2025-11-22 20:05:57
Φωτογραφία για Ο χαμένος πλανήτης που δημιούργησε την Σελήνη
By Jacek Krywko edited by Sarah Lewin Frasier

Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσίευση στο περιοδικό Science [The Moon-forming impactor Theia originated from the inner Solar System], ο πλανήτης Θεία, του οποίου η αρχέγονη σύγκρουση με την Γη πιθανότατα δημιούργησε τη Σελήνη, προήλθε από το εσωτερικό του ηλιακού μας συστήμ

Καλλιτεχνική απεικόνιση της σύγκρουσης της αρχέγονης Γης με τη Θεία (αριστερά) και της σημερινής Γης και Σελήνης (δεξιά) μας δείχνει πως θα μπορούσαν θραύσματα της Θείας να διεισδύσουν στον βαθύ μανδύα μετά την πρόσκρουση

Όπως στην μυθολογία η Τιτανίδα Θεία «γέννησε» τη θεά Σελήνη, έτσι και ο υποθετικός πλανήτης Θεία, πριν από περίπου τεσσεράμισι δισεκατομμύρια χρόνια, συγκρούστηκε με τη Γη με αποτέλεσμα την δημιουργία της Σελήνης

. Σύμφωνα με τους αστρονόμους, η σύγκρουση διέλυσε τη Θεία, έλιωσε μεγάλο τμήμα του μανδύα της Γης και εκτόξευσε έναν τεράστιο δίσκο με συντρίμμια, από τα οποία αργότερα σχηματίστηκε η Σελήνη. Οι αστρονόμοι αναρωτιούνται εδώ και καιρό από τι ήταν φτιαγμένος ο πλανήτης Θεία και από πού προήλθε. Τώρα βρήκαν αποδείξεις ότι σχηματίστηκε «πολύ κοντά» στη Γη.

Το αρχικό μοντέλο γιγάντιας πρόσκρουσης της δημιουργίας της Σελήνης, που προτάθηκε την δεκαετία του 1970, προέβλεπε ότι η Σελήνη ήταν φτιαγμένη κυρίως από το υλικό της Θείας. Αυτό το σενάριο υπονοούσε ότι θα έπρεπε να υπάρχουν διαφορές στη χημική σύνθεση της Σελήνης και της Γης, αλλά η έρευνα διαπίστωσε ότι η σύσταση είναι σχεδόν πανομοιότυπη – πολύ πιο παρόμοια από ό,τι θα έπρεπε να είναι δύο ανεξάρτητα πλανητικά σώματα. Μια νέα μελέτη (δημοσιεύθηκε χθες στο Science) διερεύνησε το μολυβδαίνιο και τον σίδηρο που πιθανόν να μας κληροδότησε η Θεία, εκτός από την Σελήνη.

Η αρχέγονη Γη θα είχε αυτά τα βαριά στοιχεία συσσωρευμένα στον πυρήνα της, αλλά όχι στον βραχώδη μανδύα και πιο κοντά στην επιφάνειά της, επομένως ο σίδηρος που υπάρχει τώρα στον μανδύα της Γης πιθανότατα προέρχεται από την σύγκρουση με τη Θεία και μπορεί να μας δώσει πληροφορίες για τη σύνθεση αυτού του αστρονομικού αντικειμένου.

Οι Thorsten Kleine et al ανέλυσαν 15 χερσαία πετρώματα και έξι σεληνιακά δείγματα που έφεραν στη Γη οι αποστολές Apollo. Εστίασαν πρώτα στα ισότοπα του σιδήρου. Τα πετρώματα και οι πλανήτες στο Ηλιακό Σύστημα μοιράζονται σχεδόν πανομοιότυπες κατανομές αυτών των ισοτόπων, αλλά τα τελευταία χρόνια ο Kleine και μερικοί από τους συν-συγγραφείς της νέας εργασίας ανακάλυψαν πως ορισμένες πολύ μικρές αποκλίσεις από την τυπική αναλογία ισοτόπων σιδήρου μπορούν να αποκαλύψουν την προέλευση του δείγματος. Η ομάδα συνδύασε τα δεδομένα για τον σίδηρο με τις κατανομές ισοτόπων μολυβδαινίου και ζιρκονίου που βρέθηκαν στα ίδια δείγματα. Συνέκριναν επίσης τις μετρήσεις με εκείνες των δειγμάτων από 20 μετεωρίτες που προέρχονταν τόσο από το εσωτερικό όσο και από το εξωτερικό Ηλιακό Σύστημα για να προσδιορίσουν τον τόπο προέλευσης της Θείας.

Η νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι η Θεία ήταν ένας βραχώδης πλανήτης, με μεταλλικό πυρήνα και μάζα γύρω στο 5–10% της μάζας της Γης. Σχηματίστηκε στο εσωτερικό του ηλιακού μας συστήματος, πιο κοντά στον Ήλιο από ό,τι η Γη.

Το 2020, ο Kleine και οι συνεργάτες του απέδειξαν ότι τα ουράνια σώματα που σχηματίστηκαν πιο κοντά στον Ήλιο είναι πλουσιότερα σε βαρέα στοιχεία όπως το μολυβδαίνιο. Ακολουθώντας αυτήν την αρχή και στη νέα εργασία τους, οι Kleine et al εκτίμησαν ότι η Γη έχει λίγο περισσότερο μολυβδαίνιο και ζιρκόνιο από ό,τι θα έπρεπε και υπέθεσαν ότι αυτά τα επιπλέον βαρέα στοιχεία πρέπει να προέρχονται από τον αρχέγονο πλανήτη Θεία.

Σύμφωνα με τον Kleine, η ομάδα δεν έχει ακόμη εκτελέσει το προτεινόμενο σενάριό της διαμέσου προσομοιώσεων της γιγαντιαίας πρόσκρουσης, αλλά ανυπομονεί να εκτελέσει αυτές τις προσομοιώσεις, καθώς και να αναλύσει σεληνιακά δείγματα αναζητώντας και άλλα ισότοπα στοιχείων.

Είναι εκπληκτικό το γεγονός ότι εξακολουθούμε να μαθαίνουμε νέα πράγματα για τη Σελήνη και τη Γη, μετά από μισό αιώνα (και πλέον) από τότε που οι αστροναύτες των αποστολών Απόλλων συνέλεξαν αυτά τα πετρώματα από την επιφάνεια της Σελήνης.

διαβάστε περισσότερες λεπτομέρειες: www.scientificamerican.com/



https://physicsgg.me/2025/11/22/%


tinanantsou.blogspot.gr
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWSNOWGR.COM
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ