2016-09-21 22:10:08
Φωτογραφία για Ελονοσία στην Ελλάδα. Πραγματικότητα και ακροδεξιός πυρετός
Ημερίδα για την ελονοσία από το ΚΕΕΛΠΝΟ και την Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας. 

Πόσο συντρέχει λόγος να ανησυχούμε;

 Υπάρχει κίνδυνος επιδημίας;

 Ποια είναι η κατάσταση με τους πληθυσμούς μεταναστών και προσφύγων. Παρέμβαση του υπουργού Υγείας, Ανδρέα Ξανθού (Πίνακες)

Χρήστος Δεμέτης

"Υγειονομική βόμβα", "επιδημίες", "κόκκινος συναγερμός". Μερικοί μόνο από τους τίτλους που συνοδεύουν τις ειδήσεις που κοινοποιούν κρούσματα νοσημάτων που κατά διαστήματα έρχονται στη δημοσιότητα στη χώρα μας τα τελευταία πέντε χρόνια, εντός οικονομικής και προσφυγικής κρίσης.

Την Τετάρτη 21 Σεπτεμβρίου το ΚΕΕΛΠΝΟ και η Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας διοργάνωσαν ημερίδα ενημέρωσης στο Αμφιθέατρο της ΕΣΔΥ κατά την οποία παρουσίασαν τα στοιχεία της εξέλιξης της ελονοσίας στη χώρα μας, ενώ έγινε αναφορά και στα κρούσματα των τελευταίων ετών.

Διακεκριμένοι επιστήμονες από τον χώρο της εντομολογίας, της βιολογίας, της κλινικοεργαστηριακής ιατρικής και της επιδημιολογίας συζήτησαν τα τελευταία δεδομένα σχετικά με την ανάδυση του νοσήματος υπό το πρίσμα των κλιματικών αλλαγών και των μεγάλων μετακινήσεων πληθυσμού που αφορά πλέον την ευρύτερη περιοχή της Ν.Α. Μεσογείου και της Νότιας Ευρώπης.


Το κεντρικό μήνυμα από όλους τους συμμετέχοντες, ήταν ένα: Όχι στη φθηνή πολιτική αντιπαράθεση γύρω από το ζήτημα της ελονοσίας, όχι στην κινδυνολογία και στον πανικό. Ναι στην επιστημονική τεκμηρίωση, στην πρόληψη, στην ενημέρωση και στην ενίσχυση της δημόσιας υγείας.

Το πνεύμα των ερευνών, των μελετών, της πρόληψης και της αντιμετώπισης από πλευράς πολιτείας και εμπλεκόμενων φορέων, έδωσαν ο Γ. Σαρόγλου, Ομότιμος Καθηγητής Παθολογίας- Λοιμώξεων ΕΚΠΑ καθώς και ο Θ. Ρόζενμπεργκ, πρόεδρος ΔΣ του ΚΕΕΛΠΝΟ και Αναπληρωτής Καθηγητής Χειρουργικής. "Να δοθεί τέλος στην κινδυνολογία και στην ελλειπή πληροφόρηση. Η κινδυνολογία γίνεται από κάποιους που εξυπηρετούν συγκεκριμένους σκοπούς". Στόχος, όπως σημείωσαν, να μην εκδοθεί ταξιδιωτική οδηγία μέσα στα επόμενα έτη, κάτι που θα μπορούσε να είναι επιζήμιο για τη χώρα μας.

Όπως ανέφεραν, τα περιστατικά ελονοσίας που έχουν σημειωθεί στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια συνδέονται τόσο με την αύξηση του μεταναστευτικού πληθυσμού, όσο και με Έλληνες ταξιδιώτες σε χώρες της Αφρικής.

Μιλώντας με στοιχεία

Στην εισήγηση της η γιατρός Δ. Περβανίδου, Υπεύθυνη Γραφείου Νοσημάτων που Μεταδίδονται με Διαβιβαστές του ΚΕΕΛΠΝΟ, ανέφερε πως από το 2009 και μετά έχουμε και πάλι περιστατικά εγχώριας μετάδοσης. Προτεραιότητα, είναι η αποτροπή της επανεγκατάστασης της νόσου στη χώρα μας.

Όπως ανέφερε, περιστατικά λοίμωξης έχουν σημειωθεί στις αγροτικές περιοχές της Ελλάδας και πριν προχωρήσει στην ανάλυση των στοιχείων, διέκρινε τα περιστατικά στα εξής παρακάτω:

-Εισαγόμενα: Έκθεση σε ενδημική χώρα του εξωτερικού

-Εγχώρια: Μολυσμένο τσίμπημα κουνουπιού εντός της επικράτειας της χώρας

Όπως είπε, η ελονοσία είναι ενδημική σε 95 χώρες. Μέσα στο 2015 καταγράφηκαν 200 εκατομμύρια κρούσματα, εκ των οποίων τα 400.000 ήταν θανατηφόρα, με τη συντριπτική πλειοψηφία των θανατηφόρων να απαντάται στην Αφρική.

Το 2015 στην Ευρώπη, είχαμε μηδέν ενδογενή κρούσματα, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.

Το 1974 η χώρα μας ήταν "ελεύθερη ελονοσίας". Από το 1975 μέχρι το 2015 έχουμε 20-80 εισαγόμενα κρούσματα ανά έτος.

Το 2016 σημειώθηκαν 88 εισαγόμενα και 5 εγχώρια κρούσματα, στο σύνολο κοινώς, 93. Τα περισσότερα εγχώρια κρούσματα έχουν εμφανιστεί στον Ευρώτα Λακωνίας. Για το 2016, από τα 88 εισαγόμενα κρούσματα τα 75 αφορούν μετανάστες εκ των οποίων οι 66 προέρχονται από την Ινδική χερσόνησο (αφορούν οικονομικούς μετανάστες απο περιοχές κυρίως της Νοτιοανατολικής Ασίας) και οι 9 από την Αφρική. Επίσης σημειώθηκαν 13 κρούσματα που είχαν να κάνουν με ταξιδιώτες που ήρθαν από την Αφρική.

Τα 5 εγχώρια κρούσματα εντοπίζονται στη δυτική Αχαία, στην Ανδραβίδα Ηλείας, στον Λαγκαδά της Θεσσαλονίκης και ένα κρούσμα υπήρχε στη Σκιάθο.

Τα περισσότερα κρούσματα σημειώθηκαν σε μετανάστες που εργάζονται σε αγροτικές περιοχές, όπως στην συγκομιδή φράουλας στην Ηλεία, ενώ στον Ευρώτα χορηγήθηκε ειδική ανθελονοσιακή αγωγή.

Ως προς τους αλλοδαπούς, τα κρούσματα αφορούσαν μετανάστες από το Πακιστάν και το Αφγανιστάν, ενώ κανένα δεν διαπιστώθηκε σε Σύρους πρόσφυγες εντός δομών φιλοξενίας (Hot Spot).

Επίσης, οι μετανάστες έφεραν πλασμώδιο vivax που δεν είναι θανατηφόρο, ενώ οι ταξιδιώτες το πλασμώδιο falciparum που θεωρείται πιο επικίνδυνο. Όλα τα περιστατικά θεωρήθηκαν μεμονωμένα και αντιμετωπίστηκαν με την κατάλληλη θεραπεία. Σε καμία περίπτωση δεν δικαιολογείται συζήτηση περί επιδημίας.

Τα τελευταία χρόνια, οι κλιματολογικές αλλαγές που συμβαίνουν, ευνοούν την αναπαραγωγή και δραστηριοποίηση των ανωφελών κουνουπιών, κάποια εκ των οποίων είναι και διαβιβαστές, όχι όμως στην πλειοψηφία τους.

Από τις 2/10/2011 μέχρι σήμερα πραγματοποιείται ενεργητική αναζήτηση κρουσμάτων στο Δήμο Ευρώτα με έλεγχο για εμπύρετα, εργαστηριακές εξετάσεις και προσωπικές συνεντεύξεις με τους χιλιάδες μετανάστες που ζουν και εργάζονται εκεί.

Έχει πραγματοποιηθεί κατηγοριοποίηση των περιοχών στη χώρα με βάση τον εκτιμώμενο κίνδυνο εγχώριας μετάδοσης και επανεγκατάστασης της νόσου˙ έτσι, έχουν προκύψει τέσσερα επίπεδα επικινδυνότητας: 0, 1, 2 και 3.

Οι παρεμβάσεις που πραγματοποιούνται και θα συνεχίζουν να εφαρμόζονται έχουν ως σκοπό να διακοπεί πλήρως η εγχώρια μετάδοση της νόσου αλλά και να αποτραπεί η επανεγκατάσταση του νοσήματος στη χώρα μας.

Όπως τόνισε η κ. Περβανίδου, "το μολυσμένο κουνούπι πολύ πιο εύκολα θα τσιμπήσει τον "γείτονα" του που ζει σε κάκιστες συνθήκες στην ύπαιθρο, παρά το άτομο που προστατεύεται με σίτες".

Ο Γ. Κολιόπουλος, Διδάκτωρ, Ειδικός Τεχνικός Επιστημών, Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο, αναφέρθηκε στους τρόπους μετάδοσης της λοίμωξης.

Η λοίμωξη μεταδίδεται με τσίμπημα κουνουπιού του γένους Anopheles sacharovi το οποίο προηγουμένως έχει τσιμπήσει προσβεβλημένο, μολυσμένο άτομο. Μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο δεν γίνεται.

Άλλοι τρόποι μετάδοσης είναι μέσω της κύησης (από την προσβεβλημένη με το παράσιτο της ελονοσίας μητέρα στο παιδί), πολύ σπανιότερα μέσω της μεταμόσχευσης οργάνων καθώς και μέσω της μετάγγισης εφόσον το αίμα είναι μολυσμένο με το παράσιτο της ελονοσίας.

Επίσης, σπανιότερα, η ελονοσία μπορεί να μεταδοθεί από κουνούπια, που μεταφέρονται από ενδημικές περιοχές με αεροπλάνα, και να εμφανιστούν έτσι κρούσματα ελονοσίας χωρίς επίσκεψη σε ενδημική περιοχή.

Όπως καταδεικνύουν τα πρόσφατα επιδημιολογικά δεδομένα, παρά την εξάλειψη της ελονοσίας από τη χώρα μας το 1974, το ενδεχόμενο επανεγκατάστασης της νόσου είναι υπαρκτό σε ορισμένες περιοχές, όπου συνδυάζεται η παρουσία των κατάλληλων διαβιβαστών (Aνωφελών κουνουπιών) με την παρουσία ασθενών που προέρχονται από ενδημικές για την ελονοσία χώρες, ενώ κρούσματα υπάρχουν από ταξιδιώτες στα αφρικανικά κράτη, όπως αναφέραμε και νωρίτερα.

Ο κ. Κολιόπουλος σημείωσε πως υπάρχουν πάνω από 400 είδη ανωφελών κουνουπιών, 60 εκ των οποίων θεωρούνται ικανοί διαβιβαστές της νόσου ενώ μόλις 15 θεωρούνται υπεύθυνα για την πλειονότητα των περιπτώσεων/κρουσμάτων.

Στην Ελλάδα, υπάρχουν 15 είδη ανωφελών κουνουπιών με σημαντικότερο διαβιβαστή το sacharovi.

Καθαρό μήνυμα, όχι στη φθηνή εκμετάλλευση και στις φωνές

Ο Σ. Τσιόδρας, Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας - Λοιμώξεων Ιατρικής Σχολής Αθήνας, τόνισε και εκείνος από τη δική του μεριά, πως η ελονοσία δεν μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο.

"Οι μετανάστες είναι ευαίσθητος πληθυσμός. Πρέπει να τους φροντίσουμε, όχι να τους εξορίσουμε".

Ανέφερε δε πως οι μετανάστες από τις ενδημικές περιοχές αναπτύσσουν συχνά ανοσία, όχι όμως ανοχή στις υποτροπές. Σε ό,τι αφορά το vivax άλλωστε, ο χρόνος επώασης μπορεί να εκτείνεται και σε διάστημα 12 μηνών, ενώ υποτροπή μπορεί να συμβεί και μέσα σε 5 χρόνια.

Ο κ. Τσίοδρας υπογράμμισε πως η εγκεφαλική ελονοσία ευθύνεται για το 80% των θανάτων από τη λοίμωξη. Τέτοια περιστατικά αντιμετωπίσαμε στη χώρα μας με δύο Έλληνες δύτες πολύτιμων λίθων που ήρθαν σε κρίσιμη κατάσταση από την Αφρική και διασώθηκαν με την κατάλληλη ιατρική φροντίδα από την ομάδα του κ. Τσιόδρα.

Υψηλότερος είναι ο κίνδυνος σε κάθε περίπτωση για παιδιά ηλικιών κάτω των πέντε ετών καθώς και για τις έγκυες γυναίκες. Δήλωσε ακόμη πως αυτή τη στιγμή μελετώνται νέα φάρμακα και υπάρχουν ελπίδες για δημιουργία εμβολίου.

Και ο κ. Τσιόδρας ανέφερε πως οι μετανάστες προσβάλλονται ευκολότερα λόγω συνθηκών διαβίωσης. Στάθηκε ιδιαιτέρως στο γεγονός ότι στα Hot Spot που υπάρχουν καταγεγραμμένοι Σύροι πρόσφυγες δεν είχαμε κρούσματα ενώ για τη μετάδοση, επανέλαβε:

"Πρέπει να έχει εκδηλωθεί η λοίμωξη με συμπτώματα και να είναι ο ασθενής σε όξυνση για να υπάρξει μετάδοση μέσω συγκεκριμένων κουνουπιών - διαβιβαστών που θα βρεθούν στο σημείο. Σε κάθε περίπτωση, αν υπάρχουν συμπτώματα - ενδείξεις, οι άνθρωποι πρέπει να ελέγχονται αμέσως και να υπάρχει πρόληψη".

Όλοι οι ομιλητές στάθηκαν στο γεγονός πως το πρόβλημα είναι σύνθετο και ελεγχόμενο και αντιμετωπίζεται απολύτως θετικά αυτή τη στιγμή σε όλη την επικράτεια. Ξεκαθαρίζεται ακόμη, πως η Ελλάδα δεν είναι ενδημική για την ελονοσία, χώρα.

Πληροφορίες για την ελονοσία ανά χώρα, εδώ

Παρέμβαση Ξανθού

Παρέμβαση στην ημερίδα έκανε ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός, ο οποίος ανέφερε πως η χώρα μας είναι υγειονομικά ασφαλής παρά την οικονομική και προσφυγική κρίση.

"Το συμπέρασμα από όσα βλέπουμε τους τελευταίους μήνες είναι πως παρά τις δυσκολίες που περνά η οικονομία και η κοινωνία, έχουμε ένα αξιόπιστο και σοβαρό σύστημα δημόσιας υγείας που μας επιτρέπει να αισθανθούμε ασφαλείς απέναντι στους δυνητικούς κινδύνους που υπάρχουν και κανείς δεν αγνοεί, ούτε υποτιμά.

Είμαστε σε μια περίοδο αβεβαιότητας παγκοσμίως. Η κοινωνία πρέπει να αισθανθεί ασφαλής. Αυτή τη στιγμή υπάρχει αξιόλογο επιστημονικό δυναμικό σε όλες τις υπηρεσίες, στο ΚΕΕΛΠΝΟ που είναι ο επιχειρησιακός βραχίωνας, στην ΕΣΔΥ, στο υπουργείο αλλά και στις υπηρεσίες δημόσιας υγείας των περιφερειών".

Στη συνέχεια στάθηκε στην ανάγκη περαιτέρω τόνωσης της δημόσιας υγείας: "Η δημόσια υγεία ήταν σε δεύτερη ταχύτητα σε σχέση με την πολιτική στη χώρα μας. Οι παρεμβάσεις για τη δημόσια υγεία δεν έχουν άμεσο πολιτικό όφελος, έχουν όμως μακροπρόθεσμη απόδοση και ενισχύουν την πρόληψη. Υπάρχει ανάγκη για να αισθανθεί ο πολίτης περαιτέρω ασφαλής και έτσι η συζήτηση για τη δημόσια υγεία πρέπει να επανέλθει στη δημόσια συζήτηση. Κάτι τέτοιο διασφαλίζει την κοινωνική συνοχή.

Οι μετανάστες είναι ένας ευάλωτος αλλά όχι επικίνδυνος και εξοριστέος πληθυσμός. Οφείλουμε να οργανωθούμε στον βέλτιστο βαθμό στις υπηρεσίες δημόσιας υγείας. Θέλει κόπο και δουλειά αλλά έχουμε συμφέρον για την ανάγκη και τη σημασία αυτής της παρέμβασης. Η τεκμηριωμένη, ορθή επιστημονική απάντηση στις ανώφελες κραυγές, είναι το ζητούμενο. Υπάρχει σχέδιο τεκμηριωμένης παρέμβασης που εφαρμόζεται και γίνεται επικαιροποίηση για να αισθανόμαστε και στην πράξη ότι δεν υπάρχει μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας στη χώρα μας. Το μεταναστευτικό άλλωστε είναι ένα ζήτημα που αφορά και διαιρεί όλη την Ευρώπη. Χρειαζόμαστε ανθρωπιά, αλληλεγγύη και σωστή επιστημονική αντιμετώπιση σε συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων".

Τέλος, όπως ανακοίνωσε το υπ. Υγείας στα τέλη Αυγούστου:

α) Η παρουσία σποραδικών κρουσμάτων ελονοσίας στη χώρα μας είναι ένα φαινόμενο με εξάρσεις και υφέσεις που παρατηρείται όλα τα τελευταία χρόνια.

β) Όπως πέρυσι, έτσι και φέτος έγιναν όλες οι απαραίτητες ενέργειες για έγκαιρη διάγνωση, ενημέρωση, πρόληψη και θεραπεία με τη συνεργασία όλων των αρμόδιων φορέων [ΚΕΕΛΠΝΟ, ΥΠΕ, υγειονομικές υπηρεσίες των Περιφερειών, Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας (ΕΚΕΑ)].

γ) Ο αριθμός των "εισαγομένων" κρουσμάτων ήταν απολύτως αναμενόμενος λόγω του μεγάλου αριθμού προσφύγων/μεταναστών που προσήλθαν στη χώρα μας το τελευταίο διάστημα. Σε "εγχώρια μετάδοση" οφείλονται 4 κρούσματα μετά την εκδήλωση των οποίων ο Γενικός Γραμματέας Δημόσιας Υγείας συντονίζει και εποπτεύει την υλοποίηση των ενδεδειγμένων μέτρων για την αποφυγή διασποράς της νόσου.

δ) Υπάρχει ειδικό Σχέδιο Δράσης για την αντιμετώπιση της Ελονοσίας που έχει εκπονηθεί από το ΚΕΕΛΠΝΟ και έχει ήδη ενεργοποιηθεί από το Υπουργείο Υγείας

ε) Βασική αρχή των πολιτικών δημόσιας υγείας είναι η πρόληψη. Γι’ αυτό το λόγο η Γενική Γραμματεία Δημόσιας Υγείας σε συνεργασία με το ΕΚΕΑ προχώρησε σε διακοπή της αιμοδοσίας σε περιοχές αυξημένου κινδύνου.

πληροφορίες από http://news247.gr/
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWSNOWGR.COM
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ