναι η «αλήθεια», αλλά η Αλήθεια. Δεν είναι οι φράσεις, αλλά το περιεχόμενο της παρέμβασης. Αλλωστε, η διάψευση από το Βερολίνο, έρχεται μόνον κατόπιν της αντίδρασης των κομμάτων. Γιατί το τηλεφώνημα της Μέρκελ στον Παπούλια, όποιο κι αν ήταν το ακριβές λεκτικό του, δεν αποτυπώνει τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο από αυτό που γίνεται δύο χρόνια τώρα στην Ελλάδα και που σταδιακά απλώνεται σε όλη την Ευρώπη: ότι η Ευρώπη, με αιχμή την Ελλάδα, είναι πλέον γερμανική περισσότερο από κάθε άλλη φορά στην ιστορία της. Αυτό λέει το τηλεφώνημα, και όλα τα άλλα, είναι κουβέντες χωρίς ουσία.

Αυτό που συμβαίνει, είναι ότι ο ελληνικός λαός βρίσκεται δυστυχώς πρώτος απ’ όλους τους άλλους αντιμέτωπος με τη νέα πραγματικότητα μιας «κοινής» Ευρώπης που δεν υπάρχει πια. Ζαλισμένος και φοβισμένος καλείται τώρα είτε να αποδεχθεί τη νέα πραγματικότητα, είτε να πάρει το ρίσκο και να επιχειρήσει να την αμφισβητήσει: κι εδώ ακριβώς βρίσκεται η τεράστια ευθύνη των κομμάτων που υπερασπίζονται αυτή την αμφισβήτηση. Ευθύνη που μπορεί να αποδειχθεί πολύ μεγαλύτερη και από εκείνη, την τεράστια, αυτών των κομμάτων που μας έφεραν ως εδώ.

Οφείλουν λοιπόν τα κόμματα που αμφισβητούν τη γερμανική ηγεμονία της Ευρώπης να πουν εκ προιμίου στον ελληνικό λαό ότι μέσα από αυτή, παίρνει ένα πάρα πολύ μεγάλο ρίσκο. Οφείλουν να του καταστήσουν σαφές ότι αυτό δεν θα γίνει «τζάμπα» - το αντίθετο μάλιστα. Η αμφισβήτηση της γερμανικής ηγεμονίας, δεν θα είναι μία απλή υπόθεση. Θα περάσει, δυστυχώς, δια πυρός και σιδήρου. Και αυτό ήταν ουσιαστικά που είπε η κυρία Μέρκελ με την παρέμβασή της και σε αυτό είναι που θα κληθούν να απαντήσουν οι Ελληνες πολίτες.

Οσοι δεν έχουν συνειδητοποιήσει αυτή τη διάσταση και δεν είναι έτοιμοι για όλες τις απολύτως ενδεχόμενες συνέπιες που μπορεί να έχει, καλύτερο θα είναι να μην το επιχειρήσουν. Οσοι πιστεύουν ότι αυτός ο δρόμος είναι στρωμένος με ροδοπέταλα, ας το ξεχάσουν – πιθανότατα θα είναι το ακριβώς αντίθετο. Εκεινοι που στις 17 Ιουνίου θα αμφισβητήσουν τη γερμανική ηγεμονία, οφείλουν να είναι έτοιμοι για όλα. Αν δεν είναι, ας σωπάσουν κι ας πουν στον εαυτό τους και στους γύρω τους, το καλώς ήρθατε στη Γερμανική Ευρώπη…

Γ.Π.Μαλούχος
ΒΗΜΑ
I-Reporter
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWSNOWGR.COM
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ