2022-02-21 23:54:36
Αψηφώντας τις εκκλήσεις για αποκλιμάκωση, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν προχώρησε στην αναγνώριση της ανεξαρτησίας των περιοχών του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ που μάχονταν τα περασμένα οχτώ χρόνια για την απόσχισή τους από την υπόλοιπη Ουκρανία.
Με την εν λόγω κίνηση, ο Ρώσος ηγέτης έρχεται – σε μια εξαιρετικά κρίσιμη χρονική στιγμή – να κλιμακώσει την ένταση προκαλώντας τη Δύση (μονόδρομος πλέον η επιβολή κυρώσεων κατά της Ρωσίας), και να υπονομεύσει το έργο της διπλωματίας, τινάζοντας έτσι στον αέρα την κληρονομιά των διαπραγματεύσεων που είχαν προηγηθεί τα περασμένα χρόνια μέσω του επονομαζόμενου σχήματος της Νορμανδίας (Γαλλίας, Γερμανίας, Ρωσίας, Ουκρανίας) και του ΟΑΣΕ.
Πώς θα αντιδράσει η Δύση;
Αξίζει να σημειωθεί, πως η εν λόγω κίνηση έρχεται μόλις λίγα 24ωρα πριν από τη συνάντηση που επρόκειτο να έχουν στη Γενεύη στις 24 Φεβρουαρίου οι υπουργοί Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, και των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, αλλά και λίγες ημέρες πριν από τη συνάντηση που αναμένετο να έχει ο Λαβρόφ με τον Γάλλο ομόλογό του, Ζαν Ιβ Λε Ντριάν.
Με τη ρωσική αναγνώριση της ανεξαρτησίας των Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ, οι συμφωνίες του Μινσκ των ετών 2014-2015 (που δεν είχαν μεν εφαρμοστεί αλλά είχαν προετοιμάσει το έδαφος για τη μεγαλύτερη αυτονομία των εν λόγω περιοχών… εντός όμως της Ουκρανίας) πλέον δεν έχουν κανένα νόημα.
Παράλληλα, με την επίσημη ρωσική αναγνώριση της απόσχισης των συγκεκριμένων περιοχών, ανοίγει όμως ο δρόμος και για την αποστολή εκεί ρωσικών στρατευμάτων.
Το «προηγούμενο» της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας
Σημειωτέων πως δεν είναι η πρώτη φορά που η Μόσχα αναγνωρίζει την ανεξαρτησία αποσχισθεισών περιοχών. Το ίδιο είχε κάνει και το 2008 με τις περιοχές τότε της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας που είχαν αποσχισθεί από τη Γεωργία. Να σημειωθεί πως στις εν λόγω περιοχές σταθμεύουν πια ρωσικά στρατεύματα.
Οι ρωσόφωνοι αυτονομιστές του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ έχουν κηρύξει μονομερώς της ανεξαρτησία τους από την υπόλοιπη Ουκρανία ήδη από το 2014, προχωρώντας στη σύσταση των ομώνυμων «λαϊκών δημοκρατιών».
Το χρονικό της απόσχισης
Οχτώ χρόνια μετά ωστόσο, έως και… σήμερα, οι εν λόγω «λαϊκές δημοκρατίες» δεν είχαν αναγνωριστεί ως ανεξάρτητες από καμία άλλη χώρα, ούτε καν από την ίδια τη Ρωσία με την οποία διατηρούν στενότατους δεσμούς.
Τα τελευταία οχτώ χρόνια, το Κίεβο υποστήριζε ότι οι συγκεκριμένες περιοχές του Ντονμπάς τελούν υπό ρωσική «κατοχή» και ότι ενάντια στις ουκρανικές δυνάμεις δεν πολεμούν ρωσόφωνοι Ουκρανοί αλλά μαχητές προερχόμενοι από την ίδια τη Ρωσία.
Η Μόσχα ωστόσο, από την πλευρά της, αρνείτο επισήμως κάθε στρατιωτική ανάμειξη, προτιμούσε να μιλά για εμφύλιο και καλούσε να Κίεβο να αποδεχθεί τα «δίκαια» αιτήματα των ρωσόφωνων της ανατολικής Ουκρανίας, αναγνωρίζοντάς τους μεγαλύτερη αυτονομία εντός των ουκρανικών συνόρων, όπως άλλωστε προέβλεπαν και οι συμφωνίες του Μινσκ στις διαπραγματεύσεις των οποίων είχαν συμμετάσχει Ρώσοι και Ουκρανοί.
Τι αλλάζει τώρα στην ανατολική Ουκρανία και τι όχι;
Οι περιοχές του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ βρίσκονταν εδώ και χρόνια σε μια γκρίζα ζώνη μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας. Δήλωναν ανεξάρτητες χωρίς ακριβώς να είναι. Εξακολουθούσαν να είναι επισήμως κομμάτι της Ουκρανίας χωρίς όμως ακριβώς να αντιμετωπίζονται και να λειτουργούν όπως η υπόλοιπη χώρα. «Κοίταγαν» έντονα προς την πλευρά της Ρωσίας, χωρίς όμως να έχουν προσαρτηθεί σε αυτήν όπως η Κριμαία.
Επί της ουσίας ωστόσο, οι εν λόγω περιοχές έχουν καταστεί εδώ και κάποια χρόνια από πολλές απόψεις «ρωσικές».
Το νόμισμά τους δεν είναι το ουκρανικό γρίβνα ή χρίβνια αλλά το ρωσικό ρούβλι. Η επίσημη γλώσσα τους είναι η ρωσική, όχι η ουκρανική, και το πρόγραμμα στα σχολεία τους είναι επίσης το ρωσικό, όχι το ουκρανικό.
Ρούβλια και διαβατήρια
Όσο για τις συντάξεις και τους μισθούς των εκεί δημοσίων υπαλλήλων, όλα αυτά τα πληρώνει τα τελευταία χρόνια (τουλάχιστον από το 2016 και έπειτα, σύμφωνα με το Reuters) η Ρωσία όπως λέγεται, με το Κίεβο από την πλευρά του να κάνει λόγο για διαδοχικά βήματα «ρωσοποίησης» των εν λόγω περιοχών που έχουν έρθει πολύ πιο κοντά στη Μόσχα τα τελευταία χρόνια, ειδικά από το 2014 (προσάρτηση της Κριμαίας) και έπειτα. Από όταν άλλωστε ξέσπασε ο πόλεμος το 2014, το Κίεβο σταμάτησε να πληρώνει τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων στις υπό αυτονομιστικό έλεγχο περιοχές.
Και μετά τον Απρίλιο του 2019, η Μόσχα θα άρχιζε να μοιράζει στους ρωσόφωνους των συγκεκριμένων περιοχών ρωσικά διαβατήρια – ρωσικές υπηκοότητες. Κατά τη διάρκεια ομιλίας του τη Δευτέρα, 21 Φεβρουαρίου, ο πρώην πρόεδρος της Ρωσίας Ντμίτρι Μεντβέντεφ υποστήριξε πως από τον Απρίλιο του 2019 και έπειτα έχουν εκδοθεί 800.000 τέτοια διαβατήρια, σύμφωνα με το Reuters.
Όπως καταγγέλλεται μάλιστα, πολλοί από τους κατόχους των εν λόγω διαβατηρίων, που παρουσιάζονται να έχουν πλέον διπλή υπηκοότητα, ουκρανική και ρωσική, είχαν ψηφίσει και στις ρωσικές εκλογές βουλευτικές του Σεπτεμβρίου του 2021, οι περισσότεροι υπέρ του κόμματος της Ενωμένης Ρωσίας του Πούτιν.
Το Κίεβο από την πλευρά του έχει αποκηρύξει τις εν λόγω κινήσεις ως βήματα προς την προσάρτηση των εν λόγω περιοχών στη Ρωσική Ομοσπονδία, ενώ και η Ευρωπαϊκή Ένωση τις έχει καταγγείλει ως υπονομευτικές της ουκρανικής κυριαρχίας.
Εν τω μεταξύ, η Μόσχα φέρεται να έχει άρει και τους όποιους περιορισμούς είχαν απομείνει στις εμπορικές συναλλαγές των εν λόγω περιοχών με τη Ρωσία.
Αναφορικά με την καθημερινότητα, λοιπόν, των αποσχισθεισών περιοχών δεν πρόκειται να αλλάξουν επί της ουσίας πολλά, ενώ δεν είναι ακόμη σαφές εάν εκείνες θα προσαρτηθούν επισήμως στη Ρωσική Ομοσπονδία όπως είχε γίνει με την Κριμαία ή όχι. Αυτό που θα αλλάξει θα είναι η εμφανής εκεί παρουσία πλήθους Ρώσων στρατιωτών.
Δυτικές κυρώσεις προ των πυλών;
Στη διεθνή σκηνή βέβαια παράλληλα αλλάζουν πολλά, με τη διπλωματία να θυσιάζεται στο βωμό της κλιμάκωσης της έντασης και των μονομερών ενεργειών.
Το ερώτημα είναι τώρα πως θα αντιδράσει η Δύση; Ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής έσπευσε να υπογραμμίσει πως το ήδη συμφωνηθέν πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας θα τεθεί στο τραπέζι σε περίπτωση αναγνώρισης από τη Μόσχα της ανεξαρτησίας του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ, ενώ και η γερμανική πλευρά έχει κατ’ επανάληψη τις περασμένες ημέρες δηλώσει και εκείνη έτοιμη να αναλάβει το κόστος της επιβολής κυρώσεων κατά της Μόσχας, κυρώσεων στο στόχαστρο των οποίων μπορεί να μπει και ο κρίσιμος για τη Μόσχα ρωσογερμανικός αγωγός φυσικού αερίου Nord Stream 2.
Από την πλευρά τους και οι ΗΠΑ δηλώνουν έτοιμες να «χτυπήσουν» τη Ρωσία με νέους γύρους κυρώσεων, η αποτελεσματικότητα των οποίων έχει ωστόσο στο παρελθόν αμφισβητηθεί.
Με τα μέχρι τώρα δεδομένα πάντως, το ενδεχόμενο μιας γεωγραφικά εκτεταμένης σύγκρουσης μάλλον αποφεύγεται προσώρας… αν και μένει βέβαια να φανεί (και από αυτό θα κριθούν πολλά) εάν οι Ρώσοι θα περιορισθούν στα εδάφη των αποσχισθέντων «λαϊκών δημοκρατιών» ή εάν και θα πάνε και λίγο πιο πέρα…
greece-salonikia
Με την εν λόγω κίνηση, ο Ρώσος ηγέτης έρχεται – σε μια εξαιρετικά κρίσιμη χρονική στιγμή – να κλιμακώσει την ένταση προκαλώντας τη Δύση (μονόδρομος πλέον η επιβολή κυρώσεων κατά της Ρωσίας), και να υπονομεύσει το έργο της διπλωματίας, τινάζοντας έτσι στον αέρα την κληρονομιά των διαπραγματεύσεων που είχαν προηγηθεί τα περασμένα χρόνια μέσω του επονομαζόμενου σχήματος της Νορμανδίας (Γαλλίας, Γερμανίας, Ρωσίας, Ουκρανίας) και του ΟΑΣΕ.
Πώς θα αντιδράσει η Δύση;
Αξίζει να σημειωθεί, πως η εν λόγω κίνηση έρχεται μόλις λίγα 24ωρα πριν από τη συνάντηση που επρόκειτο να έχουν στη Γενεύη στις 24 Φεβρουαρίου οι υπουργοί Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, και των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, αλλά και λίγες ημέρες πριν από τη συνάντηση που αναμένετο να έχει ο Λαβρόφ με τον Γάλλο ομόλογό του, Ζαν Ιβ Λε Ντριάν.
Με τη ρωσική αναγνώριση της ανεξαρτησίας των Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ, οι συμφωνίες του Μινσκ των ετών 2014-2015 (που δεν είχαν μεν εφαρμοστεί αλλά είχαν προετοιμάσει το έδαφος για τη μεγαλύτερη αυτονομία των εν λόγω περιοχών… εντός όμως της Ουκρανίας) πλέον δεν έχουν κανένα νόημα.
Παράλληλα, με την επίσημη ρωσική αναγνώριση της απόσχισης των συγκεκριμένων περιοχών, ανοίγει όμως ο δρόμος και για την αποστολή εκεί ρωσικών στρατευμάτων.
Το «προηγούμενο» της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας
Σημειωτέων πως δεν είναι η πρώτη φορά που η Μόσχα αναγνωρίζει την ανεξαρτησία αποσχισθεισών περιοχών. Το ίδιο είχε κάνει και το 2008 με τις περιοχές τότε της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας που είχαν αποσχισθεί από τη Γεωργία. Να σημειωθεί πως στις εν λόγω περιοχές σταθμεύουν πια ρωσικά στρατεύματα.
Οι ρωσόφωνοι αυτονομιστές του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ έχουν κηρύξει μονομερώς της ανεξαρτησία τους από την υπόλοιπη Ουκρανία ήδη από το 2014, προχωρώντας στη σύσταση των ομώνυμων «λαϊκών δημοκρατιών».
Το χρονικό της απόσχισης
Οχτώ χρόνια μετά ωστόσο, έως και… σήμερα, οι εν λόγω «λαϊκές δημοκρατίες» δεν είχαν αναγνωριστεί ως ανεξάρτητες από καμία άλλη χώρα, ούτε καν από την ίδια τη Ρωσία με την οποία διατηρούν στενότατους δεσμούς.
Τα τελευταία οχτώ χρόνια, το Κίεβο υποστήριζε ότι οι συγκεκριμένες περιοχές του Ντονμπάς τελούν υπό ρωσική «κατοχή» και ότι ενάντια στις ουκρανικές δυνάμεις δεν πολεμούν ρωσόφωνοι Ουκρανοί αλλά μαχητές προερχόμενοι από την ίδια τη Ρωσία.
Η Μόσχα ωστόσο, από την πλευρά της, αρνείτο επισήμως κάθε στρατιωτική ανάμειξη, προτιμούσε να μιλά για εμφύλιο και καλούσε να Κίεβο να αποδεχθεί τα «δίκαια» αιτήματα των ρωσόφωνων της ανατολικής Ουκρανίας, αναγνωρίζοντάς τους μεγαλύτερη αυτονομία εντός των ουκρανικών συνόρων, όπως άλλωστε προέβλεπαν και οι συμφωνίες του Μινσκ στις διαπραγματεύσεις των οποίων είχαν συμμετάσχει Ρώσοι και Ουκρανοί.
Τι αλλάζει τώρα στην ανατολική Ουκρανία και τι όχι;
Οι περιοχές του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ βρίσκονταν εδώ και χρόνια σε μια γκρίζα ζώνη μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας. Δήλωναν ανεξάρτητες χωρίς ακριβώς να είναι. Εξακολουθούσαν να είναι επισήμως κομμάτι της Ουκρανίας χωρίς όμως ακριβώς να αντιμετωπίζονται και να λειτουργούν όπως η υπόλοιπη χώρα. «Κοίταγαν» έντονα προς την πλευρά της Ρωσίας, χωρίς όμως να έχουν προσαρτηθεί σε αυτήν όπως η Κριμαία.
Επί της ουσίας ωστόσο, οι εν λόγω περιοχές έχουν καταστεί εδώ και κάποια χρόνια από πολλές απόψεις «ρωσικές».
Το νόμισμά τους δεν είναι το ουκρανικό γρίβνα ή χρίβνια αλλά το ρωσικό ρούβλι. Η επίσημη γλώσσα τους είναι η ρωσική, όχι η ουκρανική, και το πρόγραμμα στα σχολεία τους είναι επίσης το ρωσικό, όχι το ουκρανικό.
Ρούβλια και διαβατήρια
Όσο για τις συντάξεις και τους μισθούς των εκεί δημοσίων υπαλλήλων, όλα αυτά τα πληρώνει τα τελευταία χρόνια (τουλάχιστον από το 2016 και έπειτα, σύμφωνα με το Reuters) η Ρωσία όπως λέγεται, με το Κίεβο από την πλευρά του να κάνει λόγο για διαδοχικά βήματα «ρωσοποίησης» των εν λόγω περιοχών που έχουν έρθει πολύ πιο κοντά στη Μόσχα τα τελευταία χρόνια, ειδικά από το 2014 (προσάρτηση της Κριμαίας) και έπειτα. Από όταν άλλωστε ξέσπασε ο πόλεμος το 2014, το Κίεβο σταμάτησε να πληρώνει τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων στις υπό αυτονομιστικό έλεγχο περιοχές.
Και μετά τον Απρίλιο του 2019, η Μόσχα θα άρχιζε να μοιράζει στους ρωσόφωνους των συγκεκριμένων περιοχών ρωσικά διαβατήρια – ρωσικές υπηκοότητες. Κατά τη διάρκεια ομιλίας του τη Δευτέρα, 21 Φεβρουαρίου, ο πρώην πρόεδρος της Ρωσίας Ντμίτρι Μεντβέντεφ υποστήριξε πως από τον Απρίλιο του 2019 και έπειτα έχουν εκδοθεί 800.000 τέτοια διαβατήρια, σύμφωνα με το Reuters.
Όπως καταγγέλλεται μάλιστα, πολλοί από τους κατόχους των εν λόγω διαβατηρίων, που παρουσιάζονται να έχουν πλέον διπλή υπηκοότητα, ουκρανική και ρωσική, είχαν ψηφίσει και στις ρωσικές εκλογές βουλευτικές του Σεπτεμβρίου του 2021, οι περισσότεροι υπέρ του κόμματος της Ενωμένης Ρωσίας του Πούτιν.
Το Κίεβο από την πλευρά του έχει αποκηρύξει τις εν λόγω κινήσεις ως βήματα προς την προσάρτηση των εν λόγω περιοχών στη Ρωσική Ομοσπονδία, ενώ και η Ευρωπαϊκή Ένωση τις έχει καταγγείλει ως υπονομευτικές της ουκρανικής κυριαρχίας.
Εν τω μεταξύ, η Μόσχα φέρεται να έχει άρει και τους όποιους περιορισμούς είχαν απομείνει στις εμπορικές συναλλαγές των εν λόγω περιοχών με τη Ρωσία.
Αναφορικά με την καθημερινότητα, λοιπόν, των αποσχισθεισών περιοχών δεν πρόκειται να αλλάξουν επί της ουσίας πολλά, ενώ δεν είναι ακόμη σαφές εάν εκείνες θα προσαρτηθούν επισήμως στη Ρωσική Ομοσπονδία όπως είχε γίνει με την Κριμαία ή όχι. Αυτό που θα αλλάξει θα είναι η εμφανής εκεί παρουσία πλήθους Ρώσων στρατιωτών.
Δυτικές κυρώσεις προ των πυλών;
Στη διεθνή σκηνή βέβαια παράλληλα αλλάζουν πολλά, με τη διπλωματία να θυσιάζεται στο βωμό της κλιμάκωσης της έντασης και των μονομερών ενεργειών.
Το ερώτημα είναι τώρα πως θα αντιδράσει η Δύση; Ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής έσπευσε να υπογραμμίσει πως το ήδη συμφωνηθέν πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας θα τεθεί στο τραπέζι σε περίπτωση αναγνώρισης από τη Μόσχα της ανεξαρτησίας του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ, ενώ και η γερμανική πλευρά έχει κατ’ επανάληψη τις περασμένες ημέρες δηλώσει και εκείνη έτοιμη να αναλάβει το κόστος της επιβολής κυρώσεων κατά της Μόσχας, κυρώσεων στο στόχαστρο των οποίων μπορεί να μπει και ο κρίσιμος για τη Μόσχα ρωσογερμανικός αγωγός φυσικού αερίου Nord Stream 2.
Από την πλευρά τους και οι ΗΠΑ δηλώνουν έτοιμες να «χτυπήσουν» τη Ρωσία με νέους γύρους κυρώσεων, η αποτελεσματικότητα των οποίων έχει ωστόσο στο παρελθόν αμφισβητηθεί.
Με τα μέχρι τώρα δεδομένα πάντως, το ενδεχόμενο μιας γεωγραφικά εκτεταμένης σύγκρουσης μάλλον αποφεύγεται προσώρας… αν και μένει βέβαια να φανεί (και από αυτό θα κριθούν πολλά) εάν οι Ρώσοι θα περιορισθούν στα εδάφη των αποσχισθέντων «λαϊκών δημοκρατιών» ή εάν και θα πάνε και λίγο πιο πέρα…
greece-salonikia
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
