2014-08-24 09:59:16
Φωτογραφία για Κατερίνα Περιστέρη: «Ασπίδα» για τον τάφο της Αμφίπολης οι ογκώδεις πέτρες
Την εκτίμησή της πως ο τάφος της Αμφίπολης δεν είναι συλημένος, καθώς προστατεύτηκε από τις ογκώδεις πέτρες που υπήρχαν στην είσοδό του, εξέφρασε η Κατερίνα Περιστέρη

Η αρχαιολόγος μίλησε σε κλιμάκιο του ΣΥΡΙΖΑ, στο οποίο μετείχαν οι βουλευτές Αννα Χατζησοφιά και Αφροδίτη Σταμπουλή, το οποίο ενημέρωσε στην είσοδο της ανασκαφής, αφού -όπως είπε- οι εργασίες βρίσκονται τώρα σε κρίσιμο σημείο. Ανέφερε πως το λιοντάρι, ο περίβολος και οι Σφίγγες δείχνουν πως πρόκειται για ένα οικουμενικό μνημείο.

«Δεν υπάρχει άλλος τέτοιος τάφος ούτε στην Ελλάδα ούτε στα Βαλκάνια», τόνισε. «Παλεύουμε για να γίνει σωστή δουλειά, θα χρειαστεί λίγος χρόνος, ίσως και ένας μήνας. Σήμερα αφαιρούμε πέτρες, συντηρούμε και σκάβουμε. Δεν είμαστε πολλοί, αλλά είμαστε καλοί. Είναι δικαίωση για μένα και την ομάδα μου».

Σε μια προσπάθεια να ρίξει τους τόνους, το υπουργείο Πολιτισμού προσπάθησε να ανασκευάσει χθες τις δηλώσεις της κ. Περιστέρη, σημειώνοντας ότι η ακριβής διατύπωση ήταν: «Η ανασκαφική έρευνα θα δείξει αν ο τάφος έχει συληθεί ή όχι».


Η απομαγνητοφώνηση του βίντεο που προβλήθηκε στο δελτίο ειδήσεων της ΝΕΡΙΤ έχει ως εξής:

«Δεν υπάρχει άλλος τέτοιος τάφος ούτε στην Ελλάδα ούτε στα Βαλκάνια», τόνισε η Κατερίνα Περιστέρη

Κ. Περιστέρη: «Φαινόταν η μία Σφίγγα και ένα μέρος της άλλης, γιατί κάποιοι είχαν αφαιρέσει κάποιες πέτρες στα ρωμαϊκά χρόνια, οι οποίοι δεν θα μπόρεσαν να πάνε και πιο βαθιά με έναν τέτοιο τοίχο. Δηλαδή με έναν τέτοιο τοίχο σφράγισης είναι λίγο δύσκολο να συληθεί άνετα ένας τάφος, αυτή είναι η απλή θεωρία που υπάρχει. Οπότε όσοι λένε διάφορα?».

-Λέτε ότι δεν έχει συληθεί ο τάφος;

Κ. Περιστέρη: «Ε, από ό,τι βλέπουμε δεν υπάρχουν τέτοιες δυνατότητες. Θα δούμε. Και πάλι θέλει προσοχή, γιατί ποτέ δεν ξέρει κανείς τι θα δει, τι θα βρει μέσα και σε ποιο χρονικό διάστημα».

Το 1960 ο Δ. Λαζαρίδης έφερε στο φως στο ελληνιστικό νεκροταφείο τον «Μακεδονικό Τάφο 1» που χρονολογείται από το 300 π.Χ.

Οι εργασίες στον λόφο Καστά συνεχίστηκαν χθες με αμείωτους ρυθμούς, με επικέντρωση σε στερεώσεις και συντηρήσεις κυρίως της καμάρας επάνω και δίπλα από τις Σφίγγες. Γίνονται επίσης στερεώσεις των χρωμάτων που εντοπίστηκαν στο μαρμάρινο κιονόκρανο και στο επιστύλιο. Μέχρι στιγμής όλα βαίνουν ομαλά και η ανασκαφική ομάδα ετοιμάζεται για τα επόμενα βήματα.

Τι αναμένεται να γίνει από εδώ και πέρα; Κατά πάσα πιθανότητα θα προσπαθήσουν να αφαιρέσουν κι άλλο βάρος από το μνημείο, διά της μεθόδου των αποχωματώσεων. Τα θεμέλια του τάφου βρίσκονται στο φυσικό έδαφος του λόφου, το οποίο προσφέρει σχετική ασφάλεια. Και λέμε σχετική, επειδή τα εδάφη εκεί δεν είναι πετρώδη, αλλά μαργαϊκά, δηλαδή μετατρέπονται εύκολα σε «λάσπη». Ομως, επειδή επί του τάφου έχουν συσσωρευθεί τόνοι ποταμίσιας άμμου για τη δημιουργία του τύμβου, που ως φερτό υλικό δεν έχει καμία συνοχή, οι κινήσεις πρέπει να είναι προσεκτικές ώστε σε καμία περίπτωση ο θόλος να μην «καθίσει» ή η πρόσοψη να μη γείρει προς τα έξω.

Στεφάνι από τον ασύλητο μακεδονικό τάφο

Οσο προχωρούν οι αποχωματώσεις, η ανασκαφική ομάδα θα πρέπει να έχει υπόψη της την ανασκαφή Λαζαρίδη που βρίσκεται στην άλλη πλευρά του λόφου και με βάση αυτή να κινείται. Πρόκειται για νεκροταφείο της Εποχής του Σιδήρου, όπως λέει στο «Εθνος» η αρχαιολόγος Χάιδω Κουκούλη, η οποία έχει εργαστεί χρόνια στην περιοχή και έχει χρηματίσει έφορος αρχαιοτήτων Καβάλας. Η συγκεκριμένη ανασκαφή του Δημήτρη Λαζαρίδη δεν ολοκληρώθηκε ποτέ λόγω έλλειψης χρημάτων και προσωπικού. Θα πρέπει να προστατευθεί σε κάθε περίπτωση, ιδίως οι ακατάσκαφοι τάφοι της. Και φυσικά θα πρέπει να συμπεριληφθεί σε τυχόν σχέδια ανάδειξης.

Τα ανώτερα στρώματα, άλλωστε, είναι δυνατόν να κρύβουν και άλλα στοιχεία, όπως η νεκρική πυρά, και οι έρευνες καλό θα ήταν να επεκταθούν σε αυτά. Οι αρχαιολόγοι κατά την ανασκαφή των μακεδονικών τάφων δεν αποκλείουν γενικώς την είσοδό τους από την οροφή, ιδίως εάν βρεθεί άνοιγμα που έχει γίνει κατά το παρελθόν από τυμβωρύχους ή από κατάρρευση. Ισχυρή είναι βεβαίως και η περίπτωση εισόδου από την κανονική θύρα, η οποία σφραγίζεται μετά την τοποθέτηση του νεκρού.

Στην Αμφίπολη η αφαίρεση του προστατευτικού τοίχου μπροστά από τον τάφο προχωρεί με ιδιαίτερη προσοχή. Ενας λόγος είναι ότι πρέπει να διαπιστωθεί η ευστάθεια του τοίχου-πρόσοψης που βρίσκεται από πίσω. Δεύτερος και εξίσου σημαντικός είναι ότι τα χρώματα που τυχόν βρίσκονται στην πρόσοψη καταστρέφονται σχεδόν αμέσως μετά την έκθεσή τους στον αέρα και στο φως.

Η στερέωσή τους πρέπει να γίνει σε διάστημα ελάχιστων ημερών, ώστε να μην υπάρξει απώλεια. Επομένως, η καταβίβαση των λίθων του προστατευτικού τοίχου πιθανότατα θα συνεχιστεί, εφόσον οι αρχαιολόγοι αποφασίσουν από πού θα μπουν.

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΩΤΤΗ

[email protected]

ΕΠΤΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΙ ΤΑΦΟΙ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ

Το ασύλητο μνημείο και οι θησαυροί

Αλλοι επτά μακεδονικοί τάφοι έχουν βρεθεί στο παρελθόν στην περιοχή της Αμφίπολης, αλλά μόνο ένας από αυτούς ήταν ασύλητος. Εναν μάλιστα από τους τάφους, τον πιο τελευταίο, είχε ανασκάψει και είχε φέρει στο φως το 2004 η Κατερίνα Περιστέρη, που είναι επικεφαλής των ανασκαφών σήμερα στον τύμβο Καστά, όπου έχει αποκαλύψει μέχρι τώρα τον εντυπωσιακό περίβολο και τον νέο μακεδονικό τάφο.

Τρεις μακεδονικούς τάφους αποκάλυψε η αρχαιολογική σκαπάνη του καθηγητή Δημήτρη Λαζαρίδη, ο οποίος πραγματοποίησε ένα μεγάλο ανασκαφικό έργο στην περιοχή για λογαριασμό της Αρχαιολογικής Εταιρείας από το 1956 μέχρι και το 1985, όταν πέθανε.

Το 1960 ο αείμνηστος αρχαιολόγος έφερε στο φως στο ελληνιστικό νεκροταφείο στην ανατολική πλευρά της πόλης τον μεγαλύτερο και τον πιο εντυπωσιακό από τους μακεδονικούς τάφους -τον «Μακεδονικό Τάφο 1» που χρονολογείται από το 300 π.Χ.-, ο οποίος ήταν ασύλητος και στο εσωτερικό του βρέθηκαν ένα χρυσό στεφάνι από φύλλα ελιάς, χρυσά δακτυλίδια κ.ά., που σήμερα φιλοξενούνται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Καβάλας, στην αίθουσα που είναι αφιερωμένη στις ανασκαφές της Αμφίπολης. Ο «Μακεδονικός Τάφος 1» βρέθηκε από τον Δ. Λαζαρίδη ανατολικά του δρόμου Θεσ/νίκης - Δράμας. Εχει ταφική οδό, προθάλαμο με μια νεκρική κλίνη και θάλαμο με δύο νεκρικές κλίνες σε σχήμα Γ. Στις κλίνες του θαλάμου υπάρχει ζωγραφική διακόσμηση με διονυσιακά θέματα. Το μήκος του ξεπερνά τα 11 μέτρα και είναι ο μεγαλύτερος γνωστός τάφος «μακεδονικού τύπου» της Αμφίπολης.

Ο ίδιος ο Δ. Λαζαρίδης σημείωνε για τον τάφο: «Είναι κτισμένος με μεγάλους πωρόλιθους και καλύπτεται από τεχνητό τύμβο. Καμαροσκεπής διάδρομος μήκους 5,30 μ. και πλάτους 1,60 μ., οδηγεί στους κατεστραμμένους προθάλαμο και νεκρικό θάλαμο, συνολικού μήκους 11,30 μ. Στη γωνία βρίσκονται δύο κτιστοί με πωρόλιθους και ασβεστοκονίαμα τάφοι, διακοσμημένοι εξωτερικά με ζωγραφιές διονυσιακών παραστάσεων...».

Κοντά στον δημόσιο δρόμο, στη θέση που είναι γνωστή με το όνομα Μάντρες, αποκαλύφθηκε πάλι από τον Δ. Λαζαρίδη το 1961 ο «Μακεδονικός Τάφος 2», κτισμένος από πλίνθους πωρολίθου, ο οποίος καλυπτόταν από τύμβο. Ο τάφος βρέθηκε συλημένος και τα λίγα πήλινα ευρήματα που αποκαλύφθηκαν στο δάπεδο του θαλάμου -τμήματα λύχνων, μελαμβαφών πυξίδων και θήλαστρου με διακόσμηση «δυτικής κλιτύος»- μπορούν να τον χρονολογήσουν πιθανώς στο β' μισό του 3ου αιώνα μ.Χ.

Ο πρώτος μακεδονικός» τάφος αποκαλύφθηκε στην περιοχή (Παλαιοκώμη) το 1894 από τον Γάλλο αρχαιολόγο P. Perdizet και χρονολογείται από τα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ. Είναι υπόγεια καμαροσκεπής οικοδομή, με διάδρομο, προθάλαμο και νεκρικό θάλαμο. Καλύπτεται με τεχνητό τύμβο περιμέτρου 120 μ. και ύψους 4 μ. Είναι κτισμένος με ψευδοϊσόδομη τοιχοποιία από λιθόπλινθους πωρόλιθους. Εσωτερικά είναι επικαλυμμένος με λεπτό κονίαμα. Η είσοδος, πλάτους 1,03 μ., έκλεινε με μαρμάρινη δίφυλλη πόρτα. Στην εξωτερική πλευρά έχει ανάγλυφους κύκλους, κεφαλές καρφιών και ρόπτρο όπως η ξύλινη πόρτα.

Εκτός από τους παραπάνω επτά τυπικούς μακεδονικούς τάφους, στην περιοχή, έξω και γύρω από τα τείχη της Αμφιπόλεως, αποκαλύφθηκαν και περίπου 400 υπόγειοι λαξευτοί μακεδονικοί τάφοι, κιβωτιόσχημοι, καραμοσκεπείς ή απλώς λακκοειδείς τάφοι αλλά και ταφές με καύση σε τεφροδόχα αγγεία του 4ου αιώνα έως και τα μέσα του 2ου αιώνα π.Χ.

Βρέθηκαν επίσης πάρα πολλά κτερίσματα μεγάλης αξίας και κοσμήματα λεπτότατης τέχνης, όπως δακτυλίδια, περιδέραια, ενώτια, στεφάνια και προτομές γυναικείων θεοτήτων.

Επίσης ανασύρθηκαν πολλά αγγεία διαφόρων τύπων, ερυθρόμορφη πελίκη, μελανοβαφείς κάνθαροι και επιτύμβιες ανάγλυφες και ενεπίγραφες στήλες διαφόρων τύπων του 4ου και του 3ου αιώνα π.Χ.

ΧΡΙΣΤΟΣ ΤΕΛΙΔΗΣ
InfoGnomon
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWSNOWGR.COM
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ