2021-02-06 19:37:00
Φωτογραφία για Στα μονοπάτια του κόσμου: Για την αναβάθμιση του σιδηροδρόμου Βόλου-Βελεστίνου-Παλαιοφάρσαλου.
Του Ντίνου Βαρδάκη*

«Λυπήσου εκείνους που δεν ονειρεύονται»,

Νίκος Καββαδίας, 1910-1975

Τρένο και Έλληνες πολιτικοί

Το 2021 κηρύχθηκε Ευρωπαϊκό Έτος Σιδηροδρόμων. Πανευρωπαϊκά, αναβιώνει ο σιδηρόδρομος. Ο ιστορικός Θεσσαλικός Σιδηρόδρομος Βόλου-Παλαιοφάρσαλου-Καλαμπάκας δημιουργήθηκε το 1886 από τον οραματιστή πρωθυπουργό Χαρίλαο Τρικούπη.

Πριν 22 χρόνια, ο κρατικοδίαιτος ΟΣΕ μετέτρεψε 81 χλμ. της μετρικής γραμμής, στο τμήμα Παλαιοφάρσαλου-Καλαμπάκας, σε κανονικού εύρους 1,43 μ. Αυτή αποτελεί σήμερα τη δυτική διακλάδωση της κύριας γραμμής Αθήνας-Θεσσαλονίκης. Tότε, μέσα στην αδιαφορία των 6 βουλευτών Μαγνησίας (1996-2000) και όλων των μετέπειτα βουλευτών, υπουργών ΠΕΧΩΔΕ και σήμερα Υποδομών & Μεταφορών, τα 60 χλμ. του ανατολικού τμήματος μετρικού εύρους, από το Παλαιοφάρσαλο μέχρι τo Βελεστίνο, εγκαταλείφθηκαν.

Ανύπαρκτη η σιδηροδρομική Μαγνησία


Για 22 ολόκληρα χρόνια, οι Βολιώτες επιβάτες αναγκάζονται να μεταβούν πρώτα στη Λάρισα, στον βορρά, για ταξίδι με τρένο προς την Αθήνα, δηλαδή στον νότο. Πληρώνουν παραπανίσια λεφτά, προσθέτοντας χιλιόμετρα και πάνω από 45 λεπτά στο ταξίδι τους λόγω χρονοβόρων ανταποκρίσεων στη Λάρισα. Από το Παλαιοφάρσαλο μέχρι την Καλαμπάκα το τρένο εξυπηρετεί, από το 2001, 4 πόλεις με συνολικό πληθυσμό 105.000 κατοίκους. Περιέργως, από Παλαιοφάρσαλο προς Φάρσαλα, Βελεστίνο και Βόλο, κανένα τρένο δεν συνδέει, από το 1998, τις 3 πόλεις. Σ’ αυτές ζουν πάνω από 150.000 κάτοικοι. H Μαγνησία των δεκάδων χιλιάδων τουριστών το καλοκαίρι κατέχει το τρίτο σε κίνηση εμπορευμάτων ελληνικό λιμάνι. Δυστυχώς, ο Βόλος έχασε τη δυνατότητα απευθείας και γρήγορης σύνδεσης με όλο τον θεσσαλικό κάμπο, καθώς και με την Αθήνα.

Απόλυτος εκτροχιασμός

Διαχρονικά, η πολιτική ευθύνη της αιώνιας κακοδιαχείρισης του ΟΣΕ ανήκει ξεκάθαρα στους πολιτικούς που εκλέγει ο ελληνικός λαός. Και στις κομματικά τοποθετημένες διοικήσεις του ΟΣΕ από τη Μεταπολίτευση. Αποδείχτηκε ότι αυτές, ως γραφειοκράτες και πελάτες των αφεντικών τους, είχαν άγνοια από ορθολογική και κερδοφόρα διαχείριση για το κράτος συγχρόνων σιδηροδρόμων («Υπό διάλυση ο ΟΣΕ», Έθνος, 20.08.2020). Αυτές οι κομματικές διοικήσεις συνεργάστηκαν άψογα με τις κυβερνήσεις της Μεταπολίτευσης, ώστε να προσφερθεί η περιουσία του ελληνικού λαού στους ξένους δανειστές-δυνάστες της τροΐκας. Αυτοί κυβερνούν ουσιαστικά την Ελλάδα μέσω κυβερνήσεων υπεργολάβων στην Αθήνα. Πολιτικοί που χρέωσαν στον ελληνικό λαό, πέραν της κακοδιαχείρισης του κράτους, και τον λογαριασμό του χρεωκοπημένου ΟΣΕ.

ΟΣΕ και χρέος

Το συνολικό χρέος του ΟΣΕ έφτασε τα 14,3 δισ. € («Nαυτεμπορική», 13.12.2018). Το πληρώνει ο λαός μέσω των μνημονίων δημοσιονομικής προσαρμογής των ΠΑΣΟΚ-ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ μέχρι το 2060. Οι κυβερνήσεις της χρεοκοπίας και της εθνικής υποτέλειας δεν είχαν κανέναν ενδοιασμό να πουλήσουν τον ΟΣΕ του ελληνικού κράτους στο ιταλικό κράτος. Κανένας υπουργός, κανένας πρόεδρος του ΟΣΕ δεν λογοδότησε ποτέ στη Βουλή των Ελλήνων. Κανείς δεν αντιμετώπισε τη δικαιοσύνη, ούτε καταδικάστηκε να πληρώσει από την περιουσία του το συσσωρευμένο χρέος του ΟΣΕ της κομματικής πελατειοκρατίας. Κατέληξε ο ΟΣΕ σε μνημείο σπατάλης και θηλιά στον λαιμό του φτωχοποιημένου και άνεργου λαού.

Αναβάθμιση ενός ιστορικού σιδηροδρόμου

Η εξυπηρέτηση των εργαζομένων, των αγροτών, κτηνοτρόφων, εμπόρων, των κατοίκων της Θεσσαλίας, των βιομηχανικών και επιχειρηματικών της περιοχών περνάει από την άμεση αναβάθμιση του ιστορικού σιδηροδρομικού άξονα Βόλου-Βελεστίνου-Παλαιοφάρσαλου. Ο τουρισμός στα Μετέωρα θα έβγαινε κερδισμένος. Tο ίδιο και οι νέες θέσεις εργασίας. Χιλιάδες οι τουρίστες των κρουαζιερόπλοιων που καταφθάνουν το καλοκαίρι στο λιμάνι του Βόλου. Η μονοήμερη σιδηροδρομική εκδρομή στα Μετέωρα θα γινόταν χωρίς τη συγκοινωνιακά ανορθολογική μετάβαση μέσω Λάρισας. Η περιφερειακή οικονομία της Ανατολικής και Δυτικής Θεσσαλίας θα αναπτυσσόταν. Η νέα υποδομή, με την οικονομικότερη λύση, θα αποτελείται από τα ακόλουθα έργα. Πρώτο, νέα χάραξη με μερική ευθυγράμμιση των 12 χλμ. από Βελεστίνο μέχρι Αερινό σε 1,43 μ. εύρος. Δεύτερο, διαπλάτυνση και ανακατασκευή των 48 χλμ. της υφισταμένης μετρικής γραμμής Αερινού-Παλαιοφάρσαλου επίσης σε 1,43 μ. εύρος. Η αναβαθμισμένη γραμμή, με ηλεκτροκίνηση, σηματοδότηση-τηλεδιοίκηση, θα αποτελέσει φτηνότερη λύση από την κατασκευή νέας σιδηροδρομικής γραμμής μήκους 120 χλμ. Λατομείου-Αεροδρομίου Νέας Αγχιάλου-Αλμυρού-Στυλίδας-Λαμίας-Λιανοκλαδίου. Τα πρώτα 35 χλμ. μιας νέας μονής ηλεκτροδοτούμενης γραμμής Λατομείου-Αλμυρoύ θα κόστιζαν 114 εκ. € χωρίς απρόβλεπτα («Θεσσαλία», 14.01.2020). Έναν απαγορευτικό προϋπολογισμό που, σύμφωνα με την επαγγελματική μου εμπειρία στις Βρυξέλλες, δεν θα έγκρινε ποτέ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για συγχρηματοδότηση.

«Θεσσαλία Εξπρές»

Ο αναβαθμισμένος άξονας Βελεστίνο-Παλαιοφάρσαλο θα επιτρέψει τη διέλευση σύγχρονων αμαξοστοιχιών στη μονή ηλεκτροδοτούμενη γραμμή με μέγιστη ταχύτητα 140 χλμ./ώρα. Διασχίζοντας μαγευτικά τοπία, ένα νέο βολιώτικο τρένο, το «Θεσσαλία Εξπρές» θα φτάσει σε 40 λεπτά στα Φάρσαλα, σε 50 λεπτά στο Παλαιοφάρσαλο, σε 1 ώρα και 45 λεπτά στην Καλαμπάκα. Οι Βολιώτες θα ταξιδεύουν στην Αθήνα σε λιγότερο από 3 ώρες με ανταπόκριση στο Παλαιοφάρσαλο με το «Λευκό Βέλος» των 200 χλμ./ώρα. Το «Θεσσαλία Εξπρές» θα εξασφαλίσει μετακίνηση με ασφάλεια για τους επιβάτες και σχεδόν μηδαμινό ανθρακικό αποτύπωμα σε σχέση με το ρυπογόνο ΙΧ, φορτηγό ή λεωφορείο. H αναβάθμιση και λειτουργία της σιδηροδρομικής γραμμής θα συμβάλλει θετικά στην κάλυψη των διεθνών υποχρεώσεων της Ελλάδας προς τον ΟΗΕ και την Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο της οικολογικής μετάβασης και της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής.

Αειφόρα πολιτική ανάπτυξης και σιδηρόδρομος

Σε αντίθεση με την Ελλάδα, η υπόλοιπη Ευρώπη δεν επενδύει πια σε αυτοκινητόδρομους. Αλλά μόνο σε φιλικούς προς το περιβάλλον σιδηροδρόμους. Η πράσινη ανάπτυξη στην Ελλάδα δεν περνάει από νέα άσφαλτο για βουλγάρικες, τούρκικες ή σκοπιανές νταλίκες που μεταφέρουν εισαγωγές στη χώρα μας. Δεν εννοείται η Ελλάδα να συνεχίζει την πολιτική κατασκευής πανάκριβων αυτοκινητοδρόμων, όπως του άξονα E-65 Λαμίας-Γρεβενών, κόστους πάνω από 1,7 δισ. € για 174 χλμ. Δεν δικαιολογείται να εκτελούμε έργα οδικής υποδομής, τούτη τη δύσκολη εποχή, απλώς για να παρουσιάσουμε υψηλούς συντελεστές απορροφητικότητας ευρωπαϊκών κονδυλίων στις Βρυξέλλες. Ώστε να δημιουργήσει όποια κυβέρνηση μια μη διατηρήσιμη φούσκα προσωρινής ανάκαμψης της οικονομίας. Δηλαδή, να ξεγελάσει και με τούτο τον τρόπο τον λαό.

Πράσινη ανάπτυξη σημαίνει σύγχρονους σιδηρόδρομους που μειώνουν σημαντικά τον χρόνο, το κόστος μεταφοράς, προσφέροντας μεγάλο επενδυτικό πολλαπλασιαστή και που προστατεύουν τη φύση στην Ελλάδα. Tην ανάπτυξη του σιδηροδρόμου θα συνοδέψει και μια νέα εξωστρεφή πολιτική εκβιομηχάνισης της Ελλάδας.

Ταυτόχρονα, η προώθηση της διασύνδεσης και της διαλειτουργικότητας των διαφόρων συστημάτων μεταφοράς θα υλοποιηθεί μέσω εμπορικών αμαξοστοιχιών. Αυτές θα μεταφέρουν απευθείας στο λιμάνι του Βόλου, από την Καλαμπάκα και όλο τον θεσσαλικό κάμπο, εμπορευματοκιβώτια με προϊόντα για εξαγωγή της μελλοντικής, αλλά ανύπαρκτης σήμερα, βιομηχανικής Ελλάδας.

Χρηματοδότηση κατασκευής σιδηροδρόμων

Περίπου 4 δισ. € θα διοχετευθούν στο νέο ΕΣΠΑ 2021-2027 σε έργα υποδομής μεταφορών στη χώρα μας. Επιπρόσθετα από τον χρηματοδοτικό μηχανισμό με όνομα «Συνδέοντας την Ευρώπη» (Connecting Europe Facility), οι νέοι ευρωπαϊκοί πόροι αγγίζουν τα 1,2 δισ. €, σχεδόν αποκλειστικά για σιδηροδρομικά έργα. Στα ποσά αυτά, θα πρέπει να προσθέσουμε και τους εθνικούς πόρους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων και τη χρηματοδότηση σιδηροδρόμων από το νεοσύστατο Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης. Με ευρωπαϊκά κονδύλια θα μπορούσε επίσης να στηριχθεί η προσπάθεια εθελοντών, λάτρεις του τρένου, να δημιουργηθεί στο Βελεστίνο ένα κτίριο μόνιμης στέγασης μουσειακού σιδηροδρομικού τροχαίου υλικού. Αρκεί η κοινωνία των πολιτών να οργανωθεί και να πιέσει τους πολιτικούς. Nα αποφασίσουν οι πολιτικοί μας και οι δημόσιοι υπάλληλοι να εργαστούν σκληρά με όραμα και πρόγραμμα, συντονισμένα, με αποτελεσματικότητα, για την αναβάθμιση και επαναλειτουργία της γραμμής Βελεστίνου-Παλαιοφάρσαλου.

Διαφάνεια

Ένας εξειδικευμένος διεθνής οργανισμός της κοινωνίας των πολιτών, η Διεθνής Διαφάνεια (Τransparency International) έχει στόχο την καταπολέμηση της διαφθοράς σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης. Εκδίδει κάθε χρόνο μια κατάταξη που αντικατοπτρίζει τις αντιλήψεις που έχουν επιχειρηματίες και ινστιτούτα εμπειρογνωμόνων για το εύρος της διαφθοράς στον δημόσιο τομέα. Πρώτη αδιάφθορη χώρα κατατάχθηκε η Δανία. Στην τρίτη θέση, Φινλανδία και Σουηδία. Στον δείκτη αντιλήψεων της διαφθοράς που δημοσίευσε η Διεθνής Διαφάνεια στις 28.01.2021, η Ελλάδα βρίσκεται στην 59η θέση ανάμεσα σε 180 χώρες παγκοσμίως, μεταξύ της αφρικανικής Nαμίμπιας, 58η, και της αραβικής Ιορδανίας, 60ή.

Τέρμα οι μίζες στα δημόσια έργα

Η κακοδιαχείριση χρήματων του ελληνικού λαού από τις κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑ-ΝΔ πρέπει να σταματήσει. Υποχρεωτικά, η αναβάθμιση της μονής γραμμής Βελεστίνoυ-Παλαιοφάρσαλου θα συντελεστεί επάνω σε νέα πρότυπα διαχείρισης δημοσιονομικών και εκτέλεσης δημοσίων έργων. Θα χρειαστεί η ψήφιση ενός νέου και αδιάφθορου ρυθμιστικού πλαισίου σκανδιναβικών προδιαγραφών με αυστηρότατη αστική εποπτεία στις δημόσιες συμβάσεις και με ενισχυμένες αρμοδιότητες στη σημερινή παραγκωνισμένη Εθνική Αρχή Διαφάνειας. Εταιρείες με πείρα σε σιδηροδρομικά έργα, ειδικά στο εξωτερικό, θα προσκληθούν με σύστημα προεπιλογής να υποβάλουν προσφορές.

Ιδανικά, Σκανδιναβοί μηχανικοί, από χώρες δηλαδή, όπου, σύμφωνα με τη Διεθνή Διαφάνεια, δεν υπάρχει μίζα και διαφθορά στα δημόσια έργα, θα επιβλέψουν και την κατασκευή του νέου έργου. Απώτερος πολιτικός σκοπός είναι η συστηματική καταπολέμηση της διαφθοράς στην Ελλάδα, ειδικά στα τεχνικά έργα. Ώστε να σταματήσει μια για πάντα το φαγοπότι των ολίγων και να δει κάποτε ο λαός άσπρη μέρα. Ο πολιτικός μας στόχος θα είναι, το 2030, η Ελλάδα να καταταχθεί πρώτη μαζί με τη Δανία, ως καθαρή πλέον χώρα, στον παγκόσμιο δείκτη της Διεθνούς Διαφάνειας.

Αναμνήσεις

Πέρασαν 115 χρόνια από τα εγκαίνια της ιστορικής σιδηροδρομικής γραμμής Βόλου-Βελεστίνου-Παλαιοφάρσαλου-Καλαμπάκας από τον εκσυγχρονιστή πρωθυπουργό Τρικούπη με δίπλα του τον Κωνσταντινουπολίτη εργολάβο/χρηματοδότη Μαυρογορδάτο και τον Ιταλό μηχανικό Εβαρίστο ντε Κίρικο. Θυμάμαι πως το 1985, οικογένειες και χαρούμενες παρέες νεαρών από τα όμορφα Φάρσαλα, έρχονταν με τη θρυλική οτομοτρίς για μπάνια στον Βόλο, στις χρυσές αμμουδιές του Αναύρου και των Αλυκών.

Αναχώρηση

Είμαστε πλέον στο έτος 2030, πρώτος χρόνος της νέας και επιτέλους αδιάφθορης Ελλάδας. Στα μεγάφωνα του Σιδηροδρομικού Σταθμού Βόλου ακούγεται ανακοίνωση της νεαρής σταθμάρχη: «Παρακαλούνται οι κ.κ. επιβάτες να επιβιβαστούν στο «Θεσσαλία Εξπρές» για Βελεστίνο, Φάρσαλα και Παλαιοφάρσαλο, με άμεση ανταπόκριση για Αθήνα, και τελικό προορισμό την Καλαμπάκα. Η ΤΡΑΙΝΟΣΕ σας εύχεται ένα ευχάριστο ταξίδι».

Συνήλθα από το όνειρό μου στον πάγκο της αίθουσας αναμονής του Σταθμού.

Το ολοκαίνουργιο «Θεσσαλία Εξπρές» δεν υπάρχει στην αποβάθρα.

Δεν πρόκειται, όπως παλιά η γαλάζια οτομοτρίς Βόλου-Καλαμπάκας, το «Θεσσαλία Εξπρές» να διασχίσει τον απέραντο θεσσαλικό κάμπο, αν δεν αλλάξουμε πολιτική. Αν δεν αλλάξουμε πολιτικούς. Αν δεν αλλάξουμε κι εμείς οι ίδιοι. Και πιστέψουμε, συλλογικά ως κοινωνία, ότι μια άλλη, καλύτερη Ελλάδα, που μας αξίζει, είναι εφικτή. Όχι για τους λίγους, όπως τώρα και δεκαετίες. Αλλά για τους πολλούς. Για μας, τους απλούς πολίτες και, ειδικά, για τη νέα γενιά που αγωνίζεται κάθε μέρα για την επιβίωση στην ξεχασμένη επαρχιακή Ελλάδα.

Ντίνος Βαρδάκης*

Dipl.Ing, MSc (Econ)

UCLouvain & Southampton

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Θεσσαλία” του Βόλου.

 sidirodromikanea.blogspot.com


ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWSNOWGR.COM
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ