
Η ιδέα της Κιβωτού Σπόρων γεννήθηκε από την ανάγκη να προστατευθούν οι γεωργικοί σπόροι από τις αυξανόμενες απειλές για τη βιοποικιλότητα, όπως είναι η κλιματική αλλαγή, οι φυσικές καταστροφές αλλά και κάθε μορφής καταστροφές από ανθρωπογενείς δραστηριότητες.
Το σχέδιο ανέπτυξε και χρηματοδότησε η Νορβηγική κυβέρνηση σε συνεργασία με διεθνείς οργανισμούς, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) και άλλες σχετικού αντικειμένου μη κυβερνητικές οργανώσεις. Η Κιβωτός Σπόρων, που δεν απασχολεί μόνιμο προσωπικό, ξεκίνησε την λειτουργία της στις 26 Φεβρουαρίου 2008 και θεωρείται ένα από τα πιο ασφαλή μέρη του κόσμου για την αποθήκευση σπόρων.
Bρίσκεται στον αρκτικό κύκλο, σε μια περιοχή όπου οι συνθήκες για τη φύλαξη των σπόρων είναι εξαιρετικά ευνοϊκές. Το Spitsbergen είναι ένα απομακρυσμένο νησί με πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, ικανές να διατηρήσουν τους σπόρους σε εξαιρετική κατάσταση για εκατοντάδες ή και χιλιάδες χρόνια, ενώ ταυτόχρονα δεν είναι επιρρεπές σε φυσικές καταστροφές όπως σεισμούς, τυφώνες κλπ
Το Seed Vault είναι λαξευμένο σε συμπαγή βράχο και η περιοχή αποθήκευσης σπόρων βρίσκεται σε ύψος 100 μέτρων μέσα στο βουνό και κάτω από στρώματα βράχου που κυμαίνονται από 40 έως 60 μέτρα πάχος.
Ο ορεινός όγκος έχει μόνιμο παγετό, με σταθερή θερμοκρασία μεταξύ μείον 3 και 4°C. Ο χώρος αποθήκευσης σπόρων διαθέτει ένα πρόσθετο σύστημα ψύξης, για να διατηρεί σταθερά τη θερμοκρασία στους χώρους αποθήκευσης στους μείον 18°C
Η ηλεκτρική ενέργεια για το Seed Vault παρέχεται από το δημόσιο εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας στο Longyearbyen ενώ επιπλέον το Seed Vault είναι εξοπλισμένο με γεννήτριες που παρέχουν ηλεκτρική ενέργεια σε περίπτωση διακοπής ρεύματος. Ακόμη και αν η ηλεκτροδότηση διακοπεί πλήρως το μονίμως παγωμένο έδαφος του νησιού θα κρατήσει χαμηλά τη θερμοκρασία για αιώνες.
Η εγκατάσταση αποθήκευσης σπόρων αποτελείται από τρεις αίθουσες, η καθεμία με διαστάσεις περίπου 9,5 x 27 μέτρα. Κάθε αίθουσα μπορεί να φιλοξενήσει περίπου 1,5 εκατομμύρια δείγματα σπόρων, δίνοντας έτσι στο Seed Vault μια συνολική χωρητικότητα για αποθήκευση 4,5 εκατομμυρίων σπόρων. Μέχρι σήμερα στο Seed Vault φυλάσσονται περισσότερα από 1.200.000 δείγματα σπόρων, από περισσότερες από 100 χώρες. Μόνο μία από τις τρεις αίθουσες χρησιμοποιείται, ψύχεται στους μείον 18°C και είναι εξοπλισμένη με ράφια για κουτιά σπόρων. Όταν αυτή η αίθουσα φτάσει σε πλήρη χωρητικότητα, η δεύτερη αίθουσα αποθήκευσης θα προετοιμαστεί και θα ψυχθεί στο επίπεδο που απαιτείται.
Οι σπόροι αποθηκεύονται σε ειδικά αεροστεγή σακουλάκια αλουμινίου, μέσα σε υπόγειους θαλάμους που είναι εξαιρετικά ασφαλείς και προστατευμένοι από εξωγενείς παράγοντες. Πρόκειται για γεωργικούς σπόρους από ολόκληρο τον κόσμο όπως σιτηρά, ρύζι, φασόλια, πατάτα και πλήθος ακόμη ειδών ζωτικής σημασίας για την ανθρώπινη διατροφή. Αν οι καλλιέργειες σε μια περιοχή καταστραφούν λόγω καιρικών φαινομένων, πολέμων ή άλλων κρίσεων, οι σπόροι που αποθηκεύονται στην κιβωτό μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να αναπαραχθούν οι καλλιέργειες και να εξασφαλιστεί παγκοσμίως η προστασία της γεωργικής βιοποικιλότητας και η τροφική επάρκεια του πληθυσμού για τις επόμενες γενιές.
Ουσιαστικά πρόκειται για έναν καταψύκτη τεράστιας χωρητικότητας που λειτουργεί ως ένα είδος "παγκόσμιου χρηματοκιβωτίου" με σκοπό να διατηρεί τους σπόρους ζωντανούς και βιώσιμους σε περίπτωση που κάποτε χρειαστεί η αναβίωσή τους. Και έχει χρειαστεί. Πριν από τον πόλεμο της Συρίας στο Χαλέπι βρισκόταν μια από τις πιο σημαντικές τράπεζες σπόρων στη Μέση Ανατολή. Το Διεθνές Κέντρο Αγροτικής Έρευνας στις Ξηρές Περιοχές (ICARDA), που στέγαζε σπόρους για σημαντικά είδη διατροφής στην περιοχή όπως σιτάρι, ρεβίθια και φάβα. Η ICARDA έστειλε αντίγραφα των σπόρων της στο θησαυροφυλάκιο το 2007. Μετά την καταστροφή του Χαλεπίου το Global Seed Vault επέστρεψε πολλούς από τους σπόρους σε νέες τράπεζες σπόρων ICARDA και σε άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής, όπως το Μαρόκο και τον Λίβανο, όπου καλλιεργούν νέα φυτά και αναγεννούν τους αρχικούς σπόρους που είχαν διατηρηθεί στο Global Seed Vault.
soulouposeto