2014-01-28 19:38:07
Καταλονία και Σκοτία θα ψηφίσουν για την ανεξαρτησία τους φέτος, ωστόσο το νομικό ζήτημα της σχέσης τους με την ΕΕ σε περίπτωση απόσχισής τους δεν είναι καθόλου προφανές. Δημοσίευμα της EurActiv Γαλλίας.
Ο αγώνας για ανεξαρτησία στις δύο περιπτώσεις έχει προκαλέσει πολλά ερωτήματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Πιο συγκεκριμένα, νομικοί αναλυτές είναι διαιρεμένοι αναφορικά με το εάν σε μια αποσχισθείσα περιοχή θα πρέπει αυτομάτως να της δοθεί ιδιότητα μέλους της ΕΕ ή εάν πρέπει να ξεκινήσει μια νέα διαδικασία ένταξης στην ΕΕ.
Αυτονομία εντός ή εκτός της ΕΕ;
Για τον Γάλλο σύμβουλο Yves Gounin, το ερώτημα δεν είναι απλό.
Από τη μία πλευρά, η βούληση αυτών των περιοχών να είναι πλήρως κυρίαρχες ενώ παράλληλα να αρνούνται τις παρελθοντικές τους υποχρεώσεις αποτελεί ένα επιχείρημα υπέρ της έναρξης νέων ενταξιακών διαπραγματεύσεων εξαρχής.
Ωστόσο η ύπαρξη διεθνών συνθηκών και η προστασία των ατομικών δικαιωμάτων οδηγεί σε πλήρη μεταφορά των υποχρεώσεων από τα προηγούμενα κράτη που άνηκαν-Ισπανία και Ηνωμένο Βασίλειο- στην Καταλονία και Σκοτία.
Η Σύμβαση της Βιέννης στις 22 Αυγούστου του 1978 δίνει λίγες απαντήσεις στην ΕΕ. Παρόλο που ούτε η Ισπανία ούτε και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν επικυρώσει τη σύμβαση, το άρθρο 34 είναι σχετικό με το θέμα:
«Κάθε συνθήκη ισχύουσα κατά το χρονικό σημείο της διαδοχής των κρατών έναντι του συνόλου του εδάφους του προγενέστερου κράτους εξακολουθεί να ισχύει έναντι κάθε διάδοχου κράτους το οποίο σχηματίζεται κατά τον τρόπο αυτό».
Αυτοί οι σύνδεσμοι των κρατών με τις διεθνείς συνθήκες εξαρτώνται με τους θεσμικούς κανόνες κάθε συντάγματος. Ο ΟΗΕ για παράδειγμα αντιμετωπίζει το θέμα διαφορετικά στον Χάρτη του, καθώς μια αποσχισθείσα χώρα δεν μπορεί να παραμείνει μέλος του ΟΗΕ, όπως προβλέπει ο Χάρτης.
Η Κομισιόν έχει την ίδια άποψη. «Εάν μέρος του εδάφους ενός Κράτους Μέλους σταματήσει να αποτελεί μέρος του κράτους επειδή θέλησε να γίνει ένα νέο ανεξάρτητο κράτος, οι Συνθήκες παύουν να ισχύουν πλέον σε αυτό το νέο έδαφος», είπε το 2012 ο Πρόεδρος της Κομισιόν José Manuel Barroso.
Εξελίξεις στη Σκοτία
Στο μεταξύ οι υποστηρικτές της απόσχισης σε Καταλονία και Σκοτία ήδη προετοιμάζονται για τη διεξαγωγή δημοψηφισμάτων.
Πιο μπροστά στο θέμα φαίνεται να είναι η Σκοτία. Το Εθνικό Κόμμα της Σκοτίας ζητά αυτονομία από το 1970. Το 2012, ο αρχηγός του, Alex Salmond, και ο Βρετανός Πρωθυπουργός David Cameron υπέγραψαν τη Συμφωνία του Εδιμβούργου, που προβλέπει δημοψήφισμα για τις 18 Σεπτεμβρίου του 2014.
Οι ψηφοφόροι θα απαντήσουν με «ναι ή όχι» στο ερώτημα: «Θα πρέπει η Σκοτία να είναι ανεξάρτητο κράτος;».
Μια εβδομάδα πριν την υπογραφή της εν λόγω Συμφωνίας, δημοσκόπηση που πραγματοποιήθηκε για την εφημερίδα «The Herald», έδειξε ότι το 28% των Σκοτσέζων είναι υπέρ της ανεξαρτητοποίησης. Παρόλο που ο αριθμός τους έχει αυξηθεί σήμερα, οι αναποφάσιστοι είναι πολλοί.
Η Σκοτία είναι ήδη αρκετά ανεξάρτητη. Έχει το δικό της κοινοβούλιο και μια αποκεντρωμένη κυβέρνηση που έχει υπό την αρμοδιότητά της διάφορους τομείς όπως την υγεία, την εκπαίδευση, το περιβάλλον και την αστυνομία. Ωστόσο η άμυνα, οι εξωτερικές υποθέσεις και η οικονομική πολιτική είναι υπό τον έλεγχο του Λονδίνου.
Ισχυρή στήριξη στην Καταλονία
Στην Καταλονία η στήριξη υπέρ της ανεξαρτητοποίησης από την Ισπανία είναι μεγάλη. Σύμφωνα με έρευνα του Φεβρουαρίου του 2013, 52.3% των Καταλανών τάσσεται υπέρ της απόσχισης. Ακόμη, σύμφωνα με το cadenaser.com, το 47.4% λέει ότι είναι υπέρ της απόσχισης ακόμη και εάν αυτό σημαίνει έξοδο από την ΕΕ.
Το πρόβλημα στην εν λόγω περίπτωση είναι ότι το ισπανικό σύνταγμα δεν επιτρέπει σε καμία περιφέρεια να διοργανώσει δημοψήφισμα για ζητήματα εθνικής κυριαρχίας.
Ο επικεφαλής της περιφερειακής κυβέρνησης της Καταλονίας, Artur Mas, δεν ασχολείται με τέτοιους νομικούς προβληματισμούς και σόκαρε τις ισπανικές αρχές τον περασμένο Δεκέμβριο όταν αποφάσισε, μαζί με την πλειοψηφία του περιφερειακού κοινοβουλίου, να διεξάγει δημοψήφισμα ανεξαρτησίας στις 9 Νοεμβρίου του 2014.
Οι Καταλανοί θα πρέπει να απαντήσουν στο ακόλουθο ερώτημα: «Θέλετε η Καταλονία να γίνει κράτος, ναι ή όχι;». Εάν η απάντηση είναι θετική, τότε θα πρέπει να υπάρξει δεύτερο ερώτημα: «Θέλετε αυτό το κράτος να είναι ανεξάρτητο;».
Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Herman Van Rompuy, έχει δηλώσει «σίγουρος» πως η Ισπανία θα παραμείνει ενωμένη. Την ίδια άποψη συμμερίζεται και ο Ισπανός Πρωθυπουργός, Mariano Rajoy, ο οποίος το 2013 τόνισε πως εάν η Σκοτία αποφασίσει να ανεξαρτητοποιηθεί, τότε θα χρειαστεί να κάνει εκ νέου αίτημα για ένταξη στην ΕΕ.
euractiv.gr
Ο αγώνας για ανεξαρτησία στις δύο περιπτώσεις έχει προκαλέσει πολλά ερωτήματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Πιο συγκεκριμένα, νομικοί αναλυτές είναι διαιρεμένοι αναφορικά με το εάν σε μια αποσχισθείσα περιοχή θα πρέπει αυτομάτως να της δοθεί ιδιότητα μέλους της ΕΕ ή εάν πρέπει να ξεκινήσει μια νέα διαδικασία ένταξης στην ΕΕ.
Αυτονομία εντός ή εκτός της ΕΕ;
Για τον Γάλλο σύμβουλο Yves Gounin, το ερώτημα δεν είναι απλό.
Από τη μία πλευρά, η βούληση αυτών των περιοχών να είναι πλήρως κυρίαρχες ενώ παράλληλα να αρνούνται τις παρελθοντικές τους υποχρεώσεις αποτελεί ένα επιχείρημα υπέρ της έναρξης νέων ενταξιακών διαπραγματεύσεων εξαρχής.
Ωστόσο η ύπαρξη διεθνών συνθηκών και η προστασία των ατομικών δικαιωμάτων οδηγεί σε πλήρη μεταφορά των υποχρεώσεων από τα προηγούμενα κράτη που άνηκαν-Ισπανία και Ηνωμένο Βασίλειο- στην Καταλονία και Σκοτία.
Η Σύμβαση της Βιέννης στις 22 Αυγούστου του 1978 δίνει λίγες απαντήσεις στην ΕΕ. Παρόλο που ούτε η Ισπανία ούτε και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν επικυρώσει τη σύμβαση, το άρθρο 34 είναι σχετικό με το θέμα:
«Κάθε συνθήκη ισχύουσα κατά το χρονικό σημείο της διαδοχής των κρατών έναντι του συνόλου του εδάφους του προγενέστερου κράτους εξακολουθεί να ισχύει έναντι κάθε διάδοχου κράτους το οποίο σχηματίζεται κατά τον τρόπο αυτό».
Αυτοί οι σύνδεσμοι των κρατών με τις διεθνείς συνθήκες εξαρτώνται με τους θεσμικούς κανόνες κάθε συντάγματος. Ο ΟΗΕ για παράδειγμα αντιμετωπίζει το θέμα διαφορετικά στον Χάρτη του, καθώς μια αποσχισθείσα χώρα δεν μπορεί να παραμείνει μέλος του ΟΗΕ, όπως προβλέπει ο Χάρτης.
Η Κομισιόν έχει την ίδια άποψη. «Εάν μέρος του εδάφους ενός Κράτους Μέλους σταματήσει να αποτελεί μέρος του κράτους επειδή θέλησε να γίνει ένα νέο ανεξάρτητο κράτος, οι Συνθήκες παύουν να ισχύουν πλέον σε αυτό το νέο έδαφος», είπε το 2012 ο Πρόεδρος της Κομισιόν José Manuel Barroso.
Εξελίξεις στη Σκοτία
Στο μεταξύ οι υποστηρικτές της απόσχισης σε Καταλονία και Σκοτία ήδη προετοιμάζονται για τη διεξαγωγή δημοψηφισμάτων.
Πιο μπροστά στο θέμα φαίνεται να είναι η Σκοτία. Το Εθνικό Κόμμα της Σκοτίας ζητά αυτονομία από το 1970. Το 2012, ο αρχηγός του, Alex Salmond, και ο Βρετανός Πρωθυπουργός David Cameron υπέγραψαν τη Συμφωνία του Εδιμβούργου, που προβλέπει δημοψήφισμα για τις 18 Σεπτεμβρίου του 2014.
Οι ψηφοφόροι θα απαντήσουν με «ναι ή όχι» στο ερώτημα: «Θα πρέπει η Σκοτία να είναι ανεξάρτητο κράτος;».
Μια εβδομάδα πριν την υπογραφή της εν λόγω Συμφωνίας, δημοσκόπηση που πραγματοποιήθηκε για την εφημερίδα «The Herald», έδειξε ότι το 28% των Σκοτσέζων είναι υπέρ της ανεξαρτητοποίησης. Παρόλο που ο αριθμός τους έχει αυξηθεί σήμερα, οι αναποφάσιστοι είναι πολλοί.
Η Σκοτία είναι ήδη αρκετά ανεξάρτητη. Έχει το δικό της κοινοβούλιο και μια αποκεντρωμένη κυβέρνηση που έχει υπό την αρμοδιότητά της διάφορους τομείς όπως την υγεία, την εκπαίδευση, το περιβάλλον και την αστυνομία. Ωστόσο η άμυνα, οι εξωτερικές υποθέσεις και η οικονομική πολιτική είναι υπό τον έλεγχο του Λονδίνου.
Ισχυρή στήριξη στην Καταλονία
Στην Καταλονία η στήριξη υπέρ της ανεξαρτητοποίησης από την Ισπανία είναι μεγάλη. Σύμφωνα με έρευνα του Φεβρουαρίου του 2013, 52.3% των Καταλανών τάσσεται υπέρ της απόσχισης. Ακόμη, σύμφωνα με το cadenaser.com, το 47.4% λέει ότι είναι υπέρ της απόσχισης ακόμη και εάν αυτό σημαίνει έξοδο από την ΕΕ.
Το πρόβλημα στην εν λόγω περίπτωση είναι ότι το ισπανικό σύνταγμα δεν επιτρέπει σε καμία περιφέρεια να διοργανώσει δημοψήφισμα για ζητήματα εθνικής κυριαρχίας.
Ο επικεφαλής της περιφερειακής κυβέρνησης της Καταλονίας, Artur Mas, δεν ασχολείται με τέτοιους νομικούς προβληματισμούς και σόκαρε τις ισπανικές αρχές τον περασμένο Δεκέμβριο όταν αποφάσισε, μαζί με την πλειοψηφία του περιφερειακού κοινοβουλίου, να διεξάγει δημοψήφισμα ανεξαρτησίας στις 9 Νοεμβρίου του 2014.
Οι Καταλανοί θα πρέπει να απαντήσουν στο ακόλουθο ερώτημα: «Θέλετε η Καταλονία να γίνει κράτος, ναι ή όχι;». Εάν η απάντηση είναι θετική, τότε θα πρέπει να υπάρξει δεύτερο ερώτημα: «Θέλετε αυτό το κράτος να είναι ανεξάρτητο;».
Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Herman Van Rompuy, έχει δηλώσει «σίγουρος» πως η Ισπανία θα παραμείνει ενωμένη. Την ίδια άποψη συμμερίζεται και ο Ισπανός Πρωθυπουργός, Mariano Rajoy, ο οποίος το 2013 τόνισε πως εάν η Σκοτία αποφασίσει να ανεξαρτητοποιηθεί, τότε θα χρειαστεί να κάνει εκ νέου αίτημα για ένταξη στην ΕΕ.
euractiv.gr
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Νέα ΜΕΡΑ: Να ακούσει τον εαυτό του ο κ. Σαμαράς για τον ΑΔΜΗΕ
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
ΓΙΑ... ΧΡΥΣΟ DEAL ΦΟΥΛΑΜ ΜΕ ΜΗΤΡΟΓΛΟΥ ΛΕΝΕ ΟΙ ΙΤΑΛΟΙ!
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
