2012-04-16 17:13:05
Από μικρός ακούω πολλούς να προφέρουν τη λέξη "ανθρωπιά".
Ποτέ μου δεν μπόρεσα να καταλάβω τι διάολο σημαίνει.
Σημασιολογικά θα μπορούσαμε να εξηγήσουμε ότι ανθρωπιά είναι ό,τι κάνει ο άνθρωπος ή αλλιώς όποια συμπεριφορά/συναίσθημα σε κάνει άνθρωπο.
Αυτό όμως θα σήμαινε ότι δεν αποδεχόμαστε τα ελαττώματα του ανθρώπου.
Γιατί ο άνθρωπος σημαίνει αγάπη, έρωτας, αλληλεγγύη, οίκτος, συμπόνοια, αλλά ταυτόχρονα σημαίνει και μίσος, ζήλεια, χαιρεκακία, αδιαφορία.
Και οι δύο πλευρές είναι βαθιά ανθρώπινες.
Άρα πώς μπορούμε να επικαλούμαστε κάποια "ανθρωπιά" όταν αναφερόμαστε σε κάποια αγαθοεργία;
Η κατάληξη "-ια" ουσιαστικά είναι η ουσιαστικοποίηση ενός χαρακτηρισμού.
Χαρακτηρισμός είναι το αποτέλεσμα και η ενέργεια του χαρακτηρίζω, η απόδοση μιας ιδιότητας που χαρακτηρίζει, αποτελεί την ειδοποιό διαφορά, διαφοροποιεί, μιας ιδιότητας βασικής, θεμελιώδους σε άνθρωπο, ζώο, αντικείμενο, τεχνοτροπία, θεωρία κ.λπ.
Έτσι ο απόκοτος κάνει μια αποκοτιά.
Ο σκανταλιάρης κάνει μια σκανταλιά.
Ο ανέμελος διακατέχεται από ανεμελιά.
Και πάει λέγοντας.
Άρα υπό την ίδια έννοια ο άνθρωπος είναι αυτός που διακατέχεται από "ανθρωπιά";
Όπως προείπα όμως ο άνθρωπος δε διακατέχεται μόνο από... ευγενή αισθήματα.
Επομένως η χρήση του ουσιαστικού "ανθρωπιά" αρνείται τα... μη ευγενή χαρακτηριστικά του ανθρώπου.
Δηλαδή παραπέμπει σε μία ηθική τάξη χριστιανικού τύπου όπου ο άνθρωπος ή κάνει αγαθοεργίες ή... αμαρτάνει!
Κάτι τέτοιο εμένα με βρίσκει αντίθετο, διότι δε θεωρώ αμαρτία τη ζήλεια, την υστεροβουλία, τη χαιρεκακία κλπ.
Είναι αναπόσπαστο μέρος της φύσης του ανθρώπου και δεν μπορώ να το αρνηθώ.
Και φυσικά δεν μπορώ να το αφαιρέσω από τα πάγια χαρακτηριστικά του ανθρώπου.
Αφού όλοι οι άνθρωποι διακατεχόμαστε και από... "θετικά" και από... "αρνητικά" συναισθήματα και αντιστοίχως οδηγούμαστε σε συμπεριφορές και των δύο "ειδών".
Επομένως, όταν ακούω ή διαβάζω τις φράσεις "δείξτε λίγη ανθρωπιά" ή "δεν υπάρχει πια ανθρωπιά", πάντα με ξενίζουν.
Διότι δεν μπορώ να καταλάβω ποιο ακριβώς είναι αυτό το συναίσθημα/συμπεριφορά που επικαλείται ο εκάστοτε ομιλών/γράφων.
Διότι θα πρέπει κάθε φορά πριν χρησιμοποιήσει τη φράση αυτή, να μας γνωστοποιεί "τι είναι γι αυτόν ο άνθρωπος".
Είναι ένα ον που εκ φύσεως προβλέπεται να κάνει αγαθές πράξεις;
Δηλαδή όταν κάνει κάποιος κάποια μη αγαθή -σύμφωνα με τον ηθικό κώδικα του εκάστοτε ομιλούντος- πράξη, τότε αυτή χαρακτηρίζεται από "απανθρωπιά";
Θεωρείται απάνθρωπη μια τέτοια πράξη;
Δηλαδή όταν ζηλεύω τη γυναίκα μου, διαπράττω μια απάνθρωπη πράξη;
Όταν περνάω δίπλα από έναν επαίτη και δεν του δίνω -αν και έχω να του δώσω-, διαπράττω "απανθρωπιά";
Δεν έχω χρησιμοποιήσει ποτέ στη ζωή μου αυτή τη λέξη, την "ανθρωπιά".
Πάντοτε χαρακτήριζα συγκεκριμένα μια πράξη ή ένα συναίσθημα.
Τη βοήθεια ενός έχοντος σε έναν επαίτη τη χαρακτηρίζω ευεργεσία ή ελεημοσύνη.
Την αλληλοβοήθεια ανθρώπων της ίδιας τάξης/θέσης τη χαρακτηρίζω αλληλεγγύη.
Την βοήθεια κάποιου σε κάποιον άλλον χωρίς απαίτηση ανταπόδοσης τη χαρακτηρίζω ανιδιοτέλεια.
Αντιστοίχως, την εκμετάλλευση των περιστάσεων για προσωπικό όφελος τη χαρακτηρίζω καιροσκοπισμό.
Την ενέργεια με μοναδικό κίνητρο το προσωπικό όφελος τη χαρακτηρίζω υστεροβουλία.
Την κακή συμπεριφορά κάποιου προς κάποιον που τον ευεργέτησε τη χαρακτηρίζω αγνωμοσύνη ή αχαριστία.
Την έλλειψη ηθικού αξιακού κώδικα σε έναν άνθρωπο την ονομάζω αμοραλισμό.
Ούτε "ανθρωπιά", ούτε "απανθρωπιά"!
Όλα μέσα στην ψυχή μας βρίσκονται.
Αυτή η γλωσσική παρέκκλιση δημιουργεί και μία αντίστοιχη νοηματική, αφού το σημαίνον (η προφορά της λέξης απ' τα χείλη μας) αναπόφευκτα δημιουργεί ένα σημαινόμενο (νόημα/σημασία της λέξης) και δημιουργεί το γλωσσικό σημείο "ανθρωπιά" και θεωρώ από ηθικής απόψεως επικίνδυνη την επιστράτευση της λέξης αυτής, αφού οδηγεί την κοινωνία σε χωρισμό "ανθρώπων/απανθρώπων" με βάση ηθικές συμπεριφορές.
Κατάσταση που δυνητικά θα μπορούσε να μας οδηγήσει σε έναν ηθικό Μεσαίωνα.
Εγώ πάντως "ανθρωπιά" δεν ξέρω τι σημαίνει!
Θέτω αυτούς τους προβληματισμούς υπ' όψιν σας και, αν υπάρχει αντίλογος, θα ήθελα να τον ακούσω.
toixo-toixo.blogspot.com
Ποτέ μου δεν μπόρεσα να καταλάβω τι διάολο σημαίνει.
Σημασιολογικά θα μπορούσαμε να εξηγήσουμε ότι ανθρωπιά είναι ό,τι κάνει ο άνθρωπος ή αλλιώς όποια συμπεριφορά/συναίσθημα σε κάνει άνθρωπο.
Αυτό όμως θα σήμαινε ότι δεν αποδεχόμαστε τα ελαττώματα του ανθρώπου.
Γιατί ο άνθρωπος σημαίνει αγάπη, έρωτας, αλληλεγγύη, οίκτος, συμπόνοια, αλλά ταυτόχρονα σημαίνει και μίσος, ζήλεια, χαιρεκακία, αδιαφορία.
Και οι δύο πλευρές είναι βαθιά ανθρώπινες.
Άρα πώς μπορούμε να επικαλούμαστε κάποια "ανθρωπιά" όταν αναφερόμαστε σε κάποια αγαθοεργία;
Η κατάληξη "-ια" ουσιαστικά είναι η ουσιαστικοποίηση ενός χαρακτηρισμού.
Χαρακτηρισμός είναι το αποτέλεσμα και η ενέργεια του χαρακτηρίζω, η απόδοση μιας ιδιότητας που χαρακτηρίζει, αποτελεί την ειδοποιό διαφορά, διαφοροποιεί, μιας ιδιότητας βασικής, θεμελιώδους σε άνθρωπο, ζώο, αντικείμενο, τεχνοτροπία, θεωρία κ.λπ.
Έτσι ο απόκοτος κάνει μια αποκοτιά.
Ο σκανταλιάρης κάνει μια σκανταλιά.
Ο ανέμελος διακατέχεται από ανεμελιά.
Και πάει λέγοντας.
Άρα υπό την ίδια έννοια ο άνθρωπος είναι αυτός που διακατέχεται από "ανθρωπιά";
Όπως προείπα όμως ο άνθρωπος δε διακατέχεται μόνο από... ευγενή αισθήματα.
Επομένως η χρήση του ουσιαστικού "ανθρωπιά" αρνείται τα... μη ευγενή χαρακτηριστικά του ανθρώπου.
Δηλαδή παραπέμπει σε μία ηθική τάξη χριστιανικού τύπου όπου ο άνθρωπος ή κάνει αγαθοεργίες ή... αμαρτάνει!
Κάτι τέτοιο εμένα με βρίσκει αντίθετο, διότι δε θεωρώ αμαρτία τη ζήλεια, την υστεροβουλία, τη χαιρεκακία κλπ.
Είναι αναπόσπαστο μέρος της φύσης του ανθρώπου και δεν μπορώ να το αρνηθώ.
Και φυσικά δεν μπορώ να το αφαιρέσω από τα πάγια χαρακτηριστικά του ανθρώπου.
Αφού όλοι οι άνθρωποι διακατεχόμαστε και από... "θετικά" και από... "αρνητικά" συναισθήματα και αντιστοίχως οδηγούμαστε σε συμπεριφορές και των δύο "ειδών".
Επομένως, όταν ακούω ή διαβάζω τις φράσεις "δείξτε λίγη ανθρωπιά" ή "δεν υπάρχει πια ανθρωπιά", πάντα με ξενίζουν.
Διότι δεν μπορώ να καταλάβω ποιο ακριβώς είναι αυτό το συναίσθημα/συμπεριφορά που επικαλείται ο εκάστοτε ομιλών/γράφων.
Διότι θα πρέπει κάθε φορά πριν χρησιμοποιήσει τη φράση αυτή, να μας γνωστοποιεί "τι είναι γι αυτόν ο άνθρωπος".
Είναι ένα ον που εκ φύσεως προβλέπεται να κάνει αγαθές πράξεις;
Δηλαδή όταν κάνει κάποιος κάποια μη αγαθή -σύμφωνα με τον ηθικό κώδικα του εκάστοτε ομιλούντος- πράξη, τότε αυτή χαρακτηρίζεται από "απανθρωπιά";
Θεωρείται απάνθρωπη μια τέτοια πράξη;
Δηλαδή όταν ζηλεύω τη γυναίκα μου, διαπράττω μια απάνθρωπη πράξη;
Όταν περνάω δίπλα από έναν επαίτη και δεν του δίνω -αν και έχω να του δώσω-, διαπράττω "απανθρωπιά";
Δεν έχω χρησιμοποιήσει ποτέ στη ζωή μου αυτή τη λέξη, την "ανθρωπιά".
Πάντοτε χαρακτήριζα συγκεκριμένα μια πράξη ή ένα συναίσθημα.
Τη βοήθεια ενός έχοντος σε έναν επαίτη τη χαρακτηρίζω ευεργεσία ή ελεημοσύνη.
Την αλληλοβοήθεια ανθρώπων της ίδιας τάξης/θέσης τη χαρακτηρίζω αλληλεγγύη.
Την βοήθεια κάποιου σε κάποιον άλλον χωρίς απαίτηση ανταπόδοσης τη χαρακτηρίζω ανιδιοτέλεια.
Αντιστοίχως, την εκμετάλλευση των περιστάσεων για προσωπικό όφελος τη χαρακτηρίζω καιροσκοπισμό.
Την ενέργεια με μοναδικό κίνητρο το προσωπικό όφελος τη χαρακτηρίζω υστεροβουλία.
Την κακή συμπεριφορά κάποιου προς κάποιον που τον ευεργέτησε τη χαρακτηρίζω αγνωμοσύνη ή αχαριστία.
Την έλλειψη ηθικού αξιακού κώδικα σε έναν άνθρωπο την ονομάζω αμοραλισμό.
Ούτε "ανθρωπιά", ούτε "απανθρωπιά"!
Όλα μέσα στην ψυχή μας βρίσκονται.
Αυτή η γλωσσική παρέκκλιση δημιουργεί και μία αντίστοιχη νοηματική, αφού το σημαίνον (η προφορά της λέξης απ' τα χείλη μας) αναπόφευκτα δημιουργεί ένα σημαινόμενο (νόημα/σημασία της λέξης) και δημιουργεί το γλωσσικό σημείο "ανθρωπιά" και θεωρώ από ηθικής απόψεως επικίνδυνη την επιστράτευση της λέξης αυτής, αφού οδηγεί την κοινωνία σε χωρισμό "ανθρώπων/απανθρώπων" με βάση ηθικές συμπεριφορές.
Κατάσταση που δυνητικά θα μπορούσε να μας οδηγήσει σε έναν ηθικό Μεσαίωνα.
Εγώ πάντως "ανθρωπιά" δεν ξέρω τι σημαίνει!
Θέτω αυτούς τους προβληματισμούς υπ' όψιν σας και, αν υπάρχει αντίλογος, θα ήθελα να τον ακούσω.
toixo-toixo.blogspot.com
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Ανησυχία για Κρστιτς!
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Η ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΤΖΕΛΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΟΛΗ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
