2013-02-15 04:16:03
Ένα σημαντικό βήμα προόδου για την αντιμετώπιση σοβαρών ασθενειών, ανίατων έως τώρα, πέτυχαν... Αμερικανοί επιστήμονες, κατορθώνοντας να μετατρέψουν συνηθισμένα κύτταρα σε κύτταρα που παράγουν ινσουλίνη.
Το πείραμά τους έγινε με ενήλικα κύτταρα σε ζώντες οργανισμούς (ποντίκια) και ανοίγει τον δρόμο για την «καλλιέργεια» υποκατάστατων ιστών, που θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία πολλών ασθενειών.
Η τεχνική που χρησιμοποίησαν αποκαλείται άμεσος αναπρογραμματισμός και ουσιαστικά αλλάζει την «ταυτότητα» των κυττάρων. Με τη βοήθειά της, παρακάμπτεται η ανάγκη χρήσης εμβρυϊκών βλαστικών κυττάρων - των αρχέγονων κυττάρων από τα οποία προέρχονται όλα τα κύτταρα του σώματος και τα οποία ήσαν έως τώρα απαραίτητα στις προσπάθειες για «καλλιέργεια» ιστών και οργάνων προς μεταμόσχευση.
Με τον άμεσο αναπρογραμματισμό μετατράπηκαν απλά παγκρεατικά κύτταρα σε πιο εξειδικευμένα, τα οποία είναι αρμόδια για την παραγωγή της ινσουλίνης - της ορμόνης που είναι απαραίτητη για τη διάσπαση του σακχάρου και έτσι την πρόληψη του διαβήτη.
Οι πιθανές εφαρμογές της τεχνικής δεν τελειώνουν στη θεραπεία του διαβήτη, αλλά εκτείνονται στην αντιμετώπιση νοσημάτων όπως το έμφραγμα (καταστρέφει καρδιακά κύτταρα) και η νόσος του Πάρκινσον (καταστρέφει νευρικά κύτταρα).
Τα πειράματα
Όπως αναφέρουν στην επιστημονική επιθεώρηση «Nature» ο δρ Ντάγκλας Μέλτον και οι συνεργάτες του από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ και το Νοσοκομείο Παίδων της Βοστώνης, στο πείραμά τους χρησιμοποίησαν τρία γονίδια τα οποία μετέφερε στο σώμα ποντικιών ένας ιός.
Τα γονίδια αυτά ονομάζονται Ngm3, Pdx1 και Mafa και είναι απαραίτητα για να λειτουργούν σωστά τα πολύτιμα βήτα-κύτταρα, τα οποία παράγουν ινσουλίνη και καταστρέφονται από το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενούς στον τύπου 1 (ή ινσουλινοεξαρτώμενο) διαβήτη.
Για τη μεταφορά των γονιδίων στο σώμα των ποντικιών χρησιμοποιήθηκε ένας συνηθισμένος ιός κρυολογήματος, ένας αδενοϊός. Πριν από τη μεταφορά, οι ερευνητές είχαν προκαλέσει στα ποντίκια διαβήτη καταστρέφοντας όλα τα βήτα-κύτταρά τους.
Τα γονίδια άρχισαν σύντομα να μετατρέπουν εξωκρινή κύτταρα (αποτελούν το 95% του παγκρέατος) σε βήτα-κύτταρα. Στην πραγματικότητα, μόλις τρεις ημέρες έπειτα από την έγχυση των γονιδίων, ο οργανισμός των ποντικιών άρχισε να δημιουργεί νέα βήτα-κύτταρα και έπειτα από μια εβδομάδα είχε αρχίσει η παραγωγή της ινσουλίνης. Η αντίδραση αυτή «υποδηλώνει ότι η μέθοδος είχε εκπληκτική αποτελεσματικότητα», σχολίασε ο δρ Ρίτσαρντ Άινσελ, από τον διεθνή οργανισμό Ίδρυμα Μελέτης Νεανικού Διαβήτη (JDRF).
Τα αποτελέσματα
Ακόμα πιο ενθαρρυντικό είναι, σύμφωνα με τους ειδικούς, το γεγονός πως επί μήνες αργότερα, τα νέα βήτα-κύτταρα παρήγαν ινσουλίνη - και μολονότι δεν αναπλήρωσαν εντελώς την έλλειψη της ορμόνης, μείωσαν αισθητά τα πολύ υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα των ζώων. Συνολικά, με τη μέθοδο μετατράπηκε σε βήτα-κύτταρα το περίπου 20% των εξωκρινών παγκρεατικών κυττάρων των ποντικιών.
«Ήταν πιο εύκολο απ' όσο περιμέναμε» δήλωσε ο δρ Μέλτον, ο οποίος θεωρείται ένας από τους κορυφαίους ειδικούς στον κόσμο στην έρευνα για τα βλαστικά κύτταρα και ασχολείται ειδικά με την αναζήτηση μιας θεραπείας για τον τύπου 1 διαβήτη, από τον οποίο πάσχουν και τα δύο παιδιά του. «Τα κύτταρα που δημιουργήσαμε ήταν πολύ σταθερά και επέζησαν για το υπόλοιπο της ζωής των ποντικιών».
Το επόμενο βήμα της έρευνας είναι να βρεθεί ένας τρόπος να μεταφέρονται τα τρία γονίδια στο σώμα δίχως τη μεσολάβηση ιού, διότι «η χρήση ιών για τη θεραπεία ανθρώπων είναι ριψοκίνδυνη και δεν γίνεται αποδεκτή από τις αρμόδιες υγειονομικές αρχές», κατά τον δρα Μέλτον.
tanea.gr
Το πείραμά τους έγινε με ενήλικα κύτταρα σε ζώντες οργανισμούς (ποντίκια) και ανοίγει τον δρόμο για την «καλλιέργεια» υποκατάστατων ιστών, που θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία πολλών ασθενειών.
Η τεχνική που χρησιμοποίησαν αποκαλείται άμεσος αναπρογραμματισμός και ουσιαστικά αλλάζει την «ταυτότητα» των κυττάρων. Με τη βοήθειά της, παρακάμπτεται η ανάγκη χρήσης εμβρυϊκών βλαστικών κυττάρων - των αρχέγονων κυττάρων από τα οποία προέρχονται όλα τα κύτταρα του σώματος και τα οποία ήσαν έως τώρα απαραίτητα στις προσπάθειες για «καλλιέργεια» ιστών και οργάνων προς μεταμόσχευση.
Με τον άμεσο αναπρογραμματισμό μετατράπηκαν απλά παγκρεατικά κύτταρα σε πιο εξειδικευμένα, τα οποία είναι αρμόδια για την παραγωγή της ινσουλίνης - της ορμόνης που είναι απαραίτητη για τη διάσπαση του σακχάρου και έτσι την πρόληψη του διαβήτη.
Οι πιθανές εφαρμογές της τεχνικής δεν τελειώνουν στη θεραπεία του διαβήτη, αλλά εκτείνονται στην αντιμετώπιση νοσημάτων όπως το έμφραγμα (καταστρέφει καρδιακά κύτταρα) και η νόσος του Πάρκινσον (καταστρέφει νευρικά κύτταρα).
Τα πειράματα
Όπως αναφέρουν στην επιστημονική επιθεώρηση «Nature» ο δρ Ντάγκλας Μέλτον και οι συνεργάτες του από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ και το Νοσοκομείο Παίδων της Βοστώνης, στο πείραμά τους χρησιμοποίησαν τρία γονίδια τα οποία μετέφερε στο σώμα ποντικιών ένας ιός.
Τα γονίδια αυτά ονομάζονται Ngm3, Pdx1 και Mafa και είναι απαραίτητα για να λειτουργούν σωστά τα πολύτιμα βήτα-κύτταρα, τα οποία παράγουν ινσουλίνη και καταστρέφονται από το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενούς στον τύπου 1 (ή ινσουλινοεξαρτώμενο) διαβήτη.
Για τη μεταφορά των γονιδίων στο σώμα των ποντικιών χρησιμοποιήθηκε ένας συνηθισμένος ιός κρυολογήματος, ένας αδενοϊός. Πριν από τη μεταφορά, οι ερευνητές είχαν προκαλέσει στα ποντίκια διαβήτη καταστρέφοντας όλα τα βήτα-κύτταρά τους.
Τα γονίδια άρχισαν σύντομα να μετατρέπουν εξωκρινή κύτταρα (αποτελούν το 95% του παγκρέατος) σε βήτα-κύτταρα. Στην πραγματικότητα, μόλις τρεις ημέρες έπειτα από την έγχυση των γονιδίων, ο οργανισμός των ποντικιών άρχισε να δημιουργεί νέα βήτα-κύτταρα και έπειτα από μια εβδομάδα είχε αρχίσει η παραγωγή της ινσουλίνης. Η αντίδραση αυτή «υποδηλώνει ότι η μέθοδος είχε εκπληκτική αποτελεσματικότητα», σχολίασε ο δρ Ρίτσαρντ Άινσελ, από τον διεθνή οργανισμό Ίδρυμα Μελέτης Νεανικού Διαβήτη (JDRF).
Τα αποτελέσματα
Ακόμα πιο ενθαρρυντικό είναι, σύμφωνα με τους ειδικούς, το γεγονός πως επί μήνες αργότερα, τα νέα βήτα-κύτταρα παρήγαν ινσουλίνη - και μολονότι δεν αναπλήρωσαν εντελώς την έλλειψη της ορμόνης, μείωσαν αισθητά τα πολύ υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα των ζώων. Συνολικά, με τη μέθοδο μετατράπηκε σε βήτα-κύτταρα το περίπου 20% των εξωκρινών παγκρεατικών κυττάρων των ποντικιών.
«Ήταν πιο εύκολο απ' όσο περιμέναμε» δήλωσε ο δρ Μέλτον, ο οποίος θεωρείται ένας από τους κορυφαίους ειδικούς στον κόσμο στην έρευνα για τα βλαστικά κύτταρα και ασχολείται ειδικά με την αναζήτηση μιας θεραπείας για τον τύπου 1 διαβήτη, από τον οποίο πάσχουν και τα δύο παιδιά του. «Τα κύτταρα που δημιουργήσαμε ήταν πολύ σταθερά και επέζησαν για το υπόλοιπο της ζωής των ποντικιών».
Το επόμενο βήμα της έρευνας είναι να βρεθεί ένας τρόπος να μεταφέρονται τα τρία γονίδια στο σώμα δίχως τη μεσολάβηση ιού, διότι «η χρήση ιών για τη θεραπεία ανθρώπων είναι ριψοκίνδυνη και δεν γίνεται αποδεκτή από τις αρμόδιες υγειονομικές αρχές», κατά τον δρα Μέλτον.
tanea.gr
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
«Ήταν λάθος μου που πήρα δάνειο»
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Επίσκεψη Παπαρήγα στο ΚΑΤ την ερχόμενη Δευτέρα
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
