2020-09-17 08:49:17
Φωτογραφία για Κακοκαιρία Ιανός: Ποιος ήταν ο θεός των Ετρούσκων που δοξάστηκε από τους Ρωμαίους
Πώς συνδέεται η ιδιότητά του με τον Μεσογειακό κυκλώνα που αναμένεται να κτυπήσει τις επόμενες ώρες -και- την ελληνική επικράτεια

Η κακοκαιρία «Ιανός», ο Μεσογειακός κυκλώνας που αναμένεται να επηρεάσει τις επόμενες ώρες και την ελληνική επικράτεια, «δανείστηκε» το όνομά του από την αρχαιότατη ρωμαϊκή θεότητα, με ρίζες στη μυθολογία των Ετρούσκων (προγόνων των Ρωμαίων και Ιταλών). Οι Ετρούσκοι τον αποκαλούσαν Άνι, ενώ τον ταυτίζουν με τον θνητό βασιλιά Λάτιουμ, ο οποίος κυβερνούσε μία σημαντική πόλη της αρχαιότητας και γιος του ήταν ο Τίβερης.

Ο Άνι ή Ιανός, ήταν ο θεός των ενάρξεων και των μεταβάσεων. Η μορφή του απαντάται σε όλες τις πύλες, τις πόρτες και τις γέφυρες. Το όνομά του αναφερόταν ανάμεσα στα πρώτα της λίστας των θυσιών και των προσφορών, ενώ φαίνεται πως από εκείνον προέρχεται και η ονομασία του πρώτου μήνα του χρόνου, του Ιανουάριου. Δηλαδή του μήνα, που ξεκινά το νέο έτος και γίνεται η μετάβαση από τον χρόνο που έφυγε.


Ο Ιανός απεικονιζόταν συχνά με δύο πρόσωπα και αποκαλείτο Janus bifrons, δηλαδή διπρόσωπος Ιανός και του ήταν αφιερωμένοι αρκετοί ναοί στη Ρώμη. Ο διασημότερος όλων ήταν εκείνος που βρισκόταν στο Forum Romanum, καθώς οι πύλες του ήταν ανοικτές σε περίοδο πολέμου και κλειστές σε περίοδο ειρήνης. Στις πιο πρώιμες περιόδους ο Ιανός απεικονιζόταν με το ένα πρόσωπο γενειοφόρο και το άλλο ξυρισμένο, γεγονός που ώθησε ορισμένους ερευνητές να το αποδώσουν σε ζεύγη αντιθέτων, όπως είναι ο ήλιος και η σελήνη ή το γήρας και η νιότη.

Ο Άνι ή Ιανός ήταν επίσης ο Φύλακας των Εισόδων και των Εξόδων. Η προφανής σύνδεση του ονόματός του με την ετρουσκική λέξη janua, που σημαίνει θύρα, δείχνει ότι αντίθετα με άλλες θεότητες ο Ιανός έχει σημαντικές επιρροές από τις ετρουσκικές θρησκευτικές αντιλήψεις. Επίσης, για να ξεφύγουμε από τον Ιανουάριο και την πρώτη μέρα του έτους, χρειάζεται εδώ να αναφερθεί ότι αρχικά, στις πρώιμες φάσεις της λατρείας του ο Ιανός ήταν παρών στην πρώτη μέρα κάθε διαφορετικού μήνα, όπως επίσης ήταν παρών κατά την πρώτη μέρα της σποράς και την πρώτη μέρα της συγκομιδής. Ήταν παρών στη γέννηση, το γάμο και στο θάνατο, σε όλες δηλαδή τις μεταβάσεις της ανθρώπινης ζωής. Η λέξη έναρξη ούτως ή άλλως υπονοεί και τη μετάβαση από μια πρότερη κατάσταση ύπαρξης.

Ο μύθος για την προέλευσή του

Ο μύθος αναφέρει ότι ο Ιανός ήταν θνητός που έφθασε στο Latium από τη μαγική γη της Θεσσαλίας και ότι τον υποδέχθηκε η Καμέση. Το ζευγάρι παντρεύτηκε, μοίρασε το βασίλειο και απέκτησε αρκετούς απογόνους, ανάμεσα στους οποίους περιλαμβάνεται ο Τίβερης, ο ποτάμιος θεός. Μετά το θάνατο της Καμέσης, Ο Ιανός έγινε ο μοναδικός κυβερνήτης του τόπου και έφτιαξε ένα ιερό που υπενθύμιζε την απομάκρυνση του Saturnus από τον Jupiter ή του Κρόνου από τον Δία, αν προτιμά κανείς τα ελληνικά αντίστοιχα. Ως πρώτος βασιλέας του Latium, ο Ιανός εγκαθίδρυσε μια περίοδο ειρήνης, τιμιότητας και ευημερίας για το λαό του, μια περίοδο γνωστή και ως Χρυσή Εποχή. Εισήγαγε την οικονομία, την καλλιέργεια και τους νόμους. Λέγεται επίσης ότι παντρεύτηκε αργότερα μια νύμφη την Juturna, η πηγή της οποίας, όπως και το ιερό της, βρίσκονταν κοντά στο ναό του Forum Romanum. Ένα από τα παιδιά τους ήταν ο Fons (επίσης γνωστός ως Fontus), θεός των πηγών. Μετά το θάνατό του ο Ιανός θεοποιήθηκε και έγινε Προστάτης της πόλης.

Οι ναοί του Ιανού στη Ρώμη ήταν πολυάριθμοι και ο σημαντικότερος ανάμεσά τους ήταν ο Ianus Geminus, ένα διαμπερές οικοδόμημα με δύο αντικριστές πύλες, εκ των οποίων η μία έβλεπε προς την Ανατολή και η άλλη στη Δύση. Βρισκόταν στο Forum Romanum μέσω του οποίου βάδιζε ο ρωμαϊκός στρατός για τη μάχη. Αυτός ο ιδιαίτερος ναός είχε μια συμβολική λειτουργία. Όταν τις πύλες του έκλειναν, αυτό σήμαινε ότι υπήρχε ειρήνη στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Όταν οι πύλες του άνοιγαν, όλοι γνώριζαν πως οι Ρωμαίοι ήταν σε πόλεμο.

Εκτός από το έτος και τον πρώτο μήνα, τον επικαλούνταν και στην αρχή κάθε νέας ημέρας ενώ συχνά του τον αποκαλούσαν Αχθοφόρο του Ουρανού. Επηρέαζε όλα όσα είχαν διπλή όψη και διπλό νόημα στη ζωή και πολλές φορές συμβόλιζε τη μετάβαση από τον πρωτογονισμό στον πολιτισμό. Υπάρχουν κάποιοι θρύλοι -όπως είδαμε- που χαρακτηρίζουν εν μέρει τούτη τη θεότητα αλλά δεν αποδίδουν τον πανάρχαιο συμβολισμό της. Για παράδειγμα γνωρίζουμε ότι τα τέσσερα μάτια του τον βοήθησαν να πιάσει τη νύμφη Carna, αλλά δε γνωρίζουμε αν ήταν αυτή η χρησιμότητά τους στη λατρευτική πρακτική. Παρεμπιπτόντως, ο γιος που γεννήθηκε από αυτόν τον γάμο, αντίθετα από τον γιο της Juturna, δε λατρεύεται στη Ρώμη, όπως ο Fons, αλλά έγινε Βασιλιάς της Alba Longa. Ο Ιανός δεν έχει αντίστοιχό του στη μυθολογία των Ελλήνων.
anatakti
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWSNOWGR.COM
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ