2025-11-29 17:32:29
απο την εφημερίδα Καθημερινή
ΗΜαίρη Φέρφαξ γεννήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 1780, στο Ρόξμπεργκσαϊρ της Σκωτίας. Χωρίς να λάβει εξειδικευμένη εκπαίδευση, έδειξε από πολύ νωρίς το ενδιαφέρον της για τον φυσικό κόσμο και τις επιστήμες. Κατά την εφηβεία της, έμαθε μόνη της λατινικά και αρχαία ελληνικά. Αργότερα, κατά τη διάρκεια της ημέρας έπαιζε πιάνο και ζωγράφιζε, όπως συνήθιζαν οι νεαρές κοπέλες της εποχής, αλλά το βράδυ έμενε ξύπνια μέχρι αργά για να μελετήσει Ευκλείδη και Aλγεβρα.
Ο πρώτος γάμος της δεν ήταν ευτυχισμένος, κυρίως επειδή ο σύζυγός της δεν υποστήριζε τα επιστημονικά ενδιαφέροντά της. Ωστόσο, μετά τον θάνατό του το 1807, συνέχισε τις σπουδές της. Με την ενθάρρυνση του καθηγητή Φυσικής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, Τζον Πλέιφερ, άρχισε να λύνει προβλήματα που είχαν τεθεί στο μαθηματικό περιοδικό του Στρατιωτικού Κολεγίου στο Μάρλοου. Η επιτυχία της σε αυτά οδήγησε στην πρώτη δημόσια αναγνώριση, το 1811, οπότε βραβεύτηκε με ασημένιο μετάλλιο.
Το 1812, παντρεύτηκε τον δρα Ουίλιαμ Σόμερβιλ, ο οποίος τη βοήθησε σημαντικά στις σπουδές της. Το 1816, το ζευγάρι μετακόμισε στο Λονδίνο, όπου γνώρισε διακεκριμένους επιστήμονες όπως οι αστρονόμοι Σερ Ουίλιαμ και Κάρολαιν Χέρσελ, ο φυσικός Τόμας Γιανγκ και ο μαθηματικός Τσαρλς Μπάμπατζ, ο οποίος μάλιστα τους έδειξε τις μηχανικές αριθμομηχανές που κατασκεύαζε. Κατά τη διάρκεια παραμονής της στο Λονδίνο, είχε την ευκαιρία να αναλάβει τη θέση της δασκάλας της Αντα Λάβλεϊς, κόρης του λόρδου Βύρωνα και σημαντικής μαθηματικού στη συνέχεια, η οποία συνέβαλε σημαντικά στη δημιουργία των υπολογιστών. Οι γνωριμίες, ωστόσο, με σημαντικούς επιστήμονες δεν θα περιορίζονταν στη Βρετανία. Σε ένα ταξίδι στο Παρίσι, το 1817, γνώρισε τους Φρανσουά Αραγκό και Πιερ-Σιμόν Λαπλάς.
Συνολικά, η Μαίρη Σόμερβιλ έγραψε πέντε βιβλία. Το πρώτο, με τίτλο Ο Μηχανισμός των Ουρανών το εξέδωσε σε ηλικία 51 ετών. Η εισαγωγή του, μάλιστα, στην οποία η Σόμερβιλ συνόψισε το τότε επίπεδο των αστρονομικών γνώσεων για τον γενικό αναγνώστη, δημοσιεύθηκε ξεχωριστά το 1832 ως Προκαταρκτική Διατριβή για τον Μηχανισμό των Ουρανών. Το έργο επαινέθηκε από Βρετανούς μαθηματικούς και αστρονόμους, ενώ η Βασιλική Αστρονομική Εταιρεία παρήγγειλε μια μαρμάρινη προτομή της στον γλύπτη Φράνσις Τσάντρεϊ. Αξιοσημείωτο είναι ότι η Σόμερβιλ, μαζί με την Κάρολαιν Χέρσελ αποτέλεσαν τις πρώτες γυναίκες-επίτιμα μέλη της Εταιρείας.
Το δεύτερο έργο της, με τίτλο Η Σύνδεση των Φυσικών Επιστημών, πούλησε πάνω από 15.000 αντίτυπα, εδραιώνοντας τη φήμη της ως επιστήμονα, ενώ και το επόμενο, με τίτλο Φυσική Γεωγραφία, γνώρισε εξίσου μεγάλη επιτυχία. Το 1835, μάλιστα, κατόπιν σύστασης του πρωθυπουργού Σερ Ρόμπερτ Πιλ, η Σόμερβιλ έλαβε σύνταξη 200 λιρών ετησίως – ποσό που αργότερα θα αυξανόταν.
Το 1838, λόγω της κακής υγείας του συζύγου της, μετέβη στην Ιταλία, όπου και παρέμεινε μέχρι το τέλος της ζωής της. Δεν έμεινε όμως ούτε εκεί άπραγη. Αντιθέτως, συμμετείχε σε πολλές επιστημονικές συζητήσεις. Το 1869, έλαβε το Μετάλλιο Προστάτη της Βασιλικής Γεωγραφικής Εταιρείας Φυσικής Γεωγραφίας. Το ίδιο έτος, εξέδωσε το τελευταίο έργο της με τίτλο Περί Μοριακής και Μικροσκοπικής Επιστήμης, το οποίο όμως δεν έτυχε τόσο καλής αποδοχής όσο τα προηγούμενα. Η αυτοβιογραφία της, επιμελημένη από την κόρη της Μάρθα, δημοσιεύτηκε μετά τον θάνατό της, στις 29 Νοεμβρίου 1872.
Σήμερα η αναγνώριση της συμβολής της απεικονίζεται στο Κολέγιο Σόμερβιλ του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, το οποίο πήρε προς τιμήν της το όνομά της.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
https://www.kathimerini.gr/i
ΗΜαίρη Φέρφαξ γεννήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 1780, στο Ρόξμπεργκσαϊρ της Σκωτίας. Χωρίς να λάβει εξειδικευμένη εκπαίδευση, έδειξε από πολύ νωρίς το ενδιαφέρον της για τον φυσικό κόσμο και τις επιστήμες. Κατά την εφηβεία της, έμαθε μόνη της λατινικά και αρχαία ελληνικά. Αργότερα, κατά τη διάρκεια της ημέρας έπαιζε πιάνο και ζωγράφιζε, όπως συνήθιζαν οι νεαρές κοπέλες της εποχής, αλλά το βράδυ έμενε ξύπνια μέχρι αργά για να μελετήσει Ευκλείδη και Aλγεβρα.
Ο πρώτος γάμος της δεν ήταν ευτυχισμένος, κυρίως επειδή ο σύζυγός της δεν υποστήριζε τα επιστημονικά ενδιαφέροντά της. Ωστόσο, μετά τον θάνατό του το 1807, συνέχισε τις σπουδές της. Με την ενθάρρυνση του καθηγητή Φυσικής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, Τζον Πλέιφερ, άρχισε να λύνει προβλήματα που είχαν τεθεί στο μαθηματικό περιοδικό του Στρατιωτικού Κολεγίου στο Μάρλοου. Η επιτυχία της σε αυτά οδήγησε στην πρώτη δημόσια αναγνώριση, το 1811, οπότε βραβεύτηκε με ασημένιο μετάλλιο.
Το 1812, παντρεύτηκε τον δρα Ουίλιαμ Σόμερβιλ, ο οποίος τη βοήθησε σημαντικά στις σπουδές της. Το 1816, το ζευγάρι μετακόμισε στο Λονδίνο, όπου γνώρισε διακεκριμένους επιστήμονες όπως οι αστρονόμοι Σερ Ουίλιαμ και Κάρολαιν Χέρσελ, ο φυσικός Τόμας Γιανγκ και ο μαθηματικός Τσαρλς Μπάμπατζ, ο οποίος μάλιστα τους έδειξε τις μηχανικές αριθμομηχανές που κατασκεύαζε. Κατά τη διάρκεια παραμονής της στο Λονδίνο, είχε την ευκαιρία να αναλάβει τη θέση της δασκάλας της Αντα Λάβλεϊς, κόρης του λόρδου Βύρωνα και σημαντικής μαθηματικού στη συνέχεια, η οποία συνέβαλε σημαντικά στη δημιουργία των υπολογιστών. Οι γνωριμίες, ωστόσο, με σημαντικούς επιστήμονες δεν θα περιορίζονταν στη Βρετανία. Σε ένα ταξίδι στο Παρίσι, το 1817, γνώρισε τους Φρανσουά Αραγκό και Πιερ-Σιμόν Λαπλάς.
Συνολικά, η Μαίρη Σόμερβιλ έγραψε πέντε βιβλία. Το πρώτο, με τίτλο Ο Μηχανισμός των Ουρανών το εξέδωσε σε ηλικία 51 ετών. Η εισαγωγή του, μάλιστα, στην οποία η Σόμερβιλ συνόψισε το τότε επίπεδο των αστρονομικών γνώσεων για τον γενικό αναγνώστη, δημοσιεύθηκε ξεχωριστά το 1832 ως Προκαταρκτική Διατριβή για τον Μηχανισμό των Ουρανών. Το έργο επαινέθηκε από Βρετανούς μαθηματικούς και αστρονόμους, ενώ η Βασιλική Αστρονομική Εταιρεία παρήγγειλε μια μαρμάρινη προτομή της στον γλύπτη Φράνσις Τσάντρεϊ. Αξιοσημείωτο είναι ότι η Σόμερβιλ, μαζί με την Κάρολαιν Χέρσελ αποτέλεσαν τις πρώτες γυναίκες-επίτιμα μέλη της Εταιρείας.
Το δεύτερο έργο της, με τίτλο Η Σύνδεση των Φυσικών Επιστημών, πούλησε πάνω από 15.000 αντίτυπα, εδραιώνοντας τη φήμη της ως επιστήμονα, ενώ και το επόμενο, με τίτλο Φυσική Γεωγραφία, γνώρισε εξίσου μεγάλη επιτυχία. Το 1835, μάλιστα, κατόπιν σύστασης του πρωθυπουργού Σερ Ρόμπερτ Πιλ, η Σόμερβιλ έλαβε σύνταξη 200 λιρών ετησίως – ποσό που αργότερα θα αυξανόταν.
Το 1838, λόγω της κακής υγείας του συζύγου της, μετέβη στην Ιταλία, όπου και παρέμεινε μέχρι το τέλος της ζωής της. Δεν έμεινε όμως ούτε εκεί άπραγη. Αντιθέτως, συμμετείχε σε πολλές επιστημονικές συζητήσεις. Το 1869, έλαβε το Μετάλλιο Προστάτη της Βασιλικής Γεωγραφικής Εταιρείας Φυσικής Γεωγραφίας. Το ίδιο έτος, εξέδωσε το τελευταίο έργο της με τίτλο Περί Μοριακής και Μικροσκοπικής Επιστήμης, το οποίο όμως δεν έτυχε τόσο καλής αποδοχής όσο τα προηγούμενα. Η αυτοβιογραφία της, επιμελημένη από την κόρη της Μάρθα, δημοσιεύτηκε μετά τον θάνατό της, στις 29 Νοεμβρίου 1872.
Σήμερα η αναγνώριση της συμβολής της απεικονίζεται στο Κολέγιο Σόμερβιλ του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, το οποίο πήρε προς τιμήν της το όνομά της.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
https://www.kathimerini.gr/i
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
