2017-09-10 09:42:26
Φωτογραφία για Ακροδεξιά στην Ευρώπη: ισχυρά θεμέλια ή ψήφος τιμωρίας;
Γεώργιος Α. Κωστόπουλος*

Η ίδρυση της Ε.Κ.Α.Χ το 1951 και αργότερα της Ε.Ο.Κ. με την Συνθήκη της Ρώμης το 1957, προέβλεπε σταδιακή προσέγγιση των χωρών που οδηγεί σε πρώτο στάδιο στην οικονομική ενοποίηση (λειτουργισμός). Οι εθνικισμοί είχαν βαθιές ρίζες εξαιτίας των καταστροφικών πολέμων και οι κίνησεις για την οικονομική ενοποίηση υπήρξαν προσεκτικές. Η Ευρώπη έπρεπε να οικοδομηθεί με πραγματοποιήσεις που θα δημιουργούσαν μια ουσιαστική αλληλεγγύη. Άλλωστε η ενοποίηση στην λειτουργία της οικονομίας θα έθετε τα θεμέλια για την πολιτική ενοποίηση. Οι παγκόσμιοι κλυδωνισμοί της δεκαετίας του 1970 επέφεραν προβληματισμό και στασιμότητα, όμως το εγχείρημα της εμβάνθυνσης και διεύρυνσης έπρεπε να συνεχιστεί. Η Συνθήκη του Μάαστριχτ τον Δεκέμβριο του 1991 μετονόμασε την Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα σε «Ευρωπαϊκή Κοινότητα» και πρόσθεσε σε αυτήν την «Ευρωπαϊκή Ένωση». Η πραγματοποίηση της νομισματικής ένωσης σταδιακά από 1/1/1999 υπήρξε ένας ακόμη βηματισμός προς την ολοκλήρωση. Το ξέσπασμα της μεγαλύτερης, μεταπολεμικά, παγκόσμιας οικονομικής κρίσης το 2007-2008, έθεσε νέες προκλήσεις για την επίτευξη της ολοκλήρωσης που αποτελεί μια διαρκή και μεταβαλλόμενη διαδικασία.


Οι πολίτες της Ένωσης αισθάνονται εγκαταλελειμμένοι καθώς απουσιάζει η ταυτότητα του ευρωπαίου πολίτη, οι οικονομικές ανισότητες διευρύνονται, το μεταναστευτικό ζήτημα διογκώνεται με συνεχείς αλλαγές στις πολιτικές των χωρών, η κοινωνική συνοχή δεν έχει ολοκληρωθεί και το ζήτημα της τρομοκρατίας λαμβάνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις.

Διανύουμε την χρονική περίοδο στην οποία τα αντιευρωπαϊκά, ακροδεξιά κόμματα αυξάνουν την εκλογική τους δύναμη σε μια Ευρώπη που βρίσκεται σε πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό αναβρασμό. Ο Ευρωσκεπτικισμός με τη ρητορική του προσελκύει ψηφοφόρους σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γηραιάς Ηπείρου (Βρετανία, Βέλγιο, Ελβετία, Ολλανδία, Αυστρία, Ουγγαρία, Πολωνία, Ιταλία, Ελλάδα και Γαλλία). Οι δυνάμεις της ακροδεξιάς καταφέρνουν να κερδίζουν σημαντικό προβάδισμα απέναντι στα παραδοσιακά κόμματα εξουσίας. Η ισχυρή αντιπροσώπευσή τους εκκινεί από το τοπικό επίπεδο και καταλήγει στα κοινοβούλια των χωρών της Ε.Ε. και στο Ευρωκοινοβούλιο.

Οι λόγοι της αύξησης της δυναμικής των λαϊκίστικων κομμάτων είναι διαφορετικοί για κάθε χώρα, οι οποίοι τη δεδομένη χρονική στιγμή αναπαράγονται και συνυπάρχουν. Οι εκροές ψηφοφόρων προς τα αντιευρωπαϊκά κόμματα είναι πρωτοφανείς, δίνοντας στα μέχρι πρότινος περιθωριακά κόμματα υψηλά ποσοστά. Στη Δυτική Ευρώπη τα κόμματα που εναλλάσονταν στην εξουσία δεν κατάφεραν να αντιμετωπίσουν το χαμηλό βιοτικό επίπεδο, εκείνων των κοινωνικών κατηγοριών που αισθάνονται πιο έντονη την απειλή των μεταναστών, ενώ στην Ανατολική Ευρώπη το πολιτικό σύστημα δεν κατόρθωσε να απομακρύνει απολυταρχικές τάσεις του παρελθόντος.

Στην Ευρώπη τα «ιδανικά» της ακροδεξιάς τείνουν να κυριαρχήσουν καθώς τα ποσοστά των λαϊκίστικων κομμάτων είτε στην πρόθεση ψήφου είτε στην καταγραφή των τελικών εκλογικών αποτελεσμάτων παραμένουν υψηλά. Ακόμη και χώρες που είναι γνωστές για την ανεκτικότητά τους δεν είναι απαραίτητα αυτό που φαίνονται. Στη Σουηδία που είναι γνωστή για το ¨ανοιχτό μυαλό¨ που τη διέπει καταγράφεται ένα από τα πιο ισχυρά ακροδεξιά ρεύματα στην Σκανδιναβία, ειδικά σε σύγκριση με την Νορβηγία. Οι υποστηρικτές των ακροδεξιών κομμάτων ενδιαφέρονται για την μετανάστευση, τις εθνοτικές διαφορές και μέσα σε αυτό το πλαίσιο τους απασχολούν οι δήθεν απειλές της εθνοτικής τους ταυτότητας, των αξιών τους και της κουλτούρας τους. Συνεπώς, στην περίπτωση αυτή η υποστήριξη των αντιευρωπαϊκών κομμάτων δεν προκύπτει μόνο εξαιτίας της οικονομικής ύφεσης. Στους υποστηρικτές τους δεν συμπεριλαμβάνονται μόνο νέοι, όπου η κοινωνία δεν τους έχει δώσει ¨χώρο¨, αλλά και άνθρωποι της διπλανής πόρτας που αισθάνονται ότι κινδυνεύει η ταυτότητά τους. Το μήνυμα των ακροδεξιών οργανώσεων βρίσκει απήχηση σε μεγάλα τμήματα του πληθυσμού. Η εξτρεμιστική ακροδεξιά ως οργάνωση δίνει ένα πλαίσιο στο οποίο δικαιολογεί την βία κάτω από ορισμένες συνθήκες. Η ρητορική τους δεν αφορά μόνο το άτομο που είναι μέλος αλλά επεκτείνεται και στο γεγονός ότι κινδυνεύει η οικογένειά του και τα παιδιά του, ακόμη και τα εγγόνια του. Υπο αυτό το πρίσμα ωθούν το μέλος να λάβει μέτρα για να σώσει τους οικείους του.

Στον παρακάτω χάρτη απεικονίζονται τα εκλογικά αποτελέσματα του πρώτου γύρου των περιφερειακών εκλογών στη Γαλλία το 2015. Σε επίπεδο ποσοστών στις περιφέρειες, όπως καταγράφονται από το γαλλικό υπουργείο Εσωτερικών, το Εθνικό Μέτωπο (FN) είναι στο 27,96% (ποσοστό 2010: 11%), η εκλογική συμμαχία των Ρεπουμπλικάνων και μικρότερων δεξιών κομμάτων στο 26,89% και το Σοσιαλιστικό Κόμμα στο 23,33%. Μια ακροδεξιά σε ραγδαία άνοδο, μια κεντροδεξιά περίπου σταθερή και τα ποσοστά της Αριστεράς σε ελεύθερη πτώση.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα το Εθνικό Μέτωπο (FN) αντλεί τη δύναμή του από την επαρχία. Στο κέντρο (Παρίσι) αντίθετα, η πρώην υπουργός Βαλερί Πεκράς και ο σοσιαλιστής πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης Κλοντ Μπαρτολόν προηγούνται με 30% και 25% αντίστοιχα, αφήνοντας τρίτο και εκτός του επόμενου γύρου τον υποψήφιο του Εθνικού Μετώπου. Άξια παρατήρησης η κατάσταση στην Κορσική, όπου Ρεπουμπλικάνοι, Σοσιαλιστές και Εθνικό Μέτωπο υπολείπονται έναντι τοπικών παρατάξεων, κάποιες από τις οποίες έχουν και αποσχιστικές τάσεις. Σε αυτή την περιφέρεια καμία παράταξη δεν ξεπέρασε το 20%.

                          Πηγή: Le Monde

Στην παραδοσιακά αριστερή περιφέρεια του Καλαί, στη βόρεια Γαλλία, το Μέτωπο έκοψε το νήμα της πρωτιάς, όπως και στη Προβηγκία στο νότο αλλά και στην περιφέρεια Μασσαλίας-Νίκαιας με το εκπληκτικό 41%. Και στις δύο περιφέρειες (Καλαί και Προβηγκία) το Εθνικό Μέτωπο συγκέντρωσε πάνω από 40%, γεγονός που προσδίδει άνετο προβάδισμα για τον δεύτερο γύρο, αφήνοντας τους κεντροδεξιούς υποψήφιους γύρω στο 23% και τους σοσιαλιστές πιο χαμηλά στο 17%. Στην βόρεια Γαλλία η οποία έχει πληγεί ιδιαίτερα από την αποβιομηχάνιση και την ανεργία, στο Καλαί ειδικότερα όπου εκτυλίσσεται το δράμα εκατοντάδων προσφύγων οι οποίοι προσπαθούν να περάσουν από τη σήραγγα στη Βρετανία συχνά με τραγική για τους ίδιους κατάληξη, τα ποσοστά της Λεπέν ήταν πάνω από 50% (ο πρώτος γύρος των περιφερειακών εκλογών στην Γαλλία το 2015 κατέγραψε υψηλό ποσοστό αποχής, καθώς ένας στους δύο ψηφοφόρους δεν προσήλθε στις κάλπες).

Η ρητορική του Μετώπου εμπεριέχει αρκετά χαρακτηριστικά προερχόμενα από την αριστερή πτέρυγα όπως η κριτική των τραπεζών, στηλίτευση της Ε.Ε., εξόδος από την ευρωζώνη κ.ά. Στην ουσία παραμένει υπέρ του κεφαλαίου καθώς αρνείται την άυξηση του κατώτατου μισθού. Χρησιμοποιώντας σε αρκετές περιπτώσεις διγλωσία για το κοινωνικό ζήτημα το ακροδεξιό FN έχει αναδειχθεί σε πρώτο κόμμα μεταξύ των ψηφοφόρων της εργατικής τάξης.

Την ίδια στιγμή ο ρατσιστικός λόγος της Μαρί Λεπέν που ανέλαβε τα ηνία του Μετώπου το 2011, έχει εκλεπτυνθεί. Δεν περιλαμβάνει αντισημιτικές κορώνες και υπερβολές για τον Β’ Π.Π. όπως υπήρχε στο παρελθόν στη ρητορική του πατέρα της. Από τους σημαντικότερους πυλώνες της ρητορικής της Νέας δεξιάς αποτελεί το επιχείρημα περί πολιτισμικής αναντιστοιχίας των ευρωπαϊκών αξιών με αυτών του Ισλάμ.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο οι κυβερνήσεις εκτός από τις πολιτικές λιτότητας, πρέπει να στραφούν προς την επένδυση κοινωνικών προγραμμάτων προσεγγίζοντας γηγενείς και μετανάστες. Όσο υψηλότερα ποσοστά καταγράφει η εξτρεμιστική δεξιά τόσο μεγαλύτερη είναι η αποτυχία των παραδοσιακών κομμάτων εξουσίας στο να αντιμετωπίσουν ζητήματα αυτού του είδους. Μέλη της ακροδεξιάς εκτός από βουλευτές, αποτελούν και μέλη υπουργικών συμβουλίων όπου στο λόγο τους αναφέρονται σε μια κοινωνική ομάδα (μετανάστες) που συνδέεται με κάθε κοινωνικό πρόβλημα που υφίσταται, κερδίζοντας τις εντυπώσεις σε μεγάλη μερίδα του πληθυσμού. Τα παραδοσιακά κόμματα οφείλουν να συζητήσουν με τους ψηφοφόρους τους χωρίς εμμονές προκειμένου να βρεθούν λύσεις στα καίρια ζητήματα. Το πρόβλημα εντοπίζεται στο γεγονός ότι οι διάλογοι που διεξάγονται είναι με τους όρους της ακροδεξιάς. Οι κοινωνίες αλλάζουν, οι άνθρωποι φοβούνται και ο ώριμος διάλογος προκρίνεται από οποιαδήποτε εκμετάλλευση του φόβου του καθενός. Σύμφωνα με στατιστικές το 41% των ανθρώπων στο Ηνωμένο Βασίλειο θα υποστήριζαν ένα κόμμα που θα έθετε τέρμα στην μετανάστευση. Το ερώτημα που εγείρεται είναι ότι το αποτέλεσμα των στατιστικών παραπέμπει στην ξενοφοβία ή στην αδύναμια των τοπικών πολιτικών κομμάτων να δώσουν απάντηση στις ανησυχίες του κόσμου; Εφόσον δεν υπάρξει κινητοποίηση των κυβερνήσεων προς την κατεύθυνση του διαλόγου και των απαντήσεων, οι ψήφοι διαμαρτυρίας προς τα ακροδεξιά κόμματα ολοένα και θα αυξάνονται με την πιθανότητα να αποκτήσουν ισχυρά θεμέλια να είναι αρκετά υψηλή.

*George A. Kostopoulos

BSc European Studies/Civilization

Hellenic Open University

MSc Political/Electoral Geography

Harokopio University

==========================================

 Ιδιοκτησία πνευματικών δικαιωμάτων του Geopolitics & Daily News - © 2017. Το περιεχόμενο του site αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία του Geopolitics & Daily News. Οποιαδήποτε πληροφορία (κείμενο, εικόνες, γραφικά) περιέχεται στο site μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για προσωπική, μη εμπορική χρήση. Είναι παράνομη η αντιγραφή, αναπαραγωγή, τροποποίηση με οποιονδήποτε τρόπο, μέρους ή του συνόλου των περιεχομένων του site χωρίς προηγούμενη έγγραφη συγκατάθεση ή αναφορά της σελίδας
geopolitics
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWSNOWGR.COM
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ