2025-07-29 12:59:29
Με αφορμή τη δημόσια συζήτηση των τελευταίων ημερών σχετικά με τις λεγόμενες "καθηγητικές" σχολές, εγείρεται ένα κρίσιμο ερώτημα: γιατί να επιλέξει ένα νέο παιδί σήμερα να γίνει εκπαιδευτικός;
Η πραγματικότητα που βιώνουμε δείχνει ότι το λειτούργημα του εκπαιδευτικού έχει υποστεί συστηματική απαξίωση, τόσο σε κοινωνικό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο. Στα σχολεία, ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζονται οι εκπαιδευτικοί από γονείς και μαθητές φανερώνει, όλο και συχνότερα, μια ανησυχητική έλλειψη σεβασμού και αναγνώρισης. Το ίδιο αίσθημα απαξίωσης γίνεται αισθητό και σε κοινωνικές συναναστροφές, όταν κάποιος δηλώνει πως είναι εκπαιδευτικός – η ιδιότητα αυτή σπανίως περιβάλλεται πλέον με το κύρος που της θεωρώ ότι της αρμόζει.
Πέρα από την κοινωνική υποτίμηση, οι χαμηλές αμοιβές, ακόμη και για όσους διαθέτουν εξαιρετικά βιογραφικά και πολυετή εμπειρία, λειτουργούν αποτρεπτικά για τους νέους επιστήμονες που σκέφτονται να ενταχθούν στον χώρο της εκπαίδευσης
. Ειδικά για τις θετικές επιστήμες, όπως η Φυσική, το πρόβλημα επιτείνεται από την απουσία κατοχυρωμένων επαγγελματικών δικαιωμάτων. Οι απόφοιτοι σχετικών τμημάτων βλέπουν τον δρόμο της διδασκαλίας ως μια αδιέξοδη επιλογή – είτε στο δημόσιο σχολείο, αν καταφέρουν να μπουν, με περιορισμένες δυνατότητες επαγγελματικής και μισθολογικής ανέλιξης, είτε σε φροντιστήρια, όπου συχνά επικρατούν συνθήκες «γαλέρας», με αμοιβή 7 ή 8 ευρώ την ώρα και μηδενική εργασιακή προστασία.
Αντίστοιχη είναι και η κατάσταση στα ιδιωτικά σχολεία. Εκεί, πολλοί εκπαιδευτικοί εργάζονται σε εξοντωτικά ωράρια, με συνεχείς υποχρεώσεις πέραν του διδακτικού έργου, χωρίς αντίστοιχη αμοιβή ή αναγνώριση. Η πίεση που δέχονται από τους γονείς και δυστυχώς πολλές φορές ακόμη και από τους ίδια την διοίκηση και τους διευθυντές– οδηγεί σε ένα περιβάλλον έντονης ψυχολογικής φθοράς, επαγγελματικής ανασφάλειας και απαξίωσης. Η εκπαιδευτική διαδικασία μετατρέπεται συχνά σε υπηρεσία "πελατειακού τύπου", με τον εκπαιδευτικό σε ρόλο εξυπηρετητή προσδοκιών, και όχι σε φορέα παιδείας και αξιών.
Ωστόσο, το πιο ανησυχητικό δεν είναι μόνο οι υλικές συνθήκες ή η έλλειψη επαγγελματικής προοπτικής. Είναι η σταδιακή απώλεια του κύρους που κάποτε συνόδευε την ιδιότητα του καθηγητή. Η απαξίωση του εκπαιδευτικού ρόλου στα μάτια της κοινωνίας –και κυρίως των ίδιων των παιδιών– αποτελεί τη βαθύτερη πληγή του συστήματος. Όταν ο μαθητής δεν βλέπει στον διδάσκοντα ένα πρότυπο, αλλά έναν επισφαλώς εργαζόμενο που αγωνίζεται να επιβιώσει, το σχολείο παύει να λειτουργεί ως χώρος διαμόρφωσης πολιτών.
Το ερώτημα, επομένως, δεν είναι μόνο γιατί να γίνει κανείς εκπαιδευτικός σήμερα – αλλά τι έχει πάει τόσο στραβά, ώστε αυτή η κάποτε τιμητική και ουσιώδης επιλογή να φαντάζει πλέον, στα μάτια πολλών νέων, ασύμφορη, αβέβαιη και κοινωνικά απολύτως απαξιωμένη.
Όπως εύστοχα σημειώνει ένας φίλος εκπαιδευτικός στα κοινωνικά δίκτυα, «σύντομα οι εκπαιδευτικοί, τόσο στην ιδιωτική όσο και στη δημόσια εκπαίδευση, θα είναι είδος σε ανεπάρκεια. Ακόμη πιο σπάνιο είδος θα είναι ο καλός εκπαιδευτικός. Και δεν το λέω μόνο λόγω φτωχού ακαδημαϊκού επιπέδου, αλλά κυρίως διότι τα παιδιά που θα μπαίνουν στις τάξεις δεν θα είναι αυτά που αγαπούν την εκπαίδευση, αλλά κυρίως εκείνα που την επιλέγουν από ανάγκη».
Και όταν η ανάγκη αντικαθιστά το όραμα, η παιδεία παύει να είναι πράξη εμπνευσμένης προσφοράς και γίνεται απλώς ένας ακόμα μηχανισμός αναπαραγωγής κρίσης.
tinanantsou.blogspot.gr
Η πραγματικότητα που βιώνουμε δείχνει ότι το λειτούργημα του εκπαιδευτικού έχει υποστεί συστηματική απαξίωση, τόσο σε κοινωνικό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο. Στα σχολεία, ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζονται οι εκπαιδευτικοί από γονείς και μαθητές φανερώνει, όλο και συχνότερα, μια ανησυχητική έλλειψη σεβασμού και αναγνώρισης. Το ίδιο αίσθημα απαξίωσης γίνεται αισθητό και σε κοινωνικές συναναστροφές, όταν κάποιος δηλώνει πως είναι εκπαιδευτικός – η ιδιότητα αυτή σπανίως περιβάλλεται πλέον με το κύρος που της θεωρώ ότι της αρμόζει.
Πέρα από την κοινωνική υποτίμηση, οι χαμηλές αμοιβές, ακόμη και για όσους διαθέτουν εξαιρετικά βιογραφικά και πολυετή εμπειρία, λειτουργούν αποτρεπτικά για τους νέους επιστήμονες που σκέφτονται να ενταχθούν στον χώρο της εκπαίδευσης
Αντίστοιχη είναι και η κατάσταση στα ιδιωτικά σχολεία. Εκεί, πολλοί εκπαιδευτικοί εργάζονται σε εξοντωτικά ωράρια, με συνεχείς υποχρεώσεις πέραν του διδακτικού έργου, χωρίς αντίστοιχη αμοιβή ή αναγνώριση. Η πίεση που δέχονται από τους γονείς και δυστυχώς πολλές φορές ακόμη και από τους ίδια την διοίκηση και τους διευθυντές– οδηγεί σε ένα περιβάλλον έντονης ψυχολογικής φθοράς, επαγγελματικής ανασφάλειας και απαξίωσης. Η εκπαιδευτική διαδικασία μετατρέπεται συχνά σε υπηρεσία "πελατειακού τύπου", με τον εκπαιδευτικό σε ρόλο εξυπηρετητή προσδοκιών, και όχι σε φορέα παιδείας και αξιών.
Ωστόσο, το πιο ανησυχητικό δεν είναι μόνο οι υλικές συνθήκες ή η έλλειψη επαγγελματικής προοπτικής. Είναι η σταδιακή απώλεια του κύρους που κάποτε συνόδευε την ιδιότητα του καθηγητή. Η απαξίωση του εκπαιδευτικού ρόλου στα μάτια της κοινωνίας –και κυρίως των ίδιων των παιδιών– αποτελεί τη βαθύτερη πληγή του συστήματος. Όταν ο μαθητής δεν βλέπει στον διδάσκοντα ένα πρότυπο, αλλά έναν επισφαλώς εργαζόμενο που αγωνίζεται να επιβιώσει, το σχολείο παύει να λειτουργεί ως χώρος διαμόρφωσης πολιτών.
Το ερώτημα, επομένως, δεν είναι μόνο γιατί να γίνει κανείς εκπαιδευτικός σήμερα – αλλά τι έχει πάει τόσο στραβά, ώστε αυτή η κάποτε τιμητική και ουσιώδης επιλογή να φαντάζει πλέον, στα μάτια πολλών νέων, ασύμφορη, αβέβαιη και κοινωνικά απολύτως απαξιωμένη.
Όπως εύστοχα σημειώνει ένας φίλος εκπαιδευτικός στα κοινωνικά δίκτυα, «σύντομα οι εκπαιδευτικοί, τόσο στην ιδιωτική όσο και στη δημόσια εκπαίδευση, θα είναι είδος σε ανεπάρκεια. Ακόμη πιο σπάνιο είδος θα είναι ο καλός εκπαιδευτικός. Και δεν το λέω μόνο λόγω φτωχού ακαδημαϊκού επιπέδου, αλλά κυρίως διότι τα παιδιά που θα μπαίνουν στις τάξεις δεν θα είναι αυτά που αγαπούν την εκπαίδευση, αλλά κυρίως εκείνα που την επιλέγουν από ανάγκη».
Και όταν η ανάγκη αντικαθιστά το όραμα, η παιδεία παύει να είναι πράξη εμπνευσμένης προσφοράς και γίνεται απλώς ένας ακόμα μηχανισμός αναπαραγωγής κρίσης.
tinanantsou.blogspot.gr
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
