2022-04-06 16:44:37
Ελιά. Εκτός από αιώνιο σύμβολο της ειρήνης, της γονιμότητας και της ευημερίας, εκτός από πηγή του ...θησαυρού του ελαιόλαδου, πρόκειται και για ένα πανέμορφο δέντρο.
Η καθαρά καλλωπιστική αξία της ελιάς οφείλεται στο αργυροπράσινο φύλλωμα που ανάλογα με τις εποχές διαφοροποιείται σε αποχρώσεις και είναι ο λόγος που όλο και περισσότερο η ελιά χρησιμοποιείται στην κηπουρική και αρχιτεκτονική τοπίου για καλλιέργεια και σε γλάστρα.
Σε παλιά σπίτια παραδοσιακών οικισμών σε ολόκληρη την Μεσόγειο συναντά κανείς ελαιόδεντρα σε γλάστρες, τοποθετημένα κυρίως στις εισόδους των σπιτιών αλλά και σε αυλές και μπαλκόνια.
Μια πολύ παλιά συνήθεια που επανέρχεται σαν τάση στην αρχιτεκτονική τοπίου, τόσο ιδιωτικών όσο και δημόσιων χώρων, ενώ η ελιά χρησιμοποιείται πλέον και σαν δέντρο εσωτερικού χώρου αφού ειδικά οι νάνες ποικιλίες ευδοκιμούν ικανοποιητικά και σε ηλιόλουστα σημεία μέσα στο σπίτι.
Οι ανάγκες όλων των ειδών διαφοροποιούνται ανάλογα με το αν αυτά καλλιεργούνται απευθείας στο έδαφος ή σε δοχεία φύτευσης, γι΄αυτό και είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τις ιδιαιτερότητες κάθε είδους και τις επιπρόσθετες φροντίδες που απαιτεί η καλλιέργειά τους σε γλάστρα.
1. Η επιλογή της σωστής γλάστρας για την ελιά
Σε ό,τι αφορά το υλικό, αν δηλαδή θα πρόκειται για πήλινη ή πλαστική γλάστρα, δεν υπάρχουν διαφορές ουσίας εκτός από την γενική ότι φυτά σε πήλινες γλάστρες χρειάζονται περισσότερο πότισμα. Αυτό συμβαίνει επειδή ο πηλός επιτρέπει στον αέρα να κυκλοφορεί και στο εσωτερικό της γλάστρας και έτσι να απορροφά πιο γρήγορα την υγρασία, κάτι που δεν ισχύει για το πλαστικό.
Το μέγεθος της γλάστρας που αρχικά θα επιλέξετε εξαρτάται από την ποικιλία της ελιάς και το αν θα πρόκειται για ένα δέντρο που θέλετε να παραμείνει υγιές αλλά χωρίς ιδιαίτερη ανάπτυξη ή για μια ελιά που επιθυμείτε να αναπτύσσεται κανονικά φτάνοντας κάποτε το μέγεθος μιας αντίστοιχης ηλικίας φυτεμένης απευθείας στο έδαφος.
Όλοι μας έχουν θαυμάσαι μικρά ελαιόδεντρα τοποθετημένα σε εντυπωσιακά πήλινα κιούπια και μεγάλες πήλινες γλάστρες, κυρίως σε νησιωτικές και παραθαλάσσιες περιοχές. Οι ελιές αυτές, κατά βάση, ανήκουν σε νάνες ποικιλίες έτσι η διαφορά μεταξύ του μεγέθους του φυτού και αυτού της γλάστρας δεν επηρεάζουν ιδιαίτερα την έτσι κι αλλιώς αργή και χαμηλή ανάπυξή τους.
Αν όμως τοποθετήσετε σε γλάστρα μια πχ Κωρονέϊκη ελιά, που ανήκει στις επίσης πιο δημοφιλείς ποικιλίες για καλλιέργεια σε γλάστρα και με στόχο την φυσιολογική ανάπτυξή της, το μέγεθος του δοχείου θα πρέπει να είναι ανάλογο με εκείνο του δέντρου, το οποίο και θα μεταφυτεύετε κάθε 2-4 χρόνια.
Γι΄αυτό και αν δεν πρόκειται για ένα αποκλειστικά "διακοσμητικό δέντρο" μην επενδύετε από τα πρώτα χρόνια σε μεγάλα και ακριβά δοχεία φύτευσης.
Η πιο καλαίσθητη επιλογή για τα πρώτα χρόνια καλλιέργειας ελιάς σε γλάστρα είναι να την διατηρήσετε σε απλές πλαστικές γλάστρες τοποθετημένες μέσα σε ένα όμορφο κασπώ ή μια μεγαλύτερη πήλινη γλάστρα.
2. Μεταφύτευση της ελιάς σε γλάστρα
Το δέντρο θα πρέπει να μεταφυτεύεται όταν το χώμα της γλάστρας του γεμίσει με ρίζες και πάντα σε γλάστρα 1-2 Νο και όχι πολύ μεγαλύτερη από την προηγούμενη.
Συμβαίνει συχνά, και κυρίως σε φυτά που έχουν τοποθετηθεί σε πολύ μεγάλες για το μέγεθός τους γλάστρες, κάποια στιγμή από τις τρύπες της γλάστρας να εξέχει μόνο μία ρίζα ενώ ακόμη το δέντρο δεν χρειάζεται μεταφύτευση. Η ρίζα αυτή μπορεί να κοπεί και το φυτό να μεταφυτευτεί κανονικά όταν το σύνολο των ριζών θα "ασφυκτιά" στο δοχείο φύτευσης.
Η μεταφύτευση μπορεί να γίνει οποιαδήποτε εποχή, αποφεύγοντας απλώς διαστήματα με ακραίες υψηλές ή χαμηλές θερμοκρασίες.
Αν χρειάζεται, για να μην τραυματίσετε την μπάλα της ρίζας, κόψτε την πλαστική γλάστρα για να την ελευθερώσετε και τοποθετείστε στην νέα γλάστρα με νέο χώμα.
Η ελιά δεν χρειάζεται κάποιον ειδικό τύπο χώματος, αρκεί αυτό να διεθέτει καλή αποστράγγιση.
Δέντρα που αναπτύσσονται σε δοχεία φύτευσης και κάποια στιγμή ξεπερνούν σε ύψος τα 3-4 μέτρα θα πρέπει να μεταφυτεύονται στο έδαφος, διαφορετικά αρχίζουν σταδιακά να εμφανίζουν σημάδια μαρασμού.
3. Πόσο συχνά πρέπει να ποτίζεται μια ελιά σε γλάστρα;
Η ελιά είναι, γενικά, ένα ιδιαίτερα ανθεκτικό δέντρο στην ξηρασία.
Είναι δε χαρακτηριστικό ότι σε πολλές ορεινές περιοχές της Πελοποννήσου και της Κρήτης η καλλιέργεια της ελιάς επιλέχθηκε αρχικά ακριβώς λόγω αυτής της ανθεκτικότητάς της και τεράστιες καλλιεργήσιμες εκτάσεις βρίσκονται σε τοποθεσίες που δεν υπάρχει δυνατότητα άρδευσης και που δύσκολα θα μπορούσαν να ευδοκιμήσουν άλλου είδους καλλιέργειες.
Όμως φυσικά μια ελιά σε γλάστρα, ακόμη και αν βρίσκεται σε εξωτερικό περιβάλλον, δεν μπορεί να αναπτυχθεί δεχόμενη αποκλειστικά την εξωτερική υγρασία και χρειάζεται πότισμα.
Κάθε 3-4 ημέρες τις ζεστές περιόδους του καλοκαιριού, 1 φορά την εβδομάδα στο διάστημα της άνοιξης και αρχές του φθινοπώρου και σχεδόν καθόλου στην διάρκεια του χειμώνα.
Ο κανόνας αυτός βεβαίως μπορεί να διαφοροποιηθεί ανάλογα με τις επικρατούσες ειδικές συνθήκες και την θέση του δέντρου, πάντως σε κάθε περίπτωση το χώμα της ελιάς θα πρέπει να στεγνώνει εντελώς ανάμεσα στα ποτίσματα, ενώ η γλάστρα θα πρέπει να διαθέτει πολύ καλή αποστράγγιση.
4. Λίπανση - Κλάδεμα για ελιές σε γλάστρα
Η λίπανση είναι αναγκαία για την ανάπτυξη της ελιάς σε γλάστρα.
Χρησιμοποιείστε ένα βιολογικό ενισχυτικό μια φορά τον μήνα, από την άνοιξη έως τα μέσα του φθινοπώρου, αποφεύγοντας τις λιπάνσεις όταν επικρατούν πολύ υψηλές θερμοκρασίες.
Το κλάδεμα, στα πρώτα 1-2 χρόνια ανάπτυξης μιας ελιάς σε γλάστρα, δεν είναι απαραίτητο παρά μόνο αν θέλετε να της δώσετε συγκεκριμένο σχήμα πχ να διαμορφώσετε το φύλλωμα σε σχήμα μπάλας.
Τα επόμενα χρόνια και προς το τέλος του φθινοπώρου θα πρέπει να αφαιρούνται τυχόν ξερά - αδύναμα όπως και πολύ πυκνά κλαδιά στο εσωτερικό μέρος του δέντρου, που δεν επιτρέπουν στον άερα να κυκλοφορεί ανάμεσα στο φύλλωμα.
Όπως έλεγαν οι παλαιότεροι "η ελιά κλαδεύεται έτσι που μέσα από το φύλλωμά της να μπορεί να περνά ένα πουλί", εννοώντας ότι οι βλαστοί θα πρέπει να αναπτύσσονται κατά ύψος και σε σχηματισμό "ομπρέλας" αλλά στο εσωτερικό του δέντρου θα πρέπει να περνά άπλετο φως και αέρας.
Αυτά βεβαίως στοχεύουν στην όσο πιο αυξημένη καρποφορία του δέντρου, κάτι που δεν είναι το πρωτεύον για μια ελιά σε γλάστρα ή ένα δέντρο με διακοσμητικό ρόλο, που μπορούν και να κλαδεόνται λιγότερο "αυστηρά".
5. Ασθένειες της ελιάς σε γλάστρα
Είναι ίδιες με εκείνες των φυτεμένων στο έδαφος δέντρων.
Αν παρατηρήσετε, ειδικά στις αρχές του καλοκαιριού και στην διάρκεια του φθινοπώρου, αδικαιολόγητα κιτρινισμένα - ξερά φύλλα, άσπρα στίγματα ή επικάλυψη φύλλων και βλαστών με μια κολλώδη λευκή μεμβράνη που έχει βαμβακώδη υφή, ξεπλύνετε κατ΄αρχήν το δέντρο με νερό και αποτανθείτε σε ένα γεωπονικό κατάστημα για να σας προμηθεύσουν με το κατάλληλο σκεύασμα για την αντιμετώπιση.
6. Καλλιέργειας ελιάς σε γλάστρα σε εσωτερικούς χώρους
Δεν υπάρχουν σημαντικές διαφορές από την καλλιέργεια της ελιάς σε γλάστρα σε εξωτερικό περιβάλλον εκτός βεβαίως από το γεγονός ότι δέντρα στο εσωτερικό του σπιτιού θα χρειαστούν περισσότερο πότισμα, ίσως ακόμη και στην διάρκεια του χειμώνα, ανάλογα και με τις γενικές συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας που επικρατούν στον χώρο.
Για ελιές σε εσωτερικό χώρο επιλέξτε ένα πλήρως ηλιόλουστο σημείο, αφού ακόμη και σε συνθήκες ημισκιάς το δέντρο δεν θα αναπτυχθεί.
Τέλος, όσο και αν φαίνεται παράξενο σε αρχάριους με την καλλιέργεια δέντρων σε εσωτερικό χώρο αυτά είναι περισσότερο ευπαθή σε ασθένειες, αφού στερούνται της προστασίας που προσφέρουν οι φυσικοί "εξολοθρευτές" ζιζανίων σε εξωτερικό περιβάλλον.
Γι΄αυτό και ελέγχετε τακτικότερα φύλλα και βλαστούς ώστε έγκαιρα να αντιμετωπίσετε τυχόν προβλήματα.
soulouposeto
Η καθαρά καλλωπιστική αξία της ελιάς οφείλεται στο αργυροπράσινο φύλλωμα που ανάλογα με τις εποχές διαφοροποιείται σε αποχρώσεις και είναι ο λόγος που όλο και περισσότερο η ελιά χρησιμοποιείται στην κηπουρική και αρχιτεκτονική τοπίου για καλλιέργεια και σε γλάστρα.
Σε παλιά σπίτια παραδοσιακών οικισμών σε ολόκληρη την Μεσόγειο συναντά κανείς ελαιόδεντρα σε γλάστρες, τοποθετημένα κυρίως στις εισόδους των σπιτιών αλλά και σε αυλές και μπαλκόνια.
Μια πολύ παλιά συνήθεια που επανέρχεται σαν τάση στην αρχιτεκτονική τοπίου, τόσο ιδιωτικών όσο και δημόσιων χώρων, ενώ η ελιά χρησιμοποιείται πλέον και σαν δέντρο εσωτερικού χώρου αφού ειδικά οι νάνες ποικιλίες ευδοκιμούν ικανοποιητικά και σε ηλιόλουστα σημεία μέσα στο σπίτι.
Οι ανάγκες όλων των ειδών διαφοροποιούνται ανάλογα με το αν αυτά καλλιεργούνται απευθείας στο έδαφος ή σε δοχεία φύτευσης, γι΄αυτό και είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τις ιδιαιτερότητες κάθε είδους και τις επιπρόσθετες φροντίδες που απαιτεί η καλλιέργειά τους σε γλάστρα.
1. Η επιλογή της σωστής γλάστρας για την ελιά
Σε ό,τι αφορά το υλικό, αν δηλαδή θα πρόκειται για πήλινη ή πλαστική γλάστρα, δεν υπάρχουν διαφορές ουσίας εκτός από την γενική ότι φυτά σε πήλινες γλάστρες χρειάζονται περισσότερο πότισμα. Αυτό συμβαίνει επειδή ο πηλός επιτρέπει στον αέρα να κυκλοφορεί και στο εσωτερικό της γλάστρας και έτσι να απορροφά πιο γρήγορα την υγρασία, κάτι που δεν ισχύει για το πλαστικό.
Το μέγεθος της γλάστρας που αρχικά θα επιλέξετε εξαρτάται από την ποικιλία της ελιάς και το αν θα πρόκειται για ένα δέντρο που θέλετε να παραμείνει υγιές αλλά χωρίς ιδιαίτερη ανάπτυξη ή για μια ελιά που επιθυμείτε να αναπτύσσεται κανονικά φτάνοντας κάποτε το μέγεθος μιας αντίστοιχης ηλικίας φυτεμένης απευθείας στο έδαφος.
Όλοι μας έχουν θαυμάσαι μικρά ελαιόδεντρα τοποθετημένα σε εντυπωσιακά πήλινα κιούπια και μεγάλες πήλινες γλάστρες, κυρίως σε νησιωτικές και παραθαλάσσιες περιοχές. Οι ελιές αυτές, κατά βάση, ανήκουν σε νάνες ποικιλίες έτσι η διαφορά μεταξύ του μεγέθους του φυτού και αυτού της γλάστρας δεν επηρεάζουν ιδιαίτερα την έτσι κι αλλιώς αργή και χαμηλή ανάπυξή τους.
Αν όμως τοποθετήσετε σε γλάστρα μια πχ Κωρονέϊκη ελιά, που ανήκει στις επίσης πιο δημοφιλείς ποικιλίες για καλλιέργεια σε γλάστρα και με στόχο την φυσιολογική ανάπτυξή της, το μέγεθος του δοχείου θα πρέπει να είναι ανάλογο με εκείνο του δέντρου, το οποίο και θα μεταφυτεύετε κάθε 2-4 χρόνια.
Γι΄αυτό και αν δεν πρόκειται για ένα αποκλειστικά "διακοσμητικό δέντρο" μην επενδύετε από τα πρώτα χρόνια σε μεγάλα και ακριβά δοχεία φύτευσης.
Η πιο καλαίσθητη επιλογή για τα πρώτα χρόνια καλλιέργειας ελιάς σε γλάστρα είναι να την διατηρήσετε σε απλές πλαστικές γλάστρες τοποθετημένες μέσα σε ένα όμορφο κασπώ ή μια μεγαλύτερη πήλινη γλάστρα.
2. Μεταφύτευση της ελιάς σε γλάστρα
Το δέντρο θα πρέπει να μεταφυτεύεται όταν το χώμα της γλάστρας του γεμίσει με ρίζες και πάντα σε γλάστρα 1-2 Νο και όχι πολύ μεγαλύτερη από την προηγούμενη.
Συμβαίνει συχνά, και κυρίως σε φυτά που έχουν τοποθετηθεί σε πολύ μεγάλες για το μέγεθός τους γλάστρες, κάποια στιγμή από τις τρύπες της γλάστρας να εξέχει μόνο μία ρίζα ενώ ακόμη το δέντρο δεν χρειάζεται μεταφύτευση. Η ρίζα αυτή μπορεί να κοπεί και το φυτό να μεταφυτευτεί κανονικά όταν το σύνολο των ριζών θα "ασφυκτιά" στο δοχείο φύτευσης.
Η μεταφύτευση μπορεί να γίνει οποιαδήποτε εποχή, αποφεύγοντας απλώς διαστήματα με ακραίες υψηλές ή χαμηλές θερμοκρασίες.
Αν χρειάζεται, για να μην τραυματίσετε την μπάλα της ρίζας, κόψτε την πλαστική γλάστρα για να την ελευθερώσετε και τοποθετείστε στην νέα γλάστρα με νέο χώμα.
Η ελιά δεν χρειάζεται κάποιον ειδικό τύπο χώματος, αρκεί αυτό να διεθέτει καλή αποστράγγιση.
Δέντρα που αναπτύσσονται σε δοχεία φύτευσης και κάποια στιγμή ξεπερνούν σε ύψος τα 3-4 μέτρα θα πρέπει να μεταφυτεύονται στο έδαφος, διαφορετικά αρχίζουν σταδιακά να εμφανίζουν σημάδια μαρασμού.
3. Πόσο συχνά πρέπει να ποτίζεται μια ελιά σε γλάστρα;
Η ελιά είναι, γενικά, ένα ιδιαίτερα ανθεκτικό δέντρο στην ξηρασία.
Είναι δε χαρακτηριστικό ότι σε πολλές ορεινές περιοχές της Πελοποννήσου και της Κρήτης η καλλιέργεια της ελιάς επιλέχθηκε αρχικά ακριβώς λόγω αυτής της ανθεκτικότητάς της και τεράστιες καλλιεργήσιμες εκτάσεις βρίσκονται σε τοποθεσίες που δεν υπάρχει δυνατότητα άρδευσης και που δύσκολα θα μπορούσαν να ευδοκιμήσουν άλλου είδους καλλιέργειες.
Όμως φυσικά μια ελιά σε γλάστρα, ακόμη και αν βρίσκεται σε εξωτερικό περιβάλλον, δεν μπορεί να αναπτυχθεί δεχόμενη αποκλειστικά την εξωτερική υγρασία και χρειάζεται πότισμα.
Κάθε 3-4 ημέρες τις ζεστές περιόδους του καλοκαιριού, 1 φορά την εβδομάδα στο διάστημα της άνοιξης και αρχές του φθινοπώρου και σχεδόν καθόλου στην διάρκεια του χειμώνα.
Ο κανόνας αυτός βεβαίως μπορεί να διαφοροποιηθεί ανάλογα με τις επικρατούσες ειδικές συνθήκες και την θέση του δέντρου, πάντως σε κάθε περίπτωση το χώμα της ελιάς θα πρέπει να στεγνώνει εντελώς ανάμεσα στα ποτίσματα, ενώ η γλάστρα θα πρέπει να διαθέτει πολύ καλή αποστράγγιση.
4. Λίπανση - Κλάδεμα για ελιές σε γλάστρα
Η λίπανση είναι αναγκαία για την ανάπτυξη της ελιάς σε γλάστρα.
Χρησιμοποιείστε ένα βιολογικό ενισχυτικό μια φορά τον μήνα, από την άνοιξη έως τα μέσα του φθινοπώρου, αποφεύγοντας τις λιπάνσεις όταν επικρατούν πολύ υψηλές θερμοκρασίες.
Το κλάδεμα, στα πρώτα 1-2 χρόνια ανάπτυξης μιας ελιάς σε γλάστρα, δεν είναι απαραίτητο παρά μόνο αν θέλετε να της δώσετε συγκεκριμένο σχήμα πχ να διαμορφώσετε το φύλλωμα σε σχήμα μπάλας.
Τα επόμενα χρόνια και προς το τέλος του φθινοπώρου θα πρέπει να αφαιρούνται τυχόν ξερά - αδύναμα όπως και πολύ πυκνά κλαδιά στο εσωτερικό μέρος του δέντρου, που δεν επιτρέπουν στον άερα να κυκλοφορεί ανάμεσα στο φύλλωμα.
Όπως έλεγαν οι παλαιότεροι "η ελιά κλαδεύεται έτσι που μέσα από το φύλλωμά της να μπορεί να περνά ένα πουλί", εννοώντας ότι οι βλαστοί θα πρέπει να αναπτύσσονται κατά ύψος και σε σχηματισμό "ομπρέλας" αλλά στο εσωτερικό του δέντρου θα πρέπει να περνά άπλετο φως και αέρας.
Αυτά βεβαίως στοχεύουν στην όσο πιο αυξημένη καρποφορία του δέντρου, κάτι που δεν είναι το πρωτεύον για μια ελιά σε γλάστρα ή ένα δέντρο με διακοσμητικό ρόλο, που μπορούν και να κλαδεόνται λιγότερο "αυστηρά".
5. Ασθένειες της ελιάς σε γλάστρα
Είναι ίδιες με εκείνες των φυτεμένων στο έδαφος δέντρων.
Αν παρατηρήσετε, ειδικά στις αρχές του καλοκαιριού και στην διάρκεια του φθινοπώρου, αδικαιολόγητα κιτρινισμένα - ξερά φύλλα, άσπρα στίγματα ή επικάλυψη φύλλων και βλαστών με μια κολλώδη λευκή μεμβράνη που έχει βαμβακώδη υφή, ξεπλύνετε κατ΄αρχήν το δέντρο με νερό και αποτανθείτε σε ένα γεωπονικό κατάστημα για να σας προμηθεύσουν με το κατάλληλο σκεύασμα για την αντιμετώπιση.
6. Καλλιέργειας ελιάς σε γλάστρα σε εσωτερικούς χώρους
Δεν υπάρχουν σημαντικές διαφορές από την καλλιέργεια της ελιάς σε γλάστρα σε εξωτερικό περιβάλλον εκτός βεβαίως από το γεγονός ότι δέντρα στο εσωτερικό του σπιτιού θα χρειαστούν περισσότερο πότισμα, ίσως ακόμη και στην διάρκεια του χειμώνα, ανάλογα και με τις γενικές συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας που επικρατούν στον χώρο.
Για ελιές σε εσωτερικό χώρο επιλέξτε ένα πλήρως ηλιόλουστο σημείο, αφού ακόμη και σε συνθήκες ημισκιάς το δέντρο δεν θα αναπτυχθεί.
Τέλος, όσο και αν φαίνεται παράξενο σε αρχάριους με την καλλιέργεια δέντρων σε εσωτερικό χώρο αυτά είναι περισσότερο ευπαθή σε ασθένειες, αφού στερούνται της προστασίας που προσφέρουν οι φυσικοί "εξολοθρευτές" ζιζανίων σε εξωτερικό περιβάλλον.
Γι΄αυτό και ελέγχετε τακτικότερα φύλλα και βλαστούς ώστε έγκαιρα να αντιμετωπίσετε τυχόν προβλήματα.
soulouposeto
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Ο Κώτσιρας κερδίζει την χαμένη του αυτοπεποίθηση
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
